Czystość i brud. Higiena za żelazną kurtyną

W zakresie szeroko pojętej higieny czasy żelaznej kurtyny (1945–1989/1991) cechował spektakularny postęp. W przypadku bloku wschodniego rewolucja społeczna umożliwiła powszechniejszy niż wcześniej dostęp do osiągnięć cywilizacyjnych w postaci kanalizacji, bieżącej wody, środków czystości oraz opieki lekarskiej, pielęgniarskiej czy stomatologicznej. Działania Światowej Organizacji Zdrowia, powstałej w 1946 roku, przekładały się na rosnącą świadomość zdrowotną. Przymusowe szczepienia doprowadziły do eradykacji wielu chorób epidemicznych. Postęp medycyny, masowa produkcja leków, środków higieny i żywności w połączeniu z parasolem ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych wpłynęły korzystnie na przeciętną długość życia. Okres ten nie był jednak wolny od problemów. Na samym jego początku wyzwaniem było radzenie sobie z materialnymi, biologicznymi i psychicznymi skutkami II wojny światowej. Przemarsze wojsk oraz migracje ludności były przyczyną szerzenia się chorób. Problemy gospodarcze powodowały okresowe niedobory w dostępie do pełnowartościowej diety, środków higienicznych czy leków. Niezmąconą wcześniej wiarę w postęp medycyny zachwiała epidemia HIV/AIDS. Powyższe zagadnienia zostały poruszone w niniejszej książce. Kończy ona jednocześnie serię wydawniczą – historyczną refleksję nad dziejami higieny, zapoczątkowaną w 2013 roku tomem poświęconym starożytności. Zgodnie z kierunkiem wytyczonym przez francuskiego historyka i socjologa, Georges’a Vigarello, jej zadaniem było ukazanie problematyki czystości i brudu na przestrzeni dziejów – od początków cywilizacji aż do schyłku XX wieku.