Zarys dziejów huty żelaza w Ząbkowicach (1763-1794)

Autorzy recenzowanej pracy podjęli się niezwykle ambitnego i ważnego zadania, przedstawienia dziejów mało znanej huty żelaza funkcjonującej w drugiej połowie XVIII w. na terenie Księstwa Siewierskiego. Wprawdzie na tle innych kuźnic wielki piec w Ząbkowicach (około 3% produkcji krajowej) nie był hutą o najwyższym potencjale produkcyjnym i ustępował najbardziej wydajnym zakładom, to bez wątpienia był on kluczową inwestycją przemysłowa i największym obiektem hutniczym w dziejach Księstwa Siewierskiego i to w okresie gdy w Europie wprowadzano nowe technologie hutnicze oraz wykorzystywano w nich także nowe surowce [...] Praca jest bardzo cennym opracowaniem pogłębiającym naszą wiedzę z dziejów techniki na ziemiach polskich, ale także niezwykle ważnym wkładem w poznanie przemysłowej przeszłości Zagłębia Dąbrowskiego. Gwarantuje to zainteresowanie publikacją nie tylko ze strony fachowców, ale także i miłośników dziejów regionu.
Z recenzji prof. dr. hab. Dariusza Nawrota
Leżące na pograniczu Korony i Śląska pruskiego Księstwo Siewierskie stanowiło dominium biskupstwa krakowskiego. W drugiej połowie XVIII w. obszar, stosunkowo bogaty w kopaliny, był zapleczem gospodarczym biskupstwa, skąd dowożono do Krakowa około 30% produktów przemysłowych, w tym żelazo pozyskiwane z funkcjonujących hut (wielkich pieców z zapleczem). Same Księstwo jako obiekt polityczno-administracyjny i gospodarczy od lat stanowiło przedmiot zainteresowania historyków. Autorzy ocenianej pracy wybrali jako podstawę swego studium huty żelaza w drugiej połowie XVIII w., problem poznawczo istotny, pozostający jednak na poboczu rozważań poprzedników [...] Odtworzenie dziejów jednego obiektu przemysłowego, o istotnym znaczeniu dla biskupstwa krakowskiego (czy szerzej dla tej części kraju), jest wartością poznawczą samą w sobie. Zupełną nowością jest wykorzystanie, przy bogatym spożytkowaniu źródeł archiwalnych, drukowanej literatury naukowej z tego okresu, co jest u nas ewenementem. Autorzy poszli jednak znacznie dalej: wskazali na zrozumienie ówczesnych władz kraju, roli uczonych w modernizacji zakładów przemysłowych po przejęciu dóbr biskupów krakowskich na rzecz Skarbu.
Z recenzji prof. dr. hab. Zbigniewa Wójcika