Podstawy prawa

Przyjazne przyjęcie niniejszego podręcznika przez Czytelników tj. zarówno wykładowców, studentów jak i tych wszystkich praktyków, którym w wykonywaniu zawodu niezbędna jest znajomość podstawa teorii prawa, jak i podstawowych dziedzin prawa, zadecydowało o konieczności przygotowania drugiego wydania. Od chwili oddania do rąk Czytelników pierwszego wydania podręcznika upłynęły trzy lata. Dynamika zmian obowiązującego prawa była w tym czasie znaczna, zatem konieczne stało się uaktualnienie zawartych w podręczniku treści, z jednoczesnym utrzymaniem jego ogólnego charakteru. Drugie wydanie zatem obejmuje wszystkie reformy prawa, które w tym czasie zaistniały. Należy podkreślić, że weryfikacja taka była potrzebna, a nawet konieczna. Podręcznik zawiera zatem przedstawienie najważniejszego orzecznictwa, literatury i przepisów prawa jakie uchwalono i opublikowano do marca 2011 r. Autorowi przy kolejnym wydaniu niniejszego podręcznika przyświecała myśl, zgodnie z którą, sprawne funkcjonowanie we współczesnym społeczeństwie wymaga, oprócz odpowiedniej postawy etycznej czy moralnej, poznania podstawowych zagadnień prawnych i to przedstawionych w sposób przystępny, ale jednocześnie rzeczowy i skondensowany. Założenie takie oparte zostało na rozumieniu podstawowych zasad prawa, w tym przede wszystkim zasady pełnej odpowiedzialności za własne postępowanie i jego skutki bez względu na znajomość przepisów prawa. Ignorantia iuris nocet – nieznajomość prawa szkodzi – można powtórzyć za znakomitymi rzymskimi prawnikami. Dotyczy to wszelkiej odpowiedzialności prawnej tj. cywilnej, karnej, administracyjnej, dyscyplinarnej i wielu innych, o których niniejszy podręcznik nie stanowi. Omówiona w podręczniku materia, powinna ułatwić poruszanie się po skomplikowanym gruncie zagadnień prawnych. Podręcznik ten ma zwartą konstrukcję, która umożliwia przede wszystkim nieprawnikom zrozumienie istoty prawa oraz rolę, jaką odgrywa prawo w całokształcie stosunków społecznych i międzyludzkich i jak dalekie implikacje prawne może rodzić nieznajomość choćby minimalnego zakresu prawa. Trudno bowiem wyobrazić sobie możliwość funkcjonowania we współczesnym świecie i społeczeństwie bez znajomości głównych zasad, według których układają się stosunki zarówno między ludźmi, jak i innymi podmiotami. Podręcznik, zgodnie z jego tytułem, nie jest całościową analizą wszystkich poruszanych w nim zagadnień, ale też nie taki był cel i zamierzenie autora. Starał się on natomiast, aby praca ta traktowała o wszystkich najważniejszych zagadnieniach dających obraz istoty i mechanizmu korzystania i rozumienia prawa zarówno krajowego, jak i Unii Europejskiej (zwłaszcza po zmianach wynikających z traktatu z Lizbony). Zatem, aby pozwalał na szybkie i sprawne zrozumienie danej instytucji prawnej oraz umożliwiał w podstawowym zakresie poznanie reguł powstawania i stosowania prawa. Poszczególne definicje i objaśnienia odnoszą się do całych instytucji, kategorii i pojęć z zakresu teorii państwa i prawa oraz poszczególnych omówionych w podręczniku dziedzin prawa. Podręcznik ten okazał się być także przydatny dla studentów prawa (zwłaszcza studentów I roku), jak i prawników-praktyków, ponieważ umożliwia szybką identyfikację w systemie prawa poszczególnych instytucji prawnych, co pozwala na sprawne sięgnięcie do dalszej literatury fachowej. Autor żywi nadzieję, że drugie wydanie niniejszego podręcznika będzie nadal cieszyć się przychylnością Czytelników i w jeszcze pełniejszy sposób będzie dla Nich przydatne, zatem pozwoli na poznanie i przyswojenie niezbędnego zakresu wiedzy zarówno z zakresu prawoznawstwa, jak i poszczególnych przedstawionych w nim dziedzin prawa pozytywnego. Warszawa, maj 2011 r. Zdzisław Muras