Zbędni

Wojciech Chmielarz to jeden z moich ulubionych polskich pisarzy kryminałów. Choć pisząc w tym przypadku kryminał muszę mieć z tyłu głowy podpowiedź – ale nie tylko. Bo Chmielarz to coś więcej, a raczej znacznie więcej. To książki bardziej zaangażowane, dotykające człowieka i jego problemów rodzinnych, problemów w ogóle. Pan Wojtek to świetny obserwator codziennego życia, który potrafi nam to życie „sprzedać” na kartach swoich książek.
Lektura ”Zbędnych” zabiera nas w Karkonosze jesienią, a dokładnie do Kowar. To tam pracuje, na polu namiotowym pracuje Jan, jedne z bohaterów powieści. Jan ma problem alkoholowy i po spożyciu wsiada za kierownicę. Traf chce, że dochodzi do wypadku, w którym ginie kobieta. Tak zaczyna się ten kryminał – mroczniejszy od wcześniejszych w dorobku Chmielarza.
Na pewno chcielibyście wiedzieć, co wydarzy się po wypadku. Co zrobi Jan? Niestety, ja nie zdradzę, więc najlepiej będzie, jak sami się przekonacie. Ale wątek Jana to tylko jedna z historii poruszonych w „Zbędnych” – bo to jest powieść wielowątkowa, które (wątki) zgrabnie łączą się finalnie. A naprawdę jest w czym wybierać, bo wspomnianych wątków i postaci jest całkiem sporo. Oprócz nieszczęśnika z problemem alkoholowym mamy jeszcze: aspirantkę Marię Szulej, która poszukuje zaginionej Karolinę; nimbem tajemnicy owiani są właściciele pensjonatu Alina i Mirek oraz ich syn; niemniej tajemnicza jest pensjonariuszka tegoż pensjonatu, która pojawia się i znika. Jest też pewien Belg mieszkający w kamperze na polu namiotowym, który mimo niezbyt ciekawych warunków pogodowych nie opuszcza naszego kraju.
Chmielarz serwuje nam mroczne strony ludzkiej psychiki. Wspaniale gra na emocjach. Rewelacyjnie rozwija postaci, pokazując nam kawałek po kawałku, jak odkrywanie puzzli ich charaktery ze słabościami i niedoskonałościami.
Według mnie to jedna z lepszych powieści Pana Wojciecha. Jestem w pełnym zachwycie. W tej książce, którą jak zwykle ciężko sklasyfikować znajduje się wszystko żeby zadowolić czytelnika, a na pewno wielbicieli twórczości autora „Żmijowiska”. Już ono było dość mroczne i bardzo klimatyczne. Przy „Żmijowisku” jednak „Zbędni” wypadają zdecydowanie mroczniej. Na ile jest to sprawą panującej aury, a na ile niebywałego talentu Wojciechu Chmielarza oceńcie sami.

"Zbędni" przenoszą do Kowar, które są pochłonięte niedawnym zaginięciem niemowlęcia. W sprawę angażuje się młoda aspirantka. Jednocześnie obserwujemy Jaśka, który pod wpływem alkoholu potrąca kobietę oraz tajemniczego Belga, który, mimo końca sezonu, nie wyjeżdża z kempingu. W okolicznym pensjonacie z kolei mieszka od dawna dziwna kobieta, a syn właścicielki panicznie boi się wszystkiego i nie opuszcza okolic. Co ich wszystkich łączy?

Jak zawsze u pana Chmielarza, jestem pod ogromnym wrażeniem przemyślanej i zgrabnie składającej się intrygi. Niczym kolejne nitki na tablicy detektywistycznej łączą się poszczególne wątki, niekiedy w niezwykle zaskakujący sposób, a finalne rozwiązanie domyka i spaja całość w domkniętą historię, która odciska się w pamięci czytelnika.

Zmienna narracja buduje szybką dynamikę fabuły. Od początku pochłania klimat tajemnic, a kolejne informacje tylko pogłębiają obraz małego miasteczka pełnego zepsucia, gdzie żaden z bohaterów nie jest w pełni czysty moralnie. Nawet policjantka ma swoje małe przewinienia przymykając oko na niektóre pomniejsze występki okolicznych łobuzów, ale jest to i tak kropla w morzu tego, co próbują ukryć inni.

Wiodącą, mocna zbrodnia spaja i stanowi motyw wyjściowy dla pozostałych zdarzeń, a jednocześnie jest zapalnikiem dla kumulacji kolejnych przestępstw. Przy okazji to bardzo wciągający obraz psychologiczny poszczególnych postaci. Motywacje i czyny niekiedy wywołują dreszcze brutalnością, a historia niesamowicie wciąga i nie pozwala się oderwać aż do poznania wszystkich odpowiedzi. Jest duszno, mocno i klimatycznie. Ta książka ma wszystko, czego potrzebuje znakomity kryminał!

Gorąco polecam 🔥

Nie jestem czytelniczką, która ma za sobą wszystkie teksty Wojciecha Chmielarza. Bywa, że na niektóre opowieści czekam dosyć długo, a ich stałe wypożyczanie tylko utwierdza mnie w tym, że autor zasługuje na wysokie noty. Pisarz przede wszystkim kryminałów i thrillerów nie musi już jakoś specjalnie przekonywać nas do swojego stylu- jest on rozpoznawalny i wie, jak zainteresować konkretnego odbiorcę.

W przypadku twórczości Wojciecha Chmielarza często zdarza mi się słuchać znaczących dla mnie rekomendacji. Gdy najnowsze książki omawia na przykład Adam Szaja (SMAK KSIĄŻKI), to jest to dla mnie niemal stuprocentowa, udana ocena fachowca, a nie naciągany blurb marketingowy. Czy warto było zaufać? Moim skromnym zdaniem tak, nie mam też zamiaru niczego ubarwiać. Nie nudziłam się, nie sądziłam, że wplecione wątki są mocno oderwane od rzeczywistości. Wręcz przeciwnie- życie to NAPRAWDĘ nie bajka, a strach i niemal makbetowski obłęd zmienia nas, ludzi, całkowicie. Nie zauważam tu przesady, tylko autentyczną, mroczną gamę emocji.
Zgodzę się z innymi czytelnikami- obawiałam się, że autora za mocno poniosła wena, bo liczba wątków jest tu naprawdę spora, niczym trudne do ułożenia puzzle. Myślę, że porównanie „Zbędnych” do słynnych układanek jest tutaj bardzo na miejscu. Przecież każde śledztwo składa się z mnóstwa detali, które, w jak najszybszym czasie, należy logicznie ułożyć i usunąć niepotrzebne części. Radziłabym zatem, by najnowszej propozycji pisarza nie czytać pospiesznie, tylko spokojnie. Będzie to trudne, ale możliwe.

Istotne wątki zostały przedstawione już na okładce książki, ale ja sama nie chcę zdradzać bardziej pikantnych szczegółów. Książki o zabarwieniu kryminalnym mają to do siebie, że mają nas zaskakiwać, wbijać w fotel i zmuszać do myślenia. Mogę tylko powiedzieć, że tym razem o wiele łatwiej potrafiłam sobie wyobrazić najważniejsze miejsce akcji, czyli Kowary. Wyobraźnia zdecydowanie działała tutaj na plus, a ja wielokrotnie widziałam tę miejscowość na żywo. Pisarze mający duże doświadczenie w swym fachu idealnie pokazują, że wcale nie trzeba umiejscawiać akcji w jakimś malowniczym rejonie. Wojciechowi Chmielarzowi wystarczyło pole namiotowe, by ciekawie nakreślić emocje człowieka, a w szczególności strach. Autor bardzo mocno wziął sobie do serca też TAJEMNICĘ- zaserwował nam ją idealnie, za co bardzo mu dziękuję. Nie dziwi mnie też fakt, że autor otrzymał już wiele prestiżowych nagród- zwyczajnie na nie zasługuje.

Nie mam nic do zarzucenia tej książce. Podobał mi się dobrze dopasowany język- dialogi nie są przerysowane, prostoduszne, a każda z postaci miała coś do ukrycia. Warto zatem dowiedzieć się więcej o ich mrocznych sekretach, o których ja nie napiszę. Nikt nie powinien też krytykować języka użytego przez autora. Przekleństwa są, nawet sporo, ale nie przeważają i pasują one do wykreowanych wątków.

Polecam i zapewne nie ja jedna czekam na więcej.

Chmielarz mistrzowsko buduje atmosferę napięcia i tworzy skomplikowane postacie, które mają swoje tajemnice. "Zbędni" to powieść pełna zwrotów akcji, mrocznych tajemnic i psychologicznej głębi. Gorąco polecam – to lektura, która na długo zostanie w pamięci.