Dzieje 9. pułku piechoty Księstwa Warszawskiego..

Najbardziej chyba znaną jednostką, która walczyła u boku Francuzów o przywrócenie niepodległości dla Rzeczypospolitej były Legiony Polskie, utworzone w 1797 roku we Włoszech, na czele których stanął generał Jan Henryk Dąbrowski. To właśnie Legiony były niejako kontynuacją polskiego oręża, które przestało istnieć wraz z upadkiem państwa polskiego. Innym znanym oddziałem, złożonym z polskich żołnierzy, a walczącym u boku Cesarza, był pułk polskich szwoleżerów, wsławiony szarżą w wąwozie Somosierra w listopadzie 1808 roku. Wraz z postępem kampanii Napoleona przeciwko Prusom w 1806 roku, możliwe stało się w końcu utworzenie pierwszych oddziałów polskich na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej. Trudno dziś rozstrzygnąć, jaki cel przyświecał Napoleonowi, jeśli mowa o utworzeniu oddziałów wojskowych w 1806 roku złożonych z Polaków. Przeciwnicy Cesarza Francuzów głosić będą tezę, jakoby potrzebował on jedynie materiału ludzkiego, otumanionego nadziejami na niepodległość. Z drugiej strony, grupy polskich bonapartystów będą bronić Napoleona, gdyż to dzięki niemu właśnie powstało Księstwo Warszawskie, które z całą pewnością było namiastką państwa polskiego, nadzieją na lepsze jutro po ponad dziesięcioletnim okresie niewoli. Wydaje się, że prawda leży mniej więcej w połowie – nawet najzagorzalsi przeciwnicy Małego Kaprala muszą jednak przyznać, że nikt dla Polaków w tamtym okresie nie zrobił tyle dobrego, co właśnie Napoleon Bonaparte. Jednym z oddziałów, utworzonych na terenie zaboru pruskiego na przełomie listopada i grudnia 1806 roku, był 9. pułk piechoty Księstwa Warszawskiego. Początkowo funkcjonował on jako 1. pułk legii poznańskiej... Hubert A. Nowak (1994) – historyk, absolwent UAM w Poznaniu (spec. archiwistyka, historia wojskowości), obecnie pracownik Muzeum Ziemi Wschowskiej. Od dzieciństwa zafascynowany osobą Cesarza Francuzów, kiedy to jako kilkuletni chłopiec po raz pierwszy odwiedził leżący pod Lesznem „Stół Napoleona”. Oprócz czasów napoleońskich, w kręgu jego zainteresowań są również działania wojenne w Polsce 1939 roku, a także dzieje miasta Leszna i regionu leszczyńskiego.