Wielkie księstwo litewskie pod rządami ...

Wielkie Ksiestwo Litewskie pod rzadami Aleksandra Jagiellonczyka. Studia nad dziejami panstwa i spoleczenstwa na przelomie XV i XVI wieku, jest zbiorem studiow poswieconych epoce panowania Aleksandra Jagiellonczyka w Wielkim Ksiestwie Litewskim w l. 1492-1506. W tym okresie Litwa stracila mocarstwowe stanowisko Europie Wschodniej, sprawowane od chwili podboju wiekszosci ziem ruskich w XIV wieku. W koncu XV wieku rozpoczal sie proces utraty zdobyczy litewskich na wschodzie na rzecz Moskwy. Wlasnie na panowanie Aleksandra Jagiellonczyka przypadl najwiekszy wstrzas, utrata okolo trzeciej czesci terytorium W. Ks. Litewskiego, czego skutkiem byla utrata prestizu panstwa wobec sasiadow. Wznawiana obecnie ksiazka poswiecona jest analizie procesow rozwoju wewnetrznego W. Ks. Litewskiego i probie wyjasnienia przyczyn jego slabosci. Rozwazania otwiera studium poswiecone kancelarii litewskiej, jako osrodka kierowania panstwem, jego kontaktami zagranicznymi, wzbogacone o analize zawartosci Metryki Litewskiej, oficjalnego kopiariusza dokumentow wydawanych w imieniu wladcy, systematycznie prowadzonej wlasnie od czasow Aleksandra. W drugim studium scharakteryzowano strukture administracyjna, W. Ks. Litewskiego, ktora tworzyly przeksztalcone w wojewodztwa dawne Ks. Wilenskie i Ks. Trockie oraz Zmud?, a obok nich prowincje ruskie Litwy, Polockie, Witebskie, Smolenskie, Kijowskie oraz Wolyn i Podole i Ziemie Czernihowsko-Siewierskie ich przywileje ziemskie i prawa. Kolejne studia poswiecone zostaly elicie W. Ks. Litewskiego wywodzacej sie zasadniczo z nielicznego grona panow litewskich - katolikow, sprawujacych najwyzsze urzedy w panstwie, rozdawnictwu dobr ziemskich, co przeksztalcilo ostatecznie szeregi ekspansywnego bojarstwa litewskiego z okresu XIII-XV w. w ziemian-szlachte.