Różę pogryzę z kolcami cierni...

Opracowanie, komentarz oraz epilog i postscriptum Wacław Hubert Zawadzki
Napisany barwnie, szczerze i ujmująco pamiętnik Ireny Protassewicz, uzupełniony
cytatami z jej korespondencji i zeznań dla Rządu RP z 1943 r. oraz wzbogacony
obszernym komentarzem, powinien zaciekawić nie tylko naukowców, ale i szersze grono czytelników.
Relacja rozpoczyna się od burzliwych lat wojen 19141921. Autorka wnikliwie
opisuje życie i obyczaje ziemiaństwa polskiego na kresach północno-
-wschodnich w dwudziestoleciu międzywojennym oraz dramatyczny koniec
tego sielankowego świata wraz z wkroczeniem Armii Czerwonej w 1939,
a następnie życie pod okupacją sowiecką w latach 19391941 i zesłanie na
Syberię. Żywe opisy przygód i ciężkich chwil sanitariuszki w Armii Andersa
w ZSRS i na Bliskim Wschodzie oraz w polskim szpitalu wojennym w Szkocji
stanowią cenny przyczynek do wojennych dziejów Polskich Sił Zbrojnych.
Wzbogacają także wiedzę o wysiłku personelu medycznego podczas wojny.
Pojawia się tu także wiele znaczących postaci polskiego życia naukowego,
politycznego, literackiego i artystyczno-kulturalnego, np. Wincenty Lutosławski,
Władysław Studnicki, Bolesław Piasecki, Melchior Wańkowicz, Jadwiga
Smosarska i Wlastimil Hofman. Długi epilog opisuje starania Ireny dotyczące odtworzenia wojennych
i powojennych losów rodziny, przyjaciół i znajomych po obu stronach żelaznej
kurtyny oraz życie rodzinne na wygnaniu i zapuszczanie korzeni w Wielkiej
Brytanii.