Zbrodnia katyńska

Zbiór artykułów, dotyczących zbrodni sowieckiej popełnionej na polskich jeńcach wojennych i więźniach w 1940 r. Zakres tematyczny zbioru obejmuje również reperkusje zbrodni katyńskiej sięgające teraźniejszości. Opracowanie stanowi pokłosie zorganizowanej przez Instytut Pamięci Narodowej w 2021 r. Międzynarodowej Konferencji Naukowej pt. „Zbrodnia katyńska – nowe aspekty”. Konferencja była międzynarodowa nie tylko z nazwy, wzięli w niej udział badacze posługujący się na co dzień językami polskim, ukraińskim i rosyjskim. Tytuł opracowania Zbrodnia katyńska. Nowe aspekty może wywołać zdziwienie części odbiorców. Powstało przecież dotychczas bardzo dużo opracowań poświęconych zbrodni z 1940 r., a także niemała liczba publikacji odnoszących się do późniejszych dziejów sprawy katyńskiej. Bliższe przyjrzenie się historiografii przekonuje, że wiele szczegółowych aspektów problematyki katyńskiej pozostało nieopisanych. Pokaźną część zagadnień mieszczących się w spectrum problematyki zbrodni sowieckiej na obywatelach polskich powielano, z kolei inne pomijano. Wiele publikacji, nawet tych utrzymanych w konwencji naukowej, służyło raczej popularyzacji wiedzy niż jej poszerzaniu. Część literatury przedmiotu, która powstała przed ujawnieniem dokumentów z archiwów sowieckich i rosyjskich w latach dziewięćdziesiątych XX w., nie prezentuje aktualnego stanu wiedzy i sama stała się elementem dziejów sprawy katyńskiej. Luki w historiografii wynikają nie tylko z niedostępności źródeł, co uniemożliwia np. pełne i pewne odtworzenie białoruskiej listy katyńskiej, ale również z niedostatecznego wykorzystania dostępnych informacji. Studia zawarte w tym tomie stanowią próbę wypełnienia przynajmniej kilku pustych pól w historiografii dotyczącej zbrodni katyńskiej. Zbiór zawiera teksty wcześniej niepublikowane. Autorzy podjęli wyzwanie przedstawienia ustaleń wykraczających poza dorobek poprzedników lub spojrzenia na niektóre znane fakty z odmiennej niż dotąd perspektywy. Zachęcamy do sięgnięcia po tom i samodzielnego ocenienia, w jakim stopniu udało się sprostać wyzwaniu poszerzenia naszej wiedzy o sprawie katyńskiej.