Zbrodnia i kara

W II połowie XIX wieku w Petersburgu pewien zdolny, przystojny, żyjący w nędzy młody człowiek wymyśla dziwaczną teorię. Wielcy prawodawcy i reformatorzy ludzkości, tacy jak Napoleon i Mahomet, przelewali krew milionów ludzi i nie tylko uchodziło im to na sucho, ale nawet nie obciążało ich sumienia, ponieważ jednostkom wybitnym wolno więcej. Jeśli jestem taki jak oni - myśli Raskolnikow - to mnie również wolno zabić i ograbić starą lichwiarkę. Po czym wprowadza swój pomysł w czyn.
Konsekwencje nie dają na siebie długo czekać. "Liczne są cierpienia grzesznika". Pośród udręk, które spadają na Rodiona, na czoło wysuwają sie poczucie wyalienowania ze społeczeństwa i coraz silniejsze osaczanie ze strony sędziego śledczego. Ale największym cierpieniem jest poczucie bankructwa swojej idei... Lecz bohater jeszcze długo nie chce tego bankructwa uznać.
Tak naprawdę pomysł Raskolnikowa jest szalony, absurdalny, młodzieńczo głupi. Jest skazany na niepowodzenie, nie tylko z powodu oderwania od rzeczywistości, ale przede wszystkim dlatego, że depcze prawo Dekalogu, a to w świecie Dostojewskiego zawsze wywołuje negatywne konsekwencje.
Bohater, który wśród cierpień tak długo i uparcie broni swoich "racji", tak długo zachowuje poczucie własnej wartości, może budzić i niechęć, i szacunek, i sympatię, i śmiech.
Nieszczęsny buntownik przeciwko prawom boskim i ludzkim tak się wreszcie uwikła, że zwraca się po pomoc do świętej prostytutki...
Jedna z najgenialniejszych powieści wszech czasów, która wywarła ogromny wpływ na kulturę Zachodu.
Silą tej powieści jest także to, że Raskolnikow pomimo dokonanej zbrodni budzi w nas sympatię, że solidaryzujemy się z jego cierpieniami. Jak napisał Jan Lechoń, wcześniej przestępca to był "on", od czasów |Dostojewskiego przestępca jest jednym z nas.