Ogień przy drodze - Tadeusz Ziubiński

Tadeusz Zubiński jest rasowym epikiem, przenoszącym czytelnika w przeszłość. Epokę, którą przedstawił w Ogniu przy drodze, stanowi burzliwy okres II wojny światowej. Akcja utworu rozgrywa się w okolicach Krzemieńca na pograniczu Wołynia i Podola, gdzie miały miejsce najbardziej krwawe i dramatyczne epizody sowieckiej i niemieckiej okupacji, Holokaust i rzeź Polaków, dokonana przez ukraińskich nacjonalistów. Przy kreowaniu kresowego świata kielecki pisarz korzysta pełnymi garściami z dorobku poprzedników, którzy przed nim podejmowali złożoną problematykę wojny na Kresach, zwłaszcza: Buczkowskiego, Kuśniewicza, Odojewskiego i Turczyńskiego, Haupta. Uważni czytelnicy dostrzegą, jak uzupełnia ich wizje, rozwija epizodyczne wątki ich utworów, a nawet wprowadza bohaterów o znaczących, ""literackich"" nazwiskach. Tworzy, jak to nazywają znawcy literatury, ""historyczne metapowieści"". Ostatnia wojna to nadal skarbnica atrakcyjnych historii, a znane wydarzenia można odczytać inaczej, uwzględniając złożone racje wszystkich ich uczestników. Kielecki pisarz także i w tej powieści jawi się w wybranej przez siebie roli kronikarza polskiej prowincji, oprowadzającego czytelników po startych z mapy miejscach, przypominającego ich dawno minione dzieje. Prezentuje przy okazji główne atuty swojego pisarstwa: nostalgiczną, drobiazgową rodzajowość wraz z językowym słuchem, pozwalającym mu wykreować bogatą i zróżnicowaną galerię postaci, odtworzyć ich zwyczaje, zachowania, zajęcia oraz w najdrobniejszych detalach zrekonstruować charakter egzotycznych, wielokulturowych miejsc, w których żyli. Pisze pięknym, poetyckim stylem refleksyjną prozę o nieśpiesznym rytmie i z malarskim temperamentem komponuje zapadające w pamięć obrazy i sytuacje.""Magdalena Rabizo-Birek,adiunkt Uniwersytetu Rzeszowskiego, redaktor naczelna kwartalnika ""Fraza"", krytyk, publikuje w ""Twórczości"", ""Kresach"", ""Pograniczach"", ""Odrze"", specjalizuje się literaturze kresowej, autorka między innymi pracy o pisarstwie Włodzimierza Odojewskiego pt. ""Między mitem a historią - Twórczość Włodzimierza Odojewskiego