Emigrancka Spółka Szmugiel

Bez powielaczy, offsetów, farby drukarskiej i innych urządzeń poligraficznych, przemycanych z Zachodu do Polski, nie mogłyby działać na taką skalę w drugiej połowie lat siedemdziesiątych i w latach osiemdziesiątych XX wieku drugoobiegowe oficyny wydawnicze. Wspomnienia Mariana Kalety są ważnym świadectwem współpracy między emigracją a krajem właśnie na tym polu. Autor, mieszkający w Szwecji, organizował nielegalne transporty początkowo głównie dla Niezależnej Oficyny Wydawniczej, a potem także – jako pracownik brukselskiego Biura Koordynacyjnego NSZZ „Solidarność” za Granicą – dla podziemnych struktur związku i innych organizacji opozycyjnych. Ogółem Marian Kaleta zorganizował przemyt do Polski około 250 maszyn drukarskich oraz kilkunastu ton różnych urządzeń i materiałów poligraficznych. Szmuglowano je m.in. jachtami turystycznymi, ciężarówkami ze specjalnymi skrytkami, a wreszcie tirami. Tekst wspomnień opracował i zredagował Władysław Tyrański, krakowski dziennikarz i redaktor, współzałożyciel, redaktor, organizator druku oraz kolportażu podziemnego tygodnika „Mała Polska”, ukazującego się w Krakowie w latach 1983–1989. Publikacja w ramach centralnego projektu badawczego IPN „Polska emigracja polityczna 1939–1990”.