Marta

Do rąk czytelników oddajemy edycję źródłową książki kucharskiej i poradnika gospodarstwa domowego „Martha. Eine zuverlässige Rathgeberin […]” autorstwa zamieszkałej w podgrudziądzkim Rządzu (obecnie dzielnicy tego miasta) Minny Hooff. Książka ukazała się po raz pierwszy w języku niemieckim w Grudziądzu w 1866 roku, a do roku 1922 doczekała się 22 wydań, co uczyniło z niej prawdziwy regionalny bestseller. Publikacja składa się z dwóch tomów – pierwszy zawiera transkrypcję najstarszego niemieckojęzycznego wydania poradnika, drugi jego przekład na język polski. Oba tomy poprzedza obszerny wstęp, który ukazuje znaczenie książki Minny Hooff na tle literatury kulinarnej i poradnikowej (w tym polskojęzycznej), prezentuje zarys kultury dawnego Grudziądza i przybliża losy rodziny Hooffów. Niezwykle ciekawym elementem publikacji jest refleksyjne opowiadanie niemieckiego pisarza Marcela Kruegera, który zabiera czytelniczki i czytelników na fikcyjną wycieczkę w przeszłość. Jak napisali pierwsi wydawcy „Marty”: „Niniejsza książka była darem miłości [dla grudziądzkiego sierocińca]. Naszym życzeniem jest, aby dotarła do wielu innych kręgów czytelniczych i znalazła zastosowanie wszędzie tam, gdzie gospodyni z miłością i starannością czuwa nad dobrem swoich bliskich. Tam właśnie jest miejsce «Marty»”. Zachęcamy do sięgnięcia do tej wyjątkowej publikacji, która ożywia historię i tradycje kulinarne naszego regionu. Anna Mikołajewska pracuje na stanowisku adiunkta w Katedrze Literatury, Kultury i Mediów Niemieckiego Obszaru Językowego na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Jej zainteresowania badawcze obejmują kształtowanie się tożsamości wyznaniowych i polityki tożsamości w Prusach Królewskich i Książęcych oraz w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, historię niemieckojęzycznej prasy polskiej, szkolnictwa i republiki uczonych we wczesnonowożytnych Prusach. Jej publikacje dotyczą pruskiego czasopiśmiennictwa XVIII i XIX wieku, historiografii kościelnej Prus Królewskich i Książęcych oraz oświecenia ludowego w Prusach Wschodnich i Zachodnich. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6127-4051 Katarzyna Szczerbowska-Prusevicius jest adiunktem w Katedrze Literatury, Kultury i Mediów Niemieckiego Obszaru Językowego na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Jej zainteresowania badawcze dotyczą związków literatury z muzyką, historii literatury i kultury Prus Królewskich oraz literatury krajów słowiańskich. Obecnie pracuje nad projektem habilitacyjnym poświęconym literackim portretom Wolfganga Amadégo Mozarta. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7121-0564 Marta Sikorska jest historyczką specjalizującą się w kulturowej historii jedzenia i kuchni, pracuje w administracji Wydziału Nauk Historycznych UMK w Toruniu i jest związana z tamtejszym Centrum Dziedzictwa Kulinarnego. Szczególnie interesuje ją historia polskiej i niemieckojęzycznej literatury kulinarnej, idei kulinarnych i dietetycznych oraz zmysłu smaku. Jest autorką książki Smak i tożsamość. Polska i niemiecka literatura kulinarna w XVII wieku oraz współautorką dwóch tomów serii źródłowej „Monumenta Poloniae Culinaria” (t. 6 i 7). ORCID: https://orcid.org/0000-0003-4463-5780