Podróże wyobraźni

Osią tego wyboru tekstów Waltera Benjamina (1892–1940), niemieckiego intelektualisty, jednego z najwybitniejszych w XX wieku, są podróże – w czasie i przestrzeni. Benjamin przemieszczał się od wczesnych lat, a pobyty w różnych miejscach Europy, zwłaszcza południowej, inspirowały jego pisarstwo. W tym tomie zebrano utwory głównie z lat 1925–1932, kiedy było ono najżywsze i najbardziej bliskie literatury. Hasłem są „obrazy myślowe” i niepublikowany dotąd po polsku zbiór pod tym tytułem stanowi pierwszą część tomu. Nie były publikowane jeszcze po polsku również pozostałe dwie części: Rękopisy podróżne i Kroniki berlińskie. Kroniki to podróż w czasie do wczesnych lat życia, która przyniosła potem Berlińskie dzieciństwo na przełomie wieków (Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2011). Obrazy myślowe, Denkbilder, są formą wypowiedzi stosowaną nie tylko przez Benjamina, lecz także przez niektórych innych autorów z jego epoki (np. T.W. Adorno, E. Bloch). Zaliczają się do prozy poetyckiej lub raczej do filozofii poetyckiej, niedyskursywnej, epifanicznej, która w swojej narracji, skupiając uwagę na konkretach życia, ewokuje rzeczywistość na poły oniryczną, niewyrażalną konceptualnie. Nie jest to jednak strategia poetyckiej metafory, lecz refleksji raczej filozoficznej, która posługuje się anegdotą, opisem zaskakujących zdarzeń lub zaskakującym opisem zdarzeń najzupełniej zwykłych. Dziś rośnie w świecie popularność Benjamina właśnie jako mistrza Denkbilder, jako autora, który w wyjątkowy sposób połączył pisarstwo filozoficzne z literackim.