Barbie i Ruth

(…) Barbie i Ruth autorstwa Robin Gerber to pierwsza (i chyba wciąż jedyna) biografia Ruth Handler. W oryginale ukazała się roku 2009, w kwietniu 2017 wydaje ją w Polsce Wydawnictwo Kobiece. Czytelnik poznaje historię życia Ruth (1916-2002), dziesiątego dziecka polskich Żydów, którzy wyemigrowali do Ameryki. Z racji problemów finansowych, rodzice zdecydowali się oddać ją pod opiekę starszej siostry i jej męża. Tam spędziła dzieciństwo i lata młodzieńcze, co zapewniło jej lepszy byt niż w domu rodzinnym. Mimo tego “porzucenia”, które odbije się na jej relacjach z matką a także z jej własnymi dziećmi, rodzina zawsze będzie ważna dla Ruth. Choć w młodości losy jej miłości z Izzym, a potem Elliotem Handlerem (na prośbę Ruth, ukochany zmienia imię) toczyły się różnie, to u jego boku spędzi resztę życia. To dzięki uzupełnianiu się tych dwojga – oryginalnego, dostrzegającego potrzeby i trendy artysty oraz mistrzyni marketingu – powstaną firmy produkujące biżuterię, akcesoria i dekoracje domowe, a finalnie także Mattel, która stanie się jedną z największych korporacji na świecie i bezkonkurencyjnie największą firmą zabawkarską. Gerber odsłania kuluary rodzenia się tej potęgi: wszystko zaczęło się od jednoosobowego warsztatu w garażu a nawet po powstaniu firmy z prawdziwego zdarzenia nie było łatwo, o czym świadczy chociażby fakt, iż w celu zmniejszenia kosztów transportu Ruth wynajęła ciężarówkę i samodzielnie – w szpilkach i sukience – rozwoziła zamówienia. (…)

Na sukces Ruth i Elliot pracowali wiele lat, poświęcając życie rodzinne i towarzyskie (w celu swego rodzaju rekompensaty Ruth wpadnie na pomysł nazwania wyprodukowanych lalek imionami dzieci – Barbie i Kena, co tylko spotęguje napiętą już atmosferę). W końcu Handlerom udaje się zawładnąć międzynarodowym handlem zabawek. I mimo że przez większość czasu Elliot figurował jako prezes Mattel, to było, jak sama mawiała, dziecko Ruth. W latach 50., kiedy firma powstała, ale także później, świat biznesu był całkowicie zmaskulinizowany i tylko dzięki wyjątkowej determinacji, przedsiębiorczości i pewności siebie kobiecie, a do tego Żydówce, udało się dyktować zasady obowiązującej w nim gry. Mattel było zresztą firmą, której szeregi niemal w połowie zasilały kobiety. Nie zawsze jednak sytuacja miała się tak różowo. Barbie, jeden z nielicznych autorskich pomysłów Ruth, zanim stała się globalną ikoną zabawek i popkultury w ogóle, długo zalegała na magazynowych półkach, uznawana za symbol seksizmu. Dopiero po latach zaczęła – a wraz z nią Ruth – triumfować. Nie był to jednak koniec problemów Handlerów.

Gerber ujawnia, że Ruth Handler była kobietą szczególną nie tylko dlatego, że stworzyła lalkę Barbie. To także kobieta, która musiała zmagać się z nowotworem piersi i poddać się mastektomii. Do końca życia towarzyszył jej ogromny ból fizyczny i psychiczny, dodatkowo potęgowany odebraniem jej firmy i postawieniem zarzutów o przestępstwa fiansowe. Gerber pokazuje, jak silną była osobą, jak radziła sobie z porażką (mimo że nienawidziła przegrywać najbardziej na świecie i nigdy się do przegranej nie przyznała). Pokazała wreszcie, że przywróciła wiarę w siebie tysiącom kobiet, tworząc Nearly My, firmę produkującą protezy piersi pozwalające im na powrót być atrakcyjnymi.

Niedawno na rynku książki ukazała się Milionerka, biografia najbogatszej Polki w historii, Barbary Piaseckiej Johnson, pióra Ewy Winnickiej. Choć lekturę mam dopiero w planach, wiem, że po tę pozycję sięgają chętnie także mężczyźni. Zapewne nie sugeruja się jedynie uniwersalnym tytułem i subtelną okładką, ale myślę, że walory te nie są obojętne. Przyglądając się tendencyjnej szacie graficznej, i tytułowi trochę też, zastanawiam się, czy sięgnęłabym po tę książkę w księgarni. A po Barbie i Ruth, biografię dużo bardziej uniwersalną niż wydaje się to na pierwszy rzut oka, sięgnąć warto. Nie tylko dlatego, że Ruth Mosko Handler miała w sobie trochę polskości. To naprawdę dobrze napisana książka, będąca owocem intensywnej pracy autorki, która nie wybiela głównej bohaterki. Wręcz przeciwnie, Gerber zwraca uwagę na to, czego dokonała, co miała za uszami i jak swoje winy odkupiła Ruth. Dawno nie czytałam tak lekkiej, błyskotliwej i wciągającej książki.

CAŁA RECENZJA NA BLOGU: http://dodziela.com.pl/2017/04/24/barbie-i-ruth-robin-gerber/