Jerzy Płażewski

Nie będzie przesadą stwierdzenie, że dla wielu osób pierwszy kontakt z wiedzą o filmie następował dzięki publikacjom Jerzego Płażewskiego. O dziejach kina uczyliśmy się z jego Historii filmu dla każdego (jej tytuł zmieniał się w kolejnych wydaniach), dzięki wcześniejszej książce poznawaliśmy Język filmu. Tysiące obejrzanych filmów, nieprawdopodobna wręcz liczba tekstów (publikował przez prawie 70 lat!): książek, recenzji, korespondencji z międzynarodowych festiwali, których był stałym bywalcem, artykułów narzucających niekiedy sposób myślenia o kinie, prowadzenie Kina Dobrych Filmów „Wiedza” w warszawskim Pałacu Kultury i Nauki, wreszcie wieloletnie członkostwo w Filmowej Radzie Repertuarowej przy Centrali Wynajmu Filmów – wszystko to miało niewątpliwy wpływ na świadomość filmową kilku pokoleń polskich kinomanów. Bycie krytykiem nie oznaczało dla niego jedynie określenia dotyczącego zawodu, który wykonywał. Stanowiło sposób życia, które przepełniała ciekawość kina oraz przekonanie o jego doniosłej roli jako sztuki. Kolejne tomy serii dotyczyć będą innych ważnych dla polskiej krytyki filmowej postaci, m.in. Krzysztofa Teodora Toeplitza, Bolesława Michałka, Zygmunta Kałużyńskiego. Zamiarem redaktorów jest naszkicowanie obrazu krytyki oraz zrekonstruowanie roli, jaką niegdyś odgrywała. Być może okaże się to pomocne dla podjęcia dyskusji o specyfice, funkcji, a nawet zasadności istnienia krytyki filmowej w dzisiejszej rzeczywistości. Barbara Giza i Piotr Zwierzchowski