Kontynuacja wielkiego hitu Historii piękna. Pozornie piękno i brzydota są konceptami, które wzajemnie się implikują. Zazwyczaj też rozumie się brzydotę jako przeciwieństwo piękna, więc wydaje się, że zdefiniowanie jednej wystarczy, by wytłumaczyć drugą. Objawianie się brzydoty na przestrzeni wieków jest wszakże dużo bogatsze i bardziej nieprzewidywalne, niż się powszechnie sądzi. Zawarte w tej książce fragmenty antologii, obejmującej teksty z niemal trzech tysięcy lat, opatrzone niezwykłymi ilustracjami, wiodą nas zaskakującym szlakiem pomiędzy koszmarem, strachem i miłością; tu przejawy obrzydzenia podążają równym krokiem z poruszającymi odruchami współczucia, natomiast odrzuceniu deformacji towarzyszą dekadencka ekstaza oraz uwodzicielskie naruszanie wszelkich klasycznych kanonów. W demonach, obłąkanych, straszliwych nieprzyjaciołach i niepokojących obecnościach, w obrzydliwych otchłaniach i zwyrodnieniach, które ocierają się o wyrafinowanie, w odmieńcach i żywych trupach ujawnia się niezwykle szeroka, a często też nieoczekiwana wena ikonograficzna. Spotkawszy się na tych stronach z brzydotą natury, brzydotą duchową, asymetrią, dysharmonią, zniekształceniem, natknąwszy się tu na nikczemne, słabe, podłe, banalne, przypadkowe, arbitralne, surowe, odrażające, niewdzięczne, straszliwe, jałowe, mdłe, przestępcze, widmowe, czarnoksięskie, szatańskie, ohydne, wstrętne, godne pogardy, groteskowe, odpychające, nienawistne, nieprzyzwoite, nieczyste, brudne, obsceniczne, przerażające, naganne, potworne, gwałtowne, mętne, okropne, upiorne, obmierzłe, odrzucające, odstręczające, niesmaczne, przyprawiające o mdłości, cuchnące, występne, szkaradne, nieprzyjemne i niemoralne, pierwszy zagraniczny wydawca, który przeczytał to dzieło, wykrzyknął: „Jakże piękna jest brzydota!”

Estetyczna i intelektualna przygoda z arcydziełami wszech czasów! "A jest tu zaiste piękno jeszcze bardziej prawdziwe, kiedy mianowicie ujrzysz w kimś i uwielbisz mądrość, nie patrząc zgoła na jego twarz, bo twarz może sobie być brzydka, kiedy po prostu pominiesz całą jego postać zewnętrzną i będziesz „ścigać” tylko jego wewnętrzne piękno" - Plotyn "Piękno świata dostrzegamy w pojedynczych elementach, na przykład w gwiazdach na niebie, ptakach w powietrzu, rybach w wodzie i ludziach na ziemi" - Wilhelm z Conches "Bez wątpienia jedną z przyczyn, dla których wielu ludzi nie ma właściwego poglądu na piękno, jest brak subtelnej wyobraźni koniecznej dla odczuwania bardziej wyrafinowanych wzruszeń. Wszyscy roszczą sobie pretensje do tej subtelności, wszyscy o niej mówią i chętnie widzieliby w niej sprawdzian wszelkich gustów i poglądów" - David Hume "I śmierć, i piękno zaiste to dwie istoty głębokie, co tyle mają błękitu i tyle czerni w źrenicy, jako dwie siostry straszliwe, płodne i wielkookie, o zagadce tej samej, tejże tajemnicy" - Wiktor Hugo „Piękno jest prawdą, prawda pięknem” – tylko tyle można wiedzieć i warto wiedzieć tu, na ziemi" - John Keats "Piękno jest zawsze dziwaczne. Rzec nie chcę, iż jest dziwaczne w sposób dobrowolny i na zimno, bo w takim przypadku byłoby potworem, wykolejonym z torów życia. Mówię, że zawiera zawsze odrobinę dziwaczności, która sprawia, że szczególnie jest piękne" - Charles Baudelaire Książka ta – choć ilustrowana obrazami stu arcydzieł wszech czasów – nie jest kompendium wiedzy o sztuce. Obrazy, podobnie jak cytaty z dzieł literackich, od Pitagorasa po teksty współczesne, odzwierciedlają zróżnicowane pojęcia piękna, jakie pojawiały się na przestrzeni dziejów. Książka ilustruje, w jaki sposób pojmowano piękno natury, kwiatów, zwierząt, ciała ludzkiego, gwiazd, proporcji matematycznych, światła, drogocennych kamieni, Boga, szatana wreszcie. Na podstawie tekstów filozofów, pisarzy, uczonych, mistyków i teologów oraz świadectw artystów można się także zorientować, w jaki sposób odczuwał piękno zwykły, przeciętny człowiek. Okazuje się, że nie tylko w różnych epokach, ale nawet w obrębie tej samej kultury ścierały się ze sobą różnorodne pojęcia na temat piękna. Czytelnik sam może się przekonać, czy w tak odmiennych swych przejawach koncepcja piękna zachowała pewne cechy stałe. W każdym razie przeżyje pasjonującą przygodę, estetyczna i intelektualną.

Pisanie ikon nie jest sztuką schematyczną. Łączy czystość formy i bogactwo kolorystyki, rzetelność i kreatywność. Wciela miłość, by poprzez piękno zwrócić wzrok ku temu, co boskie. Po co, a przede wszystkim, jak dziś pisać ikony? Ta książka odkrywa tajemnice ikon i krok po kroku uczy technik ich pisania: od przygotowania deski, poprzez rysunek, złocenie, mieszanie farb i warstwowe nakładanie, aż po wykonanie napisów i werniksowanie. Świetnie zilustrowana, posłuży zarówno nowicjuszom, jak i pasjonatom pisania ikon.

„Historia obrazów rozpoczęła się w jaskini i tymczasem kończy się na iPadzie. Kto wie, w jakim kierunku pójdzie?” - David Hockney. Wyrusz wraz z Davidem Hockneyem i Martinem Gayfordem oraz ilustratorką Rose Blake w podróż po historii obrazów. Wspólnie z nimi odkryjesz dzieła sztuki w zadziwiająco różnych miejscach: na ścianach jaskiń, w laptopach, telefonach, czasopismach, gazetach, grach wideo i książkach. Poznasz także artystów, którzy je stworzyli, na przykład Vincenta van Gogha. Ta książka otworzy ci oczy na świat pełen obrazów. Historia obrazów dla dzieci zabiera czytelników w podróż po historii sztuki, która zaczyna się od pierwszych rysunków na ścianach jaskiń i prowadzi do obrazów tworzonych dzisiaj na ekranie komputera i smartfona. W swobodnej rozmowie wybitny artysta David Hockney i krytyk sztuki Martin Gayford opowiadają o sztuce z porywającą prostotą i jasnością. Ilustracje Rose Blake uzupełniają ich słowa i zachęcają młodych odbiorców do zgłębiania dziejów sztuki. Historia obrazów dla dzieci oparta jest na bestsellerowej Historii obrazów w wersji dla dorosłych.

Ikony to szczególna i fascynująca forma sztuki sakralnej. Te malowane na drewnie obrazy zachwycające bogactwem barw i misternie wykończone przedstawiają postacie świętych, sceny z ich życia, motywy biblijne lub liturgiczno-symboliczne. W książce opisano nie tylko historię i znaczenie ikon dla Kościołów wschodnich, lecz także technikę ich malowania. Autor – kierownik pracowni ikonograficznej w Londynie – opisuje krok po kroku sposób tworzenia ikon, od ustalenia wstępnej kompozycji po nakładanie warstw pigmentów. Doradza, jakich używać materiałów, jak przygotować drewno, nakładać klej i farby. Omawia też szczegółowo metody złocenia na mikstion i na asyst. Podpowiada, jak malować temperą na bazie jajka. Uczy malowania postaci świętych, pejzaży w tle i stosowania kilku różnych perspektyw, które w ikonach mają wymiar symboliczny. Liczne szkice (gotowe do skopiowania) i przykłady ikon ułatwiają zrozumienie teorii i wykorzystanie jej w pracy twórczej. Książka jest nieocenioną pomocą zarówno dla początkujących malarzy, jak i doświadczonych twórców.

Znakomity rysownik i rytownik Daniel Chodowiecki urodził się w Gdańsku. Tu został ukształtowany przez wartości kultywowane w jego rodzinnym domu. Stąd przed blisko trzystu laty wyruszył w drogę, która zaprowadziła go na szczyty europejskiej sławy. Po ojcu był Polakiem, po dziadkach ze strony matki Niemcem i Francuzem. Zawodowo i rodzinnie związał się z Berlinem. Pozostawiony przezeń dorobek artystyczny traktowany jest dzisiaj jako fundament wiedzy na temat XVIII wieku. Książka Kaliny Zabuskiej to próba przedstawienia Chodowieckiego nie tylko jako artysty, ale również jako człowieka, którego życie stanowiło ucieleśnienie ideałów mieszczańskiego oświecenia.

Autorka przedstawia temat sądu nad Jezusem w ikonografii w szerokim kontekście kulturowym. Na przykładach plastyki i w odniesieniu do literatury z epoki, omawia zmiany, jakim podlegał przekaz ideowy obrazów w kolejnych wiekach. Badaczka ukazuje, w jaki sposób dzieła sztuki wykorzystywano do szerzenia antyżydowskiej ideologii.

Jak ten czas szybko leci. Pamiętam, jak do mego pokoju w Komendzie Głównej wszedł młody absolwent Szkoły Oficerskiej ze Szczytna. Tak, to był Janek Żbik. Szybko dał się poznać jako doskonały śledczy i wywiadowiec. Jego zaangażowanie w prowadzone sprawy było wzorem dla nieco młodszej kadry: porucznik Oli, Marzeny czy porucznika Michała. Pochlebnie wypowiadał się o Żbiku, kapitan Mirski ze Służby Bezpieczeństwa. Na Puławską, do Komendy docierały liczne listy gratulacyjne od komend dzielnicowych, Służby Ochrony Kolei, Lasów Państwowych, członków ORMO, partyjnych i... harcerzy. I właśnie wtedy na kolaudacji w Filmotece poznałem literata Władysława Krupińskiego oraz Dyrektora Sportu i Turystyki pana Alfreda Górnego. Krupiński wpadł na pomysł, aby przedstawić młodzieży trudną i odpowiedzialną pracą MO. Na bohatera poleciłem mu właśnie Żbika, który początkowo opierał się, mówiąc, że to cały kolektyw rozwiązuje zadania, nie tylko on. I tak 50 lat temu wydrukowano pierwszy "kolorowy zeszyt". W sumie ukazały się 53 zeszyty w ponad 11 milionach egzemplarzy. Każdy milicjant był dumny. Przeczytałem właśnie pracę Teczka personalna poświęconą Żbikowi. Kolega Chosiński zbadał kilkadziesiąt „kolorowych zeszytów”, przeczytał wiele książek, obejrzał sporo filmów, odwiedził biblioteki, przejrzał archiwa papierowe i komputerowe. Muszę pochwalić jego pracę. Byłby z Chosińskiego niezły analityk czy wywiadowiec. Jest tylko mała nieścisłość, co do pani kustosz. Otóż żona Janka w dowodzie osobistym wpisane ma jako pierwsze imię Danuta. Jednak niezbyt je lubi. Tak więc na codzień posługuje się drugim imieniem, Krystyna. Z kolei nazwa miejscowości, w której była kustoszem uległa drobnej korekcie dokonanej przez Komisję Ustalania Nazw Miejscowości. A teraz zapraszam do lektury! pułkownik Czeladka

Bogato ilustrowany katalog wystawy prezentującej twórczość wybitnego malarza i rysownika Tadeusza Brzozowskiego w kontekście jego inspiracji – sztuki nowożytnej polskiej i obcej, sztuki nowoczesnej oraz prac artystów współczesnych, których łączy z nim podobne widzenie świata, poczucie humoru i nieoczywiste na pierwszy rzut oka związki formalne.

Rysuj ukochane domowe zwierzaki: psy, koty i króliki, urzekające swym pięknem konie lub egzotyczne lwy, pandy czy tygrysy. Dzięki książce zdobędziesz wiedzę, jakich narzędzi i materiałów używać, jak szkicować i cieniować, jak pracować na podstawie projektów i wzorów oraz jak pokazywać zwierzęta w plenerze. Zaczynając od detali, krok po kroku nauczysz się rysować je tak, by odzwierciedlić nie tylko ich wygląd, ale i energię oraz charakter. Ostatni rozdział przeniesie Cię w świat komiksów i fantastycznych istot. Książka oparta na publikacjach znanego rysownika Waltera Fostera.

Narysowanie realistycznego portretu to sztuka, której można się nauczyć. W książce znajdziesz informacje na temat niezbędnych materiałów i przyborów. Poznasz podstawy szkicowania, cieniowania i budowania prawidłowej kompozycji. Zdobędziesz wiadomości na temat anatomii i proporcji ludzkiego ciała, a dzięki wskazówkom i ćwiczeniom nauczysz się rysować detale – oczy, usta czy dłonie. Krok po kroku sporządzisz pierwsze szkice, a potem stworzysz całościowy portret postaci, oddając jej nastrój i cechy charakteru. Nauczysz się patrzeć na ciało ludzkie jak artysta. Możesz też sięgnąć po nietypowe tematy ze świata fantazji i mangi. Rozwijaj swój talent. Książka oparta na publikacjach znanego rysownika Waltera Fostera.

Urodzony w 1899 roku niemiecki artysta Friedrich Vordemberge-Gildewart od początku swojej kariery artystycznej w połowie lat 20. konsekwentnie szedł drogą abstrakcji bez względu na medium, które w danym momencie wykorzystywał. Studiował w Hanowerze architekturę, architekturę wnętrz i rzeźbę. W historii sztuki zapisał się przede wszystkim jako malarz. Poza tymi czterema specjalizacjami wykonywał również projekty graficzne, zlecenia typograficzne, był wykładowcą, autorem tekstów poetyckich i esejów o sztuce. Friedrich Vordemberge-Gildewart szybko zyskał uznanie i jako reprezentant międzynarodowej awangardy należał do wielu grup artystycznych, między innymi De Stijl, Der Sturm, die abstrakten hannover, abstraction-création. Ekspansja narodowego socjalizmu w Niemczech w latach 30. zmusiła go do emigracji z kraju, w którym się urodził. Jego żona Ilse Leda była Żydówką, a prace samego artysty, tworzone wbrew obowiązującemu kanonowi, zostały zaliczone do „sztuki zdegenerowanej”. Dopiero w 1954 roku wrócił do Niemiec, gdzie otrzymał stanowisko w Wyższej Szkole Projektowania w Ulm. Tam mieszkał aż do śmierci w 1962 roku. Artysta stworzył 222 numerowane chronologicznie obrazy na płótnie. Określał je najpierw mianem konstrukcji (nawiązując do architektury), następnie – kompozycji (odwołując się do muzyki). Były one próbą stworzenia uniwersalnej struktury za pomocą jak najmniejszej ilości użytych środków. Prace Friedricha Vordembergego-Gildewarta znajdują się w najważniejszych kolekcjach muzealnych na całym świecie, w tym w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Nowym Jorku, Tate Modern w Londynie oraz w Centre Pompidou w Paryżu. W Muzeum Wiesbaden działa archiwum poświęcone artyście. Ta instytucja posiada też w swojej kolekcji najwięcej prac Vordembergego-Gildewarta. Na wystawie prezentujemy ponad 20 prac pochodzących ze zbiorów muzeów w Osnabrück oraz Wiesbaden, galerii sztuki z Berlina i Londynu oraz kolekcji prywatnych. Towarzysząca wystawie obszerna publikacja podzielona jest na części tekstową i albumową. Zawiera wypowiedzi reprezentujących Fundację Vordemberge-Gildewart – Arty Valstar-Verhoff, od połowy lat 80. zajmującej się twórczością artysty, oraz Dietricha Helmsa, emerytowanego profesora sztuki na Hochschule für bildende Künste w Hamburgu, który jako pierwszy podjął się kompleksowego opracowania spuścizny twórcy. Oprócz tego w książce znajdują się rozmowa z Augustem Vordembergem – bratankiem malarza i jego ostatnim żyjącym krewnym, wybór pism artysty (po raz pierwszy tłumaczonych na języki polski i angielski), kalendarium i literatura przedmiotu – przygotowane przez redaktorkę publikacji Delfinę Jałowik – oraz esej Marii Anny Potockiej.

Kim jest BANKSY? Według Wikipedii kultowy brytyjski artysta streetartowy urodził się w 1974 roku w Bristolu. Ponieważ jednak zachowuje pełną anonimowość, raz po raz słychać teorię, że Banksy to grupa artystów – i rośnie miejska legenda. Powstają trasy turystyczne szlakiem jego "wiadomości dla świata" – dowcipnych, błyskotliwych, czasem wstrząsających, zawsze trafnie ukazujących nasz świat. „Banksy'emu najbliżej jest do Che Guevary, chociaż – o ile nam wiadomo – nigdy nie studiował medycyny, nikogo nie zastrzelił ani nie próbował wzniecić rewolucji w Kongu. W tej książce znajdziecie pięknie poukładaną, najlepszą kolekcję fotografii streetartowych prac Banksy’ego, w najpełniejszym zestawie jak kiedykolwiek był wydrukowany. A jeśli to za mało, zdjęciom towarzyszy także tekst – piszą we wstępie autorzy książki. – Ponieważ szkoły artystyczne wszędzie budzą rozczarowanie, zapewne Banksy stanie się najbardziej zapamiętanym artystą w ogarniętej kryzysem początku XXI wieku Wielkiej Brytanii. Jego talent do przyciągania uwagi i przekazywania komunikatu, często w formie wyrazistej puenty lub ukrytego znaczenia, gwarantowałby mu niezłą posadę w agencji reklamowej. Strata dla Madison Avenue, zysk dla nas. Jeśli nigdy nie słyszeliście o Banksym, ta książka absolutnie wystarczy, abyście mogli brać udział w knajpianych debatach o artyście i jego legendzie. Kiedy Banksy zaczął malować na ścianach, klimat w polityce był nieciekawy. Na szczęście teraz jest dużo gorzej. Ponieważ radośnie agresywne, polityczne prace Banksy’ego stają się dziś o wiele ważniejsze, podjęliśmy wyzwanie zaprezentowania jego sztuki w kontekście czasów, na które artysta reagował, przyglądając się jednocześnie problemom, o jakich mówi. A zatem, kiedy już – na co mamy nadzieję – Palestyna stanie się wolnym państwem i w przyszłości uczniowie będą się zastanawiać, dlaczego Banksy pojechał do Betlejem, wszystko będzie jasne. Czy Banksy pojedzie do Boliwii, aby wywołać rewolucję i dać się zastrzelić? Niewykluczone. A może okaże się też, kim naprawdę jest Banksy. Wtedy powiedźcie to komuś, kogo to obchodzi". I przekażcie dalej, że naprawdę wyszła książka o Banksym, który jest – w jednej czy wielu osobach – młodym, zbuntowanym głosem współczesnej sztuki.

„Album kwiatowe Elizy Orzeszkowej” ze wstępem Magdaleny Joncy i komentarzem Zbigniewa Mirka Botaniczne pasje Elizy Orzeszkowej są silnie obecne w jej twórczości literackiej. „Ze spojrzeń w przestworza i z pilnego przypatrywania się ziemi, z rozglądania się pośród krzewin i drzew, zbóż, traw i kwiatów (…) wyłania się pochwała krainy przyjaznej wszelkiemu życiu i życia pełnej” – pisał o „Nad Niemnem” Józef Bachórz. Pisarka studiowała botanikę ludową nie tylko na potrzeby „Nad Niemnem” (1887), ale też „Tytana, fauna i nimfy. Wśród kwiatów” (1895), „Wesela Wiesiołka” (1900) czy „Niepoprawnego” (1900). Spędzała długie godziny na zbieraniu roślin, starannym ich suszeniu, a następnie układaniu w zielniki lub kompozycje kwiatowe. Album florystyczny, którego karty prezentujemy, jest jednym z wielu opracowanych przez pisarkę. Powstał w 1890 roku jako charytatywny dar na rzecz głodujących mieszkańców Galicji. W roku 1894 został uhonorowany złotym medalem na Powszechnej Wystawie Krajowej we Lwowie. Obecnie albumem opiekuje się ossoliński Dział Rękopisów. „Florystyczne albumy, z uwagi na ich wyjątkowe walory estetyczne, stanowiły swego rodzaju ukoronowanie rozlicznych, jak je nazwała [Orzeszkowa], «robót kwiatowych», którymi się szczyciła i w których wytwarzaniu osiągnęła biegłość. Surowcowym zapleczem tych prac były łąki i pola na przestrzeni 5–7 mil wokół wsi Miniewicze i Poniemuń, do których w latach 1878–1896 wyjeżdżała na cztery wakacyjne miesiące wraz ze swym «najbliższym sztabem» oraz pieskiem Turkiem i kotką Baśką”. ze „Wstępu” Magdaleny Joncy Eliza Orzeszkowa (1841–1910) – jedna z najwybitniejszych pisarek polskiego pozytywizmu, publicystka i działaczka społeczna. Autorka powieści, nowel i opowiadań, m.in. „Dziurdziowie” (1885), „Nad Niemnem” (1887), „Cham” (1888), „Gloria victis” (1910). Jej twórczość obrazuje idee epoki oraz najważniejsze problemy życia społecznego. Podejmuje też problemy konfliktów narodowych, szczególnie powstania styczniowego. Jej książki cieszyły się dużą popularnością, a sama Orzeszkowa uchodziła za autorytet. Publikowała w „Tygodniku Ilustrowanym” i „Przeglądzie Tygodniowym”. Przyjaźniła się z Marią Konopnicką. W pierwszych latach XIX wieku dwukrotnie wysuwano jej kandydaturę do Literackiej Nagrody Nobla. Magdalena Jonca – literaturoznawca, profesor w Zakładzie Historii Literatury Romantyzmu w Instytucie Filologii Polskiej UWr. Bada literaturę XIX wieku, literackie kreacje postaci historycznych oraz twórczość Słowackiego, Norwida, Dygasińskiego i Orzeszkowej. Naukowo interesuje się także literaturą dla dzieci i młodzieży. Autorka monografii „Sierota w literaturze polskiej dla dzieci w XIX wieku” (1994), „Enfants terribles. Dzieci złe, źle wychowane w literaturze polskiej XIX wieku” (2005), „Królowa Jadwiga. Szkice do portretu literackiego” (2013). Zbigniew Mirek – botanik, profesor, pracownik Instytutu Botaniki im. W. Szafera PAN, którym kierował w latach 1999-2011. Jest autorem ponad pięciuset publikacji naukowych i popularnonaukowych z zakresu botaniki, ochrony przyrody oraz ekoteologii i ekoetyki. Był prezesem Polskiego Towarzystwa Botanicznego, przewodniczącym Komitetu Botaniki PAN, Komitetu Ochrony Przyrody PAN oraz członkiem Komitetu Ekologii PAN. Obecnie pełni funkcję wiceprzewodniczącego Państwowej Rady Ochrony Przyrody.

Album prezentujący najpiękniejsze ikony w polskich kolekcjach. Arcydzieła sztuki Kościoła Wschodniego pochodzące z okresu od XV do XVIII wieku, niezwykłe przedstawienia Chrystusa Pantokratora, Matki Boskiej, wizerunki świętych. Usystematyzowany tematycznie zbiór opatrzony został wstępem przez prof. Barbarę Dąb-Kalinowską, wybitnego znawcę bizantologa. Album wydany został na najwyższym poziomie edytorskim, odpowiadającym wielkości sztuki, którą przedstawia

Album pt. „Olbiński. Ars picturae” jest dowodem niebanalnego zestawienia dwóch, wydawałoby się, odrębnych dziedzin sztuki: malarstwa i poezji. Wszystko to za sprawą obrazów polskiego malarza i grafika, Rafała Olbińskiego, którego prace stały się bezpośrednią inspiracją dla wierszy angielskiego poety, Iana Lukinsa. Dzięki temu każdej ilustracji przypisany jest tekst powstały pod jej wpływem, co stwarza dla odbiorcy twórczości Olbińskiego zupełnie nowe możliwości jej interpretacji.

Art déco to francuskie określenie typu sztuki dekoratywnej, stanowiącej najważniejszą formę artystycznej ekspresji pomiędzy obiema wojnami światowymi. Dwanaście wybranych ilustracji opatrzonych zwięzłymi objaśnieniami daje możliwość wglądu w życiu społeczne tej niespokojnej epoki.Na półkę i na ścianę to seria albumów zawierających 12 całostronicowych reprodukcji w dużym formacie. Wysokiej jakości druk pozwala dostrzec wszystkie detale, a format umożliwia oprawienie ulubionego dzieła.

Cisza i wola życia to retrospektywna wystawa artysty pochodzącego z Japonii, od 1959 roku mieszkającego i tworzącego w Polsce. Prezentujemy wybór prac powstających od lat 60. do dzisiaj — obrazów, rysunków oraz kluczowych w jego dorobku instalacji. W perspektywie historycznej wystawa jest podsumowaniem dokonań twórcy, którego artystyczna tożsamość osadzona jest w szerokim kontekście: sztuki polskiej, modernistycznej, podejmującej wartości uniwersalne, ale też nasyconej estetyką i wartościami Wschodu. Najstarsze obiekty na wystawie, tzw. obrazy pruszkowskie z lat 60., oszczędne w formie, ukazują początki drogi twórczej Kojiego Kamojiego. Właściwy im minimalizm i użycie prostych, łatwo dostępnych materiałów to cechy charakterystyczne wszystkich jego prac. Najczęściej używane materiały: sklejka, kamienie, metalowe pręty, aluminium, papier — współtworzą formalny i konceptualny rygor dzieł, budują zagadkowe korespondencje, niepoddające się jednoznacznej interpretacji. Nawiązują do japońskiej estetyki, jak np. cykl białych obrazów, instalacja Dwa bieguny (1972) zestawiająca abstrakcję z umieszczonym centralnie kamieniem czy Cisza i wola życia (2018) wywodząca się z tradycji ogrodów japońskich. Prace o przestrzeni, powietrzu i wodzie niosą ślady osobistych doświadczeń — długiej podróży do Polski. W innych powracają wspomnienia tragicznych wydarzeń — samobójczej śmierci przyjaciela w cyklu Księżyc Sasakiego (1995). Instalacje Kamień oświęcimski (1988) i Hiroshima (1995) dotykają traumatycznych doświadczeń zbiorowych. Kompozycje Martwe natury (2003) są wyrazem uważnego odnoszenia się artysty do otaczających go przedmiotów. Nieobca jest mu także refleksja nad przemianami sztuki, artykułowana np. w serii obrazów poświęconych średniowieczu czy w tworzonych od kilku lat rysunkach, które odwołują się do tradycji Wschodu, ale również do początków europejskiej abstrakcji i poszukiwania w niej transcendencji. Sztuka Kamojiego przesycona jest pragnieniem dotknięcia istoty egzystencji, rzeczy, świata; przejawem intuicyjnego odczuwania natury i buddyjskiej duchowości.

Kim jest dla nas Jan Matejko dziś, gdy do lamusa odszedł już mit romantycznego artysty, przewodnika i sumienia narodu, a współcześni twórcy to najczęściej ikony popkultury, a zarazem wytrawni gracze na międzynarodowym rynku sztuki? Wydawać by się mogło, że najwyższy czas zostawić dzieła Matejki historykom sztuki i zaciszu sal muzealnych, jednak ani jego twórczość, ani osobowość na to nie pozwalają. Do dziś jego dzieło pozostaje przedmiotem licznych kontrowersji i wymyka się oczywistej klasyfikacji. Tak było również za jego życia – mimo międzynarodowego uznania, zaszczytów i nagród budził skrajne emocje. Autorka, historyczka sztuki Luba Ristujczina, w pełnej pasji opowieści prezentuje fenomen Jana Matejki, opowiada o jego najsłynniejszych i tych mniej znanych dziełach, zachęcając, by za pomnikową postacią malarza narodowych dziejów dostrzec także człowieka z krwi i kości: męża i ojca, artystę i społecznika, walczącego nie tylko o uznanie, lecz także o nadanie sensu własnej egzystencji.

Rzeczy niemożliwe, które nie mogły powstać, a istnieją Zagadkowe eksponaty muzealne z całego świata. Ludzkie szczątki z epoki dinozaurów. Przedmioty high-tech z dawno minionych czasów… Archeolodzy wciąż napotykają tajemnicze przedmioty, które – zdawałoby się – nie mogły powstać w czasach, w których powstały, i przeczą ustaleniom konwencjonalnej nauki. Jak to możliwe, że prehistoryczna mapa przypomina fotografię satelitarną NASA? Albo w jaki sposób kula ze stali chromowanej znalazła się we wnętrzu kamiennej figury z czasów prehistorycznych? Reinhard Habeck wyszperał najbardziej spektakularne znaleziska w światowych muzeach i zbiorach prywatnych, i przedstawił je, ilustrując fascynującymi zdjęciami. Obrazy i fotografie niemożliwe, które nie mogły powstać, a istnieją Tajemnica malowidła i zdjęcia z całego świata. Na całym świecie istnieją malowidła, fotodokumenty i wizerunki, w przypadku których można wykluczyć fałszerstwo, a jednak ukazują rzeczy, które według obecnego stanu wiedzy historycznej nie mogły istnieć w tamtych czasach i przeczą ustaleniom konwencjonalnej nauki. Kogo przedstawił artysta, który 9000 lat temu wyrył na skalnej ścianie niebiańskie istoty w aureolach? Czym lub kim jest tajemnicza postać na zdjęciu wykonanym na Marsie przez lądownik „Spirit”? Reinhard Habeck usiłuje odpowiedzieć na te pytania. Teksty niemożliwe, które nie mogły powstać, a istnieją Tajemnicze pisma, inskrypcje i wiadomości z całego świata od epoki kamiennej po czasy dzisiejsze. Na całym świecie istnieją zdumiewające i nieodgadnione świadectwa pisane, które zdaniem współczesnej nauki nie mogły powstać w swojej epoce. W wypełnionej fascynującymi zdjęciami książce Reinhard Habeck tropi odkrycia sprzeczne z naukowymi dogmatami. Fenomeny niemożliwe, które nie mogły powstać, a istnieją Nieprawdopodobne zjawiska z całego świata: od fotografii myśli, przez stygmaty i wizyty Obcych, po starożytny komputer. Filmy i zdjęcia duchów, „czarnoksięskie” lustro z British Museum do komunikacji z aniołami, mówiące krzyże, tajemnicze twarze pojawiające się na ścianie domu w hiszpańskim miasteczku... Urojenia, fałszerstwa czy znaki z innego świata?