Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego

Prezentowana książka to pierwsze w języku polskim opracowanie poświęcone postaci Benjamina Disraelego, syna żydowskich imigrantów, w młodości dandysa o egzotycznym wyglądzie i popularnego literata, a później – charyzmatycznego męża stanu, przywódcy konserwatystów, który dwukrotnie sprawował urząd premiera w czasach największej świetności Imperium Brytyjskiego i przeprowadził wiele znaczących reform. Autor koncentruje się głównie na związkach między literaturą i polityką w barwnej biografii Disraelego. Jego kariera polityczna, trwająca w latach 1837-1880, nadal wywołuje wiele kontrowersji, prowokując debaty nie tylko wśród zawodowych historyków, jego twórczość literacka zaś uległa niemal całkowitemu zapomnieniu. Between literature and politics. Benjamin Disraeli and his times The book talks about the life, literary and political activities of Benjamin Disraeli, the son of Jewish immigrants, in youth a dandy with exotic looks, as well as a popular writer, and in the mature life a charismatic statesman who became the leader of the Conservative Party and held the office of the prime minister twice in times of the greatest splendour of the British Empire implementing many significant reforms.

Monografia omawia zagadnienia literacko-kulturowe, ważne postaci i fakty historyczne dotyczące lat 60. XIX wieku. Poprzez odwołanie się do różnych zjawisk ówczesnego piśmiennictwa i dzięki przypomnieniu wielu nieznanych tekstów wskazuje nowe perspektywy badawcze dla tego okresu, postrzeganego jako czas zmian i niepewności, zaprzepaszczonych możliwości, trudnych wyborów, weryfikacji wzorców literackich i postaw życiowych.

Numer stanowi kontynuację numeru 4/2018 zatytułowanego Wokół 1918 roku: środkowo- i wschodnioeuropejska poli-/kakofonia. Poświęcony jest mitom założycielskim (w rozumieniu P. Bourdieu) związanym z rokiem 1918, a stworzonym przez wspólnoty narodowe, które albo uzyskały niezależność państwową, albo bezskutecznie próbowały ją uzyskać, albo nie walczyły o jej uzyskanie, ale musiały zdefiniować swoje miejsce w zmienionym układzie sił politycznych po I wojnie światowej. Autorzy artykułów przyglądają się mitom, którymi przedstawiciele polskiej, ukraińskiej, żydowskiej, czeskiej i niemieckiej wspólnoty narodowej obudowywali przełom 1918 roku w tekstach literackich oraz innych manifestacjach dyskursywnych. Ponadto numer zawiera omówienie nowszych opracowań na temat niemieckiej okupacji Warszawy w latach 1915-1918.

Tematem przewodnim numeru jest architektura nowoczesna i współczesna. Znajdują się w nim artykuły polskich badaczy poświęcone m. in. kabalistycznym wątkom w projektach Daniela Libeskinda, stylowi neogotyckiemu w architekturze sakralnej XIX wieku, poszukiwaniu stylu narodowego w projektowaniu użytkowym na początku XX wieku, analizie architektury i urbanistyki w czasie II wojny światowej na ziemiach polskich, powojennej odbudowie Warszawy, nowym technikom i dostępnym materiałom w polskiej architekturze okresu odwilży, a także realizacjom sakralnym w pierwszych latach po wojnie. Zeszyt zawiera również teksty omawiające sposoby popularyzacji architektury modernistycznej na łamach polskich czasopism ilustrowanych dla dzieci i młodzieży oraz opisujące architekturę willową Poznania doby PRL.

Zbiór ponad trzydziestu studiów uznanych polskich naukowców (archeologów i historyków), poświęconych pamięci wybitnego archeologa, wieloletniego pracownika Polskiej Akademii Nauk i Uniwersytetu Warszawskiego, profesora Jerzego Kolendo. Tematyka artykułów jest bardzo szeroka – poruszone zostały zagadnienia dotyczące archeologii różnych regionów Polski (np. Mazowsza, Pomorza Zachodniego) i Europy (np. Sycylii, Dacji, Germanii). ****** Donum cordis. Studies in memory of Professor Jerzy Kolendo A collection of over thirty studies written by renowned Polish scholars (archaeologists and historians), dedicated to the memory of a distinguished archaeologist, working for a long-time at the Polish Academy of Sciences and at the University of Warsaw, Professor Jerzy Kolendo. The articles deal with a broad range of issues – those concerned with the archaeology of different Polish regions (e.g., Mazovia, Western Pomerania) and of Europe (e.g., Sicily, Dacia, Germania).

Autor zgłębia współczesną polską literaturę dziecięcą o Zagładzie, wykorzystując badania nad recepcja? antyku. Prezentuje źródła, które wpłynęły na współczesne postrzeganie antycznego labiryntu, ukazuje związki między labiryntem a doświadczeniem Zagłady, dokonuje analizy wybranych tekstów polskiej literatury dziecięcej. Rozważa także zagadnienie relacji między mitem a Zagłada? i możliwymi konsekwencjami wykorzystania archetypów antycznych w opowieści o Holokauście. Proponuje nowe spojrzenie zarówno na twórczość dla najmłodszych, jak i reprezentację Holokaustu w kulturze oraz stosunek do tradycji starożytnej, adresując tym samym publikację do szerokiego grona odbiorców, w tym literaturoznawców, pedagogów, nauczycieli, bibliotekarzy. ****** Childhood in the Labyrinth of the Ghetto: Reception of the Labyrinth Myth in Polish Children’s Literature about the Holocaust The book is an analysis of contemporary Polish Holocaust children's literature basing on the classical reception studies. It consists of description of the ancient labyrinth, presentation of the relationship between the labyrinth and the experience of the Holocaust and a nalysis of selected texts of Polish children's literature. The final part is a reflection on the relationship between the myth and the Holocaust and possible consequences of using classical archetypes in the story of the Holocaust.

Książka jest pierwszą polską monografią poświęconą filozofii hermeneutycznej – jednemu z najważniejszych nurtów filozoficznych ostatnich dziesięcioleci. Istniejące dotąd opracowania – Hermeneutyczny zwrot filozofii Andrzeja Przyłębskiego (2005) i Filozofia jako hermeneutyka Marka Szulakiewicza (2004) – poświęcone były twórczości tylko niektórych spośród jej reprezentantów i kilku problemom z tego zakresu. Autor rozważa pojęcie filozofii hermeneutycznej oraz przedstawia główne cechy hermeneutycznego filozofowania i specyfikę tej filozofii. Prezentuje dokonania filozofów, którzy przyczynili się do powstania filozofii hermeneutycznej – Nietzschego, Diltheya i Heideggera, i wskazuje powody, dla których żaden z nich nie może być uznany za twórcę filozofii hermeneutycznej. Omawia dokonania Gadamera i Ricoeura – nazwanych klasykami filozofii hermeneutycznej – oraz próby radykalizowania stanowiska Gadamera zaproponowane przez Vattima i Caputa, sięgających do inspiracji płynących od Heideggera (dla Vattima istotne są też poglądy Nietzschego, dla Caputa zaś – Kierkegaarda). Stara się odpowiedzieć na pytanie, czy radykalizacje te rzeczywiście otwierają przed filozofią hermeneutyczną szanse jej rozwoju, czy też okazują się ślepą uliczką. Omawia miejsce filozofii hermeneutycznej w ramach całej filozofii nowożytnej oraz proponuje korekty umożliwiające jej funkcjonowanie jako w pełni aktualnego sposobu filozofowania. Książka jest podręcznikiem przeznaczonym dla studentów i doktorantów filozofii oraz innych wydziałów humanistycznych. Zainteresuje także pracowników naukowych zajmujących się filozofią współczesną. ****** Hermeneutic philosophy: Inspirations, classics, radicalizations The first Polish monograph devoted to hermeneutic philosophy. It considers the main sources of inspiration of this philosophy, the works of its classic authors, that is, Gadamer and Ricoeur, as well as its modern radicalizations proposed by Vattimo and Caputo. The author discusses the place of hermeneutics within the framework of the whole of modern philosophy and proposes some corrections which enable its functioning as a fully valid way of pursuing philosophy.

Eseje zawarte w tomie omawiają różne aspekty związków między literaturą, muzyką, teatrem i sztukami performatywnymi w osiemnasto- i dziewiętnastowiecznej Wielkiej Brytanii. Autorzy prezentują różne punkty widzenia i metodologie oraz możliwości krytycznej interpretacji omawianych tematów. ****** The essays in this volume explore various aspects of creative interconnections between literature, music, theatre and performance in 18th and 19th-century Britain. The authors adopt diverse critical standpoints and methodologies, demonstrating numerous interpretative possibilities of the themes.

Autor podejmuje problematykę wykonywania przez Sejm funkcji kontrolnej i kreacyjnej w procesie kształtowania polskiej polityki zagranicznej, w kluczowym w historii III RP okresie 1997–2004 r. W tych latach Polska – ze znaczącym udziałem Sejmu – zrealizowała dwa główne cele polityczne sformułowane po zmianach w 1989 r.: członkostwo w NATO i w Unii Europejskiej. Autor bada możliwość wpływu parlamentu (w tym także opozycji) na politykę zagraniczną realizowaną przez rząd demokratycznego państwa. ****** Scrutiny and formation functions of the Sejm in shaping the foreign policy of the Republic of Poland (1997–2004) The author addresses the issues of the Sejm performing scrutiny and formation functions in the process of shaping Polish foreign policy in the years 1997–2004, especially with regard to the involvement of the Sejm in achieving the two main political objectives formulated after the transformation of 1989: joining NATO and the European Union.

Zbiór tekstów z zakresu antropologii politycznej w kontekście badań afrykanistycznych. Autorzy przedstawiają rozwój antropologii politycznej z perspektywy historycznej. Przypominają postać Georgesa Balandiera i analizują jego prace. Piszą również o prawie zwyczajowym w obozach dla uchodźców, wydarzeniach związanych z zakończeniem wojny w Algierii, historii najnowszej obu Sudanów oraz „polityczności” filmowca i antropologa – Jeana Roucha. Książka może pełnić rolę swego rodzaju podręcznika dla osób, które zajmują się historią, kulturą i polityką w Afryce. Political Anthropology in Africa A collection of articles from the field of political anthropology in the context of African studies, covering history, culture and politics in Africa. The authors present the development of political anthropology from a historical perspective. They look back on the figure of Georges Balandier and analyse his works. The also write about customary law in refugee camps, events connected to the end of the war in Algeria, the modern history of both Sudans and about the “politicalness” of the filmmaker and anthropologist – Jean Rouch.

Książka wpisuje się w nurt eseistyczny twórczości Andrzeja Gronczewskiego. Łączy dwie perspektywy: horyzont eseistyczny z melancholijną refleksją nad ludzką egzystencją i historią kultury, a przede wszystkim nad formą, którą przydaje jednej i drugiej upływający czas. Jest to oryginalna wypowiedź artystyczna, swoisty pamiętnik intelektualny, monolog literaturoznawcy i konesera sztuki. Słowa kluczowe: esej, pamiętnik intelektualny, dłonie, czas, kanon literacki ****** The Hands of Time The book belongs to the essayistic part of Andrzej Gronczewski’s work. It combines two perspectives: the essayistic outlook with a melancholy reflection on human existence and the history of culture, and most importantly on the form which both acquire through the passing of time. It is an original artistic work, a sort of an intellectual diary, a monologue of a literature scholar and an art.. Connoisseur.

Zebrane w tomie artykuły dotyczą recepcji Mickiewicza jako przewodnika poetyckiego, politycznego, ideowego. Ukazują go w różnych aspektach: jako autora pism filomackich, wypowiedzi publicystycznych, przemów i odezw polityczno-społecznych, poetę i reformatora religijnego, współautora i uczestnika różnych projektów duchowych, animatora odnowy duchowej na emigracji, pomysłodawcę pierwszego polskiego zakonu, a także współtwórcę pierwszej rodzimej sekty religijnej oraz jako mistrza dla kolejnych pokoleń odbiorców jego idei i twórczości.

Tom studiów poświęconych aktywności kobiet koreańskich w życiu społecznym różnych epok, w historii, kulturze oraz literaturze, początkom nurtu feministycznego w wielu dziedzinach twórczości literackiej i artystycznej, a także wizerunkom słynnych Koreanek, bohaterek masowej wyobraźni. Pierwszy tom z nowej serii Coreana Varsoviensia. ****** Korean Feminine Worlds: Between the Heritage of Confucianism and the Challenges of Modernity A collection of studies devoted to the presence of Korean women in the social life of different epochs, in history, culture and literature, the beginnings of the feminist movement in many areas of literary and artistic work, as well as the representations of famous Korean women, the heroines of mass imagination. The first volume in the new series Coreana Varsoviensia.

Kolejny zbiór tekstów dotyczących różnych, często absurdalnych, aspektów rzeczywistości, będący przykładem łamania konwencji literackich. Na pierwszy rzut oka teksty te wydają się groteskowe i humorystyczne, gdy jednak się w nie wczytamy, tracą ten zabawowy wydźwięk. Autor ucieka się do autoironii, raz jest sceptyczny, innym znów razem pełen optymizmu, prowokuje czytelnika, by spojrzał na siebie z dystansu. "Tradycję takich narracji odnajdujemy w Oświeceniu, w opowiastkach filozoficznych Woltera, u naszego Ignacego Krasickiego, gdzie naiwny optymizm narratora zderza się z rzeczywistością. Inne źródło to Listy perskie Monteskiusza, Listy marokańskie Jose Cadalso czy Listy chińskiego filozofa Olivera Goldsmitha. Obce pochodzenie narratorów tych utworów pozwoliło autorom na kpiarski opis europejskich obyczajów i codzienności, zakwestionowanie ich oczywistości. Osobliwością opowieści Kozłowskiego jest, że ich narrator zachowuje naiwny optymizm, pozostając kimś całkowicie zanurzonym w świecie, z którego się wywodzi. Nie mamy wątpliwości, że w tym przypadku świat przedstawiony jest światem narratora. Jest to świat mu bliski, ale jednocześnie nie przestaje go zadziwiać. Im bardziej narrator stara się bliskość potwierdzić, tym bardziej zaskakuje go swoją nieoczywistością, kruchością i umownością. Efekt obcości jest wynikiem nie tyle krytycznego, zdystansowanego stosunku do świata życia, ale właśnie naiwnego, upartego przekonania o możliwości przylegania do niego. Im bardziej narrator jest przekonany, że ma świat już oswojony, tym bardziej go zaskakuje." z recenzji Adama Komorowskiego

Tom zawiera teksty osiemnastu przedstawicieli filozofującej kontynentalnej Europy, wymownie świadczące, że koncepcje, które rozsławiły Profesora Siemka na świecie – zwłaszcza różnica epistemiczno-epistemologiczna i późnonowoczesne uspołecznienie – są obecnie bardziej aktualne niż kiedykolwiek. Bez odwołania się do nich nie sposób odpowiedzieć, jakie formy działania przyjmuje współcześnie rozum - czy to w rzeczywistości, czy w filozofii. • Jaka jest dzisiaj kondycja klasycznej filozofii niemieckiej od Kanta, przez Fichtego, Hegla, Schopenhauera, aż do Marksa – w czasach, gdy detranscendentalizacja myślenia tępi ostrze rozumu krytycznego, wypieranego przez rozum analityczny? • Czy instytucjonalne ramy i tożsamość Zjednoczonej Europy są adekwatnym „urzeczywistnieniem” rozumu politycznego? • Czy w poszukiwaniu pozaekonomicznych form uspołecznienia, intersubiektywności i deliberacji należy cofnąć się do Grecji? • Co oznacza dzisiaj dystynkcja Wschód/Zachód? ****** [Works, vol. 8] The Reception and Influence of Marek Siemek in Europe This volume contains articles written by 18 representatives of the philosophical continental Europe, that bear witness to the fact that the concepts that made Professor Siemek famous worldwide – especially the epistemico-epistemological difference and late-modern socialization – are now more relevant than ever. Without referring to these concepts it is impossible to determine, where to find reason presently and what it should be concerned with.

Kojarzone z intelektualnym obskurantyzmem, staropolskie kalendarze astrologiczne stały się synonimem mało wartościowej literatury „groszowej”, kupowanej w kramach i w sprzedaży obwoźnej. Wśród badaczy epoki staropolskiej panuje zgoda co do tego, że przez cały XVII i XVIII wiek były one istotnym fenomenem kulturowym, a dla wielu ówczesnych czytelników jedynym – poza książką religijną – źródłem kontaktu z medium druku. Łącząc różne tradycje naukowe – w tym elementy mikrohistorii, antropologii druku i piśmienności, socjologicznej teorii czasu oraz badanń z nurtu „zwrotu ku rzeczom” – praca kładzie nacisk na antropologiczne rozumienie praktyki kulturowej, jaką było korzystanie z drukowanego kalendarza, oraz jej implikacje dla pracy pamięci, racjonalności i autorefleksji oraz postrzegania czasu.

Powstałe w 1900 i 1901 roku reportaże autorstwa I. Chorosza (właśc. Jakuba Perelmana) są świadectwem modernizacyjnych pragnień części żydowskiej inteligencji w Imperium Rosyjskim. Autor, przekonany do pozytywnych skutków industrializacji, żywi jednak obawy o los mas żydowskich, które nie potrafiły dostosować się do wymogów świata maszyn i procesów technologicznych, i przekazuje je czytelnikowi. W kręgu zainteresowania twórcy reportaży znalazły się właściwie tylko wspólnoty żydowskie – z pola obserwacji zupełnie zniknęli przedstawiciele innych grup ludności. Żydowski świat strefy osiedlenia nabiera w tych tekstach szarych i czarnych barw. Bezwzględny system przemysłu w guberniach białoruskich, a zwłaszcza w najważniejszym ośrodku tego regionu – Białymstoku, w opisie Perelmana staje się niszczycielskim narzędziem wobec niedostosowanych, żydowskich robotników i rzemieślników. Teksty przepełnione są opisami procesów technologicznych w zakresie włókiennictwa czy garbarstwa, opiniami na temat warunków życia żydowskich rodzin w strefie osiedlenia, źródeł utrzymania i problemów finansowych. Zachodnie gubernie Imperium Rosyjskiego wydają się w tym ujęciu piekłem na ziemi, w którym na wegetację skazane są masy ubogich, źle wykształconych i żyjących w sferze zacofania Żydów. Prezentowany materiał jest zarazem dramatycznym głosem wołającym o aktywizację mas i działania o charakterze modernizacyjnym. ****** A journey across the industrial settlement zone. The Polish textile industry. Jewish factories and Jewish workers. Series: Sources in Jewish history of the Polish territories in the 19th and 20th century (up to 1939) Documentary coverage created in 1900 and 1901 by the journalist I. Chorosz (Jakub Perelman) who visited Jewish factories and workplaces and asked the workers about the work system, the fairness of the wages, the production technology and its efficiency, and the employment conditions. The texts are not only a good basis for finding out about the working and living conditions of the Jewish workers but also an interesting source for studying the economic history of the so-called Western guberniyas.

W książce zilustrowane są rola i znaczenie przedmiotów w okresie powojennego niedoboru. Autorka analizuje zróżnicowane materiały (oficjalne dokumenty, pamiętniki i wspomnienia, beletrystykę, filmy, fotografie, plakaty), które traktuje jako źródło wiedzy o sposobach funkcjonowania przedmiotów oraz wyobrażeniach na ich temat. Przedstawia trzy studia przypadku zorganizowane wokół kategorii przedmiotów „znalezionych”, „gościnnych” i „nowych”, które oświetlają z różnych perspektyw relacje między przedmiotami i podmiotami. Życie rzeczy w powojennej Polsce to opowieść o kilku latach po drugiej wojnie światowej z perspektywy codziennych przedmiotów – nie tylko tych rzeczywistych, ale również wyobrażonych. O poszukiwaniach ukrytego skarbu, o gościnnych przedmiotach na Ziemiach Odzyskanych, o szabrze wprawiającym rzeczy w nieustanny ruch z rąk do rąk, o zachodnich darach płynących do Polski, wreszcie o wizjach nowych przedmiotów kształtujących nowy socjalistyczny porządek. To również opowieść o długu zaciągniętym u poprzednich właścicieli przejmowanych przedmiotów, który staje się nieusuwalną częścią polskiej tożsamości. Nie jest to jednak historia rzeczy, ale próba dotarcia do historii w rzeczach – nie rekonstrukcja biografii konkretnych przedmiotów, ale poszukiwanie zastygłych w nich pragnień i fantazji polskiej kultury. Jakie emocje i pragnienia rzeczy pobudzały? W jaki sposób nadawano im nowe znaczenia? W jaki sposób przedmioty były używane do organizowania i przekształcania emocji – niepewności, obaw, ale i nadziei? Jaką rolę widziała w nich nowa władza i jak wykorzystywała je do budowy nowego porządku?

Książka zawiera oryginalną próbę systematyzacji terminologii używanej w oficjalnych dokumentach wydawanych w języku polskim przez instytucje Unii Europejskiej oraz tworzących się równolegle do tej terminologii "brukselizmów" – odpowiedników terminów unijnych powstających w polszczyźnie ogólnej. Zebrany przez Autorkę korpus terminów unijnych posłużył do analizy relacji strukturalno-semantycznych między pierwowzorami tworzonymi najczęściej w językach angielskim i/lub francuskim a neologizmami ukutymi w języku polskim jako języku biorcy. Gromadzony do 2017 r. zbiór "brukselizmów" zaczerpniętych z wypowiedzi publicznych, prasy, radia, telewizji i internetu jest świadectwem pewnej epoki, jednostki te stanowią bowiem wyrażony w różnych rejestrach językowych nieformalny komentarz dotyczący działań podejmowanych przez Unię Europejską. Autorka dokonuje także analizy wzajemnego oddziaływania terminów i "brukselizmów" – despecjalizacji pierwszych i terminologizacji drugich. ****** Polish EU Terminology and “Brusselisms”: An Attempt at Systematization An original attempt at systematizing the terminology used in official documents published in the Polish language by European Union institutions and the “brusselisms” forming in parallel – the equivalents of EU terms that appear in standard Polish. A corpus of EU terms has been used for the analysis of structural and semantic relations between the original words usually created in English and/or French and the neologisms coined in the Polish language as a receiver language.

Innowacyjne porównawcze opracowanie leksykograficzne opisujące pełne, niepełne i pozorne paralele leksykalne języka rosyjskiego i polskiego z zakresu słownictwa kulinarnego. Omawia również inne aspekty istotne dla osób uczących się języka rosyjskiego i polskiego oraz tłumaczy: a) zbieżność/rozbieżność między głównym i dodatkowymi znaczeniami słów, b) różnice w cechach stylistycznych, gramatycznych i niektórych innych porównywanych jednostek leksykalnych, c) aktualny zasób leksykalny języka rosyjskiego i polskiego związany z określonymi polami leksykalno-tematycznymi. Słownik zawiera również zbiór ćwiczeń do pracy z nauczycielem lub samodzielnie.