W kręgu polityki i literatury

„Stanisław Herakliusz Lubomirski (1642–1702), zwany za życia Salomonem polskim, marszałek wielki koronny za czasów Jana III Sobieskiego, nie doczekał się do tej pory monografii. Trudno się dziwić. Napisanie biografii tak wybitnej, ale i kontrowersyjnej osobistości obdarzonej wieloma talentami (politycznym, mecenasowskim, pisarskim) wymaga współpracy historyków, filologów, historyków sztuki i filozofii. Mam nadzieję, że studia zebrane w tej książce przyczynią się do wzbogacenia wiedzy o życiu i twórczości S.H. Lubomirskiego. Powstały w latach 1979–2010 i rozproszone były w różnych czasopismach i pracach zbiorowych. W układzie książki wyodrębniają się dwa bloki zagadnień: biograficzny i literacki. Będzie można dowiedzieć się o ambitnym planie małżeństwa Stanisława Herakliusza Lubomirskiego z Domicelą Izabelą de Portia, córką Jana Ferdynanda, przyjaciela i doradcy Ferdynanda III i Leopolda I Habsburga, o korespondencji Lubomirskiego z Ludwikiem XIV z lat 1674–1678. Listy te nie były publikowane przez Kazimierza Waliszewskiego; ich kserokopie otrzymałam w latach siedemdziesiątych XX wieku od księżnej Leonii Lubomirskiej z Krakowa. Będzie można poznać talent oratorski marszałka wielkiego koronnego, który na sejmie koronacyjnym Jana Sobieskiego wygłosił mowę z okazji nominacji biskupa warmińskiego Jana Stefana Wydżgi na podkanclerza koronnego. Osiem studiów dotyczy twórczości literackiej interesującego nas autora, a w szczególności jego komedii, ich miejsca w ówczesnym życiu teatralnym, rodowodu, ukształtowania językowego. W kilku studiach obserwacje wykraczają poza twórczość komediową i dokumentują korzystanie przez pisarza z tradycji literackiej polskiej i obcej, a także wpływ Lubomirskiego na rozwój literatury polskiej XVII stulecia." (Krystyna Stasiewicz, słowo wstępne)