Boży podżegacz

Ksiądz Piotr Skarga, czyli Kazania sejmowe – to pierwsze skojarzenie, które przychodzi na myśl, kiedy mówimy o tym wielkim Polaku, jezuicie, kaznodziei królewskim. Niewiele nam to jednak mówi o samej osobie pisarza, o innych jego dziełach, kontekście, w jakim powstawały, problemach, z jakimi musiał się mierzyć. Do zbioru pozycji dotyczących życia i działalności Skargi dochodzi jeszcze jedna, nieco inna niż pozostałe. Książka Krzysztofa Koehlera to, jak sam jej podtytuł wskazuje, opowieść. Snuje ją autor w sposób niezwykle barwny, nie gubiąc jednak nic z rzetelności opracowań źródeł i ich interpretacji. W ten sposób żyjący na przełomie XVI i XVII wieku jezuicki pisarz okazuje się być człowiekiem z krwi i kości – wielkim Polakiem, który ma swoje zalety, ale i wady. Znając tło historyczne, tak wnikliwie opisywane przez badacza, problemy, przed jakimi stawał Skarga, inaczej zaczynamy patrzeć na spuściznę, przez wielu uważanego za postać kontrowersyjną, jezuity. Bo faktycznie, Piotr Skarga wzbudzał kontrowersje już za swojego życia i takim Bożym podżegaczem pozostał i do naszych czasów. Wymyka się też wszystkim jednoznacznym ocenom tych, którzy przyczepiają mu łatkę, zarówno pozytywnie, jak i negatywnie ocenianą, polskiego konserwatysty. Można się z nim nie zgadzać, polemizować, ale na pewno nie da się przejść obok niego obojętnie.