Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego

W tomie zamieszczono teksty, w których rozważana jest kwestia, w jakim stopniu literatura angażowała i nadal angażuje się politycznie i społecznie, jaki jest jej udział w debatach społecznych i czy można mówić o jej wpływie w sferze społeczno-politycznej społeczeństwa niemieckiego w badanym okresie. Autorzy starają się odpowiedzieć również na pytanie, czy i jeżeli tak, to na ile estetyka tekstów literackich pełni rolę służebną wobec tematów politycznych. Literature and Politics The volume contains texts discussing the extent to which literature has been and is politically and socially involved, what its part in social debates is and can it be considered influential in the socio-political sphere of German society during the period considered. The authors also try to answer the question if and to what degree the aesthetic of literary texts serves political themes.

Opis zachowań językowych osób we wczesnej fazie choroby Alzheimera umożliwiający weryfikację hipotezy, że zaburzenia mowy w tej chorobie są patologicznym nasileniem zmian w mowie zdrowych osób w podeszłym wieku. W części teoretycznej autorka omawia stan badań nad zmianami mowy wynikającymi z fizjologicznego procesu starzenia oraz nad zaburzeniami związanymi z chorobą Alzheimera, przedstawia diagnozę różnicową choroby Alzheimera i schorzeń o podobnym obrazie klinicznym oraz opisuje narzędzia, które można wykorzystać w diagnozie logopedycznej tej grupy chorych. W drugiej części prezentuje analizę obszernego materiału językowego uzyskanego w grupie badawczej osób z chorobą Alzheimera i w dwóch grupach kontrolnych. Autorka jako jedna z pierwszych w Polsce porównuje wykonanie różnorodnych zadań z zakresu rozumienia mowy, ekspresji, czytania i pisania przez osoby chore, zdrowe osoby starsze i zdrowe osoby młode oraz zwraca uwagę na konieczność włączenia logopedy w proces diagnozy i terapii zaburzeń mowy osób cierpiących na chorobę Alzheimera. Uzupełnieniem publikacji jest załącznik zawierający transkrypcję nagrań wypowiedzi osób z grupy badawczej i dwóch grup kontrolnych. Książka adresowana do badaczy i studentów z dziedziny językoznawstwa stosowanego, logopedii i neuropsychologii, a także opiekunów osób z chorobą Alzheimera. ****** Speech disorders in the early stages of Alzheimer’s disease. Case studies A description of the speech of people in the early stages of Alzheimer’s disease, allowing for a verification of the hypothesis that speech disorders in this disease are a pathological intensification of the changes in speech that healthy elderly people undergo. The author discusses the current research on changes in speech resulting from the physiological process of ageing and on the disorders connected to Alzheimer’s disease, presents a differential diagnosis of Alzheimer’s disease and of disorders with a similar clinical picture, and describes the tools that can be used in speech disorders diagnosis with this group of patients. Further on, she presents an analysis of the extensive linguistic material obtained from a study group of people with Alzheimer’s disease and from two control groups.

Prezentowana książka stanowi rzadki przypadek interdyscyplinarnego studium z dziedziny, którą można nazwać społeczną historią kultury. Jej temat stanowią „wyobrażenia polskości”, jakie funkcjonowały w sztukach plastycznych II Rzeczpospolitej. Autorka podejmuje oryginalną próbę reinterpretacji twórczości m.in. Wojciecha Kossaka, Jacka Malczewskiego, Zofii Stryjeńskiej, Władysława Skoczylasa, Stanisława Szukalskiego oraz wpisuje ją w szerokie ramy teoretyczne. Konsekwentnie wprowadza perspektywę konstruktywizmu społecznego, skupiając się na dwóch zasadniczych funkcjach sztuki narodowej: wewnętrznej, która polega na udziale w kształtowaniu uniwersum symbolicznego narodu, oraz zewnętrznej, czyli strategii wyrażania tożsamości, charakterystycznej dla społeczeństw peryferyjnych. Książka adresowana do badaczy historii kultury polskiej, zwłaszcza II Rzeczpospolitej: historyków, historyków sztuki, kulturoznawców, antropologów i socjologów kultury. ****** Images of Polishness. The fine arts of the Second Polish Republic from the perspective of the social history of culture An interdisciplinary study in the field of the social history of culture, devoted to the “images of Polishness” which functioned in the fine arts of the Second Polish Republic. The author attempts to reinterpret the works of, among others, Wojciech Kossak, Jacek Malczewski, Zofia Stryjeńska, Władysław Skoczylas, Stanisław Szukalski, and inscribes them into a wider theoretical framework.

Francesco Algarotti, urodzony w Wenecji koneser sztuki, propagator nauki, literat i erudyta, szeroko znany oraz doceniany w XVIII-wiecznych kręgach intelektualnych i arystokratycznych Europy. Dużą część życia spędził poza Italią, nie tylko podróżując po Europie (m.in. do Rosji), lecz także służąc na dworach, m.in. Augusta III, któremu doradzał przy zakupach dzieł sztuki do Galerii Drezdeńskiej. Pisał rozprawy i eseje, będące świadectwem zarówno jego wszechstronnych zainteresowań, jak i intelektualnego klimatu Oświecenia, który współtworzył. Prezentowany wybór pism po raz pierwszy pozwala polskiemu czytelnikowi zapoznać się szerzej z dorobkiem pisarskim Algarottiego. W drugiej połowie XX wieku, głównie dzięki pracom prof. Jana Białostockiego, powstała w Uniwersytecie Warszawskim tradycja udostępniania w języku polskim klasycznych tekstów o sztuce, pióra wielkich artystów, myślicieli, pisarzy i krytyków. Niniejsza seria – prezentująca dzieła, których większości dotychczas nie przetłumaczono, o niepodważalnym znaczeniu dla nauk o sztuce i historii kultury, mądre, atrakcyjne literacko, piękne – stanowi kontynuację tej tradycji. ****** Selected papers A selection of papers by Francesco Algarotti, a Venetian art connoisseur, propagator of the sciences, a man of letters and learning, widely known and recognised in the 18th-century intellectual and aristocratic milieus of Europe. His treatises and essays are proof of both the author’s versatile interests and of the intellectual setting of the Enlightenment of which he was part of. The present volume is the first opportunity for the Polish reader to become acquainted with Algarotti’s literary oeuvre.

Książka ukazuje w rozległej perspektywie obraz kobiecości w kulturze europejskiej i światowej. Obraz ten wyłania się z tekstów pochodzących zarówno z początków ruchu kobiecego, jak i najnowszych, opisujących aktualne doświadczenie egzystencjalne kobiet w wymiarze globalnym i lokalnym. Publikacja naświetla problemy odległych kultur i bliskich, choć często nieznanych „małych” narodów naszego kontynentu, zwłaszcza obszaru Europy Środkowej. Z przedstawionych ujęć – mimo zróżnicowania historycznego i geograficznego – wyłania się obraz uderzającej symetrii losu kobiet żyjących w kręgu kultury zachodniej, bliskowschodniej, afrykańskiej i azjatyckiej. ****** A Woman in the Eyes of Women. Female (Auto) Narrations in Transcultural Perspective The book shows the the picture of feminity in European and world culture, which emerges from the texts concerning the beginnings of women’s movement as well as in the recent publications, describing existential experience of women in local and global dimension. The publication explores the problems of distant cultures and close nations of our continent, especially Central Europe. The provided perspectives show a visible symmetry of fates of women living in Western, Middle East, African and Asian cultures.

Założona u progu XIV wieku Warszawa długo pozostawała miastem dość typowym: niedużym ośrodkiem produkcyjnym i jednym z licznych punktów na trasie wielkiego handlu. W XVI wieku stopniowo jej rola zaczyna się zmieniać. Przeobrażeniom tym towarzyszą przemiany społeczne i przestrzenne: powiększa się terytorium miasta, kształtują się funkcje poszczególnych obszarów i ich nazwy, do ośrodka napływają imigranci z bliższych i dalszych stron, którzy szukają tu dla siebie docelowego miejsca. Właśnie analizie i rekonstrukcji tych procesów została poświęcona ta książka. ****** Space and Citizens of Old Warsaw between the End of 15th Century and 1569 The work is a comprehensive study of the social topography of Old Warsaw at the end of the Middle Ages and the beginning of the Early Modern Period. The times are characterised by fast social and spatial changes: the area of the city expands, the functions and the names of particular city regions are formed, immigrants from all directions seek here their place to settle down

Publikacja dotyczy różnorodnych zagadnień kultury Zachodniej i Wschodniej Europy, a także dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów, które spaja pojęcie humanizmu, łączące się z powrotem twórców renesansowych do antyku i poszukiwaniem wielowymiarowego antropocentryzmu. Teksty zostały ujęte w dwóch częściach: Humanizm między kulturami oraz Rzeczpospolita na skrzyżowaniu szlaków kulturowych. Autorzy podejmują takie zagadnienia, jak: dialog kultur wschodniej (greckiej) i zachodniej (łacińskiej), dialog na terenie południowej Słowiańszczyzny, na co wpływ miało promieniowanie dzieł europejskich humanistów za pośrednictwem najważniejszego ośrodka kultury Serbów habsburskich w Karłowicach, działalność kulturalna oraz twórczość literacka czołowych postaci epoki odrodzenia polskiego (Jana Zamoyskiego, Fabiana Sebastiana Klonowica), inklinacja tematyczna poetów baroku (Andrzeja Morsztyna, Stanisława Herakliusza Lubomirskiego, Samuela Twardowskiego), utwory mistyczne Słowackiego, twórczość literacka dwudziestolecia międzywojennego.

Centralnym problemem książki jest wzajemne oddziaływanie jednostek i instytucji publicznych w procesach zmiany na rzecz równości kobiet i mężczyzn. W publikacji autorka analizuje lokalny przypadek praktycznej realizacji strategii gender mainstreaming – włączania perspektywy równości płci do systemu zarządzania funduszami unijnymi w Polsce w latach 2007–2013. Praca prezentuje trzy główne zagadnienia. Po pierwsze, wskazuje czynniki, które umożliwiły zmianę – zainicjowanie i wdrożenie nowych instrumentów nominalnie powiązanych ze wspieraniem równości płci. Po drugie, analizuje, co faktycznie zmieniło się pod wpływem realizacji równościowych reform i jakie były długofalowe konsekwencje wprowadzonych zmian. Po trzecie, próbuje zmierzyć się z oceną tego procesu, zarówno z perspektywy oczekiwań biurokracji, jak i feministek zaangażowanych we współpracę z państwem. ****** The Feminists in Liaison with the State. A Case Study The monograph, written by the founder of the Society for Anti-discrimination Education and the Feminist Found, shows the mutual influence of individuals and public institutions on changes of equal status of men and women. A case study examines implementing the gender mainstreaming strategy in managing the European Funds in Poland in 2007 -2013, analyses the changes which took place as a consequence of gender equality reforms and their long-term results.

Edycja źródłowa ksiąg ławniczych Starej Warszawy z lat 1453-1535 została przygotowana przez Agnieszkę Bartoszewicz, profesora w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego, oraz grono jej uczniów: Krzysztofa Mrozowskiego, Macieja T. Radomskiego, Katarzynę Wardę i Urszulę Zacharę-Związek. Publikacja obejmuje cztery księgi warszawskiego sądu ławniczego zawierające protokoły działalności tego urzędu i dokumentujące życie mieszkańców Starej Warszawy u schyłku średniowiecza i na początku epoki nowożytnej. Zebrany materiał źródłowy umożliwia szczegółowe badania nad społeczeństwem miasta, zarówno jego kulturą umysłową, jak i materialną, a także przestrzenią i życiem ekonomicznym, pokazując codzienną egzystencję Warszawy przeżywającej okres dynamicznego rozwoju i pełniącej coraz bardziej istotną rolę polityczną i gospodarczą. ****** Juror Books in Old Warsaw 1453-1535 The publication encompasses four Warsaw juror books, which include the minutes of the office and document life of Old Warsaw inhabitants at the end of the Middle Ages and the beginning of the Early Modern Period. The collected material allows detailed research into the city populace, its intellectual and material culture as well as its space and economic life.

Miejsca sporu

Tom przedstawia wielorakie aspekty literackich reprezentacji traumy postzagładowej w tekstach literatury polskiej i niemieckiej. Istotnym elementem rozważań są zjawiska transpokoleniowego przekazu pamięci czy – jak to ujmuje Marianne Hirsch – „postpamięci”. ****** Languages of silence. Literature about the trauma and postmemory of the Holocaust The book presents various aspects of literary representations of post-Holocaust trauma in texts of Polish and German literature. The phenomena of transgenerational memory transmission or – as Marianne Hirsh puts it – "postmemory" are an important element of the author’s reflections.

Autorzy artykułów poszukują odpowiedzi na pytania: „Czym jest, bywała lub może być filologia?”, „Kim jest filolog i czym się zajmuje?”, „Jak uzasadnia i jak legitymizuje to, co robi?” z rozmaitych dopełniających się perspektyw: historii dyscypliny i jej dziejów najnowszych, klasycznych tekstów filozofii i ostatnich praktyk literaturoznawstwa, osobistego umiłowania słów i odpowiedzialności za wspólny świat. Prowadzą namysł tyle metanaukowy, ile tożsamościowy, wynikający z potrzeby odpowiedzi na pytanie o rolę humanisty dzisiaj. Spośród wielu nazw określających jego specyficzną aktywność wybierają filologię. Zamiast rozważań o kryzysie refleksji humanistycznej czytelnik znajdzie w tej książce raczej polemiczny i krytyczny dialog z humanistyką polską i światową, rodzaj komentarza do niej, filologicznego właśnie. ****** The philosophy of philology The autors of the articles look for the answers to the questions of “What is philology? What it used to be or could be?”, “Who is a philologist and what do they do?”, “How does a philologist justify and legitimise what they do?” from various complementary perspectives: the history of the discipline and its modern developments, classic texts of philosophy and the most recent literary studies practices, a personal love for words and a sense of responsibility for the shared world. These considerations are as much meta-scientific as they are identity-based, arising from the need to answer the question about the role of the contemporary scholar of the humanities.

Składające się na zawartość numeru artykuły układają się w 3 pasma tematyczne skupione wokół zagadnień literaturoznawczych i kulturoznawczych. Pierwsze dotyczy estetyki. Omówiona została rola, jaką w obszarze poetyki i teorii sztuki pełni wywodząca się z tradycji retorycznej kategoria memoria. W kolejnym artykule, poświęconym 622 upadkom Bunga, podjęto – na tle estetyzmów: modernistycznego, nowoczesnego i pragmatycznego – próbę dookreślenia sposobu rozumienia sztuki i procesu twórczego w powieści Stanisława Ignacego Witkiewicza. Drugie pasmo tworzą teksty osnute wokół figury miasta. Czytelnik znajdzie w numerze artykuły, w których mowa o przestrzeni dwóch miast – Warszawy oraz Łodzi – ukazanych z interesującej perspektywy. W poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie, czym jest urbanizacja przyrody, opisane zostały miejsce oraz rola roślin i zieleni miejskiej w Warszawie w latach okupacji wojennej oraz późniejszych. Dwa kolejne artykuły przynoszą obraz literackiej Łodzi. W pierwszym poddany rekonstrukcji – na podstawie materiałów źródłowych i dokumentów historycznych – został łódzki etap biografii i twórczości Mieczysława Jastruna. W następnym odnajdujemy obraz życia kulturalnego toczącego się w łódzkich kawiarniach tuż po 1945 roku, odtworzony na podstawie tekstów literackich, notatek prasowych i anegdot. Ostatnią grupę artykułów wyróżnia dominujący w nich dyskurs teoretyczny. Analiza wybranych książek Pawła Huellego i Joanny Olczak-Ronikier posłużyła omówieniu roli fotografii włączonej do tekstu literackiego. Z kolei lektura Opowieści z różnych kieszeni Karola Čapka stanowi punkt wyjścia do refleksji nad eksperymentami genologicznymi czeskiego pisarza polegającymi na przekraczaniu schematów powieści kryminalnej i detektywistycznej. Prowadzone rozważania teoretyczne wykraczają także poza przestrzeń literatury i obejmują swym zasięgiem film – wielopłaszczyznowej analizie poddana została kategoria władzy w obrazie Romana Polańskiego Matnia.

Księga pamiątkowa dla wybitnego historyka mediewisty, profesora Romana Michałowskiego. Zebrane w tomie artykuły dotyczą szeroko rozumianej problematyki średniowiecznej kultury politycznej i religijnej oraz historii Kościoła w tym okresie. Ich autorami są zarówno polscy, jak i zagraniczni znawcy średniowiecza, nie tylko historycy, ale również archeolodzy. Profesor Roman Michałowski urodził się w roku 1949. Studia ukończył w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego (IH UW), gdzie uzyskał także doktorat (1979) i habilitację (1990). W roku 2006 otrzymał tytuł profesorski. Zatrudniony w IH UW od roku 1972 kolejno jako asystent stażysta, asystent, starszy asystent, adiunkt, profesor nadzwyczajny (od roku 1994), profesor zwyczajny (od roku 2008). W latach 1998–2001 dyrektor Centre de civilisation polonaise na Université Paris-IV i profesor Sorbony. Od roku 2005 zatrudniony także w Instytucie Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk. Przewodniczący Rady Naukowej IH UW w latach 2002–2008, od 2005 roku kierownik Zakładu Historii Średniowiecznej IH UW. Od roku 1994 członek redakcji, a od 2010 Redaktor „Kwartalnika Historycznego”. Profesor Roman Michałowski jest badaczem historii średniowiecznej Polski i powszechnej, a jego zainteresowania naukowe dotyczą zwłaszcza szeroko rozumianej problematyki historii religii i kultury wcześniejszego średniowiecza. Jest autorem wielu artykułów i recenzji naukowych publikowanych w kraju i za granicą, a także monografii: Princeps fundator. Studium z dziejów kultury politycznej w Polsce X–XIII wieku (I wyd. 1989, II wyd. 1993) i Zjazd Gnieźnieński. Religijne przesłanki powstania arcybiskupstwa gnieźnieńskiego (2005; wyd. anglojęzyczne: The Gniezno Summit. The Religious Premises of the Founding of the Archbishopric of Gniezno, 2016) oraz podręcznika akademickiego Historia powszechna. Średniowiecze (2009).

Numer o tematyce filozoficznej, w którym Czytelnik odnajdzie krytyczną analizę jednego z najnowszych opracowań starogreckich sentencji z sanktuarium Apollona w Delfach, studium poświęcone aporiom wczesnoromantycznej historiozofii obecnym w pismach Novalisa oraz zajmującą rekonstrukcję sporu między Wilhelmem Fließem a Zygmuntem Freudem, w którym Fließ zarzucał Freudowi nieopatrzne wyjawienie Hermannowi Swobodzie i Otto Weiningerowi istotnych elementów wypracowanej przez siebie teorii dwupłciowości. Dwa inne teksty dotykają zagadnień z dziedziny teorii informacji i komunikacji. W pierwszym namysłowi poddano pytanie o możliwość oraz sposób badania etyczności wypowiedzi w świetle teorii aktów mowy. W drugim przybliża się Czytelnikowi wypracowane przez Marka Postera pojęcie „sposobu komunikacji”, które w prezentowanej odmianie teorii krytycznej pozwalać ma na analizę różnego rodzaju typów komunikacji i pól społecznych. Nieco odmienny, bo filozoficzno-teologiczny charakter wyróżnia artykuł, w którym zestawiono myśl Paula van Burena oraz Richarda L. Rubensteina, wyrastającą z doświadczenia Holocaustu interpretowanego w świetle toposu Bożego milczenia, która każe zmierzyć się z zagadnieniem sekularyzacji współczesnych społeczeństw.

Tematyka niniejszej pracy sytuuje ją na pograniczu antropologii kultury i glottodydaktyki, tzw. kulturoznawstwa glottodydaktycznego. Autor proponuje jego wydzielenie jako nowej subdyscypliny glottodydaktyki polonistycznej, a odwołując się do osiągnięć glottokulturoznawczych warszawskiego „Polonicum”, przedstawia własną propozycję programową nauczania kultury popularnej. ****** Popular culture in teaching Polish as a foreign language. Introduction to glotto-cultural studies The subject of this book situates it at the interface between cultural anthropology and glottodidactics, the so-called glotto-cultural studies. The author argues that is should be recognized as a new subdiscipline of Polish glottodidactics and, referring to the achievements of the glotto-cultural studies of the Warsaw “Polonicum,” presents his own vision of teaching popular culture.

Autorzy podejmują temat miłości w odniesieniu do szeroko rozumianej pedagogiki w rozmaitych aspektach – to wielogłos pochodzący z wielu obszarów naukowych. Cechuje ich wielobarwność światopoglądowa i różny poziom wrażliwości, ale wszyscy są przekonani, że miłość w kontekście pedagogicznym to zagadnienie doniosłe, którym należy się zajmować. Zróżnicowanie ujęć tego zagadnienia oraz postaw i poglądów sprawia, że w prezentowanej monografii czytelnik znajdzie treści, które go zainteresują i zainspirują w odniesieniu zarówno do badań naukowych, jak i pedagogicznej (edukacyjnej, wychowawczej) działalności praktycznej. Tom otwiera wprowadzenie czytelników w najważniejsze dyskusje dotyczące pojęcia miłości. W pierwszej części zawarto artykuły, w których z kunsztem i właściwą humanistyce finezją zostało omówione znaczenie tego pojęcia, a także – na podstawie badań – zaprezentowane społeczne funkcjonowanie miłości. Część druga to zbiór tekstów ukazujących miłość w różnych kontekstach kulturowych, oddający zróżnicowanie i bogactwo inspiracji, które wiążą się z problematyką miłości. Takie ujęcie pozwala na dobre przygotowanie do rozważań ściśle pedagogicznych z części trzeciej. Autorzy próbują uchwycić w niej bowiem niezwykłość fenomenu miłości w doświadczeniu pedagogicznym. ****** Love and pedagogy The authors cover the subject of love as related to broadly defined pedagogy in its different aspects. Thanks to the varied approaches to the issue, as well as different attitudes and beliefs, readers can find in this monograph content that will interest them and inspire both academic research and pedagogic practice (education, upbringing).

Autorki opisują trzy eksperymenty z udziałem kobiet i mężczyzn, przeprowadzone w celu sprawdzenia, w jaki sposób płeć, samoocena i lęk wpływają na generowanie i postrzeganie ironii werbalnej oraz autoironii, a także tworzenie obrazu JA w tym procesie. Z badań wynika, że wypowiedź ironiczna (krytyka przez pochwałę lub pochwała przez krytykę) funkcjonuje nie tylko na dwóch poziomach językowych: dosłownym i zamierzonym, lecz także w perspektywie dwóch płci. Ironia, chociaż etymologicznie „ona” (forma gramatycznie żeńska), jest raczej domeną mężczyzn. Są oni bardziej ironiczni niż kobiety i stosują ironię często na granicy żartu. W przypadku kobiet ironia przybiera odcień złośliwości. Osoby o wyższej samoocenie i niższym poziomie lęku częściej posługują się autoironią. Autorki monografii zwracają szczególną uwagę na rolę emocji w przetwarzaniu ironii i posługiwaniu się nią. Na podstawie przeprowadzonych badań proponują koncepcję ironii jako obronnego mechanizmu autoregulacji.

W związku z kolejną reformą systemu szkolnictwa w Polsce problemy kształcenia literackiego, kulturowego i językowego ciągle stanowią przedmiot dyskusji nie tylko w środowisku akademickim, ale przede wszystkim w środowisku praktyków. Czy kształcenie polonistyczne będzie oparte na schematach? A może będzie to uczenie kreatywne? Z jednej strony spotkamy się bowiem z koniecznością zmierzenia się z dość sztywną podstawą programową, z drugiej – z potrzebą rozbudzania indywidualnych zainteresowań uczniów. Autorzy publikacji ukazują szkołę i nauczyciela w obliczu nowych zjawisk społecznych, wychowawczych, kulturowych i edukacyjnych oraz tradycyjnych modeli edukacji. W tomie poruszane są również zagadnienia związane z rolą przedmiotu język polski w reformowanej szkole, starymi i nowymi mediami w edukacji polonistycznej, możliwościami i sposobami kształcenia oraz samokształcenia nauczycieli.

Praca poświęcona jest roli pamięci w stosunkach międzynarodowych. Podstawą refleksji na ten temat pozostaje Holokaust, a w pewnym zakresie również inne zbrodnie o charakterze czystek etnicznych i ludobójstwa XX wieku. Książka porusza także takie zagadnienia, jak: pojednanie i sposoby jego realizacji, rola wspomnień historycznych, problematyka migrantów żyjących pomiędzy starą a nową ojczyzną. ****** Collective memory, reconciliation and international relations The book is devoted to the role of memory in international relations. The point of departure for this reflection is the Holocaust, and to some extent also other crimes resembling ethnic cleansing and 20th-century homicide. The book concerns also other topics, such as reconciliation and ways of achieving it, the role of historical memories, the issues of migrants living between the old and the new homeland.