La imagen del Nuevo Mundo en el discurso enciclopedico antiguo

Od połowy XVI wieku Ameryka, dotąd opisywana jedynie przez odkrywców, podróżników, konkwistadorów i kronikarzy, zostaje włączona w całościowy obraz świata, nakreślony przez ówczesne kompendia wiedzy. Celem wydanej publikacji jest prześledzenie owego procesu, który inicjują XVI-wieczne leksykony i słowniki encyklopedyczne, a wieńczy dzieło francuskich encyklopedystów. Podstawą analizy są szeroko rozumiane różnojęzyczne kompendia wiedzy (leksykony, encyklopedie, słowniki encyklopedyczne) wydane od połowy XVI do końca XVIII wieku w Europie Zachodniej i w Polsce. Celem publikacji jest wypełnienie luki w badaniach nad Ameryką przez wybór specyficznego korpusu tekstów, pola badawczego i perspektywy (Europa Zachodnia i Polska). W dotychczasowych badaniach dotyczących opisywania i interpretowania Ameryki opierano się na tekstach jednorodnych tematycznie, tzn. poświęconych wyłącznie temu regionowi, od kronik Indii po publikacje współczesne. Ambicją autora jest wykorzystanie szeroko rozpowszechnionych kompendiów wiedzy, leksykonów i encyklopedii obrazujących stan wiedzy w danej epoce, do sprecyzowania miejsca Ameryki w obrazie świata, uchwycenia stereotypów, uogólnień i modeli poznawczych. Bowiem właśnie w tego typu publikacjach, wydawanych od połowy XVI do końca XVIII wieku, kształtuje się wówczas w Europie Zachodniej, a także w Polsce, pewien schemat poznawczy dotyczący Ameryki, który – używając terminu Alejo Carpentiera – wpisuje się w wizję amerykańskiej rzeczywistości cudownej. Dopiero Encyklopedia francuska (choć nie do końca) wyeliminuje z naukowego opisu kontynentu mity i legendy rozbudzające wyobraźnię mieszkańców Starego Świata.