Spis treści: 1. Wprowadzenie /7 2. Francuska artyleria kolejowa /14 3. Niemiecka artyleria kolejowa /49 4. Amerykańska artyleria kolejowa /84 5. Brytyjska artyleria kolejowa /107 6. Rosyjska i radziecka artyleria kolejowa /122 7. Artyleria kolejowa Finlandii, Japonii i Włoch /142 8. Polski epizod artylerii kolejowej /150 9. Zakończenie /151 10. Wykaz zdjęć /153 Wykaz dział kolejowych /159 11. Bibliografia /167

Duet autorski, specjalizujący się w problematyce zarządzania bezpieczeństwem w transporcie kolejowym z dużym dorobkiem teoretycznym i praktycznym jest gwarancją wysokiego poziomu naukowego tekstów. Autorzy monografii są ponadto znani z wielu innych publikacji w piśmiennictwie fachowym. Recenzowana monografia dała im możliwość pogłębienia i poszerzenia niektórych zagadnień, a także wprowadzenia do tekstów wielu nowych zagadnień naukowych, dotychczas dość skromnie prezentowanych w piśmiennictwie naukowym poświęconym transportowi kolejowemu. Oceniając całościowo strukturę monografii, a w szczególności zaproponowany jej układ, można stwierdzić, że jest on, co do zasady, prawidłowy z punktu widzenia całego zamierzenia wydawniczego, polegającego na pokazaniu w szczególności odbiorcom z praktyki gospodarczej całego sektora kolejowego, czym powinno być nowoczesne podejście do systemowego zarządzania bezpieczeństwem i procesami utrzymaniowymi w transporcie kolejowym. (...) Autorzy wnieśli bardzo duży, nowatorski wkład własny w przygotowanie poszczególnych fragmentów publikacji. Wobec tego książka ma w bardzo dużym stopniu charakter oryginalnego dzieła naukowego, gdzie w każdej jej części widoczne są elementy własnej twórczości autorów. Dodać można, że w polskiej literaturze przedmiotu nie ma monografii tak obszernej i kompleksowo ujmującej zagadnienia zarządzania bezpieczeństwem i utrzymaniem w transporcie kolejowym. Prof. dr hab. Juliusz Engelhardt, Uniwersytet Szczeciński Cieszę się, że powstała publikacja autorstwa Marka Jabłońskiego oraz Adama Jabłońskiego „Mechanizmy efektywnego zarządzania bezpieczeństwem w transporcie kolejowym", która doskonale wpisuje się w aktualne potrzeby rynku kolejowego, odpowiadając na wiele pytań, jakie stawiają sobie każdego dnia jego uczestnicy. W mojej ocenie praca ta jest kompleksowym źródłem informacji dla specjalistów z dziedziny kolejnictwa. Na szczególną uwagę zasługuje imponująca liczba źródłowych materiałów, wykorzystanych przez autorów oraz czas powstawania opracowania. Dodatkową zaletą tej publikacji jest zawarty w niej materiał dydaktyczno-poglądowy i wiele praktycznych rozwiązań stosowanych przy wdrażaniu systemów zarządzania bezpieczeństwem i systemów zarządzania utrzymaniem, a jej atrakcyjność podnosi zastosowany zrozumiały i czytelny język, co w tego typu opracowaniach nie jest łatwe do osiągnięcia. Wymienione czynniki oraz doświadczenie autorów czynią opisywaną monografię lekturą obowiązkową dla osób zaangażowanych w rozwój systemu zarządzania bezpieczeństwem. Książka stanowi moim zdaniem doskonałe uzupełnienie działań Urzędu Transportu Kolejowego w ramach Akademii UTK, mających na celu zwiększenie świadomości uczestników rynku kolejowego w obszarze systemów zarządzania bezpieczeństwem. To niewątpliwie stanowi kolejny krok na drodze do rozwoju kultury bezpieczeństwa w Polsce. Gratuluję autorom osiągniętego rezultatu, a Państwu życzę przyjemnej lektury. Dr. inż. Ignacy Góra, Prezes Urzędu Transportu Kolejowego

Bogato ilustrowany poradnik eksploatacyjny poświęcony silnikom spalinowym pojazdów szynowych. Opisano w nim podstawy budowy i działania oraz praktyczne wskazówki dotyczące zasad utrzymania i obsługi najważniejszych zespołów i układów silników spalinowych współczesnych pojazdów szynowych użytkowanych w Polsce. W zwięzły i przystępny sposób przedstawiono podstawowe wiadomości z zakresu teorii silników wysokoprężnych, budowę tych silników, opis działania układów zasilania, smarowania, chłodzenia, sterowania, dolotowych i wylotowych. Podano także podstawowe wiadomości dotyczące diagnozowania oraz obsługi technicznej w warunkach eksploatacyjnych. Książkę wzbogacono o przegląd konstrukcji różnych rodzajów silników wysokoprężnych użytkowanych na sieci PKP. Odbiorcy: kadra inżynieryjno-techniczna kolei (np. maszyniści, pracownicy obsługi), studenci wydziałów transportu i inżynierii lądowej wyższych uczelni technicznych, uczniowie techników o profilu kolejowym

Orient Express to żywa legenda. Trasa wiodąca tysiące kilometrów. Luksus, o którym niegdyś marzyli wszyscy podróżnicy. Od czasu pierwszego przejazdu z Paryża do Konstantynopolu w 1883 roku, jego pasażerowie mogli na własne oczy oglądać niedostępne im wcześniej zakątki świata. Farovik, norweski pisarz, historyk, dziennikarz i podróżnik, zabiera czytelnika w podróż współczesnym Orient Expressem. Wyruszając wiosną z Londynu, w dwa miesiące przemierza dwanaście krajów, i dwadzieścia dwa miasta – przez romantyczny Paryż, zaskakujące Rumunię i Bułgarię, aż po rajską Samarkandę. Najmniejszy szczegół potrafi uruchomić lawinę, która zaspokoi głód wiedzy i żądzę przygód każdego czytelnika – niezależnie od stacji, na której postanowicie wysiąść. Dzięki tej książce dowiecie się m.in. co zainspirowało Agathę Christie do napisania Morderstwa w Orient Expressie. Zrozumiecie też, dlaczego niektórzy Brytyjczycy myślą, że Bułgaria to rzeka w Maroku i dlaczego to Turcja, a nie Holandia, powinna kojarzyć się nam z tulipanami. Autor rysuje przed nami realia i historię odwiedzanych miejsc, a obrazu dopełniają spotykane przez niego barwne postacie. Uzupełnia tym samym naszą wiedzę o społeczeństwach europejskich i bliskowschodnich, o których wciąż – jak się okazuje – niewiele wiemy. To obowiązkowa pozycja dla miłośników dalekich wypraw i każdego, kto chciałby poznać sekrety kultowego pociągu. W końcu najważniejsze to mieć dobrego przewodnika!

Coraz większe znaczenie na mapie komunikacyjnej kraju odgrywa transport kolejowy. Maciej Kruszyna w niniejszej publikacji opisał aż 28 systemów kolejowych – tych istniejących jak i planowanych. Samorządy, zarządcy linii kolejowych i przewoźnicy inwestują w nowoczesny tabor, modernizację istniejących linii i przystanków oraz tworzenie nowych połączeń. Bardzo ważny stał się również pasażer – jego komfort podróżowania, udogodnienia, dostęp do kolei. Obecnie w Polsce funkcjonuje kilkunastu przewoźników pasażerskich. Dwunastu z nich zajmuje się transportem regionalnym i to właśnie te przedsiębiorstwa zostały zaprezentowane w tej książce. Publikację wzbogacają szczegółowe mapy, na których zaznaczono przebieg danych linii (istniejących oraz planowanych), i ponad 70 współczesnych zdjęć.

Celem podstawowym książki jest prezentacja ewolucji modelu funkcjonowania unijnego sektora kolejowego od 1991 r. oraz ukazanie głównych cech i zasad tego modelu według stanu na koniec roku 2016. Książka jest skierowana do bardzo szerokiego spektrum odbiorców. Mogą nimi być pracownicy sektora kolejowego – zarządcy infrastruktury kolejowej, przewoźnicy kolejowi, spedytorzy, a w szczególności kadra menedżerska tych przedsiębiorstw. Odrębną grupę stanowią pracownicy instytucji rządowych i samorządowych, kreujący i realizujący politykę transportową, a także pracownicy naukowi zajmujący się zagadnieniami polityki społeczno-gospodarczej, w tym transportowej. Trzecią, nie mniej ważną grupą czytelników są studenci wyższych uczelni, zwłaszcza kierunków transportowych i logistycznych.

Książka ta powstała z pasji do komunikacji miejskiej. Dokumentuje szczególną historię Szczecina, w którym tramwaje pojawiły się już w drugiej połowie XIX wieku, odgrywając ważną rolę w życiu miasta. Najpierw tramwaje konne, następnie wraz z postępem techniki i elektryfikacją sieci tramwaje elektryczne stały się charakterystyczną częścią miejskiego krajobrazu. Kultowe już wagony typu N, przegubowce typu „Tatra” aż po nowoczesne tramwaje niskopodłogowe „Swing” tworzą historię szczecińskiego taboru. Przejrzysty, chronologiczny układ treści książki pozwala przekonać się, jak bardzo przez lata zmienił się wygląd szczecińskiej sieci tramwajowej, prześledzić zmiany tras, przeobrażenia w zarządzie tramwajów i w końcu przekształcenia, które objęły zajezdnie tramwajowe. Publikację uzupełnia rozdział, w którym został szczegółowo omówiony tabor tramwajowy w Szczecinie. Ponadto książkę ilustrują unikalne materiały archiwalne, pocztówki i zdjęcia z epoki, a także współczesne fotografie tramwajów i zajezdni. Są one świadectwem tego, jakie nowe funkcje zaczynały pełnić obiekty służące komunikacji tramwajowej, jak chociażby dawna zajezdnia tramwajowa przy ulicy Niemierzyńskiej, w której obecnie znajduje się jedno z największych w Polsce Muzeum Techniki i Komunikacji – Zajezdnia Sztuki w Szczecinie.

Spośród kilkudziesięciu lokomotyw, przemierzających polskie tory, każda jest inna – każda wyjątkowa. Prezentowane w niniejszej książce pojazdy zostały starannie wybrane i podzielone na trzy grupy: lokomotywy elektryczne, spalinowe oraz parowe. Dzięki temu można rozeznać się w różnorodności tych pojazdów oraz z łatwością odnaleźć konkretny model. Książka Lokomotywy na polskich torach to pozycja zarówno dla wieloletnich hobbystów, jak osób, które dopiero zaczynają poznawać spiritus movens polskich składów kolejowych. Opis każdego z pojazdów uzupełniają kolorowe fotografie zachęcające do poznania historii i specyfikacji każdej lokomotywy.

Spośród kilkudziesięciu lokomotyw, przemierzających polskie tory, każda jest inna – każda wyjątkowa. Prezentowane w niniejszej książce pojazdy zostały starannie wybrane i podzielone na trzy grupy: lokomotywy elektryczne, spalinowe oraz parowe. Dzięki temu można rozeznać się w różnorodności tych pojazdów oraz z łatwością odnaleźć konkretny model. Książka Lokomotywy na polskich torach to pozycja zarówno dla wieloletnich hobbystów, jak osób, które dopiero zaczynają poznawać spiritus movens polskich składów kolejowych. Opis każdego z pojazdów uzupełniają kolorowe fotografie zachęcające do poznania historii i specyfikacji każdej lokomotywy.

Książka „Zabytkowe dworce w Polsce” prezentuje 21 najpiękniejszych obiektów z całego kraju. Staranne opisy przybliżają historię każdego z nich, prezentując interesujące informacje architektoniczne, oraz zaskakujące ciekawostki. Wszystkie oprawione zostały wyjątkowymi fotografiami zarówno współczesnymi, jak i tymi sprzed lat, które oddają urok tych szczególnych budowli.

Książka „Zabytkowe dworce w Polsce” prezentuje 21 najpiękniejszych obiektów z całego kraju. Staranne opisy przybliżają historię każdego z nich, prezentując interesujące informacje architektoniczne, oraz zaskakujące ciekawostki. Wszystkie oprawione zostały wyjątkowymi fotografiami zarówno współczesnymi, jak i tymi sprzed lat, które oddają urok tych szczególnych budowli.

Obserwowany w ostatnich latach renesans kolei w Polsce wyraźnie widoczny jest również na Dolnym Śląsku. Na intensywny wzrost przewozów pasażerskich w regionie w sposób szczególny wpłynęło powołanie w 2007 roku przewoźnika Koleje Dolnośląskie. Obchodzona w tym roku 10 rocznica działalności Kolei Dolnośląskich skłania do refleksji nad powstaniem i funkcjonowaniem spółki, której aktywność w naturalny sposób łączy się z ciekawymi dziejami kolei w regionie. W granicach obecnej Polski początek tym dziejom dało uruchomienie 22 maja 1842 roku odcinka Wrocław – Oława. W prezentowanej książce ważne dla funkcjonowania kolei wydarzenia zostały ukazane wraz z przedstawieniem infrastruktury kolejowej regionu. O jej wyjątkowości decyduje fakt rozległej sieci łączącej zarówno ważne miasta, jak i wkraczającej w atrakcyjne krajobrazowo Sudety. Wybudowane z dużym rozmachem mosty, tunele i dworce kolejowe często stanowią dziś zabytki w skali europejskiej, dlatego wciąż budzą podziw i zainteresowanie pasażerów.

Ten bogato ilustrowany album zachwyci nie tylko miłośników żelaznych dróg i piekielnych maszyn. Na setkach unikatowych fotografii zaprezentowano polskie kolejnictwo od samych jego początków na terenach trzech zaborów, poprzez dwudziestolecie międzywojenne, lata stabilizacji w Polsce Ludowej, aż po częściowy regres oraz modernizację w czasach współczesnych. Przepiękna Droga Żelazna Warszawsko-Wiedeńska, Kolej Górnośląska, najstarsze parowozy, lokomotywy, zespoły trakcyjne, bogato zdobione wagony czy najcenniejsze i najpiękniejsze obiekty architektury kolejowej odradzają się w oczach czytelników. Słynni konstruktorzy, wynalazcy i inżynierowie zdradzają swoje tajemnice. Życie polskich kolei w okazałej, bajeczno kolorowej odsłonie.

Łódzkie stacje kolejowe zyskują nowe życie. Zachwyca nowy podziemny dworzec Łódź Fabryczna, przebudowana stacja Łódź Widzew z wyremontowanym gmachem i nowoczesną halą napraw Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej. Małe stacje i przystanki zwracają uwagę nową infrastrukturą, zachęcają do podroży koleją. Łódzkie stacje mogą się pochwalić długą i ciekawą historią. Powstawały i zmieniały się, by sprostać potrzebom szybko rozwijającego się miasta. Dworce, nowe przystanki osobowe i stacje towarowe tętniły życiem. Przekształceniom ulegały także tereny wokół nich – rozbudowywano magazyny, bocznice do zakładów pracy, tworzono place składowe. A to nie koniec zmian w kolejowym krajobrazie Łodzi. Przyszłość pokaże, z jakim przyjęciem spotkają się nowe rozwiązania wprowadzone w łódzkim węźle kolejowym. Zebrany przez Autora materiał ikonograficzny budzi podziw. Setki zdjęć (archiwalne i współczesne), mapy, schematy układów torowych, projekty techniczne infrastruktury kolejowej. Publikowane po raz pierwszy archiwalne plany stacji. A na koniec słownik terminów związanych z kolejnictwem. Wszystko dla miłośników Łodzi i kolei, by mogli spojrzeć na dzisiejsze łódzkie stacje z szerszej, historycznej perspektywy.

Minimalistyczne industrialne wnętrze, przestronne perony, nowoczesne przeszklenia i tradycyjne detale. Funkcjonalność, prostota i harmonia form. Łodzianie czekali na niego z niecierpliwością. Dworzec Łódź Fabryczna zachwycił. Jego otwarcie stało się ogromnym wydarzeniem w życiu Łodzi i jej mieszkańców. Z centrum miasta zniknęły place do rozładunku wagonów towarowych i dawne magazyny. Infrastruktura kolejowa została schowana pod ziemią. Piękny nowoczesny dworzec powstał z tradycji i nierozerwalnie wiąże się z historią łódzkiej kolei. Monografia Koleją przez Łódź. Historia łódzkiej kolei Christiana Jensena i Michała Jerczyńskiego opowiada o tym, jak szybko rozwijający się przemysł sprawił, że kolejowe połączenie miasta z resztą kraju okazało się niezbędne. O tym, jak powstała Droga Żelazna Fabryczno-Łódzka, jak budowano pierwszą łódzką stację kolejową, jak poprowadzono kolej obwodową. Przebudowy, uruchamianie nowych odcinków, modernizacje, inwestycje i projekty były świadectwem burzliwych dziejów i procesów zachodzących na kolei w Łodzi. XXI wiek to już nowa europejska rzeczywistość. To czas nieustannych zmian organizacyjnych, znaczących inwestycji, wielkich projektów, które wciąż zmieniają kolej, ale i miasto. Przyszłość to tunel średnicowy, który wprowadzi Łódź na mapę międzynarodowych połączeń kolejowych. Autorzy podjęli się więc ważnego ogromnego zadania – ukazali łódzką kolej od momentu jej powstania po dziś dzień. To wyjątkowe opracowanie wzbogacił unikalny materiał ikonograficzny (archiwalne i współczesne zdjęcia, mapy, rozkłady jazdy, projekty budynków kolejowych) oraz słownik terminów związanych z kolejnictwem.

W poradniku opisano budowę i działanie oraz podano praktyczne wskazówki dotyczące zasad utrzymania i obsługi najważniejszych zespołów i układów elektrycznych zespołów trakcyjnych użytkowanych w Polsce. W zwięzły i przystępny sposób przedstawiono w nim część mechaniczną taboru (zestawy kołowe, wózki, ostoje i sprzęgi), wytwarzanie sprężonego powietrza i hamulce (w tym m.in. sprężarki, hamulce mechaniczne, pneumatyczne, elektropneumatyczne, szynowe, postojowe i sterowniki), obwód główny (z uwzględnieniem m.in. pantografów i zabezpieczeń), obwody pomocnicze (w tym m.in. przetwornice i baterie akumulatorów), wyposażenie dodatkowe (w tym np. klimatyzację i ogrzewania, urządzenia zabezpieczenia ruchu kolejowego i radiotelefony, drzwi, systemy informacji pasażerskiej, monitoring oraz sieci transmisji danych), jak również podstawowe wiadomości z zakresu utrzymania pojazdów trakcyjnych (w tym m.in. dokumentację techniczną, cykl przeglądów, naprawy, oględziny techniczne). Odbiorcy: kadra inżynieryjno-techniczna kolei (np. maszyniści, pracownicy obsługi), uczniowie techników o profilu kolejowym.

Wrocław ma to szczęście, że zachowało się sporo materiałów źródłowych, dzięki którym można odtworzyć nieznany dzisiejszym czytelnikom okres, kiedy transport tramwajowy dopiero się kształtował. 10 lipca 1877 roku we Wrocławiu otworzono pierwszy odcinek miejskiej kolei konnej. Trasa obsługiwana przez przedsiębiorstwo Breslauer Straßen-Eisenbahn-Gesellschaft (Wrocławskie Towarzystwo Ulicznej Kolei Żelaznej) wiodła z Przedmieścia Oławskiego na Szczytniki. W ciągu kilkunastu lat udało się stworzyć jedną z największych sieci tramwajowych w Niemczech o łącznej długości tras przekraczającej 30 km. Pod koniec XIX stulecia, w okresie największego rozkwitu na pięciu liniach kursowało 140 wagonów, do ciągnięcia których spółka wykorzystywała ponad pół tysiąca koni. W książce Wrocławskie tramwaje konne autor pełni rolę przewodnika. Przybliża Czytelnikom rozwój kolei konnej we Wrocławiu i szczegóły jej codziennej eksploatacji. Informacje na temat zajezdni, wagonów, infrastruktury czy koni tworzą zwarty obraz transportu w mieście w ostatnich dekadach XIX stulecia. Bogaty materiał ilustracyjny, a także liczne artykuły prasowe opowiadające o tramwajach konnych we Wrocławiu pomogą Czytelnikom przenieść się w odległe czasy i poznać niemal nieznane oblicze miasta.

W książce opisano historię kolei elektrycznej od dnia inauguracji ruchu elektrycznego w 1936 roku na linii Otwock-Warszawa-Pruszków, poprzez proces elektryfikacji linii kolejowych w Polsce zakończony w l. 1986-2004, nazwany „wielką elektryfikacją”, do osiągnięć trakcji elektrycznej współcześnie. Publikacja jest podzielona na dwie części, z których pierwsza obejmuje elektryfikację PKP od początku do lat dziewięćdziesiątych. W poszczególnych rozdziałach tej części opisano zagadnienia elektryfikacji PKP, trakcję elektryczną, normalnotorowy tabor elektryczny PKP oraz kalendarium, które zawiera daty początków elektryfikacji kolei, jej rozwoju, taboru trakcji elektrycznej i sieci trakcyjnej. W kalendarium zamieszczono również istniejące (w l. 1936-1980) zakłady naprawcze i eksploatację taboru elektrycznego. W części drugiej znalazły się rozdziały opisujące m.in. nowości w taborze, energetykę kolejową na rynku elektrycznym oraz układy zasilania. Zaznaczenie wkładu ośrodków naukowo-badawczych i wdrożeniowych, jak również kształcenie i rozwój kadr inżynierskich i naukowych stanowi dopełnienie siedemdziesięciu lat zelektryfikowanego kolejnictwa. Książka jest dziełem kilkunastu autorów, specjalistów z różnych ośrodków naukowych, uczelni i instytutów zajmujących się zawodowo zagadnieniami trakcji elektrycznej i elektroenergetyki kolejowej. Zamierzeniem wydawcy nie było ustalenie wspólnych poglądów na sprawy elektryfikacji lecz przekonanie, że różne spojrzenia i własny osąd specjalistów na sprawy elektryfikacji PKP w okresie 70 lat mogą być bardziej interesujące niż podawanie gotowych, ukierunkowanych ocen, co jest niewątpliwą wartością tej publikacji.

Po latach zaborów i I wojnie światowej pociągi wprowadzały życie na tory nowoczesności. Jak legendarna lukstorpeda upajały prędkością, ułatwiały komunikację i wywracały wyobrażenia o pokonywaniu przestrzeni. Elektryfikacja kolei, przebudowa Warszawskiego Węzła Kolejowego, budowa tzw. magistrali węglowej łączącej Górny Śląsk z Gdynią to jedynie wybrane międzywojenne inwestycje, które poprawiły komfort podróży i znacząco zwiększyły przepustowość transportu towarów. Opowieść o kolei między wojnami to historia o przełamywaniu barier, biciu rekordów i pewnym etosie. Punktualność, solidność, niezawodność! Na kolei to nie miał być blef. O pracy kolejarza, która budziła ogólny szacunek i zapewniała godny byt, marzyło wielu. W specjalnych pociągach toczyły się spotkania towarzyskie, codzienne podróże do pracy nadawały tempo międzywojennemu życiu. Znów można to wszystko zobaczyć. Zajmując wygodnie miejsce w wagonie, udać się w drogę po stronach tej bogato ilustrowanej książki. Do książki dołączone są bezpłatne dodatki: - reprint mapy sieci PKP z 1939 roku - płyta DVD z montażem archiwalnych materiałów filmowych dotyczących międzywojennej kolei

Kolej żelazna ma za sobą wspaniałą przeszłość, a przed sobą – ultraszybką przyszłość. Miłośnicy lokomotyw znajdą w tej książce mnóstwo ciekawostek związanych z historią, budową i działaniem tych pojazdów. Obok parowozów przedstawiono spalinowozy, elektrowozy, nowoczesne pociągi szybkobieżne i maglevy. Oprócz dużych, szczegółowych ilustracji i wyczerpujących opisów książka zawiera kilkadziesiąt podnoszonych klapek pozwalających obejrzeć elementy konstrukcyjne lokomotyw i zajrzeć do wnętrza wagonów. Czy wiecie, że wczesne ciuchcie nie miały hamulców? Znacie zasadę poruszania się pociągów magnetycznych? Koniecznie o tym przeczytajcie i zajrzyjcie pod klapki!