Solidarność na Antypodach

W latach osiemdziesiątych XX w. na Antypodach osiedliło się co najmniej 25 tys. Polaków, z których ponad połowa posiadała status uchodźcy. Mimo znacznej odległości od Polski Australia znalazła się w czołówce krajów docelowych polskiej migracji w tej dekadzie. Najbardziej znaczące inicjatywy publiczne, związane z bieżącymi wydarzeniami w PRL, podjęli jednak przedstawiciele polskiej diaspory wywodzący się z wcześniejszych fal migracyjnych. Temat solidarnościowej działalności rozwijanej na Antypodach wymaga opisania jej kontekstu politycznego, uwzględniającego m.in. stosunki dyplomatyczne między PRL a Australią czy politykę migracyjną obu państw. Napływ niespotykanej od wojny fali migrantów z Polski zmusza do sięgnięcia po statystyki, jak również po teorie migracyjne. Bez nich trudno byłoby określić mentalność nowych migrantów – a przecież procesy akulturacyjne wywierały ogromny wpływ na zaangażowanie publiczne. Pierwszoplanowa pozycja tradycyjnych środowisk polonijnych prowadzi z kolei do pytań o interakcje pokoleniowe i społeczne, a także o charakterystykę polskiej diaspory w Australii. Dopiero to daje podstawę do analizowania poszczególnych inicjatyw oraz form działania. Na takim rozumowaniu została zbudowana struktura książki. Niezależnie od specyficznych cech Polonii australijskiej i ona podlegała istotnemu, uniwersalnemu zjawisku: solidarnościową działalność podejmowała jedynie znikoma część polskiej diaspory – zarówno tej wywodzącej się jeszcze z emigracji powojennej, jak i tej z lat osiemdziesiątych. Publikacja w ramach centralnego projektu badawczego IPN „Polska emigracja polityczna 1939–1990