Chłopak z pianinem. O sztuce i wojnie na Ukrainie

Od listopada 2013 do lutego 2014 roku na Ukrainie trwały protesty, które przerodziły sie? w rewolucje? zwana? Euromajdanem, a naste?pnie w trwaja?ca? do dzis´ wojne? hybrydową w Donbasie. Protestom od pocza?tku towarzyszyły działania artystyczne, które z czasem ewoluowały w estetyczny, polityczny, społeczny oraz osobisty przekaz. Sztuka stała sie? jednostkowym wyrazem oporu wobec Rosji, inteligentnie wykorzystywanym medium buduja?cym obraz rewolucji i samych protestuja?cych, próba? odnalezienia toz˙samos´ci oraz sposobem na walke? z ogarniaja?cym pesymizmem. Ewa Sułek z sukcesem przybliża polskiemu czytelnikowi sztukę ukraińską, która nadal jest Polakom właściwie nieznana, mimo bliskości geograficznej i związków kulturowych i historycznych między Polską a Ukrainą. Poprzez sztukę pokazuje zjawiska i prądy myślowe, które są dziś ważne dla Ukraińców, a które pozwalają zrozumieć nastroje społeczne i polityczne panujące w tym społeczeństwie. Do tej pory rewolucja i wojna na Ukrainie przedstawiane były z punktu widzenia działań zbrojnych i ruchów politycznych. Tymczasem kaz˙dy konflikt niesie ze soba? nie tylko zmiany polityczne, lecz także kulturowe, wyraz˙ające się w działalności artystycznej. Sztuka i kultura stanowią odzwierciedlenie postaw społecznych. Dlatego, obserwuja?c działania artystyczne, moz˙emy dowiedziec´ sie? wiele na temat świadomości społeczen´stwa ukrain´skiego w czasach ogromnych przemian dotycza?cych istoty człowieka sowieckiego. Wielu komentatorów rewolucji podkres´lało włas´nie te? przemiane?, be?da?ca? pierwszym sygnałem, z˙e na Ukrainie rodzi sie? społeczen´stwo obywatelskie. Tekst, będący połączeniem literatury popularnonaukowej z reportażem, zwraca uwagę dojrzałością oglądu, sprawnością warsztatową i odważnym spojrzeniem na rzeczywistość towarzyszącą pracy i życiu artystów. Na oryginalną i zróżnicowaną formę literacką składają się również: połączenie przekazu ustnego z pisanym, przekazu wrażeniowego z merytorycznym, oraz użycie więcej niż jednego rodzaju narracji. Umiejętność uchwycenia drobnych gestów czy momentów wynika ze zmysłu i postawy wnikliwego obserwatora. Tekst Ewy Sułek cechuje również wiedza z zakresu kultury, przede wszystkim na polu sztuk wizualnych – autorka jest historykiem sztuki (studia na University of Cambridge oraz na Uniwersytecie Warszawskim), osobą wrażliwą, gotową do zgłębiania niewygodnych zagadnień i drążenia ich znaczeń. Co nie mniej też ważne, Ewa ma tak dziś w polskiej prozie rzadkie, wyrafinowane poczucie humoru, które świetnie amortyzuje powagę poruszanych przez nią spraw.