Leksykon gerontologii obejmuje łącznie ponad 1 200 haseł rzeczowych, w zdecydowanej większości dotyczących kwestii medycznych, społecznych, ekonomicznych, pedagogicznych, psychologicznych i prawnych. Od pierwszego wydania tego leksykonu minęło już dwanaście lat – w tym czasie Adam A. Zych otrzymał tytuł profesora nauk społecznych (2014), wyróżnienie Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej za nowatorskie rozwiązania w zakresie upowszechniania wiedzy gerontologicznej na temat starzenia się społeczeństwa polskiego i aktywizacji społecznej seniorów (2015) oraz honorowy tytuł „Przyjaciel Seniora” (2016). Zmiany treściowe w obecnym wydaniu Leksykonu gerontologii objęły wymianę niektórych z haseł, a nade wszystko aktualizację danych statystycznych lub demograficznych oraz usunięcie drobnych niedokładności, usterek bądź pomyłek rzeczowych, formalnych i literowych, jednak główny korpus tej publikacji zasadniczo pozostał nienaruszony. Na końcu zaś dodane zostały oceny i opinie na temat tego leksykonu przygotowane przez znawców problematyki. Takie walory niniejszego dzieła, jak: rozległy zakres tematyczny, aktualność i szczegółowość, własny styl, przejrzystość narracji, umiejętność wykładu spraw trudnych, niemniej jednak z odrobiną uśmiechu, czy też logiczny układ haseł, sprawiają, że najnowsza edycja Leksykonu gerontologii Adama A. Zycha będzie użyteczna dla wielu Czytelników zainteresowanych złożoną, wielowątkową problematyką starzenia się i wielopostaciowej starości w czasach, w jakich przyszło nam żyć, dojrzewać oraz zmierzać ku kresowi własnego istnienia. Adresatami publikacji są osoby zainteresowane gerontologią, w szczególności geriatrzy, pracownicy socjalni, gerontopsycholodzy, gerontosocjolodzy, pielęgniarki geriatryczne, opiekunowie społeczni, studenci kierunków medycznych, społecznych i humanistycznych.

Książka przedstawia problem alkoholizmu i narkomanii, ich konsekwencje nie tylko dla samego uzależnionego, lecz także dla dzieci alkoholików, a szczególnie rodzeństwa osoby uzależnionej od alkoholu i narkotyków. Funkcjonowanie tych drugich nie jest opisane w literaturze przedmiotu. Celem niniejszej pracy jest naświetlenie grupy, jaką jest rodzeństwo osób uzależnionych. Jak na nie wpływa atmosfera rodzinna związana z uzależnieniem brata lub siostry? Czy ma to swoje konsekwencje w ich funkcjonowaniu w czasie teraźniejszym i w wizji przyszłości? Jeśli skutki są negatywne, to nie tylko dzieci alkoholików, ale także rodzeństwo potrzebuje uwagi i ewentualnej pomocy profesjonalnych terapeutów. Jeśli ktoś, czytając obraz stworzony w rozdziale badawczym, zobaczy siebie lub osobę sobie bliską, zrozumie zachowanie, którego może nie jest w stanie zaakceptować, a które jest przyczyną kolejnych negatywnych skutków w życiu zawodowym i osobistym. W pierwszym rozdziale podjęto próby zdefiniowania takich pojęć, jak „uzależnienie”, „współuzależnienie”, „alkoholizm”. Zamieszczono w nim także informacje dotyczące przyczyn i faz tych zjawisk. Nie zabrakło także zestawień ilości spożywania alkoholu przypadających na jednego mieszkańca wielu krajów świata oraz charakterystyki wybranych narkotyków. W rozdziale drugim poruszono zagadnienie pełnego rozwoju młodego człowieka, do którego potrzebne są sprzyjające warunki, jakie powinna tworzyć rodzina. W wyniku braku realizacji tego zadania pojawiają się komplikacje mogące zaważyć na życiu dorosłym osoby wychowującej się w niezdrowej atmosferze. W tej części scharakteryzowano grupę, którą tworzą Dorosłe Dzieci Alkoholików. Wbrew pozorom jest to bardzo liczebna grupa. Można nie zdawać sobie sprawy z ich istnienia, gdyż osoby te nie chcą mówić o traumach dzieciństwa związanych z alkoholizmem jednego lub obojga rodziców. Rozdział trzeci przedstawia metodologiczne podstawy przeprowadzonych badań na temat cech, przeżyć i funkcjonowania dorosłego już rodzeństwa osób uzależnionych od alkoholu i narkotyków, a mianowicie przedmiot badań, ich cel, problemy, wybraną metodę, techniki i narzędzia badawcze. Na końcu zaprezentowano próbę oraz procedurę badawczą. Ostatni rozdział to próba analizy badań. Opis wyników podzielono na sfery życia badanych, które były wzięte pod uwagę, w celu uzyskania odpowiedzi na postawione pytania badawcze. W dwóch przypadkach udało się porozmawiać zarówno z uzależnionym bratem, jak i jego siostrą. Rodzeństwo, każde osobno, otrzymało propozycję napisania listu do siebie nawzajem. Dwa listy zamieszczono na końcu tego rozdziału.

The volume MIGRATION AND EDUCATION is the first publication of the recently created Migrant Education and Integration Research Centre (CBEIM – in Polish: Centrum Badań nad Edukacją i Integracją Migrantów) at the Pedagogical University of Kraków. It appears at a time when the integration of migrants in Europe has become a crucial issue. The International Office for Migration defines migration as “the movement of a person or a group of persons, either across an international border, or within a State. It is a population movement, encompassing any kind of movement of people, whatever its length, composition and causes; it includes migration of refugees, displaced persons, economic migrants, and persons moving for other purposes, including family.” In this book we focus on migrant education because education is one of the most important determinants of an individual’s human capital and there is a strong relationship between migration and education. “Education enables people to supply skills that can be used in a variety of tasks. Migrants raise the supply of certain skills and hence the range of potential tasks associated with them, but natives can limit the effect of the increased competition brought by migrants by moving onto different tasks that are less easily supplied by immigrants” (Tani 2017). Migrants leave their country to find a more peaceful or just a better place to live. Migrants also move to gain an education and this also has a direct effect on education in the host country itself. Any person’s integration in Europe is defined by his/her positively playing a set of social roles. The basic role is that of a working person, working successfully and according to the European labour legislation. This assures the dignity of work. To be integrated in Europe also means to successfully play the role of a citizen of a democratic country, one who is conscious of his/her rights and duties. [...]

Wiesław Myśliwski, zapytany w jednym z wywiadów, jak w praktyce wygląda jego praca, odpowiedział po namyśle: „Piszę ołówkiem, mażę gumką. Właściwie więcej mażę, niż piszę”. Jest w tym lapidarnym stwierdzeniu głęboka prawda na temat aktu tworzenia i finalnego dzieła. Powieść, którą wreszcie dostajemy do ręki, to tylko ostatni ślad długiego procesu myślenia i przemyśliwania po wielokroć, ciągłego konstruowania i rekonstruowania, dodawania nowego lub rezygnacji. Gotowa książka to także ostateczny wyraz większej całości, która jako taka bezpośrednio do utworu nie trafia, co nie znaczy, że nie istnieje. Na tę całość składa się wszystko to, co przez autora przeżyte, oraz wszystko to, co z przeżytego w nim zostaje i określa jego tożsamość w danym momencie. Niniejsza książka też jest końcowym wyrazem pewnej większej całości. Jeśli w ogóle wypada odwołać się do Myśliwskiego, to można by powiedzieć, że więcej niż napisane, zostało w tej książce wymazane lub nienapisane wcale. Czasem z braku słów, czasem z ich nadmiaru, ale zawsze, przynajmniej w założeniu, w trosce o czytelność. Do tego, czego w książce napisać się nie dało lub co trzeba było wymazać, będzie jeszcze okazja powrócić na końcu (Podziękowania). Teraz natomiast kilka uwag o tym, co w tej książce na pewno jest. Jak wynika z podtytułu, za główny cel publikacji uznać należy prezentację całościowej koncepcji czytania dzieł malarskich w praktyce kształcenia kulturowo-literackiego, pomyślanego jako proces, a nie działania incydentalne. Oznacza to, że nie skupiam się na formułowaniu kolejnych diagnoz stanu rzeczy lub postulatów koniecznych do zrealizowania, ale w odwołaniu do konkretnych przykładów pokazuję przede wszystkim, na czym polega praktyczna realizacja założeń i ustaleń teoretycznych, opisuję także warunki organizacyjne tak rozumianej edukacji oraz przedstawiam możliwe do uzyskania efekty działań według wypracowanych reguł. W książce znajduje się ponadto zestaw studiów kulturowo-literackich, które stanowią problemowy, merytoryczny i kontekstualny fundament proponowanych rozwiązań lekturowych. Podtytuł niniejszej książki należy rozumieć również i tak, że wszystkie zaprezentowane w niej przypadki lektury oraz wszystkie rozważania metalekturowe i teoretyczne obliczone są na praktykę oraz z działań praktycznych wyrastają. Korzystam przy tym z ponaddwudziestoletniego doświadczenia pracy w charakterze nauczyciela-wykładowcy na różnych kierunkach studiów humanistycznych, jak również licealnego nauczyciela polonisty i współautora podręczników (To lubię! dla szkół średnich). Podsumowuję jednocześnie kolejny etap poszukiwań naukowych. Oznacza to, iż opisywana w książce praktyka podbudowana jest studiami z zakresu literaturoznawstwa i różnych dyscyplin pokrewnych, na przykład filozofii, wiedzy o sztukach plastycznych, antropologii, semiotyki czy historii.

Praca socjalna, jako nauka interdyscyplinarna, czy pedagogika obligują osobę chcącą legitymować się wykształceniem wyższym do zdobywania wiedzy wkraczającej często na grunt psychologii, medycyny – socjologii i innych nauk. Badanie zjawiska Płodowego Zespołu Alkoholowego daje do tego świetną okazję. Problematyka pracy dotycząca prenatalnej ekspozycji na alkohol wyznacza temat i cel niniejszej publikacji. I tak przedmiotem rozważań uczyniono wiedzę respondentów dotyczącą skutków prenatalnej ekspozycji płodu na alkohol. Cele związane są z poznaniem specyfiki wiedzy studentów i uczniów szkół ponadgimnazjalnych na temat zagrożeń, jakie niesie spożywanie alkoholu, oraz FAS. Treści niniejszej pracy oscylują wokół dwóch podstawowych aspektów. Po pierwsze poruszają problematykę alkoholizowania się części społeczeństwa, w tym przypadku młodzieży oraz kobiet w wieku prokreacyjnym, po drugie analizują dostępną wiedzę na temat Płodowego Zespołu Alkoholowego. Stąd pojawiają się dwa problemy badawcze, które mają weryfikować posiadaną przez respondentów wiedzę. Pierwszy to badanie świadomości zagrożeń, jakie stwarza spożywanie alkoholu dla matki i dla rozwijającego się w niej płodu. Drugi nurt badań skoncentrowany jest na analizowaniu wiedzy związanej z Płodowym Zespołem Alkoholowym. Oba nurty znajdują odzwierciedlanie w przeprowadzonych badaniach, których wyniki przedstawiam w niniejszym opracowaniu. Badania oparte są na metodzie sondażu diagnostycznego i mają ilościowy charakter. Wyniki uzyskane w badaniach ukazują ewolucję wiedzy dotyczącą opisywanych aspektów w kontekście kilkunastu lat w obu badanych grupach respondentów, tj. studentów i uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Problematyka zawarta w tej publikacji wyznacza jej strukturę. W pierwszym rozdziale opisano terminologię związaną z FAS, przybliżono historię badań nad tym zjawiskiem, jego charakterystykę i teratogenny wpływ alkoholu na płód oraz zagrożenia, jakie niesie ze sobą picie alkoholu przez kobietę w ciąży. W dalszej kolejności omówiono założenia metodologiczne badań, określono przedmiot, cel i problemy badawcze. Opisano przyjętą metodę, techniki i narzędzia badawcze. Przedstawiono przebieg badań oraz dobór grupy badawczej, a także techniki statystyczne wykorzystane w opracowaniu. W następnym rozdziale zaprezentowano wyniki badań sondażowych przeprowadzonych w latach 2005—2018 w grupach studentów różnych uczelni, głównie krakowskich, oraz w grupach uczniów szkół ponadgimnazjalnych z terenu województwa małopolskiego. W rozdziale empirycznym zawarto także analizy porównawcze uzyskanych wyników badań z wykorzystaniem technik statystycznych. Całość zamyka zakończenie z wnioskami i postulatami dla praktyki działań pedagogicznych i profilaktycznych. Opracowanie ma charakter badań porównawczych, zestawiono w nim wyniki badań dotyczące problematyki Płodowego Zespołu Alkoholowego z kilkunastu ostatnich lat.

Książka z nutami przeznaczona jest dla dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym. Może stanowić doskonały materiał dla nauczycieli szkół muzycznych i ogólnokształcących oraz instruktorów pracujących w domach kultury, a także wychowawców i rodziców. Szczególną rolę może odegrać w życiu rodzin i zespołów polonijnych. W tomiku zamieszczono piosenki i wiersze naszego autorstwa o tematyce związanej z Krakowem. Piosenki posłużą zarówno do śpiewania, jak i tańczenia — do poznawania charakterystycznych rytmów synkopowanych, tempa, dynamiki i energii krakowiaka, a także łączenia melodii krakowskich z tradycyjnymi figurami i krokami tanecznymi w łatwych układach choreograficznych. Dzieci otrzymują szansę poznania — często zabawnie przedstawionych — znanych miejsc, realiów i tradycji Krakowa, takich jak: Planty, Wawel, Stary Kleparz, Błonia, wesele krakowskie, smok wawelski, lot balonem, wielkanocny festyn Emaus, Wianki (tradycyjna impreza pełna muzyki i tańca, odbywająca się corocznie w noc świętojańską nad Wisłą), kopce. Proponowane przez nas piosenki i wiersze sprzyjają przybliżaniu dzieciom wiedzy historycznej i kształtowaniu u nich postawy patriotycznej. Książka jest bogato ilustrowana, co stanowi jej dodatkowy walor.

Po niespełna dwóch latach od wydania książki pt. Mutyzm wybiórczy – poradnik dla rodziców, nauczycieli i specjalistów, która spotkała się z bardzo pozytywnym przyjęciem, zarówno wśród rodziców, jak również wśród nauczycieli i specjalistów, Maria Bystrzanowska, tym razem wspólnie z córką Eweliną Bystrzanowską – psychologiem o specjalności klinicznej, przystąpiły do opracowania nowej książki z zakresu mutyzmu wybiórczego (MW). Książkę tę można z jednej strony potraktować jako kontynuację ww. poradnika, z drugiej zaś może ona stanowić całkiem odrębną całość. Do jej napisania zaproszone zostało szersze grono osób: praktyków pracujących na co dzień z dziećmi z mutyzmem wybiórczym (psychologów, logopedów, pedagogów i nauczycieli), a także rodziców dzieci z MW oraz osoby dorosłe, które już w dzieciństwie miały objawy tego zaburzenia i nie otrzymały właściwej pomocy. Zamiarem autorek było, aby powstała publikacja wszechstronnie opisująca to coraz powszechniej diagnozowane zaburzenie lękowe, w szczególności skuteczne sposoby jego terapii, co ważne, z uwzględnieniem realiów i specyfiki polskiego systemu oświaty. Książka składa się z dwóch głównych części. W pierwszej, bardziej teoretycznej części (rozdziały 1–3) Ewelina Bystrzanowska i Maria Bystrzanowska przedstawiły istotę mutyzmu wybiórczego oraz znaczenie wczesnej diagnozy i terapii dzieci z tym zaburzeniem. Poznamy również następstwa niewłaściwej terapii lub jej braku. W drugiej, praktycznej części książki (rozdział 4) – po krótkim wprowadzeniu Marii Bystrzanowskiej, zawierającym przegląd skutecznych metod terapii MW, sporządzony na podstawie wyników najnowszych badań naukowych oraz doświadczeń własnych autorki - znajdują się opisy i analizy konkretnych terapii i oddziaływań prowadzonych na terenie naszego kraju przez różnych specjalistów (psychologów, logopedów i pedagogów), a także nauczycieli oraz rodziców dzieci z mutyzmem wybiórczym.

Program do pracy z dziećmi nadpobudliwymi psychoruchowo w wieku przedszkolnym, ukazujący propozycje kontrolowania dziecięcej energii poprzez odpowiednio zorganizowane zabawy i ćwiczenia relaksacyjne, zawarte w praktycznych scenariuszach zajęć dostosowanych do poszczególnych grup wiekowych. Książka ukazuje przyczyny niewłaściwego zachowania dzieci i sposoby radzenia sobie z nimi. Omawia następujące metody pracy z dzieckiem nadpobudliwym psychoruchowo: 1. Techniki relaksacyjne - według Jakobsona - oparte na treningu autogennym Schultza 2. Metodę Symboli Dźwiękowych 3. Techniki parateatralne - technikę zamiany ról - teatr palcowy - teatrzyk kukiełkowy - teatrzyk wyboru 4. Metodę malowania dziesięcioma palcami 5. Metodę Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne Dzieci nadpobudliwe psychoruchowo sprawiają rodzicom i wychowawcom wiele problemów wychowawczych. Zdarza się często, że dorośli są nieświadomi głównych przyczyn niewłaściwego zachowania dzieci. Z tego powodu winą za złe zachowanie obarczają dzieci. poleca ImpulsTymczasem znajomość i świadomość przyczyn nieodpowiedniego zachowania dzieci jest niezwykle ważna. Dzieciom nadpobudliwym należy poświęcać dużo uwagi. Trzeba zdawać sobie sprawę z tego, w czym tkwi problem dzieci nadpobudliwych, ponieważ bez tego nie można im pomóc. Należy przede wszystkim nauczyć dzieci kontrolowania swojej energii. W osiągnięciu tego celu pomogą odpowiednio zorganizowane zabawy ruchowe i ćwiczenia relaksacyjne, w czasie których dzieci uczą się różnych sposobów rozładowania swojej energii (np. swobodna ekspresja ruchowa, ekspresja ruchowa kontrolowana, „zabawa w słabego i silnego” – relaksacja metodą Jacobsona). Istotne też jest, aby nauczyć dzieci korzystania z nagromadzonej w swoim ciele energii we właściwym kierunku. W niniejszej pracy – napisanej w formie programu – autorka zajęła się zagadnieniem nadpobudliwości psychoruchowej u dzieci w wieku przedszkolnym. W części teoretycznej (rozdziały I–V) starała się wykazać, na czym polega problem nadpobudliwości oraz jak sobie z nim radzić. W części praktycznej (rozdziały VI–IX) natomiast zamieściła scenariusze zajęć dla poszczególnych grup wiekowych. Program jest uzupełnieniem indywidualnych oddziaływań terapeutycznych – jak pisze bowiem M. Bogdanowicz: „ważne jest tu uspołecznienie dzieci nadpobudliwych psychoruchowo, nadmiernie skupionych na realizacji swoich potrzeb. Zajęcia w grupie pomagają im w rozwijaniu empatii i uczeniu się współpracy z innymi” (M. Bogdanowicz i in., 1992, s. 86). Tak skonstruowany program będzie pomocny w postępowaniu z dziećmi nadpobudliwymi psychoruchowo. Zgodnie z poglądami H. Nartowskiej, „tylko od nas, dorosłych, zależy, czy dziecko nadpobudliwe psychoruchowo będzie tylko trudniejszym wychowawczo dzieckiem, czy też dzieckiem o zaburzonym zachowaniu” (H. Nartowska, 1976). Polecamy!

Książka niniejsza powstała z myślą o dostarczeniu nauczycielom przedszkoli i młodszych klas szkół podstawowych nowych materiałów do wykorzystania w ich pracy. Polecam ją również rodzicom i dziadkom umiejącym grać na instrumentach lub też posługującym się nagraniami płytowymi w domu w zabawach z dziećmi. Gdy uczyłam w czasach studenckich w przedszkolach, a następnie wiele lat później, już na emeryturze, stwierdziłam permanentny brak nowości. Do dzisiaj wznawia się te same „nieśmiertelne” piosenki (zresztą wydaje się je w pięknych szatach graficznych). Nowości nauczyciele przekazują sobie po znajomości, ale jest ich niewiele i nie do wszystkich docierają. Na własne potrzeby zaczęłam pisać więc teksty i melodie, które wykorzystywałam (z dobrym skutkiem) w pracy z dziećmi. Tak powstał pomysł wydania „podręcznika”, w którym zawarłam pięćdziesiąt jeden piosenek z komentarzami dotyczącymi ich realizacji. Piosenki o różnej skali trudności wokalnych oraz o bardzo zróżnicowanej tematyce i przeznaczeniu dostosowane są do potrzeb dzieci w różnym wieku. Są wśród nich piosenki: – w rytmach tanecznych (oberek, krakowiaczek, mazurek, polka, walczyk), – do wykonania solowego (Chmura, Muzyka, Wiosna), – „poetyckie” (Latawce, Muzyka, Wiosna, Wróżka), – krótkie zabawy (Kot i myszy, Mróz i Słonko, Zające, Lis i wrony), – inscenizacje (Muchomorek, Król grzybków, Łąka, Leśne kłopoty, Kwiatki, Wrona, Kotek, Deszcz i Słota). Te ostatnie mogą się przydać na występy dzieci przy okazji różnych uroczystości. Uczą je też podstaw aktorstwa. W zapisie nutowym umieściłam oznaczenia prostych funkcji harmonicznych (akordów) do akompaniamentu (wykaz z objaśnieniami na końcu książki). W załączeniu jest płyta zawierająca nagrania piosenek w porządku alfabetycznym. Znaleźć na niej można melodie bez tekstów, z prostym akompaniamentem, wykonane na instrumencie klawiszowym solo. Stanowią pomoc dla nauczycieli nieumiejących grać na instrumentach. Zaletą takiego rozwiązania jest również to, że włączając nagranie, nauczyciel nie jest zmuszony do siedzenia przy instrumencie, lecz może pomagać dzieciom i być blisko nich. Ponadto na płycie zamieszczone zostały również wykonania wokalne piosenek z towarzyszeniem aranżu, które są przeznaczone do słuchania (każde wykonanie wokalne umieszczono po odpowiadającej mu wersji instrumentalnej i oznaczono literą „a”). Życzę nauczycielom, aby moja książka dobrze im posłużyła, pomogła im w pracy i uatrakcyjniła zajęcia. Życzę dzieciom beztroskich zabaw, radości, śmiechu i udanych początków „aktorstwa”.

Książka stanowi wkład w rozwój obszaru nauk społecznych. Podjęta w niej problematyka wykracza jednak poza sztywne ramy jego dyscyplin i subdyscyplin. Opracowanie łączy wiedzę z zakresu psychologii, audiofonologii, socjologii i jest próbą wprowadzenia jej do surdopedagogiki. Rozprawa dostarcza wiedzy na temat specyfiki bio-psycho-społecznego funkcjonowania osób z trudnościami słuchowymi w okresie późnej adolescencji (w wieku młodzieńczym) i wczesnej dorosłości. Podejmuje problematykę wpływu niedosłuchu na codzienne życie, wskazuje, jak ukierunkowywane są działania osób nim dotkniętych, co je warunkuje i czy podejmowane aktywności pozwalają na skuteczną walkę z przeciwnościami losu. Osadzona w transakcyjnej teorii stresu Lazarusa i Folkman oraz teorii zasobów Hobfolla, pokazuje, jaki jest poziom stresu, które zmienne demograficzne najlepiej ten poziom opisują i jakie style oraz strategie walki ze stresem są najczęściej stosowane. Konfrontuje powyższe, zgodnie z teorią Leary’ego i Baumeistera, z percepcją siebie jako obrazem społecznego funkcjonowania jednostki. Niniejsza książka pozwala dostrzec i zrozumieć niektóre jego aspekty, a dzięki temu udzielać lepszego wsparcia psychopedagogicznego osobom niesłyszącym i słabosłyszącym, co może się przełożyć na lepszą jakość ich funkcjonowania i życia. Jest to pozycja dedykowana wszystkim tym, którzy profesjonalnie zajmują się rehabilitacją, nauczaniem i wychowaniem osób z uszkodzonym słuchem. Problematyka badawcza koncentruje się wokół trudnych sytuacji, sposobów ich przezwyciężania i podmiotowych uwarunkowań radzenia sobie z codziennym stresem.

Streszczenie Wczesna interwencja neurologopedyczna zakłada wprowadzanie oddziaływań mających na celu skuteczną pomoc noworodkom i niemowlętom w kształtowaniu normatywnego poboru pokarmu. Ssanie jako jeden z podstawowych elementów umiejętności pokarmowych uwarunkowane jest dojrzałością OUN (ośrodkowego układu nerwowego), sprawnością motoryczną układu oralnego, sekwencyjną realizacją noworodkowych odruchów. Wzrastająca liczba noworodków z zaburzeniami jedzenia każe myśleć o opracowaniu systemu diagnozy tychże zaburzeń oraz sposobie modyfikacji zaburzonych prymitywnych noworodkowych reakcji (PNR-ów) oralnych. Celem niniejszej pracy było: w przypadku zaburzeń przyjmowania pokarmu – wykazanie istnienia stałych mechanizmów kompensacyjno-obronnych, opartych na zależnościach odruchowych reakcji oralnych, jak również analiza efektów oddziaływań mioterapeutycznych. Wymagało to wcześniejszego ustalenia i opisania najczęściej występujących w grupie badanej zaburzeń PNR-ów, opracowania precyzyjnego sposobu sekwencyjnego ich badania oraz ustalenia korelacji i zależności między zaburzeniami odruchów oralnych a zaburzeniami karmienia. [...] Cele stymulacji mioterapeutycznej w kontekście badań autorki : - pomoc dziecku w uzyskaniu i utrwaleniu właściwego, skoordynowanego procesu fizjologicznego pobierania pokarmu; - dążenie do budowania prawidłowej fizjologicznej pozycji spoczynkowej układu oralnego za pomocą odpowiednio dobranej stymulacji. Ocena efektów stymulacji neurologopedycznej wykazała zdecydowaną poprawę w realizacji funkcji pokarmowych dzięki unormowaniu sekwencyjnie stymulowanych PNR-ów i torowaniu warunków motorycznych (np. przy ankyloglossii bądź przy zaburzonym napięciu mięśniowym). Dało to wyrazisty progres w pobieraniu pokarmu szczególnie u dzieci bez obciążeń rozwojowych i u dzieci z zespołem Downa. Rezultaty polegały między innymi na rezygnacji z karmienia pokarmem z sondy, butelki i przywróceniu karmienia piersią, na zmniejszeniu ilości aspiracji pokarmu czy połykania powietrza w trakcie karmienia, większym przybieraniu na wadze, zmniejszeniu bolesności podczas karmienia piersią.

Podjęta w monografii problematyka jest niezwykle ważna z perspektywy adekwatności oddziaływań edukacyjnych kierowanych do grupy dzieci i młodzieży zdolnej. Procesami wychowania, kształcenia i samokształcenia, „sprzyjających rozwojowi zdolności człowieka w cyklu całego jego życia” zajmuje się pedagogika zdolności (giftedchild pedagogy). Transformacja potencjału zdolnościowego dziecka w dojrzały talent jest procesem rozciągniętym w czasie i warunkowanym szeregiem czynników, zarówno wewnętrznych jak i zewnętrznych, które mogą go wspierać albo ograniczać. Rodzice jako pierwsi mogą dostrzec najwcześniejsze nawet przejawy dziecięcych zdolności i to oni na ogół wprowadzają swoje córki i synów w określoną dziedzinę aktywności, wzmacniając ich zainteresowania nią. W kolejnych zaś etapach transformacji potencjału zdolnościowego mogą budować motywację swego dziecka i jego wytrwałość w dążeniu do postawionych celów, jak i rozwijać jego kompetencje społeczne, ale i zapewniać wsparcie finansowe, organizacyjne oraz emocjonalne. Rodziny uczestniczące w prezentowanym projekcie badawczym odegrały rolę stymulującą rozwój zdolności swoich córek i synów. Zawarte w monografii analizy mogą stać się inspiracją dla praktyków – pedagogów, nauczycieli i innych osób związanych z tworzeniem oferty edukacyjnej, adresowanej do dzieci i młodzieży zdolnej – zainteresowanych budowaniem form współpracy ze środowiskiem rodzinnym. Opisane tu doświadczenia rodzin, towarzyszących dzień po dniu swoim zdolnym córkom i synom w ich procesach rozwojowych, stać się mogą cenną wskazówką dla innych rodziców. Książka składa się z sześciu rozdziałów. W pierwszym z nich przedstawiono tendencje dominujące we współczesnym rozumieniu istoty zdolności, ich genezy i rozwoju. Autorka przyjmęła założenie o rozwojowym charakterze zdolności, definiując je za F. J. Mönksem jako pewien potencjał do uzyskania wysokich lub bardzo wysokich osiągnięć w jednej lub kilku dziedzinach aktywności. Chcąc zaakcentować kontekst czasowy zjawiska zdolności w tytule monografii używa terminów „odkrywanie” i „rozwijanie” w odniesieniu do procesów diagnozowania i kształcenia zdolności, analizowanych na gruncie pedagogiki zdolności, jako kluczowych etapów wszelkich działań edukacyjnych podejmowanych z myślą o dzieciach i młodzieży zdolnej. W rozdziale drugim monografii odnosi się do dotychczasowych eksploracji badawczych podejmujących próby scharakteryzowania różnych wymiarów środowiska rodzinnego osób zdolnych oraz jego roli w rozwoju dziecięcych potencjalności. Jak wykazała powyżej, w swoim rozumieniu rodziny bazuje na podejściu systemowym, traktując ją jako dynamiczny system wzajemnych sprzężeń. Kolejny rozdział odsłania założenia ontologiczne, epistemologiczne i metodologiczne, które legły u podłoża opisywanego w monografii projektu badawczego. Przedstawia tu uzasadnienie dokonanych wyborów oraz szczegółowy opis zastosowanego instrumentarium (indywidualnego wywiadu pogłębionego), jak również zasady konstruowania próby badawczej. I wreszcie trzy kolejne rozdziały przedstawiają konstruowany w rodzinie obraz zdolności córek i synów oraz ukazują doświadczenia rodzin związane z odkryciem potencjałów zdolnościowych dzieci wraz z podjętymi działaniami wspierającymi ich rozwój.

Tom 13 serii Edukacja małego dziecka, zatytułowany Konteksty oświatowe, prezentuje kolejne rozważania teoretyczne i praktyczne nad współczesnymi problemami rozwoju twórczego dziecka. W 13 już tomie zostały zaprezentowane trzy wątki tematyczne. Pierwszy związany jest z wyzwaniami i dylematami edukacji małego dziecka, kolejny odnosi się do działań obejmujących etap nauczania początkowego, a ostatni nawiązuje bezpośrednio do pracy samego nauczyciela. Część pierwsza nosi tytuł Edukacja małego dziecka – nowe wyzwania, stare dylematy. Prezentowane w niej teksty ukazują istotne problemy i potrzeby, przed którymi stoją instytucje oświatowe wspierające i stymulujące rozwój dziecka od 6. miesiąca do 6. roku życia. Okres ten w życiu człowieka determinuje całe jego późniejsze życie. Tym bardziej zatem należy położyć szczególny nacisk na przestrzeganie wszelkich wymogów higienicznych, przestrzennych i personalnych, aby świadczone w tych instytucjach usługi były na najwyższym poziomie. Kluczowe są również zagadnienia związane z metodyką pracy z małymi dziećmi, gdzie w sposób szczególny powinno się akcentować potrzebę realizacji konstruktywistycznego modelu, w którym nauczanie podające zostaje zastąpione poszukiwaniem wiedzy, otoczenie podmiotu uczącego się wyposażone jest w narzędzia do aktywnego tworzenia nowej wiedzy i umiejętności, a nie ją podaje, oraz w którym praca indywidualna zostaje zastąpiona pracą w grupie i dla grupy, aby osiągnąć zadowalające wszystkich efekty. Praca grupowa jest bowiem znaczącym elementem funkcjonowania nowoczesnego społeczeństwa. Należy zadbać o podtrzymanie w dzieciach wewnętrznej motywacji do zdobywania i poznawania otaczającego świata, a więc trzeba zredefiniować rolę nauczyciela i wyzwolić w nim potrzebę samokształcenia. Kolejna część została zatytułowana Ku edukacji wspierającej rozwój dziecka w niższych klasach szkoły podstawowej. Zebrane w niej artykuły prezentują propozycje ukierunkowane na zagadnienia (podobnie jak w edukacji dzieci w wieku do 6 lat) związane z koniecznością odejścia od przekazywania wiedzy na rzecz rozumienia procesu nauczania – uczenia się jako postrzegania dziecka z naturalną ciekawością świata, aby mogło stawać się silną, znającą siebie jednostką, ale potrafiącą również współpracować z innymi i dla innych. Ważny jest wielostronny rozwój dziecka w sferze poznawczej, emocjonalnej i społecznej poprzez odpowiednie wspieranie jego samodzielności, aktywności i kreatywności, a także właściwe zaaranżowanie przestrzeni edukacyjnej.

Bobolotem do nieba i z powrotem to historia jednego roku z życia naszej rodziny. Przełomowego roku. Najtrudniejszego, najbardziej wymagającego i wyczerpującego, a jednocześnie najpiękniejszego – tego, w którym przyszli na świat nasi synkowie. Jeśli również spodziewacie się bliźniąt, to, po pierwsze, moje gratulacje! Po drugie: polecam tę książkę, gdyż nie mam wątpliwości, że okaże się dla Was wartościową lekturą. Dowiecie się z niej rzeczy, których nie uczą w szkołach rodzenia, przeczytacie rady, których nie udzielą Wam rodzice „pojedynczych” dzieci, zapoznacie się z wykorzystanymi przez nas metodami postępowania, ocenicie, czy warto je zastosować, czy też zdecydujecie się zrobić zupełnie odwrotnie! Kim jesteśmy i po co ta książka? Mam na imię Asia, mój mąż to Kuba. Głównymi bohaterami książki są nasi synowie: Benio i Samuelek.

Do logopedów! Jest to książka o praktyce terapii jąkania. Zawiera zbiór wypróbowanych metod pracy z dziećmi, możliwych do zastosowania w warunkach szkolnych. Opracowano je w trakcie kilkuletniego programu badań sponsorowanego przez Amerykańską Fundację Mowy (Speech Foundation of America). Autor publikacji, logopeda szkolny, należał do zespołu terapeutów biorących udział w programie. Wcześniej ukończył specjalistyczny kurs terapii pod kierunkiem Charlesa Van Ripera, uznanego za światowy autorytet w dziedzinie problematyki jąkania. Gorąco zachęcam do lektury tej książki. Została napisana w sposób interesujący, a zarazem łatwy w odbiorze. Jestem głęboko przekonany, że korzystanie z zawartych w niej doświadczeń i sugestii ułatwi rozpoczęcie pracy terapeutycznej z jąkającymi się dziećmi albo — w przypadku osób prowadzących już praktykę - pomoże uczynić ją bardziej skuteczną i satysfakcjonującą.

Publikacja Cezarego Kurkowskiego znakomicie wpisuje się w aktualne potrzeby społeczne. Jest trafnie wkomponowana w specyficzne realia regionalne. Prezentuje także sporo uniwersalnych prawd i uogólnień, które czynią z niej nośnik ważnych prawd i konkluzji dla ogólnych procesów społecznych zachodzących w Polsce. Zwiększa to jej wartość poznawczą i instruktywną... (Z recenzji prof. dr. hab. Tadeusza Pilcha) W niniejszym opracowaniu Kształtowanie się wspólnoty i sił społecznych na Warmii i Mazurach. Studium socjopedagogiczne przedstawiono przykład działań społecznych stanowiących przeciwwagę dla przytoczonych negatywnych oddziaływań globalizacji, jakim jest m.in. zatracanie poczucia wspólnotowości i sprawstwa. Cel przyświecający realizacji opisywanych badań koncentrował się na ukazaniu roli, jaką odegrały działania projektowe o charakterze społeczno-kulturalnym w kontekście pobudzania sił społecznych w środowiskach lokalnych na terenach Warmii i Mazur. Kategoria sił społecznych odnosi się tu do procesu reorganizacji środowiska życia ludzi, grup i społeczności na podstawie ich sił własnych. Próbując dookreślić przedmiot badań, uznano, że ważnym obszarem, w obrębie którego mogą pojawiać się procesy odkrywające, uruchamiające czy wspierające siły społeczne w społecznościach lokalnych, jest obszar działań określanych jako projektowe, ze szczególnym uwzględnieniem projektów społeczno-kulturalnych. Do powstania niniejszego opracowania przyczyniły się przesłanki zarówno subiektywne, jak i obiektywne. Wśród subiektywnych przesłanek pojawiła się chęć lepszego rozumienia przebiegu zjawisk społecznych mających miejsce na terenie Warmii i Mazur, które niejednokrotnie przyjmują inną trajektorię niż w pozostałych regionach kraju, a także chęć zbadania, co te procesy warunkuje. Do obiektywnych przesłanek towarzyszących podjęciu decyzji o prowadzeniu badań zaliczyć można wyraźne luki w zakresie badań naukowych rozpoznających kategorię sił społecznych w odniesieniu do ich praktycznych egzemplifikacji. W pedagogice społecznej siły społeczne są kategorią, której sporo miejsca w swych rozważaniach poświęcili pionierzy tej dyscypliny: Helena Radlińska i Aleksander Kamiński, a współcześnie Brygida Butrymowicz, Ewa Marynowicz-Hetka, Edward A. Mazurkiewicz, Andrzej Olubiński, Barbara Smolińska-Theiss, Jerzy Szmagalski i Wiesław Theiss. O ile jednak trudno zaprzeczyć zasadności ich wyodrębnienia z grupy innych pojęć opisujących procesy społeczne, o tyle nie sposób też nie zauważyć, że wymykają się one próbom operacjonalizacji i dokładnego dookreślenia. Jak zaznacza Mary Deller Brainerd (2004), paradoksalnie dzięki niedookreśloności kategoria ta inspiruje i stale wzbudza żywe zainteresowanie. Chcąc zbadać uwarunkowania związane z czynnikami środowiskowymi mającymi wpływ na przebieg i rezultaty działań projektowych o charakterze społeczno-kulturalnym, realizowanych na terenach wiejskich i mało- miasteczkowych Warmii i Mazur, nie można nie uwzględnić wiedzy dotyczącej uwarunkowań społeczno-historycznych. Wpływ tych uwarunkowań ma kluczowe znaczenie dla rozumienia tworzenia się nowej tożsamości regionalnej Warmiaków i Mazurów.

Jednym z podstawowych elementów systemu oświaty i wychowania jest szkolnictwo pedagogiczne pozostające w ścisłym związku z rzeczywistością społeczną zmieniającą się na przestrzeni wieków. Pełni ono istotną rolę w procesie przygotowania kadr nauczycielskich dla edukacji pokoleń żyjących w danym okresie historycznym i na danym obszarze społeczno-kulturowym. Swoje powinności spełnią tylko wówczas, gdy będą posiadali wysokie walory moralne, dobre przygotowanie pedagogiczne i gruntowną znajomość materiału nauczania. Dlatego problemy kształcenia nauczycieli były i nadal są przedmiotem nieustannych dyskusji i prowadzonych badań pedeutologicznych. Dotyczą nie tylko historii kształcenia nauczycieli, lecz również współczesnych problemów zawodu nauczycielskiego. W niniejszej pracy skoncentrowano się na problematyce kształcenia nauczycieli dla szkół elementarnych w Polsce w poszczególnych okresach historycznych. Już w XVI wieku pojawił się w Polsce typ szkoły zwany seminarium nauczycielskim. Jego organizatorami byli jezuici, którzy przy kolegiach zakładali seminaria przygotowujące nauczycieli do pracy pedagogicznej w jezuickich szkołach średnich (kolegiach). Obok seminariów zakonnych w XVIII wieku pojawiły się tego typu instytucje świeckie dzięki KEN, która założyła dwa seminaria w Krakowie i Wilnie kształcące nauczycieli dla szkół średnich i trzy dla szkół parafialnych. Gwałtowny rozwój tych instytucji dokona się dopiero w XIX wieku. Wiązało się to z podniesieniem rangi edukacji elementarnej w związku z wprowadzaniem obowiązku szkolnego w poszczególnych krajach europejskich. Szkoła ludowa stawała się stopniowo obowiązkowa, ogólnokształcąca, finansowana przez państwo i pozostająca pod jego jurysdykcją. Publikacja ma charakter nowatorski, w literaturze polskiej nie posiadamy bowiem globalnego ujęcia problematyki kształcenia nauczycieli dla potrzeb szkolnictwa elementarnego od ich powstania w 1775 roku, aż po likwidację tych szkół w latach siedemdziesiątych XX wieku.(Z recenzji dr hab. Bogusławy Doroty Gołębniak, prof. CDV) Książka zawiera cztery rozdziały, z których dwa pierwsze obejmują czas od późnego średniowiecza do wybuchu I wojny światowej. W rozdziale pierwszym opisano rozwój kulturalny Kielecczyzny, odniesiono się także do historii rozwoju gospodarczego Wyżyny Kielecko-Sandomierskiej. Autorka podkreśliła tu, iż region kielecki uczestniczył w tworzeniu kultury i literatury od zarania polskiej państwowości. Omówione w rozdziale kwestie upoważniają do stwierdzenia, że ziemia świętokrzyska szczyciła się od najdawniejszych czasów bogatym dorobkiem kulturalnym i oświatowym. Ów dorobek powstawał przede wszystkim w klasztorach i kościołach oraz w domach lokalnego możnowładztwa, tam był pielęgnowany, wzbogacany i rozwijany. Rozdział pierwszy to także opis początków szkolnictwa na Kielecczyźnie związanego ściśle z duchowieństwem.

W 2005 roku, w 60. rocznicę śmierci prof. Stefana Banacha, Biblioteka Matematyczno-Fizyczna Uniwersytetu Gdańskiego przygotowała wystawę poświęconą jednemu z największych matematyków XX wieku. Ekspozycja została zaprezentowana środowisku akademickiemu Trójmiasta w budynku Wydziału Matematyki, Fizyki i Informatyki Uniwersytetu Gdańskiego oraz w Gmachu Głównym Politechniki Gdańskiej. Na podstawie materiałów prezentowanych na wystawie i wortalu internetowym pod adresem banach.univ.gda.pl, wzbogaconych o nowe dokumenty i fotografie dotąd nigdzie niepublikowane, powstała niniejsza praca.

Celem przygotowanej monografii jest diagnoza i analiza zależności pomiędzy stopniem rozwoju tożsamości dewiacyjnej nieletnich a poziomem ich motywacji do jej zmiany przez samodoskonalenie. Starano się przy tym, aby wnioski wynikające zarówno z analizy literatury przedmiotu, jak i przeprowadzonych badań służyły wzbogaceniu refleksji o znaczeniu obu zjawisk i występujących między nimi zależności, która byłaby przydatna w udoskonalaniu organizacji procesu resocjalizacji w warunkach instytucjonalnych. Aby osiągnąć ten cel, pracę badawczą podzielono na kilka etapów, której efekty znalazły swoje odzwierciedlenie w kolejnych rozdziałach pierwszej (teoretycznej) i drugiej (empirycznej) części monografii. W pierwszym rozdziale, z uwzględnieniem wiedzy z zakresu filozofii, psychologii i socjologii, dokonano pogłębionej analizy pojęcia, struktury, procesu formowania się i rozwoju tożsamości osobowej oraz warunków wyznaczających proces jej zmiany z perspektywy nauk humanistycznych i społecznych. Zadaniem było uchwycenie konstytutywnych dla zrozumienia jej istoty oraz struktury komponentów, które mogłyby być użyteczne w konceptualizacji modelu tożsamości dewiacyjnej. Przeglądu literatury poświęconej problematyce tożsamości człowieka dokonano również pod kątem poszukiwania odpowiedzi na pytanie, na ile możliwa i w jakich warunkach dokonuje się jej zmiana, ponieważ ma to duże znaczenie dla ewentualnego ukierunkowywania na ten cel oddziaływań resocjalizacyjnych. Zarówno poszukiwanie, kształtowanie, kreowanie, czy też zmiana tożsamości, dokonuje się głównie poprzez autorefleksję podejmowaną w kontekście nawiązywanych interakcji społecznych. Stąd też, aby ukazać całą złożoność tego procesu zdecydowano się na omówienie społeczno-kulturowych uwarunkowań w nieustannie zmieniającej się i niepewnej rzeczywistości postmodernistycznej.

Prezentowana publikacja skupia się na zagadnieniu ewaluacji (w szczególności ewaluacji edukacyjnej), które na świecie systematycznie zyskuje na znaczeniu, zwiększając wpływ na działania podejmowane w polityce publicznej. Bezpośrednio wynika to ze wzrastającego nacisku na efektywność, trafność alokowania środków i odpowiedzialność działań instytucji publicznych, także w systemie oświaty. Rola ewaluacji łączy się z potrzebą budowania strategii rozwoju w różnych dziedzinach życia społecznego i zabezpieczaniem interesu publicznego. Przedmiotami badania są ewaluacja wewnętrzna (zbudowana na fundamencie teoretycznym autoewaluacji) i prowadzący ją w polskich szkołach nauczyciele, odgrywający rolę ewaluatorów. Głównymi celami uczyniono opis ich społecznych światów i próbę rekonstrukcji przebiegu procesu stawania się ewaluatorem. Książka ma strukturę typową dla pracy empirycznej. W pierwszej części podjęto próbę przebycia wraz z Czytelnikiem wyboistej drogi prowadzącej od próby uchwycenia istoty ewaluacji do momentu wprowadzenia ewaluacji wewnętrznej do polskich szkół i opisu zawiłości instytucjonalnej praktyki ewaluacyjnej w rodzimym systemie oświaty, z wyeksponowaniem roli ewaluatora. Część druga prezentuje zamysł badawczy w typowy sposób. Wieńczy ją wskazanie „rusztowania” kategorialnego dla całego zamysłu badawczego i jednocześnie dla rozkładu treści w części trzeciej, w której zamieszczono wyniki badań własnych. Zakończeniem jest próba opisu procesu stawania się ewaluatorem przez nauczyciela. Adresatami książki są wszyscy zainteresowani ewaluacją edukacyjną – zarówno ci, którzy oprócz ustaleń teoretycznych poszukują także kolejnych empirycznych odsłon tego zagadnienia, jak i ci, dla których jest to początek podróży do „stacji ewaluacja”. Inspirację odnajdą w niej również nauczyciele wszystkich etapów edukacyjnych, którzy podejmują działania analityczno-badawcze w ramach swojej praktyki zawodowej.