Tom & Tom

Przekazywaną do rąk polskiego czytelnika powieść Wasyla Słapczuka Tom & Tom należałoby nazwać wielkim metatekstem. O wielkości nie decyduje w tym przypadku objętość książki, tylko finezyjna, wielopłaszczyznowa gra z literaturą i w literaturę. Słapczuk uczynił swoją bohaterką wielką literaturę, pozwalając jej wyrazić siebie na nowo – poprzez ucieleśnienie w postaci tytułowego bohatera Toma. W oryginale nosi on imię Roman, zaś słowo to w języku ukraińskim oznacza po prostu „powieść”. Jest to zatem powieść o literaturze, potężna kantata miłosna wobec słowa i tajemnicy procesu twórczego. Symbolika domu-fortecy przedstawiona w pierwszej części powieści zostanie wzmocniona i zwielokrotniona w późniejszych fragmentach. Jest niezwykle ważna dla zrozumienia całości powieści jako mikrokosmosu narratora i jego bohaterów. Dom bywa labiryntem oraz dobrowolnym więzieniem twórcy stawiającego na produktywność, bywa miejscem leczenia ran w kraju ogarniętym wojną.