Społeczne tworzenie miejsc

Praca krakowskich antropologów i socjologów jest poświęcona procesom uspołeczniania miejsc, a więc owych szczególnych form, jakie ludzie nadają przestrzeni, w której żyją i działają. Autorzy podejmują polemikę z dwiema tradycjami badania społecznych procesów uspołeczniania przestrzeni. Pierwsza wiąże się z pojmowaniem miejsca jako tego, co lokalne, geograficznie usytuowane i bezpośrednio doświadczane. Zdaniem twórców prezentowanego tomu miejsca nie należy utożsamiać z lokalnością. Miejsce nie musi być obszarem zamkniętym, mającym wyraźne i trwałe granice. Lokalność odnosi się do relacji, działań i treści społeczno-kulturowych występujących w niewielkiej skali przestrzennej. Natomiast miejsce jest społeczną organizacją przestrzeni realizowaną poprzez działania oraz relacje istniejące i rozgrywające się w różnych przestrzennościach społecznych, nie tylko małej skali. Druga tradycja każe ową wieloskalarność procesów i oddziaływań łączyć jedynie z wielkimi skupiskami ludności: metropoliami i dużymi ośrodkami miejskimi, które niejako z definicji pełnią rolę węzłów w sieci oddziaływań globalnych, regionalnych czy lokalnych. Prezentowane w niniejszym tomie studia terenowe, zrealizowane w Polsce, Słowacji, Macedonii, Belgii i na Ukrainie, z daleka od wielkich miast, na tzw. prowincji - zaprzeczają tej tezie. Także ludzie żyjący w małych ośrodkach doświadczają multiskalarności rzeczywistości społecznej i są zmuszeni konstruować swoje miejsca, negocjując pomiędzy oddziaływaniami a wpływami różnych skal przestrzennych oraz zakresów instytucjonalnych.