Tomasz Maruszewski

Każdy z nas ma swoją pamięć – to dzięki niej wiemy, kim jesteśmy. Ale czy istnieje jakieś My, które swoją tożsamość również buduje na pamięci? A jeśli tak, to czy pamięć owego My, pamięć zbiorowa, składa się z pamięci indywidualnych, autobiograficznych? To byłoby zbyt proste. Tak jak zbiorowość nie jest wyłącznie sumą jednostek, tak samo pamięć zbiorowa nie może być sumą jednostkowych pamięci. Istnieją wprawdzie pewne analogie, lecz mogą one posłużyć tylko jako wskazówki do badania tego złożonego zjawiska, interesującego zarówno dla psychologów, jak i dla historyków, antropologów, socjologów czy literaturoznawców. Zagadnienie pamięci zbiorowej ma więc charakter interdyscyplinarny. Przedstawiciele różnych dziedzin szukają odpowiedzi na pytanie, co owa pamięć zawiera, jakie informacje trafiają do jej zasobów, a jakie z niej znikają – lub są wymazywane. Z pamięcią zbiorową łączą się bowiem pewne procesy: jej formowania, zniekształcania, a nawet zawłaszczania. To, do jakiej pamięci się odwołujemy – czy tej, która gloryfikuje naszą przeszłość, celebruje męczeństwo i chwali dokonania, czy może tej, w której obraz naszej wspólnoty jest nieco mniej idealizowany – wywiera istotny wpływ na to, jak traktujemy samych siebie, a także innych ludzi, tych, którzy tworzą odrębne zbiorowości. Znacząco wpłynie też na naszą przyszłość, którą dopiero zbudujemy. Książka Tomasza Maruszewskiego jest cennym źródłem wiedzy psychologicznej nie tylko o tym, jak tworzy się i jak funkcjonuje pamięć zbiorowa, lecz przede wszystkim o tym, w jaki sposób jest użytkowana w społecznej codzienności. Ma to szczególne znaczenie w społeczeństwach trapionych przez konflikty światopoglądowe czy polityczne, bo skonfliktowane strony tworzą odmienne wersje zbiorowej pamięci dotyczącej tych samych faktów, zdarzeń czy idei. Zrozumienie istoty wielu konfliktów społecznych jest tym samym niemożliwe bez rekonstrukcji różnych wersji pamięci zbiorowej. Z recenzji Wiesława Łukaszewskiego Książka podejmuje ważne zagadnienie relacji między pamięcią jednostki, zwłaszcza autobiograficzną, a pamięcią zbiorową. Ta ostatnia często bywała i wciąż bywa przedmiotem rozważań historyków i socjologów, jak również politologów i antropologów kulturowych. Ale zarówno ich pojmowanie, jak i sposoby badania stosowane w tych dziedzinach wiedzy albo w ogóle ignorowały osiągnięcia psychologii akademickiej, albo też czerpały z niej bardzo selektywnie. Tomasz Maruszewski, wychodząc od ustaleń swojej nauki dotyczących funkcjonowania pamięci jednostkowej, twórczo porównuje ją z pamięcią zbiorową. Znajduje wiele podobieństw między nimi, ale też znaczące różnice. Z recenzji Macieja Dymkowskiego Tomasz Maruszewski – profesor psychologii, wybitny badacz pamięci autobiograficznej, od pewnego czasu zajmuje się też pamięcią zbiorową. Pracuje na Wydziale Zamiejscowym Uniwersytetu SWPS w Sopocie. Specjalizuje się w psychologii poznawczej, ale w kręgu jego zainteresowań badawczych znajdują się również zagadnienia z pogranicza psychologii poznawczej i psychologii emocji, takie jak poznawcza reprezentacja emocji. Autor Psychologii poznania i Pamięci autobiograficznej, współautor monografii Emocje – aleksytymia – poznanie (wspólnie z Elżbietą Ścigałą) oraz Psychologii. Podręcznika akademickiego. Opublikował wiele artykułów naukowych, a także prac popularyzatorskich. Ma dwoje dzieci – Joannę i Krzysztofa. Pasjonuje się muzyką barokową i fotografią.

To opowieść o miłości i różnych jej odcieniach. A może o stracie i jej oswajaniu? Na pewno o czymś istotnym. Niebanalna historia bycia i niebycia jednocześnie. Kobieta uciekająca przed samotnością - i dwaj mężczyźni, z których każdy odmiennie postrzega miłość. Ojciec i syn uzupełniający się wzajemnie, tworzący racjonalną i emocjonalną całość, która niekiedy pęka pod ciężarem zdarzeń. Droga do pogodzenia się z faktem, że drugiego człowieka się nie ma, a jedynie można przy nim być, czasem jest długa i wyboista. Tomasz Maruszewski - ur. w 1985 roku w Tarnowskich Górach, radca prawny, od czasu studiów związany z Warszawą. Zafascynowany mechanizmami społecznymi, nauką i własnymi dziećmi. Sfrustrowany zanikiem empatii w ludziach - właśnie to skłoniło go do napisania debiutanckiej powieści. Od najmłodszych lat nieodłącznie towarzyszy mu muzyka, dzięki której rozpoczął swoją przygodę ze sztuką. To ona i literatura są dla niego podstawowymi, przenikającymi się środkami wyrazu. Osobiście współtworzy kilka alternatywnych projektów muzycznych.

Poczucie tożsamości jest bardzo ważne dla każdego z nas, ale właściwie skąd wiemy, kim jesteśmy? W jaki sposób kształtuje się tożsamość i czemu służy? Czy poczucie własnej tożsamości można budować na podstawie wspomnień? Kiedy zamiast słowa Ja pojawia się słowo My? Dlaczego odczuwamy przynależność do tej, a nie innej grupy ludzi i jakie są tego konsekwencje? Te oraz inne pytania towarzyszyły kolejnej serii spotkań z cyklu Bliżej Psychologii, podczas których ujawniła się cała złożoność tej problematyki. Zapisom rozmów zawartym w tym tomie tradycyjnie już towarzyszą znakomite eseje autorstwa zaproszonych gości, które stanowią źródło nie tylko wiedzy, ale też inspiracji do własnych poszukiwań i refleksji. Niektórzy zapewne skoncentrują się na tym, co nas od siebie różni, być może jednak warto przyjrzeć się także podobieństwom. To one przecież zbliżają nas do siebie.

Co nadaje życiu smak? Co sprawia, że bywa ono wyjątkowo emocjonujące? Jakie namiętności targają człowiekiem i decydują o jego wyborach, działaniu i myśleniu? Jakim namiętnościom nie potrafimy się oprzeć?W tej książce można znaleźć błyskotliwe odpowiedzi wybitnych psychologów na te oraz na wiele innych pytań. Cykl spotkań Bliżej Psychologii, a także książki będące ich owocem to realizacja idei, by przybliżać dokonania naukowe laikom i przedstawiać możliwości praktycznego zastosowania wyników badań i eksperymentów naukowych. Psychologia bowiem nie jest magią, współczesną alchemią czy wróżeniem z kart, nie jest też hermetycznie zamkniętą dziedziną, którą można wyizolować z codziennego życia. Być bliżej psychologii to żyć pełniej, mądrzej, lepiej. Chyba warto?

Analiza pamięci autobiograficznej jest przykładem zmian, jakie dokonują się we współczesnej psychologii. Pamięć autobiograficzna należy do tych dziedzin badań, w których spotykają się przedstawiciele różnych dyscyplin psychologicznych: psychologowie poznania, emocji, społeczni, psychologowie osobowości i kliniczni.

Ciekawe byłoby badanie na temat tego, co Polacy myślą o psychologii. Ogromna liczba chętnych do jej studiowania, powstające niczym grzyby po deszczu poradnie, coraz większa grupa gotowych do skorzystania z fachowej pomocy – to wszystko świadczyłoby, że nasza świadomość psychologiczna jest coraz głębsza, że coraz lepiej rozumiemy, co psychologia może nam dać i w czym pomóc. Z drugiej jednak strony rzesza Polaków uważa, że pomoc psychologiczna jest tylko dla tych, którzy „nie mają wszystkich w domu”, czyli cierpią z powodu zaburzeń psychiatrycznych. Wizytę u psychologa traktują jako poniżenie i powód do wstydu, czują przed nią strach, bo „co ludzie sobie pomyślą”. „Charaktery” od początku istnienia konsekwentnie wyjaśniają, czym jest psychologia. W to działanie wpisuje się również „Psychologia na co dzień i od święta”, na którą złożyły się teksty dwóch wybitnych uczonych – Profesora Wiesława Łukaszewskiego i Profesora Tomasza Maruszewskiego. Redakcja „Charakterów” ma zaszczyt, że obaj są z magazynem niemal od pierwszych chwil jego istnienia, okazując życzliwość, wspierając swoją wiedzą i pomagając w trudnych chwilach. Obaj uczeni są znakomitymi propagatorami psychologii – nie tylko jako dziedziny wiedzy, ale też jako ważnego sposobu myślenia o świecie i ludziach. Z Przedmowy

Psychologia poznania jest stosunkowo młodą dyscypliną naukową, która wciąż się rozwija. W niniejszym podręczniku Czytelnik znajdzie rzetelne omówienie wszystkich związanych z nią zagadnień. W kolejnych rozdziałach opisane zostały poszczególne procesy poznawcze: spostrzeganie, uwaga, pamięć (również pamięć autobiograficzna), wyobraźnia, pojęcia oraz myślenie i rozwiązywanie problemów. Ostatni rozdział traktuje o relacjach pomiędzy emocjami a poznaniem. Złożone i niekiedy trudne zagadnienia zostały przedstawione w sposób bardzo jasny, wyczerpujący i przestępny. Książka jest adresowana przede wszystkim do studentów psychologii, ale także do osób zainteresowanych tą fascynującą dziedziną, jaką jest psychologia procesów poznawczych. Nowe, poszerzone wydanie zostało wzbogacone o zupełnie nowe treści i wyniki najnowszych badań, a te poprzednio omawiane niejednokrotnie zostały przedstawione w nowym świetle.

Motywem przewodnim pierwszego tomu serii ""Bliżej psychologii"" staną się tytułowe manipulacje. Czym są i co tak naprawdę można zrobić z drugim człowiekiem? Kto czuje się szczególnie uprawniony do manipulowania innymi? Czy istnieją jakieś środki zaradcze, które można zastosować w formie obrony przed manipulacją? W książce, którą chcielibyśmy Państwu polecić, znaleźć można błyskotliwe odpowiedzi na te i wiele innych pytań, które padły podczas pierwszego z cyklu spotkań ""Bliżej psychologii"". W książce, oprócz zapisu dyskusji toczonych przez najwybitniejsze osobowości współczesnej polskiej psychologii, znaleźć można eseje uzupełniające i wzbogacające treści poruszane w trakcie spotkań. Zarówno cały cykl spotkań, jak i książki będące ich plonem, to niesamowite odzwierciedlenie idei przewodniej - a mianowicie przybliżania dokonań naukowych laikom oraz odnajdywania praktycznych zastosowań dla wyników naukowych badań i eksperymentów. Psychologia nie jest czarną magią, współczesną alchemią czy wróżeniem z kart - nie jest także hermetycznie zamkniętą sferą, którą można wyizolować z codziennego życia. Być bliżej psychologii - to żyć pełniej, mądrzej, lepiej. Chyba warto?