Demokracja w obliczach kryzysu

Współczesna demokracja bywa poddawana krytyce jako ustrój niewystarczająco skuteczny wobec wyzwań XXI wieku. Jej słabość przejawia się w wielu obszarach społecznych, politycznych i gospodarczych. Niewątpliwie jednak najbardziej dotkliwym doświadczeniem ostatniego czasu wydaje się być kryzys gospodarczy. Można przy tym odnieść wrażenie, że toczący się wokół niego dyskurs zdominowany został przez kontekst ekonomiczny, pomijając istotną kwestię wypływającą bezpośrednio z jego źródła. Próba znalezienia odpowiedzi - jak do kryzysu doszło, powinna zatem już na wstępie odwołać się do podstaw samej demokracji. Dostrzegając zależność między dostępem do władzy a stanem finansów publicznych, należy zastanowić się, na ile w poszczególnych systemach politycznych realizowana jest zasada ‘check-and-balance’ oraz czy nie dochodzi do jej nadużycia. Czy konieczne byłoby zatem ograniczenie władzy finansowej, jaką posiadają politycy, czy może stworzenie nowych mechanizmów wzajemnego funkcjonowania ośrodków władzy (i to zarówno na szczeblu krajowym, jak i struktur ponadpaństwowych)? Uznając wady systemu demokratycznego, łatwiej jest zrozumieć głoszoną współcześnie tezę o kryzysie samej demokracji. Warto więc tym samym podjąć próbę jej wyjaśnienia oraz dokonać analizy zjawisk przez ów kryzys generowanych, jak anomia społeczna czy przeciwnie – ożywianie się ruchów skrajnych.