Ja bym powiedział, że literatura jest jak atmosfera, którą stwarza, jak pogoda dnia i nocy. Albo jest dobra, albo jest zła: niezmiennie, czy za Ludwika I, czy za Ludwika XXI, gdyby taki kiedyś zapanował. Słońce świeciło i świeci jednakowo. Albo go nie ma, za chmurami. I deszcz pada jednakowo. I tak samo bywa przyjemnie, lub przykro. Dla mnie osobiście kryterium jest odczucie radości, gdy np., powiedzmy, w ciągu pochmurnego dla mnie dnia szukam w myślach czegoś przyjemnego na pocieszenie, i nagle przypominam sobie: – Acha, wrócę do domu, i będę czytał książkę Sakowskiego!... Józef Mackiewicz Pretekstem ... stał się artykuł Józefa Mackiewicza pt. „List pasterski” ... Tylko pretekstem, bo ... nie chodziło o polemikę z tezami tego artykułu ... ale jedynie i wyłącznie o skorzystanie z tak godnej i dogodnej sposobności do rozprawy z osobą autora w sposób dyskwalifikujący go – nie do przyjęcia przez żadne szanujące się (i swą przyszłość) pismo. ... Wiadomości nie mogły i nie chciały ... się na to zgodzić, nie tylko ze względów prawnych, ale i z uwagi na obowiązującą zwykłą przyzwoitość wobec autora, którego drukowały od szeregu lat, który niemal od początku istnienia ich na emigracji należał do stałych, wybitnych i najpoczytniejszych współpracowników. ... Okazuje się, że ... ważniejsze i pilniejsze od czegokolwiek innego jest zmuszenie do zamilknięcia pisarza, mogącego drażnić kontrowersyjnością swych wystąpień, ale znanego z bezkompromisowej postawy antykomunistycznej. ... Wiadomości będące kontynuacją przedwojennych Wiadomości Literackich, założonych przez Mieczysława Grydzewskiego, były, są i będą redagowane na zasadach, które mu zawsze przyświecały i przyczyniły się do tego, że tygodnik ten istnieje nieprzerwanie i pod tym samym naczelnym kierownictwem od 45 lat, co stanowi rekord w dziejach prasy, nie tylko polskiej. ... Polegają one na kwalifikowaniu utworów na podstawie ich wartości, a nie osoby autora, na dopuszczaniu odmiennego zdania i nawet najostrzejszej krytyki – ale zarazem na „fair-play” i dobrych obyczajach. Z tej drogi Wiadomości nie zejdą. Juliusz Sakowski, „Zamykam list otwarty” Za terror odpowiedzialni są i ci, co go robią, i ci, co się na niego godzą. Terror jest obalaniem norm przyzwoitości, obyczajności politycznej, i wprowadzaniem praw chuligana. Terror akowski w czasie „nocy okupacyjnej” był tylko faktem, któremu sprzyjały okoliczności, terror akowsko-FE w biały dzień emigracyjny jest hitleryzmem. ... Nam, proszę Pana, jest rzeczywiście bardzo trudno żyć i chorować w nędzy. Ale na tym nasze prywatne przykrości się kończą. Józef, jak myślę, ma zbyt mocną pozycję w literaturze polskiej, by musiał się kłopotać, że go oszczercy pogrążą na wieki. Pogrążą siebie. Bo trudno mi przypuścić, by przyszli historycy literatury wstrzymali się od dociekliwości i nie dotarli do mechanizmu tych rozróbek. Barbara Toporska

Krytyki sposobu rządzenia w Polsce nie brakuje! Mało kto podajejednakreceptę na sprawniejsze, lepsze i skuteczne funkcjonowanie polskiego systemu polityczno-decyzyjnego. Profesor Polskiego Uniwersytetu na Obczyźnie PUNO w Londynie, Mirosław Matyja w swojej najnowszej publikacji «nazywa rzeczy po imieniu», podając konkretne przykłady nieudolności funkcjonowania państwa polskiego. Autor przedstawia jednocześnie pragmatyczne sposoby zdrowienia chorego systemu politycznego w Polsce, a to dzięki wprowadzeniu wybranych instrumentów demokracji oddolnej na wzór szwajcarski: referendum, inicjatywy obywatelskiej i weta obywatelskiego.

Wybór pism na temat szeroko rozumianej problematyki socjalizmu i kwestii kobiecej, których autorka należała do najciekawszych publicystek schyłku okresu zaborów i II RP w nurcie polskiej myśli socjalistycznej.

Jean Monnet powiedział kiedyś, że Europa będzie wykuwana w kryzysach i będzie stanowić sumę rozwiązań przyjętych w ich trakcie. Obecnie kryzysów jest w niej tak wiele, że słowo to przestało robić na kimkolwiek wrażenie. Piszę się o nich dużo, jednak większość publikowanych analiz jest albo dość wąska i ogranicza się do wybranej płaszczyzny czy rodzaju zjawisk, albo też jest na tyle deskryptywna, że pomimo tego, iż jest w stanie przekazać, co dzieje się na kontynencie, nie potrafi wyjaśnić zachodzących procesów. Festung Europa stawia pytania o przyczyny oraz wyjaśnia, jak poszczególne elementy tego wielowątkowego kryzysu europejskiego mają się do siebie czy na siebie wzajemnie wpływają. Wśród poruszanych problemów znajdują się migracja, terroryzm, tzw. kryzys demokracji reprezentatywnej, atrofia projektu unijnego, totalitaryzm nowych ideologii oraz radykalizacja postaw społecznych. Autorka jest absolwentką stosunków międzynarodowych na Wydziale Studiów Międzynarodowych i Politologicznych Uniwersytetu Łódzkiego oraz International Security Studies (bezpieczeństwo międzynarodowe) na University of St Andrews (Szkocja), gdzie uzyskała również stopień naukowy doktora. Obecnie pracuje jako adiunkt i wykładowca na Uniwersytecie Masaryka w Brnie. Jest członkiem Brytyjskiego Stowarzyszenia Badań Międzynarodowych (BISA) i Centrum Badań nad Bezpieczeństwem (CeSeR) w Edynburgu.

Studia Regionalne i Lokalne nr 4 (74) 2018

W przedkładanej publikacji prezentuje się wyniki analiz dotyczących tak zagadnień porównawczych, jak również wybranych aspektów ustrojów państw europejskich. Autorów interesują niekiedy bardzo szczegółowe sprawy. Zarazem trzeba podkreślić, że opierają się oni na różnych założeniach teoretyczno-metodologicznych oraz posługują się różnymi metodami analizy politologicznej. Wyrażamy nadzieję, że zaprezentowane teksty, ze względu na różnorodne tradycje naukowo-badawcze i przyjęte założenia teoretyczno-metodologiczne, dobrze ukazują wybrane tendencje niedemokratyczne, zachodzące w państwach europejskich.

omoc społeczna. Komentarz do ustawy jest kompleksową i praktyczną analizą przepisów zarówno samej ustawy, jak i przepisów innych aktów bezpośrednio związanych z funkcjonowaniem całego systemu pomocy społecznej. Wskazuje, w jaki sposób należy interpretować obowiązujące przepisy oraz w jakim zakresie można je stosować. Uwzględnia zmiany, które weszły w życie 1 stycznia 2019 r. Komentarz do ustawy o pomocy społecznej zawiera liczne odniesienia do przepisów innych ustaw oraz aktów wykonawczych, które również zostały w nim omówione. Autorki przytaczają także aktualne orzecznictwo, wskazujące obowiązujące linie orzecznicze w sprawach spornych lub budzących istotne wątpliwości interpretacyjne. Całość stanowi praktyczny przewodnik po systemie pomocy społecznej, omawiający m.in.: zasady pomocy społecznej, podział zadań pomocy społecznej między administrację publiczną – zadania administracji rządowej oraz zadania własne gminy i powiatu, instytucje pomocy społecznej, formy i tryb udzielanej pomocy, w tym kryteria przyznawania świadczeń. Publikacja z pewnością ułatwi lepsze i szybsze zrozumienie przepisów ustawy o pomocy społecznej oraz innych aktów prawnych. Przede wszystkim jednak usprawni stosowanie tych przepisów oraz rozwiązywanie kwestii spornych. Z tego względu opracowanie to polecamy szczególnie: osobom zajmującym się zawodowo pomocą społeczną, pracownikom socjalnym, pracownikom administracji publicznej i jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, prawnikom specjalizującym się w zagadnieniach systemu pomocy społecznej.

,,Rosyjskie służby specjalnie czyli jak rozbić państwo” to książka opowiadająca o wielowiekowej tradycji działań dezinformacyjnych popełnianych przez rosyjskie służby specjalnie. Autor przedstawia konkretne przykłady i akcje podejmowane na przestrzeni wieków, od Iwana Groźnego przez carską Ochranę, KGB, aż po Władimira Putina, Gazprom i wojnę na Ukrainie. Poprzez przykłady konkretnych akcji dezinformacyjnych na przestrzeni prawie 500 lat, autor ukazuje niezmienność i prostotę wykorzystywanych przez rosyjskie służby specjalne metod w kontrze do ułomności europejskich i światowych elit w ich zwalczaniu. Książka omawia słynne i po dziś dzień mylnie zakorzenione w społecznej świadomości akcje specjalne takie jak np. ,,Operacja Trust”, ,,Protokoły mędrców Syjonu”, oraz współcześnie przeprowadzaną dezinformację poprzez ,,trolle internetowe” czy działania bezpośrednie na Ukrainie, w państwach bałtyckich czy USA.

W monografii Obwód Kaliningradzki w polityce bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej wieloaspektowo przedstawiono bardzo ważny problemem, jakim jest rola eksklawy kaliningradzkiej w neoimperialnej polityce Federacji Rosyjskiej. Rozpad Związku Radzieckiego spowodował zmiany w istniejącym układzie wpływów w Europie i na świecie. W jego wyniku całkowicie uniezależniły się państwa subregionu Europy Środkowej i Wschodniej, które do wchodziły w skład bloku państw socjalistycznych. Wyłoniły się także nowe państwa, do niedawna funkcjonujące jako republiki związkowe. Wydarzenia, jakie miały miejsce we wschodniej części kontynentu, wymusiły redefinicję europejskiej architektury bezpieczeństwa, łącznie ze zmianą dotychczasowych stref i obszarów wpływów. Powstała w wyniku rozpadu Federacja Rosyjska stała się nowym, znaczącym podmiotem polityczno-militarnym w światowym systemie bezpieczeństwa. Jej potęga w znacznej mierze utrzymywana jest dzięki potencjałowi militarnemu, w tym jądrowemu. W kontynentalnym wymiarze interesów Federacji Rosyjskiej ważne miejsce zajmuje obwód kaliningradzki. Po strukturalnym przesunięciu w głąb Azji eksklawa kaliningradzka stała się najdalej na zachód wysuniętą częścią rosyjskiego terytorium. Czyni to z obwodu obszar o strategicznym znaczeniu pod względem militarnym. W związku z tym wzrasta zapotrzebowanie na analizę czynników kształtujących jego pozycję w strukturze bezpieczeństwa Rosji. Kluczowym problemem w tym kontekście jest określenie roli, jaką przypisała mu Moskwa. Publikacja dedykowana jest środowiskom akademickim zajmującym się problematyką neoimperialnej polityki Federacji Rosyjskiej. Wydawnictwo zostało opracowane na podstawie bogatej bazy dokumentacyjnej i znacznej ilości publikacji dotyczących polityki bezpieczeństwa Rosji. Ze względu na aktualność i ważność poruszanych tematów, będzie ono stanowić cenną pomoc w działalności dydaktycznej Akademii Sztuki Wojennej oraz innych ośrodków akademickich.

Street art jest dziś najbardziej popularnej i dynamicznie rozwijającą się na całym świecie sztuką, ma też największą liczbę odbiorców. Jest przy tym efemeryczny, zmienny i nie-ograniczony, podlega ciągłym procesom komercjalizacji, instytucjonalizacji, mediatyzacji. Jako owoc kultury remiksu korzysta ze wszystkiego, co do tej pory było w sztuce, miesza, przerabia, kopiuje i wkleja. Nie daje się łatwo zdefiniować i nie obowiązują w nim dotychczasowe kryteria sztuki. Nie oznacza to jednak, że nie można go analizować. W prezentowanej publikacji autorka opisuje wybrane problemy Street artu i graffiti za pomocą zarówno tradycyjnych, jak i współczesnych pojęć, terminów, metod. Skupia się na związkach słowa z obrazem, na uwidacznianiu i czynieniu niewidocznym. Ukazuje street art poważny i komiczny. Nie dąży przy tym do zamknięcia tematu, wręcz przeciwnie - zapoczątkowuje refleksję, jaką zapewne podejmie świat sztuki nad tym wciąż nieokiełznanym i ekspansywnym nurtem w sztuce.

Autorzy przedstawiają zagadnienia towarzyszące procesom demograficznym w Polsce z perspektywy podejmowanych działań politycznych. Szczególną uwagę poświęcają procesowi upolitycznienia problemu starzejącego się społeczeństwa, instrumentom polityki demograficznej i społecznej oraz dyskursom politycznemu i medialnemu, zaistniałym w latach 1989–2016. Przemiany demograficzne, zwłaszcza proces starzenia się ludności, ze względu na swoją intensyfikację i złożoność stają się przedmiotem polityki państwa. Wypracowanie rozwiązań z zakresu polityki demograficznej i polityki społecznej, dostosowanych do wymogów coraz szybciej starzejącego się społeczeństwa i wyzwań społeczno-ekonomicznych XXI wieku to nagląca potrzeba.

Działalność państwa w dziedzinie bezpieczeństwa, niezależnie od szczebla, wymaga przygotowywania analiz strategicznych, projektowania koncepcji działania, planowania strategii, ich implementacji, wreszcie tworzenia adekwatnych struktur zadaniowych. Każda z tych form działalności wymaga posługiwania się właściwymi dla nauk o bezpieczeństwie metodami, technikami i narzędziami badawczymi, dającymi podstawę do rzetelnych, wartościowych opracowań. Prezentowana książka zawiera w większości sprawdzone, stosowane w praktyce politycznej (strategiczne przeglądy bezpieczeństwa i obronności, strategie dziedzin) naszego państwa, uporządkowane wynikowo metody, umożliwiające przygotowywanie wymaganych dokumentów planistycznych. Książka jest adresowana do studentów studiów pierwszego i drugiego stopnia kierunków bezpieczeństwo narodowe oraz bezpieczeństwo wewnętrzne. Odbiorcą są także pracownicy zespołów zarządzania kryzysowego wszystkich szczebli administracji publicznej w Polsce.

Współczesną polską myśl polityczną znamionuje pluralizm poglądów na rację stanu, stąd wielość interpretacji jej istoty i sposobów realizowania. Posługiwanie się kategorią racji stanu jest równoznaczne z politycznym myśleniem o określonym, wzorcowym modelu państwa, gospodarki i społeczeństwa [...]. Mozaika poglądów politycznych dotyczących racji stanu odzwierciedla szerokie spektrum interesów w różnych dziedzinach funkcjonowania państwa. Stanowią one dla rządzących podstawę planowania i realizacji bieżącej polityki państwa. Niewątpliwym problemem i wyzwaniem badawczym okazało się rozpoznanie, które elementy składały się na rację stanu w myśli politycznej określonej partii, gdyż politycy, z jednej strony, chętnie odnosili się do pojęć ostatecznych, zazwyczaj pojmowanych arbitralnie, a operując pojęciami racja stanu, interes narodowy nie definiowali ich istoty. Z drugiej zaś strony pomijali raison d'état, koncentrując się na pojęciu interesu narodowego, dobra wspólnego czy priorytetów polityki państwa. Fragment Wstępu

Generalnie należy podkreślić, iż badania monitorujące jakość życia jednostek bezrobotnych winny być niezwykle ważne; posiadanie przez decydentów polityki społecznej oraz społeczności lokalnych informacji o grupach, które przez fakt pozostawienia ich poza marginesem zainteresowań stosownych służb społecznych, podlegają marginalizacji. […] Pozytywną stroną monografii jest jej interdyscyplinarność, wykorzystanie teorii koncepcji psychologicznych, […] biologicznych i medycznych, […] Imponująca jest także interdyscyplinarna literatura […]. Pragnę dodać, iż monografia autorstwa Pana Prof. zw. dra hab. Janusza Kirenki i Pani dr Marleny Dudy jest źródłem informacji dotyczących istotnych wymiarów zjawiska bezrobocia w Polsce. […] W związku z interdyscyplinarnym ujęciem najbardziej fundamentalnych problemów zagrożenia utraty jakości życia ludzkiego […] z powodu bezrobocia praca dostarcza przesłanek empirycznych do praktycznej pracy z bezrobotnymi prof. zw. dr hab. Krystyna Marzec-Holka Uniwersytet Warszawski

Recenzowana praca stanowi wkład w badanie źródeł i dynamiki w zakresie nonviolent civil resistance. Dostarcza bardzo bogatego materiału faktograficznego, szerokiego przeglądu terminologii stosowanej w analizach ruchów kontestacyjnych i umiejętnie łączy podejście socjologii historycznej z badaniami nonviolent civil resistence i polityki kontestacji. Z recenzji prof. dr. hab.. Piotra Sałustowicza Ta książka napisana z niezwykłym rozmachem. Autor w sposób systematyczny, bez uciekania się do publicystycznych lub ideologicznych argumentów, dokonuje pogłębionej analizy rewolucji niezbrojnych. […] praca wyróżnia się wysokim poziomem merytorycznym i warsztatowym. […] Dzięki książce Jarosława Chodaka możemy lepiej zrozumieć mechanizmy oraz konsekwencje rewolucji nowego typu. Z recenzji dr. hab. Macieja Kowalewskiego

Przedmiotem badań naukowych zawartych w treści niniejszej dysertacji jest państwowość Kosowa – jej geneza, uwarunkowania, kształt i funkcjonowanie. Za podjęciem głębokich badań naukowych nad powyższym zagadnieniem przemawia z pewnością szereg argumentów. W pierwszym rzędzie należy do nich wyraźna specyfika państwowości Kosowa, widoczna na tle pozostałych państw sukcesyjnych byłej Jugosławii. Do analizy powyższego zagadnienia skłania także nietypowy, częściowo umiędzynarodowiony charakter procesu państwowotwórczego, prowadzącego do powstania Republiki Kosowa. Wybór przedmiotu badań uzasadnia również fakt, iż państwowość Kosowa w dalszym ciągu pozostaje jednym z najbardziej skomplikowanych i kontrowersyjnych problemów międzynarodowych, który generuje realne wyzwania dla bezpieczeństwa międzynarodowego w wymiarze subregionalnym (Bałkany Zachodnie), regionalnym (Europa Południowo-Wschodnia) i kontynentalnym (Europa) oraz wpisuje się w szerszy kontekst ewolucji i kształtowania się popozimnowojennego ładu międzynarodowego. W świetle powyższego zasadne wydaje się stwierdzenie, że przypadek Kosowa stanowi niezwykle ciekawy i aktualny przedmiot badań nauki o stosunkach międzynarodowych, który skupia w sobie wiele ważnych i aktualnych problemów badawczych dotyczących powstawania, istnienia i funkcjonowania państw we współczesnych stosunkach międzynarodowych oraz ewolucji regulujących te stosunki norm prawa międzynarodowego. Ze Wstępu

Prof. Antoni Dudek: Jeśli sądzisz, że masz przed sobą kolejne nudne, jubileuszowe wydawnictwo, to jesteś w błędzie. Przed Tobą szansa na fascynującą wędrówkę przez burzliwe minione stulecie. Wędrówkę, w której przewodnikami będą ludzie jednej z najważniejszych instytucji, stojących na straży uczciwego i transparentnego państwa. O tym, jak trudno było i wciąż jest je nam budować, ta książka mówi w sposób przystępny, a zarazem pobudzający do głębszej refleksji.Prof. Teresa Liszcz: To pasjonująca lektura odsłaniająca kulisy funkcjonowania najważniejszych organów i instytucji państwowych, zwłaszcza na styku z podmiotami prywatnymi, stanowiącym podatny grunt dla korupcji. Aby jednak nie popaść w nadmierne przygnębienie lub złość po tej lekturze, trzeba sobie uświadomić, że książka prezentuje tylko wybrane kontrole, z których wyłania się mocno przyczerniony obraz naszego państwa.

Kolejny tom pracy zbiorowej, która stanowi zbiór artykułów autorstwa badaczy wywodzących się z kilku ośrodków akademickich, archiwistów, pracowników IPN, jest przybliżeniem czytelnikowi tej tematyki z uwzględnieniem rezultatów ich najnowszych badań.

Współczesne bezpieczeństwo funkcjonuje w coraz bardziej złożonej rzeczywistości politycznej, gospodarczej, społecznej i kulturowej w wymiarze lokalnym, narodowym, regionalnym i globalnym. Sieciowa struktura bezpieczeństwa daje włączonym w nie podmiotom szerokie możliwości działania dzięki elastyczności, komunikacji, zdolnościom adaptacyjnym oraz dostępności zasobów. Oddziaływanie sił globalizacji na ład międzynarodowy, regionalne procesy wzmacniające, kontestujące lub odrzucające globalizację, a także lokalne tendencje do renacjonalizacji i kształtowania tożsamości na gruncie narodowym, religijnym bądź etnicznym są tematem rozważań prezentowanych w niniejszym tomie. Łączy je refleksja nad regionalnymi i globalnymi wyznacznikami ładu międzynarodowego prowadząca ku nowym wyzwaniom poznawczym w ujęciu teoretycznym, metodologicznym i empirycznym. Świadczy ona o potrzebie eksploracji niezbadanych dotąd obszarów wiedzy o bezpieczeństwie narodowym i stosunkach międzynarodowych oraz ustawienia odpowiedniej nawigacji podczas poruszania się po meandrach współczesnego bezpieczeństwa.

Album wydany z okazji setnej rocznicy utworzenia Najwyższej Izby Kontroli.