Sztywniak. Osobliwe życie nieboszczyków

Sztywniak. Osobliwe życie nieboszczyków
Autor: MARY ROACH
Przełożył Maciek Sekerdej
Początek czytania książki wydawał się być zapowiedzią jakiegoś nudnego, makabrycznego opisu z kostnicy. Szybko okazało się, że autorka książki doskonale potrafi opisać fakty i zdarzenia dotyczące ludzkich zwłok, tak, aby nikogo nie urazić a wprost przeciwnie, aby wyjaśnić zachodzące w nich procesy fizyko- chemiczne. Poznajemy mały przekrój egzystencji człowieka, ale niestety już po jego zejściu z tego świata. Tematem książki jest nieboszczyk, konkretnie jego ciało oraz to wszystko, co może się z nim dziać po śmierci właściciela. Zwykle przeciętny człowiek nie zastanawia się, co będzie z jego ciałem po śmierci, ma dość ambiwalentne do tego podejście. Za sprawą MARY ROACH możemy się przekonać, że ciała niektórych ludzi po śmierci jego właściciela spełniają jeszcze konkretne zadania, służą nauce i medycynie a także policji i prokuratorom.
Dwanaście rozdziałów książki opisuje przykłady, jak ciało zmarłego człowieka może być wykorzystane, przydatne dla różnych dziedzin medycyny oraz nauki i techniki. Okazuje się, że oprócz powszechnych badań zwłok przez patomorfologów można wykorzystać je do innych zadań czy eksperymentów. Mogą być doskonałym polem badań np. dla chirurgii plastycznej, dla przemysłu motoryzacyjnego pod kątem szukania nowych zabezpieczeń dla kierowców i pasażerów. Dowiadujemy się, że zwłoki były używane do badań Całunu turyńskiego. Chociaż tematyka książki nie jest powszechna, lekka i przyjemna, to trzeba przyznać, że można ją czytać bez poczucia niechęci, niesmaku. Autorka w sposób wysublimowany, z dużym wyczuciem taktu, czasami z humorem opisuje różne, czasami niewiarygodne sposoby udziału ludzkich zwłok w celach badawczych, eksperymentach naukowych, niekiedy absurdalnych a nawet paranaukowych. Warto tutaj wspomnieć badania katastrof samolotowych, testowanie nowych pocisków i amunicji przez wojsko, prace nad nowymi kamizelkami kuloodpornymi. Niezwykle ważnym zagadnieniem, poruszonym w książce jest transplantologia, odwieczny i nierozwiązany problem wyrażania i respektowania zgody na pobranie narządów i wykorzystanie ich w celu ratowania komuś życia. Autorka zahacza o dylemat, kiedy właściwie umiera człowiek, jaka jest granica uznania człowieka za dawcę organów. Okazuje się, że niektórzy lekarze podważają umowne kryteria uznające człowieka za zmarłego, chodzi mianowicie o definicję tzw. śmierci mózgu. Kolejnym, jakby przy okazji tematem jest problem humanitarnego w skali globalnej znalezienia ekologicznego sposobu na nowoczesne metody pochówku. Z braku miejsca na tradycyjne pogrzeby trzeba podjąć starania nad innym rozwiązaniem.
Bardzo dobrze napisana książka, czyta się z przerwami na przemyślenia. Daje do myślenia, co może się dziać z ciałem człowieka po jego śmierci. Na okładce zdjęcie, pozwalające mieć nadzieję, że będzie się działo.
Książkę wydało Wydawnictwo Znak Literanova

Polecam, Zdzisław Ruszkowski.