Pułkownik Zdzisław Maćkowski 1895-1941

Życie Zdzisława Maćkowskiego przypadło na czasy ciekawe dla historyków, ale trudne dla tych, którym wypadło w nich żyć. Urodzony w okresie zaborów i wychowany w patriotycznej, zasłużonej dla zachowania polskości rodzinie, od wczesnych lat młodzieńczych czynnie uczestniczył w pracach organizacji niepodległościowych, przygotowując kadry dla przyszłej armii polskiej. W czasie I wojny światowej należał do Legionów. Pod odzyskaniu przez Polskę niepodległości walczył na froncie wschodnim z Ukraińcami i bolszewikami. Pomimo świetnie zapowiadającej się kariery wojskowej wybrał jednak pracę na „odcinku cywilnym”. Przez długie lata był oddanym zwolennikiem marszałka Józefa Piłsudskiego. Jednak zamach majowy i wprowadzane rządy autorytarne spowodowały, że oddalał się coraz bardziej od obozu pomajowego, z którym ostatecznie zerwał w drugiej połowie lat trzydziestych. Podczas pełnienia funkcji starosty w Siedlcach, Radomiu i Łowiczu zetknął się z ruchem ludowym. Związał się z nim i przyczynił nie tylko do jego rozwoju, lecz także do rozwoju ludowej myśli politycznej. W latach okupacji swą wiedzę wojskową i doświadczenie wykorzystał do organizowania ruchu oporu (początkowo Służby Zwycięstwu Polski i Związku Walki Zbrojnej, a następnie Straży Chłopskiej i Batalionów Chłopskich), co przypłacił życiem własnym, swych obu synów i kilkuletnim ciężkim więzieniem żony.