Autorzy kolejnych rozdziałów monografii rzucają nowe światło na tytułowe, wydawałoby się, już wielokrotnie opracowane tematy i na pierwszy rzut oka ostatecznie rozwiązane problemy aksjologiczne, poznawcze czy tożsamościowe. Począwszy od nowego odczytania starożytnych wzorców heroizmu i przykładów ich historiograficznych, mitycznych, literackich i artystycznych reprezentacji, przez przewijające się przez wieki kontynuacje i przekształcenia po ukazanie postmodernistycznych zabiegów demitologizacyjnych i degradacyjnych, na kartach opracowania przewijają się postaci – historyczne i fikcyjne, opowieści o czynach odważnych czy nawet straceńczych, takich, które na trwałe zapisały się w zbiorowej wyobraźni i takich, o których zapomniano, choć niegdyś tę wyobraźnię fascynowały.

Zebrane przez Autorkę studia i szkice pełnią funkcję rekonesansu, poznawczych wy-cieczek w różnych kierunkach, wypróbowywania nowych ujęć i kontekstów, tworzenia siatki pojęciowej, przerzucania kładek między literaturą polską a powszechną. Większość analizowanego materiału pochodzi z lat 50. i 60. XIX wieku, ale się do nich nie ogranicza. Tytułowa formuła „dziwne kształty życia” odnosi się tyleż do sytuacji eksperymentujących biografów, jak i do postawy autorki wobec ich poczynań, a także performuje reakcje czytelnika. Wyprawy Autorki w krainę biografistyki mają początek w miejscach ciemnych, nieoczywistych, stawiających opór rozumieniu.

Relacje zachodzące pomiędzy człowiekiem a otaczającym go środowiskiem życia, przejawiające się m.in. w zachowaniach przestrzennych stanowią jeden z głównych tematów badawczych rozwijanych na gruncie geografii społecznej. Szczególną kategorią tych zachowań są przemieszczenia transgranicznych konsumentów, będące następstwem otwierania granic państwowych. W miastach położonych po obu stronach granicy, zwłaszcza gdy sąsiedzi różnią się znacznie pod względem gospodarczym i konsumpcyjnym, ważnym elementem codziennego życia są zakupy transgraniczne. Fakt ten nabiera jeszcze większego znaczenia, gdy dotyczy podzielonych miast granicznych, czyli takiej kategorii miast, które w przeszłości stanowiły jeden organizm miejski i bliskość obu części intensyfikuje zjawisko codziennych przemieszczeń, również w formie ruchu pieszego. Prezentowana książka zawiera charakterystykę zachowań przestrzennych konsumentów zachodzących pomiędzy parami podzielonych miast granicznych w polsko-niemieckim i polsko-czeskim obszarze przygranicznym, a w końcowym etapie przedstawia modele owych transgranicznych zachowań konsumenckich z punktu widzenia konsumenta polskiego, niemieckiego i czeskiego, dokonującego zakupów w placówkach handlowych zlokalizowanych po drugiej stronie granicy państwa.

Słownik terminów archeologicznych polsko-hiszpański i hiszpańsko-polski stanowi dwujęzyczny spis pojęć z zakresu archeologii pradziejowej, średniowiecznej i śródziemnomorskiej. Hasła zostały ułożone w porządku alfabetycznym i zaopatrzone są w kwalifikatory gramatyczne w obu wersjach językowych. Poza terminami stricte archeologicznymi, słownik uwzględnia także najważniejsze pojęcia z dziedzin współpracujących z archeologią. Jest to pierwsza praca tego typu zestawiająca terminy archeologiczne w językach polskim i hiszpańskim.

Celem książki jest próba odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób poprzez działania artystyczne dokonuje się specyficzny paradoks uobecnienia tego, co stanowi istotną wartość i jakość procesu mimetycznego jako formy doświadczania świata. Autorka przedstawia rozważania analityczno-interpretacyjne o dziełach sztuki operowej, dramatycznej i filmowej w kolejnych, mocno zróżnicowanych tematycznie szkicach, łącząc co najmniej kilka wątków i motywów przewodnich zagadki estetycznego odbioru, a także pytań o rolę oraz sens sztuki, rozpatrywanej w kontekście historycznym, jak i społeczno-kulturowym w odniesieniu do otaczającej rzeczywistości.

Polska transformacja ustrojowa, poprzedzona porozumieniami Okrągłego Stołu, była procesem bezprecedensowym. Jednym z najważniejszych elementów przeobrażania ustroju Polski po 1989 roku były rewolucyjne zmiany obowiązującego prawa, prawa ustanowionego w realiach ustroju niedemokratycznego. Celem książki jest udzielenie odpowiedzi na pytanie, jaką rolę w procesie polskiej transformacji ustrojowej odegrał Trybunał Konstytucyjny. W pracy przedstawione zostały dotychczasowe ustalenia teoretyczne w zakresie wskazanej problematyki. Na tej podstawie sformułowana została definicja modelu instytucjonalnej legitymizacji systemu prawa. Ponadto, w rozprawie dokonano analizy reprezentatywnych orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego wydanych w latach 1989-1997. W rezultacie przeprowadzonej analizy stwierdzono, że działalność orzecznicza Trybunału Konstytucyjnego w okresie transformacji ustrojowej stanowi egzemplifikację wyróżnionego modelu instytucjonalnej legitymizacji systemu prawa. Na tej podstawie autor formułuje wniosek, że działalność orzecznicza Trybunału Konstytucyjnego w okresie transformacji może być rozpatrywana jako specyficzny proces argumentacyjny, w którym sąd konstytucyjny komunikuje się ze społeczeństwem w określonym celu – aby wykazać, że nowy system prawa stanowi realizację potrzeb społecznych i zasługuje na aprobatę.

Książka stanowi próbę szerszego spojrzenia na wybrane aspekty struktury wyrażeń rzeczownikowych („fraz rzeczownikowych”) w języku polskim przez pryzmat danych językowych z zakresu różnych typów ekstrakcji z wewnątrz frazy rzeczownikowej (ang. extraction), jak również przesunięcia do peryferyjnych obszarów tej frazy przed rzeczownikiem (ang. fronting). Za punkt odniesienia Autor bierze liczne kontrowersje wokół Hipotezy Frazy Przedimkowej (ang. Determiner Phrase Hypothesis) autorstwa Abney (1987), a konkretnie jej uniwersalnego zastosowania, również do języków, które wydają się nie mieć kategorii przedimka (np. język polski). W toku analizy Autor stara się wykazać, iż język polski, pomimo braku kategorii gramatycznej, która ściśle odpowiadałaby np. angielskiemu rodzajnikowi (ang. article) posiada rozbudowaną strukturę funkcjonalną ponad frazą rzeczownikową, której nieodzownym i kluczowym elementem są projekcje związane z tzw. „Strukturą Informacyjną” (ang. Information Structure). Ta swoista „nadbudowa” rzeczownikowa przypomina w wielu istotnych kwestiach peryferyjną strukturę zdaniową, służącą za cel lub punkt przejściowy na drodze elementów przesuwających się z głębiej zanurzonych struktur zdania. W celach porównawczych Autor odwołuje się do licznych przykładów z języków słowiańskich, germańskich, romańskich, jak również języków spoza rodziny indoeuropejskiej.

Książka jest czwartym - z zaplanowanych czterech tomów „Dziejów Archidiecezji Poznańskiej” pod redakcją Józefa Dobosza. Niniejszy tom obejmuje XX i początki XXI wieku w z dziejów archidiecezji poznańskiej. Przeprowadzone studia nad zagadnieniami przemian politycznych gospodarczych i społecznych regionu dały możliwości rozpoznania różnych aspektów zmian, jakie zaszły na terenie Wielkopolski i archidiecezji poznańskiej od 1918 r. do dziś. Publikacja z pewnością wnosi nowe spojrzenie na historię nie tylko poznańskiej prowincji kościelnej ale i regionu.

Książka jest pierwszą w skali światowej monografią naukową poświęconą rekonstrukcji i interpretacji chińskiej filozofii historii od jej początków do końca XVIII wieku. Podważając dominujące przeświadczenie, iż filozofia historii jest wytworem jedynie kultury Zachodu, autor skrupulatnie analizuje koncepcje historiozoficzne ponad czterdziestu filozofów chińskich, którzy tworzyli przed kontaktem z ideami europejskimi. Dzieła większości z nich, spisane w klasycznym języku chińskim, nie zostały przełożone na żaden język zachodni. Unikatowy charakter wielu stanowisk wymagał także użycia nowych terminów filozoficznych, takich jak „prospektywizm”, „populizm historyczny” czy „spekulatywna filozofia historiografii”; znaczenie innych koncepcji, jak np. materializmu historycznego, uległo zaś rozszerzeniu. W charakterze interpretacyjnego klucza wykorzystano pojęcie holizmu, co prowadzi do ukazania całościowego charakteru refleksji nad dziejami i dziejopisarstwem w dawnym Państwie Środka. Książkę wzbogacają liczne wykresy, kolorowe ilustracje, indeks i obszerna bibliografia. Cytowane fragmenty niemal niedostępnej szerszemu gronu literatury źródłowej są przytoczone w przypisach. Jest to pozycja obowiązkowa dla wszystkich badaczy i pasjonatów nie tylko filozofii chińskiej, ale i filozofii historii oraz teorii historiografii.

Tom stanowi kontynuację „Dzieł zebranych” Krasickiego, zawierających „Poematy”, wydane w 1998 roku przez Ossolineum oraz „Komedie”, które ukazały się w 2016 roku nakładem Wydawnictwa Naukowego UAM. Przedstawiane zbiory wierszy obejmują: „Bajki i przypowieści”, „Bajki nowe”, „Satyry. Część pierwszą”, „Satyry. Część drugą”, „Listy”, „Wiersze różne”, „Listy z wierszami”, „Listy o ogrodach” wraz z dodatkiem krytycznym.

Tematem książki są emigracyjne losy rodziny polskiej w Niemczech. W części teoretycznej autorka prezentuje charakterystykę zjawiska migracji, omawia istotę, strukturę, cechy i funkcje rodziny oraz przedstawia migracje z Polski do Niemiec w latach osiemdziesiątych XX wieku. W części badawczej za pomocą metody badań jakościowych i techniki wywiadu dokonuje biograficzno-narracyjnego opisu, analizy i interpretacji treści relacji reprezentantów drugiego pokolenia migrantów, którzy wyjechali z Polski do Niemiec, a następnie założyli własne rodziny. Eksplikacja badawcza prowadzona jest z uwzględnieniem optyki migracyjnej i rodzinnej. Intencją zaprezentowanych analiz i interpretacji jest przedstawienie osób migrujących jako członków systemu rodzinnego w kontekście „dotykających” ich rodzinnych doświadczeń, tematów i znaczeń.

W pracy przedstawiono propozycję rozwiązania minimalizującego potencjalny konflikt pomiędzy standardem unijnym ochrony praw jednostki a standardem konstytucyjnym, w sytuacji, w której to ten drugi byłby wyższy, a zobowiązania wynikające z członkostwa Polski w Unii prowadziłyby do jego obniżenia. Zaproponowano nieco odważniejsze niż do tej pory stosowanie przez TK pytania prejudycjalnego do TSUE. Miałoby się ono sprowadzać do powołania się na obowiązek poszanowania przez Unię tożsamości konstytucyjnej państw członkowskich, zawarty w art. 4 ust. 2 TUE w związku z art. 53 KPP oraz w kontekście innych przepisów prawa unijnego i polskiego, w sytuacjach w których prawo unijne naruszałoby nie tyle jakiekolwiek konstytucyjne standardy ochrony praw człowieka, lecz w których naruszałoby konstytucyjne standardy składające się na tożsamość konstytucyjną państwa. W książce podjęto próbę wypracowania możliwie kooperacyjnego mechanizmu dochodzenia do tego, które standardy powinny przeważyć oraz ukazania jego zalet w porównaniu do sztywnego podejścia, wiążącego tożsamość konstytucyjną RP i obowiązek jej poszanowania przez Unię z doktryną ultra vires. Podjęto też próbę pewnego zbalansowania kompetencji TK oraz TSUE i skłonienia ich do współpracy opierającej się na wzajemnym poszanowaniu swych kompetencji i pozycji ustrojowych w ramach sekwencji orzekania w przedmiotowej materii, a nie tworzenia w ramach Unii nowej hierarchii sądów. W ten sposób powstałby sekwencyjny a nie hierarchiczny mechanizm orzeczniczy, w którym spór o „ostatnie słowo” ustępuje próbie uzyskania możliwie najbardziej odpowiadającego wymogom prawa unijnego i polskiego orzeczenia, opartego na wspólnym stanowisku TK i TSUE. W procesie tym ciężar merytoryczny przenosi się z sądu, który w procedurze orzekania wypowiada się później, na rzecz sądu, który wypowiada się wcześniej. Oczywiście pod warunkiem spełnienia przez niego określonych wymogów. Praca podzielona jest na wstęp i zakończenie oraz cztery rozdziały, z których pierwszy dotyczy zakresu zastosowania unijnych praw podstawowych wobec państw członkowskich wynikającego z prawa unijnego i orzecznictwa TSUE, drugi praktyki stosowania unijnych praw podstawowych w Polsce przez sądy, trzeci statusu prawa unijnego w Polsce i podejścia do niego przez TK a czwarty służy zaprezentowaniu wspomnianego powyżej sekwencyjnego mechanizmu współpracy pomiędzy TK a TSUE w przedmiocie poszanowania wyższego niż unijny, konstytucyjnego standardu praw jednostki, składającego się na tożsamość konstytucyjną RP.

Książka poświęcona jest wzajemnym oddziaływaniom między antropologią (byt) i ironią („światło-cień”) w twórczości Cypriana Norwida, dla którego te sfery pozostają jednymi z najważniejszych pól problemowych. Autorka ukazuje, jak głęboko są one powiązane w płaszczyźnie znaczeń ontologicznych, egzystencjalnych, epistemologicznych i estetycznych. Antropologia stanowi jeden z najważniejszych „dalszych planów ironii”, podczas gdy ironia dla antropologii pozostaje „dalszym planem” jedynie potencjalnie. Tym samym, choć spore obszary Norwidowskiego myślenia o człowieku naznaczone są ironią, nie przenika ona refleksji poety całkowicie: pewne obszary są od niej wolne, a w pozostałych występuje w zmiennym natężeniu. Niezależnie jednak od występowania poważnych bądź komicznych grymasów ironii czy też jej braku, cel Norwidowskiej poezji pozostaje zawsze ten sam: przebudzić człowieka ku życiu autentycznemu oraz potencjalnie życiodajnej śmierci, by mógł postawić pytanie o wieczność. Autorka przedstawia Norwida jako poetę wieku XIX, ale nade wszystko jako współczesnego de facto poetę kultury chrześcijańskiej i zarazem jednego z najwybitniejszych w tym kręgu ironistów. Postrzega go tak jako poetę „osobnego”, jak i twórczego prekursora wielu późniejszych odkryć, rozwiązań czy tendencji, w którym można upatrywać jednego z ojców polskiej poezji nowoczesnej.

Monografia składa się z dwóch części. W pierwszej zamieszczone zostały interdyscyplinarne re?eksje teoretyczne dotyczące nauczyciela. Ujęto je szeroko, tak jak zaproponowane zostało to w tytule, by każdy z autorów mógł przedstawić indywidualną re?eksję będącą wynikiem wiedzy, doświadczenia, namysłu, przyjętej perspektywy prezentacji zagadnienia. W drugiej części znalazły się teksty o zróżnicowanej strukturze i formie. Zamieszczono tu narracje współuczestników życia zawodowego prof. Haliny Sowińskiej oraz wywiad, który miał na celu ukazanie ważnych i znaczących dla Jubilatki osób, zdarzeń i ról na przestrzeni dotychczasowego życia.

Godność człowieka jest jedną z najistotniejszych idei polityczno-prawnych dla współczesnych demokracji liberalnych. Pojmowana jest jako przyrodzona i niezbywalna, równa i bezcenna wartość przynależna każdemu człowiekowi wyłącznie z racji bycia istotą ludzką. Jest nie tylko źródłem praw i wolności człowieka, ale i fundamentem dla całego demokratycznego systemu politycznego. Zdziwienie zatem może budzić fakt, że ani w Konstytucji USA, ani w amerykańskiej Karcie praw nie znajduje się odniesienie do tej idei. Jakie jest zatem jej miejsce w amerykańskiej tradycji polityczno-prawnej? Aby odpowiedzieć na to pytanie, należy sięgnąć do orzecznictwa Sądu Najwyższego USA, który ze względu na specyfikę amerykańskiego systemu prawnego jest nie tylko jednym z głównych podmiotów kreujących regulacje prawne, ale i źródłem najważniejszych elementów amerykańskiej doktryny prawnej. Celem badawczym monografii jest określenie miejsca idei godności człowieka w orzecznictwie Sądu Najwyższego USA. Analiza wyroków ukazuje niebagatelny wpływ tej wartości m.in. na takie sfery praw obywatelskich, jak proces karny i kara śmierci, desegregacja rasowa, prawo do przerywania ciąży, prawo do śmierci z godnością czy legalizacja małżeństw jednopłciowych.

W monografii autorka rozważa ideę przestrzenno-metaforycznego zaułka, gdyż jego figuratywna wartość nadzwyczaj dobrze wpisuje się w szereg znaczących konceptów czy raczej quasi-konceptów, które wydają się błądzić w gąszczu problemów i tematów, wymykając się przy tym trudom przedstawieniowym i zachowując pożądaną płynność pojęciową. Szereg ów tworzą takie oryginalne pomysły, jak wnienachodimost’, niewspółobecność Michaiła Bachtina, herezja Jana Patočki, sobość i inność Emmanuela Lévinasa, différance Jacques’a Derridy bądź motylkowatość pisania Rolanda Barthesa, by poprzestać na tych kilku przykładach. Ich pełna eksplikacja nie jest możliwa, co tłumaczy, przynajmniej do pewnego stopnia, decyzję, aby powiązać dyskursywny zaułek z epitetem ‘mistyczny’, którego nieadekwatność wyraża kursywa (zachowana w oryginalnym tekście). Tym, co łączy wspomniane koncepty z doświadczeniem mistycznym, jest idea niewyrażalnego: wspólna im wszystkim idea ta stanowi wyzwanie, przed którym stają wszystkie idiomy, badane w niniejszej książce, jako że niestrudzenie usiłują konstruować swoje osobliwie ‘niemożliwe’ słowniki. Kursywa (zachowana w oryginalnym tekście), która tym razem towarzyszy słowu ‘niemożliwy’, jest wynikiem energii niesionej przez tę kontradykcję: pod groźbą samowymazania (filozoficzna zasada ‘Aufhebung’ przeradza się w strategię pisania ‘sus rupture’) słowniki te są jednak z werwą tworzone, czego dowodzą wszystkie teksty w monografii tej analizowane.

Monografia jest pierwszą polską publikacją naukową poświęconą twórczości argentyńskiego pisarza, Julia Cortázara. Autorzy poszczególnych studiów i esejów zawartych w tomie, literaturoznawcy, kulturoznawcy, tłumacze, artyści sztuk wizualnych, podjęli próbę nowego odczytania tekstów Cortázara – narracyjnych, ale również eseistycznych i sylwicznych.

Problematyka szans edukacyjnych uczniów niesłyszących wiąże się z szerszym zagadnieniem szans i barier w edukacji uczniów ze specjalnymi potrzebami i stanowi podstawę rozważań naukowych oraz poszukiwania rozwiązań praktycznych w ramach systemów kształcenia na całym świecie. Współcześnie wyznaczają je tendencje przeciwdziałania marginalizacji (lub wykluczenia edukacyjnego) jakiejkolwiek z grup uczniów w perspektywie analogicznego procesu związanego z uczestnictwem społecznym. Zmiany w przepisach oświatowych, większa świadomość rodziców, a przede wszystkim kluczowe decyzje kształtujące edukację osób z uszkodzonym słuchem implikują wzrost liczebności tej grupy dzieci w edukacji włączającej i integracyjnej. Coraz większe możliwości wynikające z różnego rodzaju czynników kontekstowych, dotyczących m.in. dynamicznego rozwoju technologii wspomagającej słyszenie, technologii informatycznych, wprowadzeniu przesiewowych badań słuchu oraz badania nad językiem migowym, wymagają stosowania nowych rozwiązań systemowych. W przeprowadzonych badaniach skoncentrowano się na opisie fenomenów zobrazowanych jako profile kompetencji językowych i funkcjonowania psychomotorycznego dzieci niesłyszących, kończących edukację przedszkolną w trzech rodzajach placówek: ogólnodostępnej, integracyjnej i specjalnej; a także na rekonstrukcji szans edukacyjnych dzieci niesłyszących z perspektywy doświadczeń diagnostyczno-rehabilitacyjnych oraz preferencji edukacyjnych ich słyszących i niesłyszących rodziców oraz opinii nauczycieli.

W książce zaprezentowano tradycję badań nad kierowaniem i jego uwarunkowaniami. Przedstawiona perspektywa stanowiła punkt wyjścia refleksji nad behawioryzmem organizacyjnym i przywództwem edukacyjnym. W efekcie prac badawczych wskazano, jakie zasoby kadrowe w zakresie potencjału psychologicznego i kierowniczego posiada współczesna szkoła, krytycznie rozważono także kwestie rozwiązań systemowych konkursu dyrektorskiego. Przedstawione refleksje stanowią przyczynek do dalszych analiz i dyskusji nad pożądaną sylwetką szkolnych protagonistów. Mogą też być źródłem praktycznych inspiracji, służących wypracowaniu programów szkoleniowych, a także procedur i metod weryfikacji potencjału obecnych i przyszłych dyrektorów szkół.

Książka stanowi empiryczne studium menedżerów z wykorzystaniem strategii badań jakościowych. Teoretyczną osią pracy jest socjologia edukacji i socjologia zróżnicowania społecznego. Autor przystosował do badania nowoczesnych zjawisk i procesów społecznych ekonomiczno-socjologiczną teorię własności. Jej zasadniczym składnikiem i zarazem obiektem własności jest wykształcenie oraz wychowanie. Wydobycie oraz uczynienie tych elementów empirycznym narzędziem badania najwyższych rangą menedżerów stanowi wkład autora w rozwój teorii własności, jak również postępowania badawczego. Dodatkowo, przyjęta w analizach teoretycznych oraz planie badawczym perspektywa makro- oraz mikrospołeczna pozwala na uchwycenie zjawisk i procesów edukacyjnych przebiegających zarówno w obrębie systemów, jak i poszczególnych organizacji. Połączenie tych perspektyw jest również pewną nowością w badaniach edukacyjnych i – szerzej – społecznych.