Wydawnictwo Naukowe UMK

Kolejny tom z serii „Camino Polaco” został przygotowany z okazji I Forum Ekonomicznego Camino Polaco, które odbędzie się 18 października 2019 roku w Toruniu. Głównym zadaniem Forum jest odkrywanie potencjału Szlaku św. Jakuba w Polsce, zwłaszcza w granicach województwa kujawsko-pomorskiego. Wydarzenie to zorganizowano w ramach programu „Dialog” finansowanego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Forum daje sposobność, aby naukowe poszukiwania realizowane od wielu lat przez historyków, teologów, geografów, kulturoznawców, socjologów, przedstawiane na licznych konferencjach oraz w publikacjach, zostały ukazane szerokiemu gronu osób zaangażowanych w rozwój środowisk lokalnych, prowadzących działalność gospodarczą w miejscowościach położonych wzdłuż polskiego Camino, a także by zaprezentowano ofertę biur pielgrzymkowych, bractw jakubowych, wydawnictw czy producentów towarów służących pielgrzymom (od „chleba św. Jakuba”, przez napoje pielgrzyma, po plecaki i inne akcesoria). Wiele podmiotów gospodarczych działa na rzecz rozwoju Szlaku Jakubowego w Polsce, a Forum to okazja do wspólnej dyskusji nad kierunkami rozwoju, który uszanuje religijny charakter tego doświadczenia, a jednocześnie stanie się „przyjazne dla pielgrzyma”, o czym ma przypominać powołana w ramach Forum marka „Camino Friendly”, mająca znakować miejsca, w których szanuje się ducha Camino i dba o rozwój szlaku. […] Zawarte w wydawnictwie zbiorowym teksty – taką mamy nadzieję jako redaktorzy tomu – nie tylko obrazują wycinek historii i współczesności Szlaku św. Jakuba, lecz także świadczą o potencjale, jaki jeszcze pozostaje do wykorzystania przez wszystkich, którzy pojedynczo lub w grupach, działając w stowarzyszeniach, bractwach, klubach, opowiadają o Camino de Santiago. Dla wielu to ciąg dalszy pielgrzymowania, ale dla innych być może to dopiero początek ich własnej drogi do grobu Apostoła w Composteli. Wszystkim życzymy Ultreia et Suseia! Ze Słowa wstępnego

Książka Siły Zbrojne RP. Wybrane zagadnienia jest kolejną monografią powstałą na Wydziale Nauk Historycznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu dotyczącą Wojska Polskiego. Publikacja została przygotowana głównie przez studentów wojskoznawstwa przy wsparciu kadry naukowej Wydziału Nauk Historycznych. Do opracowania tomu włączyli się również pracownicy naukowi i studenci Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni. Zaprezentowane przez autorów wyniki przeprowadzonych przez nich analiz obejmują zagadnienia dotyczące wybranych dziedzin funkcjonowania polskich sił zbrojnych, będące obecnie przedmiotem zainteresowania doświadczonych badaczy, jak i młodych adeptów nauki. Zawarte w publikacji treści mają na celu przybliżyć czytelnikowi sposób funkcjonowania, zadania i wyposażenie różnych rodzajów wojsk. Na szczególną uwagę zasługuje fakt, iż artykuły dotyczą XX i XXI wieku, a co za tym idzie obecności Polski w różnych układach sojuszniczych, dzięki czemu prezentowana pozycja stanowi wartościowe źródło informacji.

Miasto niesamowitości to zbiór opowiadań z pogranicza weird fiction, horroru, fantastyki oraz thrillera, które łączy tytułowe miasto – Toruń. Zawarte w tomie historie zostały oparte w znacznej mierze na lokalnych legendach i tajemnicach, jak również na autentycznych, niewyjaśnionych sprawach sprzed lat. Swoją konwencją nawiązują do dokonań największych mistrzów prozy niesamowitej, takich jak Howard Phillips Lovecraft, Edgar Allan Poe, Stefan Grabiński, Herbert George Wells czy Arthur Conan Doyle.

Monografia jest drugim tomem serii wydawniczej Świat z perspektywy sztuki, sztuka w perspektywie świata. Wyzwania współczesnej edukacji artystycznej. Stanowi kontynuację powołanego w 2017 r. cyklu monografii poświęconych szeroko rozumianej kulturze, sztuce oraz edukacji artystycznej, którego intencją było wyjście naprzeciw potrzebie stworzenia przestrzeni do wy­miany poglądów i opinii środowiska naukowo-artystycznego. Dlatego również drugi tom ma za zadanie zebranie i upowszechnienie w postaci artykułów nowoczesnych koncepcji, interesujących idei, analiz, wyni­ków badań, metod pracy utrwalających dorobek środowisk, które taką problematyką są żywo zainteresowane. Innym celem, jaki stawiają sobie twórcy tej monografii, jest integracja wspomnianych środowisk, a także przekonanie, że wspólne zabieranie głosu na tak ważne tematy i zwią­zana z tym wymiana poglądów pozwoli uświadomić przedstawicielom innych środowisk i instytucji istotne znaczenie edukacji artystycznej. Tematem przewodnim drugiego tomu jest teoria i praktyka kultu­ry, sztuki i edukacji artystycznej. Monografia pokazuje różne konteksty refleksji nad kulturą, sztuką i edukacją artystyczną na dwóch płaszczyznach: twórczej partycypacji i refleksji teoretycznej.

Monografia została oparta na wielu wcześniej niepublikowanych źródłach archiwalnych oraz bogatej literaturze przedmiotu. Ukazuje ona losy mieszkańców Wileńszczyzny w okresie powojennych przemieszczeń ludnościowych oraz przybliża osiedlenie się różnych grup zawodowych i środowisk ekspatriantów w Toruniu. Autor w ciekawy sposób przybliżył czytelnikom proces przydzielania mieszkań i nieruchomości poniemieckich ekspatriantom, a także odtworzył relacje osadników z torunianami. Ponadto zwrócił uwagę na trudności bytowe ekspatriantów związane z pobytem Armii Czerwonej i komunizacją kraju. Monografia została zaopatrzona w liczne aneksy, które stanowią jej integralną część.

Prezentując czytelnikom drugi tom rodzinnych opowieści wysłuchanych w domach, gdzie inteligencka tradycja trwa dłużej lub krócej, gdzie jest mniej lub bardziej świadomie pielęgnowana, powtarzam podtytuł: Kreski do szkicu. Każda z tych opowieści odsłania jakiś indywidualny rys w ciągle szkicowanym (przez historyków, badaczy kultury, specjalistów od poszczególnych dziedzin wiedzy i sztuki) portrecie warstwy charakterystycznej dla polskich dziejów i w różnych okresach silniej lub słabiej te dzieje kształtującej. Poszczególne „kreski” pochodzą z różnych lat okresu 1996–2017, co daje, jak sądzę, możliwość zobaczenia trwałych cech tradycji, a dokładniej (i skromniej) rzecz ujmując, potwierdzenia dzięki poznaniu osobistych świadectw tego, co o polskiej inteligencji wiemy od badaczy tej warstwy.

W prezentowanym tomie umieszczono wybór tekstów źródłowych dotyczących tylko jednej epoki – średniowiecza. W dziejach regionu kujawsko-pomorskiego wieki średnie zaznaczyły się jako okres istotnych przemian społecznych oraz dynamicznych zmian politycznych, związanych m.in. z powstaniem i rozwojem państwa polskiego, burzliwymi dziejami polsko-krzyżackiego sąsiedztwa czy kolonizacją miejską i wiejską na prawie niemieckim. Wielokrotnie w czasie tej epoki różne obszary i miejsca współczesnego regionu kujawsko-pomorskiego stawały się świadkami wydarzeń pamiętanych jako niezmiernie ważne nie tylko dla lokalnych społeczności, lecz także dla historii całego kraju. Świadomość tego wywarła wpływ na dobór tekstów umieszczonych w niniejszej publikacji oraz ich chronologiczno-tematyczny układ, dla którego wewnętrzne cezury czasowe stanowią kluczowe momenty dziejów Polski, takie jak śmierć Leszka Białego w Gąsawie i sprowadzenie krzyżaków do Polski, pokój kaliski i panowanie Kazimierza Wielkiego, a także pierwszy i drugi pokój toruński. Popularnonaukowy charakter tomu jest wynikiem przyjętego z góry przeświadczenia, że prezentowane Czytelnikom wydawnictwo może stać się przydatnym narzędziem poznawania przeszłości dla pełnych pasji amatorów dziejów regionu kujawsko-pomorskiego, a także dla nauczycieli akcentujących i wprowadzających regionalne treści w nauczaniu historii w szkołach podstawowych i średnich. To właśnie z myślą o nich poszczególne zagadnienia opatrzono zestawami pytań i poleceń dotyczących przedstawianych źródeł. Im również dedykowana jest ostatnia część publikacji, którą stanowi aneks zawierający materiały metodyczne w postaci dodatkowych zadań. Ze Wstępu

Wydanie 2. poprawione i poszerzone „Kompendium autorstwa Bartosza Awianowicza jest cennym i praktycznym przewodnikiem po formach legend występujących na monetach republiki i cesarstwa rzymskiego z ich językową analizą i obszernym komentarzem historycznym. Autor skoncentrował się w nim nie tyle na typologii monet i idei, które rozpowszechniano za pomocą monet, analizach ikonograficznych czy metaloznawczych, co na brzmieniu legend monetarnych i rozwiązaniu skrótów w nich zastosowanych. Dzięki zapoznaniu czytelnika z podstawami gramatyki łacińskiej oraz pomocnym wykazom rozwiązań skrótów językowych występujących na monetach czytelnik może zdobyć umiejętność nie tylko prawidłowego odczytania skrótów napisów na monetach, lecz również określenia datacji monet. (…) Trzeba podkreślić, że tego rodzaju opracowań brakuje nie tylko w literaturze zagranicznej, ale przede wszystkim na rynku polskim. Istniejące opracowania bądź to są już w pewnej mierze przestarzałe, bądź podejmują zagadnienie legend w zakresie wybiórczym. Nie mam wątpliwości, że pierwszy tom »Kompendium« Bartosza Awianowicza stanie się lekturą pomocną nie tylko badaczom profesjonalnie zajmującym się numizmatyką rzymską, ale i amatorom-kolekcjonerom czy studentom”. Z recenzji dr hab. Katarzyny Balbuzy, prof. UAM

I Joanna Nowak Doświadczenia generacyjne polskich muzyków rockowych / 3 Franciszek Budzbon Jak znikający punkt. Charakterystyka progresywnych nagrań zespołu Skaldowie / 17 Bartłomiej Alberski Tytuł utworu Lady Pank Zawsze tam, gdzie ty jako przykład współwystępowania zaimków wskazujących i czasoprzestrzennych / 29 Sylwia Gawłowska Grzegorz Ciechowski – „usta pokolenia”? / 39 Beata Rynkiewicz Same Suki, Pochwalone i inne panny niepokorne na folkową nutę / 56 Michał Pranke Rock and roll i śmierć. Nekroperformans Nagrobków / 67 Szymon Wigienka Prasa muzyczna w dobie nowych mediów – upadek czy transformacja? / 76 II Mirosław Miernik Sprzedali się! Kwestia komercji w kontekście muzyki rockowej. Zarys problemu / 90 Piotr Grabski Kradzież czy hołd? Muzyka rockowa jako źródło samplingu / 103 Paweł Andrzej Drygas Rockowe jam session – współczesne sposoby realizacji / 121 Barbara Pitak-Piaskowska Musicalowy glam rock wczoraj i dziś – próba podejścia / 131 Natalia Gryń Syntezatorowy zryw pierwszej połowy lat 80. O nowych romantykach w zarysie / 140 Witalij Bohatyrewicz Ewolucja kultury rockowej w Rosji / 150 III Łukasz Głod Do hymnu państwowego! O polityczności płyty Volk grupy Laibach / 159 Tomasz Gornat „I try hard to make this whole thing blend”: hybrydowy charakter twórczości Vana Morrisona / 179 Paweł Jaskulski Kino i Kurt Cobain. Opowieść prawie subiektywna / 195 Sławomir Kuźnicki Świńska strefa wpływów: The Beatles – Charles Manson – Nine Inch Nails / 210 Rafał Szczerbakiewicz Elvis (Live) Forever. Follow That Dream, RCA. Transmedialna alternatywa oficjalnej serii bootlegów / 223 Aneta Wielgosz Graphic novel is dead Davide’a Toffola – ironiczna komiksowa autobiografia gwiazdy rocka / 242

Jakub Kasperski Piosenka, canzona, chanson? – problematyka podstawowej formy muzycznej w muzyce rockowej / 9 Przemysław Piłaciński Herod 2014 jako piosenka / 21 Krzysztof Gajda Powtórzenie jako źródło znaczeń w piosence / 33 Radosław Marcinkiewicz Rock a leksykografia: power trio, cover band, tribute band. Z Dream Theater spacer drugi / 51 Monika Konert-Panek Under Pressure: dwa głosy – dwa akcenty / 65 Łukasz Lipiński Konstruowanie dźwięku – konstruowanie kultury: próba rozpoznania obszarów badań z perspektywy materialnej / 85 Bartosz Małczyński Bass Communion: eksperymenty w teksturze. Semantyka widm dźwiękowych na obrzeżach rocka / 91 Maciej Smółka Jak brzmi pustynia: kulturowa analiza desert rocka jako istoty brzmienia miasta Palm Desert / 99 Joanna Maleszyńska Ewangelia według Świętego Johna. Wstępne propozycje badawcze / 109 Kamil Dźwinel „Nieczuły leżę odurzony snem, / a tam, za murem, zawieszony sznur”. Konstrukcja przestrzeni i zdarzenia w twórczości Romana Kostrzewskiego / 119 Marek Kurkiewicz W środku i na zewnątrz. Refleksje o przestrzeni w tekstach Wojciecha Waglewskiego z debiutanckiej płyty grupy Voo Voo (1985) / 131 Paweł Tański „Za mało sypiam”. O tekstach piosenek Bartosza Waglewskiego z płyty Wilk zespołu Kim Nowak / 145 Jakub Kosek Wolnościowe zwierzenia kontestatora a teksty utworów grupy TSA / 167 Jakub Kosek O wybranych aspektach badań (auto)biograficznych narracji transmedialnych twórców rockowych (casus Johna Ozzy’ego Osbourne’a) / 181 Sylwia Białobłocka Punków też zachwyca „fschut słońca” / 193 Paweł Drygas Powstanie rocka za żelazną kurtyną. Analiza porównawcza / 203 Sylwia Gawłowska Piosenkowe manifesty wolności Grzegorza Ciechowskiego / 213 Marcin Romanowski Lekcja historii zespołu Sabaton / 221 Jakub Kasperski Przeobrażenia formy bluesowej w początkach rock’n’rolla / 235 Katarzyna Koćma Folk czy rock? Topical songs i amerykańskie lata 60. / 249 Wojciech Józef Burszta YES i długie trwanie w rocku / 259 Paweł Tański Nowe sytuacje. O kilku ważnych polskich piosenkach rockowych lat 80. XX wieku / 269 Waldemar Kuligowski Oszołomienie i eksces. Festiwale muzyczne jako święto / 283 Sebastian Surendra Transgresyjność w kulturze obnażania? Teledysk Pussy zespołu Rammstein / 299 Dominik Gac Zabawa czy rytuał? Miejsce black metalu w świecie performansu / 311 Paweł Jaskulski Cameron Crowe – rock’n’rollowe serce kina amerykańskiego / 321 Kamil Kościelski Square, White Negro i The Beatles, czyli kogo spotkał Mowgli w drodze do ludzkiej osady / 345 Agnieszka Kiejziewicz Visual kei i inne strategie performatywne. Przemiany japońskiego rocka w latach 1980–2015 / 361 Konrad Sierzputowski Perski kryzys. Muzyka jako uniwersalna i/lub wernakularna figura protestu / 371 Tomasz Gornat Potrójna schizofrenia: subkultura, Mod i początki The Who / 383 Sławomir Kuźnicki Diamond Dogs i Outside: dystopijne konteksty Davida Bowiego / 403 Mirosław Miernik 51. stan. Wizerunek USA w twórczości New Model Army / 413 Bartosz Suwiński W krainie umierającego słońca. O Dead Can Dance / 423 Joanna Skolik Heart of darkness Ricka Millera, czyli muzyczna interpretacja noweli Josepha Conrada / 431 Tomasz Florczyk Marcina Świetlickiego zmagania z rockiem. Dialogi i wielogłosy na płycie Ogród koncentracyjny / 441 Bartłomiej Alberski Koty dwa. Karol Kot Marcina Świetlickiego oraz Karol Kot Świetlików / 449 Michał Pranke Melodramat i Bowie. Lektura porównawcza / 467 Artur Duda Poezja czy grafomania? O albumie koncepcyjnym Lao Che Powstanie Warszawskie / 477 Beata Rynkiewicz Społeczeństwo jest niemiłe… Literackie i muzyczne fanaberie Mister D. Wokół twórczości Doroty Masłowskiej / 503 Rafał Foltyn Wilkołactwo w tekstach, nazewnictwie i przesłaniu europejskich zespołów metalowych / 517

Wstęp / 9 Bartłomiej Alberski Brzmienie brzmieniu nierówne / 13 Radosław Marcinkiewicz Rock a leksykografia: supergrupa. Z Dream Theater spacer pierwszy / 31 Monika Konert-Panek Akcent a wizerunek. Foniczne aspekty stylu rockowego / 55 Łucja Iwanczewska „Między nami dobrze jest”, czyli polski punk i sztuka / 69 Luiza Karaban Polscy hipisi i ich stosunek do przyrody w paradygmacie romantycznym. Uwagi na marginesie wybranych tekstów piosenek rockowych / 77 Krzysztof Gajda Piosenka lingwistyczna? Hubert Spięty Dobaczewski (Lao Che) / 89 Tomasz Florczyk Od staropolskich stylizacji po niby-dziecięcą poezję – o concept albumach i Lao Che z tekstami Huberta Dobaczewskiego / 105 Piotr Łuszczykiewicz Stary rock a nowa poezja polska / 117 Przemysław Zawrotny Literackość i etos rockandrollowca w tekstach Piotra Klatta / 139 Beata Rynkiewicz „Jestem wtedy kiedy krzyczę…”. Postawy emancypacyjne polskich artystek w kulturze punk / 149 Mirosław Aleksander Miernik Od Gotyku do Dark Independent. O rozwoju subkultury gotyckiej w Polsce po roku 1999 / 165 Krzysztof Stanisław Werner Działalność fanklubu The Beatles w PRL-owskiej rzeczywistości lat 80. / 175 Julian Strzałkowski Samotność w tekstach utworów zespołu Dżem z lat 1985–1994 / 185 Paweł Tański Afekt efektu. O tekstach zespołu Popsysze w języku polskim / 195 Magdalena Budzyńska Językowy obraz ciała w piosenkach Grzegorza Ciechowskiego / 215 Alicja Gruszka Koncert zespołu Behemoth jako performans artystyczny / 229 Adam Domalewski Queer Queen – Bohemian Rhapsody jako utwór coming outowy / 239 Michał Wróblewski Diabelska poza Glenna Danziga – perspektywa jungowska / 245 Natalia Gryń Quadrophenia manifestem młodego Brytyjczyka / 255 Paweł Biliński Rockin’ mock! Parodystyczne komponenty Oto Spinal Tap Roba Reinera / 265 Anna Chomczyk Joga, lewitacja i rock and roll, czyli jak Daleki Wschód kształtował kontrkulturę w USA / 277 Olaf Pajączkowski Od kota Lucyfera Sama do buntownika Toma Sawyera – tematy tekstów piosenek rocka progresywnego i gatunków pokrewnych na przykładzie twórczości wybranych zespołów / 289 Tomasz P. Bocheński Was verliert man | mit dem Augenschlag? Między poezją a kontynuantami hard rocka: przypadek Tilla Lindemanna i zespołu Rammstein / 301 Jacek Kowalski Doświadczenie bliskości i oddalenia: literacka wizja „rock”-metra w Niebie pod Berlinem Jaroslava Rudiša / 317 Agnieszka Osińska-Szpur „Wieczność kocha się w wytworach czasu”. Tematy i motywy twórczości Williama Blake’a w tekstach rockowych (na przykładzie Iron Maiden, The Doors, Patti Smith i U2) / 325 Aleksandra Szwagrzyk Niedorosły rock: rockowe motywy w literaturze dla dzieci i młodzieży / 339 Maciej Kuster „Kolejna cegła w murze”. Kilka uwag o polskim przekładzie Ściany Pink Floyd / 345 Ewelina Zarembska Tłumaczenie i adaptacja musicalu rockowego na przykładzie musicalu Rent Jonathana Larsona / 357 Łukasz Głod Koncert jako rytuał totalitarny. Strategie sceniczne słoweńskiego kolektywu Laibach w latach 1980–2015 / 367 Paweł Jaskulski Dramaturgia koncertu rockowego. Przypadek Nirvany / 381 Jarosław Kardaś Czy koncerty U2 to już zjawisko kulturowe? / 391 Małgorzata Litwin Ziggy Stardust, czyli androgyn w świecie rocka. Koncept kreacji scenicznej Davida Bowiego / 403 Przemysław Piłaciński The Seer Swans – między kompozycją a improwizacją / 411 Katarzyna Winnicka Gimme Shelter. Koncert The Rolling Stones w Altamont w 1969 roku / 419 Jakub Kosek Rockandrollowa biała gorączka – o kreacji artystycznej grupy Motörhead w czterdziestą rocznicę działalności / 429 Michał Kozień Marnowana szansa polskiej szkoły. O wykorzystaniu rocka na lekcjach języka polskiego / 439

Przestrzenie wiedzy zarezerwowane dotąd dla humanistów są współcześnie coraz odważniej eksplorowane przez przedstawicieli neuronauki. Do śmiałych przedsięwzięć tego typu należy odkrywanie procesów, jakie zachodzą w mózgu człowieka podczas odróżniania dobra od zła. Monografia ks. dr. Szymona Gołoty, psychologa z Katedry Neuropsychologii Klinicznej Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera w Bydgoszczy Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, podejmuje właśnie to zagadnienie. Autor pokazuje, jak bogata wiedza filozoficzna, biologiczna i psychologiczna na temat procesów oceniania moralnego kształtuje się w dwa odrębne nurty – racjonalistyczny i emotywistyczny. Ponadto podejmuje polemikę z modelem łączącym rozumowanie i emocje na zasadach konfliktu. Wreszcie proponuje własny, oparty na kooperacji, hipotetyczny model relacji pomiędzy procesami rozumowania i emocji w ocenie moralnej. Książka nie tylko porządkuje wiedzę na temat procesów oceny moralnej, ale także wskazuje nowe możliwości i kierunki dalszych badań. Ostatecznie sugeruje własne rozwiązanie problemu procesów poznania i emocji w ocenie moralnej. Proponuje, by procesy racjonalne i emocjonalne procesy oceny moralnej opisać w ramach kooperacyjnego modelu sądów moralnych.

Redaktor tomu – dr hab. Mariola Piłatowska, prof. UMK Przedmiotem prezentowanej monografii jest badanie asymetryczności reakcji aktywności gospodarczej wybranych państw Unii Europejskiej na cenowe szoki naftowe. Istotą oryginalnego podejścia badawczego jest założenie, że odchylenia od długookresowej ścieżki rozwoju gospodarczego, powodowane przez zmiany cen ropy, nie są korygowane natychmiast i przy każdej wielkości odchylenia ani w taki sam sposób dla dodatnich i ujemnych zmian cen. Jest to jednoznaczne z uchyleniem kluczowego założenia przyjmowanego w przypadku zależności liniowych i dopuszczeniem występowania zależności nieliniowych (a szczególnie asymetrycznych). Prezentowana monografia zasługuje na szczególną uwagę ze względu na kompleksowe ujęcie problematyki asymetryczności reakcji gospodarek na zmiany cen ropy naftowej, zarówno pod względem teoretycznym, jak i praktycznym, a także ze względu na ważność dla polityki gospodarczej i aktualność omawianych zagadnień, jak też różnorodność stosowanych metod ekonometrycznych.

Niniejsza publikacja poświęcona jest prawnym formom działania administracji stosowanym w postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Problematyka ta stanowi niezwykle interesujący przedmiot badań teoretycznych, a jednocześnie jest bardzo ważna z punktu widzenia praktyki administracyjnej. Niewątpliwie poznanie i zrozumienie podjętych w tej książce zagadnień może przyczynić się do zapewnienia prawidłowego przebiegu postępowania egzekucyjnego, a tym samym do poprawy skuteczności egzekucji administracyjnej, jak również właściwej ochrony praw jednostki w tym postępowaniu. Podobnie jak poprzednia monografia z tej serii, również ta książka stanowi efekt wspólnego wysiłku przedstawicieli nauki z kilku polskich uczelni oraz praktyków reprezentujących organy administracji publicznej i wymiaru sprawiedliwości.

Niniejsza publikacja jest próbą wskazania głównych kierunków zmian, jakie zachodzą we współczesnych państwach w zakresie funkcjonowania podstawowych instytucji, na tle powszechnie akceptowanych standardów wynikających z zasady demokratycznego państwa prawa. Przekazujemy ją szanownym Czytelnikom z nadzieją, że być może wywoła ona szerszą dyskusję nad kierunkami reform ustrojowych zainicjowanych w państwach na przestrzeni ostatniej dekady.

Przedmowa do ósmego tomu serii / 9 Wstęp / 11 ROZDZIAŁ I . Konwergencja gospodarcza – aspekty teoretyczne oraz przegląd analiz Empirycznych / 15 1.1. Istota konwergencji gospodarczej – wieloznaczność terminu „konwergencja” / 15 1.2. Rodzaje konwergencji i metody ich weryfikacji / 18 1.3. Przegląd literatury oraz przykłady empiryczne analiz konwergencji z wykorzystaniem ekonometrii przestrzennej / 27 1.4. Zależności między różnymi typami konwergencji / 38 ROZDZIAŁ II. Konwergencja gospodarcza a modele wzrostu gospodarczego / 43 2.1. Neoklasyczny model wzrostu Solowa–Swana / 43 2.2. Modele wzrostu endogenicznego / 50 2.3. Modele wzrostu z czynnikiem przestrzeni – identyfikacja i interpretacja tzw. efektów przestrzennych / 56 ROZDZIAŁ III. Statystyczne i ekonometryczne metody weryfikacji hipotezy konwergencji gospodarczej – ujęcie teoretyczne / 63 3.1. Proste metody statystyczne i ekonometryczne w analizie konwergencji / 63 3.2. Modele danych przekrojowych – ujęcie tradycyjne / 68 3.3. Modelowanie konwergencji w kontekście koncepcji procesu stochastycznego / 70 3.4. Przestrzenne modele danych przekrojowych / 83 3.5. Modele panelowe / 90 3.6. Przestrzenne modele panelowe / 95 ROZDZIAŁ IV. Empiryczna analiza konwergencji regionów Unii Europejskiej (według klasyfikacji NUTS-2) – wieloaspektowe ujęcie statystyczne / 107 4.1. Wstępna analiza danych / 110 4.2. Badanie przestrzennej struktury (auto)zależności PKB per capita z wykorzystaniem różnych macierzy powiązań / 113 4.2.1. Analiza autokorelacji przestrzennej przy założeniu struktury powiązań według macierzy W1 / 113 4.2.2. Wstępne ustalenia w zakresie konwergencji na podstawie zmian autokorelacji przestrzennej przy założeniu struktury powiązań według macierzy W1 / 119 4.2.3. Analiza autokorelacji przestrzennej przy założeniu struktury powiązań według macierzy W2 / 124 4.2.4. Wstępne ustalenia w zakresie konwergencji na podstawie zmian autokorelacji przestrzennej przy założeniu struktury powiązań według macierzy W2 / 126 4.2.5. Analiza autokorelacji przestrzennej przy założeniu struktury powiązań według macierzy W3 / 130 4.2.6. Wstępne ustalenia w zakresie konwergencji na podstawie zmian autokorelacji przestrzennej przy założeniu struktury powiązań według macierzy W3 / 132 4.3. Analiza zmian w czasie zróżnicowania PKB per capita w przekroju gospodarek – weryfikacja a-konwergencji / 134 4.3.1. Ujęcie bez wyraźnej perspektywy przestrzennej / 134 4.3.2. Analiza a-konwergencji z uwzględnieniem powiązań przestrzennych / 140 4.4. Analiza y-konwergencji a przestrzenne zróżnicowanie PKB / 147 4.4.1. Testowanie y-konwergencji w ujęciu klasycznym / 147 4.4.2. Testowanie y-konwergencji z uwzględnieniem powiązań Przestrzennych / 148 ROZDZIAŁ V. Empiryczne modele ekonometryczne B-konwergencji regionów Unii Europejskiej (według klasyfikacji NUTS-2) / 157 5.1. Modele absolutnej B-konwergencji / 158 5.1.1. Modele konstruowane z wykorzystaniem macierzy W1 / 159 5.1.2. Modele konstruowane z wykorzystaniem macierzy W2 / 173 5.1.3. Modele konstruowane z wykorzystaniem macierzy W3 / 180 5.1.4. Szybkość konwergencji / 182 5.1.5. Modele konstruowane dla podokresów / 184 5.2. B-konwergencja klubowa / 187 5.2.1. Modele absolutnej B-konwergencji dla pierwszegopodobszaru – reżim 1 / 187 5.2.2. Modele absolutnej B-konwergencji dla drugiego podobszaru – reżim 2 / 193 5.2.3. Szybkość konwergencji / 200 5.3. Modele warunkowej B-konwergencji / 201 5.4. B-konwergencja pionowa / 215 Zakończenie i wnioski / 221 Literatura / 229 Załączniki / 243 Załącznik 1. Skrypt 1: Macierz oparta na odległości ekonomicznej / 243 Załącznik 2. Skrypt 2: Konwergencja pionowa / 245 Załącznik 3. Liczba regionów sąsiednich według zadanej macierzy Zależności / 249 Załącznik 4. Wartości konwergencji pionowej dla modelu SAR_FE_IND dla całego obszaru dla macierzy W1 / 256 Spis tabel / 261 Spis rysunków / 267

Pomiar pośredni służy odwzorowywaniu wielkości, które są pochodną innych wielkości. Podręcznik obejmuje prezentację podstaw teoretycznych tego rodzaju pomiaru oraz przegląd modeli cech o strukturze opozycji będących pochodnymi wielkościami. Szczególną uwagę poświęcono w nim wynikom symulacji numerycznych mających na celu określenie własności tych modeli, w tym spełniania przez nie formalnych kryteriów trafności. Podręcznik znajdzie zastosowanie w pomiarze grupowym oraz indywidualnym. W przypadku tego ostatniego zaprezentowana została unikalna, jak na nauki społeczne, metoda oceny niepewności pomiaru.

Zajmowanie się intymnością jako przedmiotem badań i analiz naukowych z uwagi na jej naturę jest działaniem, któremu towarzyszy ambiwalencja. W jaki bowiem sposób można opisać i wyjaśnić splot najbardziej osobistych odczuć, skoro nie potrafią ich w pełni wyrazić nawet osoby, których są udziałem? Pierwsza możliwość to uzbrojenie się w język naukowy, struktury pojęciowe podporządkowane żelaznej logice. Jest to podejście podobne do „pozytywistycznego” oglądu rzeczywistości przyrodniczej i społecznej. Druga możliwość, powstająca po odrzuceniu naiwności wynikającej z tej pierwszej, to wykorzystanie języka wyrażającego emocje, subiektywistycznego, podobnego do interpretatywnych prób wnikania w głąb ludzkiego doświadczenia. Ambiwalencja powstająca na styku tych dwóch porządków nie pozwala zasnąć spokojnie po napisaniu jakiegokolwiek fragmentu tekstu. I to ona jest najbardziej widocznym rysem prezentowanej monografii. Pomiędzy różnymi pęknięciami językowymi autorzy umieścili teksty lokujące intymność w polu zainteresowania takich dyscyplin jak: antropologia, metodologia badań naukowych, pedagogika, pedagogika specjalna, socjologia i psychologia. Posługując się ich systemem pojęć, ale nie stroniąc od języka codziennej emocjonalności, pisali o miejscu intymności w sferach fizyczności i psychiki człowieka, w kulturze współczesnej, w procesach rozwojowych i wychowawczych czy wreszcie w pracy z osobami niepełnosprawnymi. Prezentowana książka może więc przydać się wszystkim tym, którzy zajmują się innymi, w sensie osobistym i zawodowym. Nie zredukuje wprawdzie ich egzystencjalnego niepokoju, niewiele wyjaśni, ale – być może – pokaże, jak można stawiać pytania: o siebie w relacji z innymi, o innych w relacji z nami, o swoją codzienność, a także o to, jak badać zjawiska niewidzialne. Największym zagrożeniem dla naszej kondycji jest bowiem zaniechanie zadawania sobie niewygodnych pytań, bez względu na to, czym się zajmujemy. I to jest, zdaje się, najważniejszy argument przemawiający za przeczytaniem tej książki. Krzysztof Rubacha

Książka Polacy w dziejach Peru ma tę wielką zaletę, że jest zestawieniem historycznego udziału polskiej społeczności i przedstawieniem nieocenionego wkładu wybitnych polskich emigrantów, którzy osiedlali się w najróżniejszych miastach i regionach Peru, integrując się w pełni z miejscowym społeczeństwem, ofiarując społeczności peruwiańskiej swoje wartości kulturowe, a jednocześnie zachowując wspomnienia i tradycje kraju pochodzenia. Należy podkreślić, ze wielu obywateli polskich, którzy zadomowili się w Peru, przyczyniło się w znaczący sposób do rozwoju kraju w różnorodnych dziedzinach, takich jak: inżynieria, medycyna, archeologia, edukacja techniczna, nauki przyrodnicze, etnohistoria oraz architektura. Warto też wyróżnić wartościowy wkład archeologów oraz podróżników polskich we współczesnych czasach, którzy rozpowszechnili historię Peru, przyczyniając się do wzrostu turystyki w związku z doniosłymi odkryciami archeologicznymi oraz odkryciami wyjątkowych miejsc przyrodniczych, takich jak np. Cañon Colca. Obecność Polski w Peru pozostaje również uwieczniona poprzez działania społeczne, edukacyjne oraz religijne różnych polskich formacji katolickich w wielu regionach Peru, a w szczególności poprzez wyróżniającą się pracę błogosławionych męczenników franciszkanów Michała Tomaszka i Zbigniewa Strzałkowskiego. Alberto Salas Barahona Ambasador Peru w Polsce

Zapowiedzi możliwych zmian w przepisach regulujących dopuszczalność aborcji w Polsce, w tym przepisów karnych dotyczących przerywania ciąży wbrew przepisom ustawy, wywołały bardzo duże poruszenie w społeczeństwie, w dużej mierze właśnie ze względu na projektowane zmiany w Kodeksie karnym z 1997 r. Z tego powodu zasadne jest bliższe zbadanie i poznanie powiązań między prawem karnym a ochroną zdrowia i życia ciężarnej kobiety oraz dziecka poczętego, w tym także odpowiedzialności karnej lekarzy za błędy medyczne w czasie ciąży i porodu. Punktem wyjścia do rozważań są konstytucyjne i międzynarodowe standardy ochrony życia oraz ich wpływ na kształt przepisów w Kodeksie karnym. Należy zastanowić się nad prawidłowością i zasadnością obecnie obowiązujących regulacji, a w szczególności określić, czy zapewniają one prawidłową ochronę życia i zdrowia ciężarnej kobiety oraz poczętego dziecka.