Wielki Leksykon Uzbrojenia Wrzesień 1939; to unikatowe wydawnictwo przedstawiające najciekawsze przykłady uzbrojenia Wojska Polskiego w kampanii 1939 roku. Po raz pierwszy zebraliśmy w jednej serii szczegółowy opis polskiego oręża, którym polscy żołnierze w 1939 roku próbowali wykonać niewykonalny wówczas rozkaz - obronę Ojczyzny. Zapraszamy do poznania historii uzbrojenia Wojska Polskiego z 1939 roku oraz osiągnięć polskiej myśli technicznej dwudziestolecia międzywojennego, z których do dziś dumne są następne pokolenia Polaków.

Polska Walcząca – Historia Polskiego Państwa Podziemnego” to pierwsze w Polsce wydawnictwo przedstawiające, w sposób fachowy i kompletny, heroiczną walkę Polaków o niepodległość, poczynając od ostatnich strzałów kampanii wrześniowej, a kończąc na nierównym boju z oddziałami NKWD i Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego. W naszej serii przedstawiamy wszystkie aspekty największej podziemnej armii świata, jaką była konspiracja polska, w jej wszystkich barwach i odcieniach. Zapraszamy do poznania niezwykłej historii ludzi pełnych odwagi i pogardy śmierci, którzy walczyli, często w beznadziejnej walce, o dobro dla nich najwyższe – niepodległą Polskę.

Kolekcja "Samoloty Wojska Polskiego. 100 lat Polskich Skrzydeł" to wyjątkowa seria 50 monografii poświęconych maszynom, na których - począwszy od zarania lotnictwa wojskowego w Polsce - latali i walczyli nieustraszeni polscy piloci. Opisujemy zarówno nowoczesne konstrukcje obecnie wykorzystywane w polskich siłach powietrznych jak i te, które od dawna zdobią sale wystawowe muzeów na całym świecie. Do współpracy przy tej unikatowej kolekcji zaprosiliśmy znanych i cenionych ekspertów z dziedziny lotnictwa wojskowego: Michała Fiszera, Jerzego Gruszczyńskiego oraz Wojciecha Mazura. Rysunki poszczególnych modeli tworzą : Robert Gretzyngier, Tomasz Grotnik i Jarosław Wróbel. W każdym tomie czytelnicy mogą znaleźć historię danej konstrukcji, ciekawostki z nią związane, kilkadziesiąt zdjęć oraz barwne i techniczne rysunki opisywanego statku powietrznego.

W oparciu o źródła drukowane, a często i rękopiśmienne, autor przywołuje mało znane lub w ogóle nieznane epizody z życia poetów i pisarzy żyjących w epoce narodowej niewoli. Rekonstruuje zatem sławne podróże Adama Mickiewicza i Juliusza Słowackiego na Wschód, pisze o wielokrotnych powrotach Henryka Sienkiewicza do Krakowa, a także – o tajemnicach pierwszej wizyty w tym mieście Stefana Żeromskiego. Czytelnik znajdzie tu teksty o podróżach autora Trylogii do Paryża oraz o związkach z tym miastem Ferdynanda Hoesicka. Pozna tajniki biografii pochodzącego z Tarnowa Józefa Szujskiego, pierwszego profesora historii Polski na Uniwersytecie Jagiellońskim, podobnie jak i mało znane fakty z życia Włodzimierza Tetmajera, malarza i poety. Zainteresuje się zapewne okolicznościami, w jakich powstał obraz Jana Matejki Kościuszko pod Racławicami oraz – jak wyglądała wędrówka Tadeusza Micińskiego po tajemniczych zakamarkach Złotego Pałacu w Bizancjum. Franciszek Ziejka (ur. 1940) – historyk literatury i kultury polskiej, profesor honorowy Uniwersytetu Jagiellońskiego, rektor tegoż w latach 1999–2005, przewodniczący Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich w latach 2002–2005, członek czynny Polskiej Akademii Umiejętności, przewodniczący Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa (od 2005). Przez osiem lat wykładał w uniwersytetach francuskich i portugalskich. Bada przede wszystkim dzieje literatury i kultury polskiej czasów narodowej niewoli. Ogłosił kilkaset artykułów i ok. dwudziestu książek naukowych, w tym: „Wesele” w kręgu mitów polskich (1977), Złota legenda chłopów polskich (1984), Paryż młodopolski (1993), Nasza rodzina w Europie (1995), Miasto poetów (2005), Moja Portugalia (2008), Mistrzowie słowa i czynu (2011), Polska poetów i malarzy (2011), Jan Paweł II i polski świat akademicki (2014), W drodze do sławy (2015).

Co to znaczy być matką córki? Jakie są doświadczenia córek? Jak matki i córki rozumieją „bycie kobietą” i jak budują swoje miejsce w świecie, w którym płeć jest jednym z głównych punktów odniesienia? Kobiecość ma być przekazywana córkom przez matki – jaką wersję kobiecości przekazały nam matki, a jaką my przekazujemy córkom? Autorka odpowiada na te pytania, analizując wizerunki relacji matka–córka obecne w polskiej kulturze popularnej i sztuce oraz doświadczenia dwóch pokoleń kobiet. Książka ma charakter nowatorski, gdyż w polskiej literaturze z zakresu socjologii i psychologii oraz gender studies wciąż niewiele jest prac na ten temat. Unikalny jest też jej interdyscyplinarny charakter – autorka odwołuje się do badań i teorii z obszaru socjologii, psychologii społecznej, kulturoznawstwa i krytyki sztuki, wypełniając lukę w wiedzy i rozumieniu tego, czym jest związek matki i córki. Dziś, gdy kobiety są coraz bardziej świadome swojej historii i odrębności własnych doświadczeń, szukają wiedzy o tym, co determinuje relacje między nimi – zarówno w rodzinie, jak i społeczeństwie. Ta książka dostarcza wiedzy o często najważniejszej w życiu kobiet relacji: o związku między matką a córką. „Głęboka świadomość metodologiczna, jawność warsztatu empirycznego i umiejętność (socjologowie wiedzą jak trudno osiągalna) balansowania między teorią a empirią to podstawowe atuty książki. Tylko bardzo mocno ugruntowana wiedza i głęboki namysł mogą dać efekt w postaci niecodziennego stylu tej pracy: język jest prosty, czytelny, dojrzały. Skąd się to bierze? Otóż – poza szacunkiem dla przyszłego odbiorcy – powodem jest według mnie pewność metodologiczna i pewność poznawcza autorki. Interdyscyplinarność jawi się w tej książce jako szansa, a nie przejaw socjologicznej bezradności. Nowe sfery rzeczywistości i nowe sposoby o niej mówienia – oto podstawowa wiara badaczki”. Z recenzji prof. dr hab. Hanny Palskiej Dr Elżbieta Korolczuk – socjolożka, pracuje na Uniwersytecie Södertörn w Sztokhomie i na Uniwersytecie Warszawskim. Bada kategorię płci oraz rodzicielstwo, ruchy społeczne i społeczeństwo obywatelskie. Jest współredaktorką (z Renatą E. Hryciuk) książek Pożegnanie z Matką Polką? Dyskursy, praktyki i reprezentacje macierzyństwa we współczesnej Polsce i Niebezpieczne związki. Macierzyństwo, ojcostwo i polityka. Najnowsze publikacje to Rebellious Parents. Parental Movements in Central-Eastern Europe and Russia przygotowana we współpracy z Katalin Fábián (Indiana University Press, 2017) oraz Civil Society revisited: Lesssons from Poland wydana z Kerstin Jacobsson (Berghahn Books, 2017).

Monografia podejmuje ważny i aktualny problem jakości współczesnej sprawozdawczości finansowej sprzedaży w Polsce. W pracy opisano szereg wykonanych badań empirycznych nad jakością kluczowych obszarów sprawozdawczości finansowej. W zakończeniu pracy przedstawiono syntetyczne wytyczne dla nauki, praktyki oraz organów regulacyjnych, których wdrożenie, zgodnie z otrzymanymi wynikami badań, powinno przyczynić się do zwiększenia jakości sprawozdań finansowych sporządzanych w Polsce.

Spis treści: Wstęp /3 Rozdział I. Dzieciństwo i młodość Rodzina /8 Dzieciństwo i edukacja /15 Młode lata /20 Rozdział II. U boku Napoleona Od Wschowy do Frydlandu /34 Pierwsze lata Księstwa Warszawskiego /59 W wojnie z Austrią /66 Między dwiema wojnami /102 Na polach bitew "drugiej wojny polskiej" /114 U kresu epoki /171 Rozdział III. Turnowie dziedzicami Dobrzycy Przejęcie dóbr dobrzyckich przez Turnów /186 Ostatni rok życia Kazimierza Turny /197 Dobra dobrzyckie za czasów Tunów /208 Dobrzycka rezydencja za czasów Turnów /242 Rodzina Kazimierza Turny w Dobrzycy /256 Zakończenie /278 Bibliografia /281 Indeks osób /293

Tragiczny zgon króla Przemysła 8 lutego 1296 roku jest jednym z kilku dziejowych wydarzeń, które zadecydowały o dalszej przyszłości Polski. Poprzez parę kolejnych układów małżeńskich, związanych z panowaniem konkretnych osób, otworzył on drogę późniejszej „epoce Jagiellonów” izwiązanej z nią wschodniej orientacji państwa, czego konsekwencją stało się sąsiedztwo z Rosją i coraz bardziej potęgujący się wpływ Imperium carów na wydarzenia w Polsce. Również i przesunięcie granic etnicznych— na wschodzie na korzyść, a na zachodzie na niekorzyść narodowości polskiej — ma związek z historycznymi następstwami tego faktu. W momencie dokonania zbrodni rogozińskiej wielkopolska linia Piastów miała jeszcze szanse przeżycia. Trzydziestokilkuletni król mógł jeszcze doczekać się syna, a gdyby nawet tak się nie stało, zdążyłby doprowadzić do skutku zachodnie małżeństwo swej córki, zgodnie z reprezentowaną przezeń linią polityczną. Trwała stabilizacja rządów na Pomorzu Gdańskim nie dostarczyłaby pretekstu do interwencji krzyżackiej z1308 roku — znów ze wszystkimi dalekosiężnymi konsekwencjami tego wydarzenia, aż po egzystencję i ekspansję Królestwa Pruskiego. Można by stwierdzić, że gdyby nie zamach w Rogoźnie, całe dzieje Polski obracałyby się w granicach zbliżonych do stanu dzisiejszego. Nie zatoczyłyby natomiast kilkuwiekowego koła „Rzeczypospolitej Obojga Narodów”, w szerokich granicach przedrozbiorowych, a potem już tylko w marzeniach, do której to postaci nawiązywało jeszcze — w miarę ograniczonych już możliwości — odrodzone państwo po I wojnie światowej. ze Wstępu

Stanisław Kalisz, jako filmowy dokumentalista, latami podążał polskimi śladami po Syberii, by pokazać prawdę o wielkiej i przeciętnej historii, o bohaterach i zwyczajnych ludziach, o tym co przeminęło i co wciąż żywe. Raz jeszcze postanowił ożywić i przywołać filmowe duchy, tym razem opisując je w drugiej części „Syberyjskiego transu”. W tej książce udamy się na europejską daleką Północ, wybierzemy się do położonej w tundrze przeklętej Workuty, na słynnego „Biełomora” – „Kanał towarzysza Stalina” i na Wyspy Sołowieckie, od których rozpoczął się wyjątkowy w skali całego świata ponury eksperyment z „pieriekowką” – ulepszaniem człowieka, przekuwaniem go w roboczego wołu. Polecimy nie tylko na Syberię, ale także do Kazachstanu, gdzie z naszą bohaterką spróbujemy odszukać maleńką osadę Barataj, w którym jako dziewczynka znalazła się za karę, bo tato był przedwojennym oficerem wojska i brał udział w wojnie 1920 roku. Odbędziemy podróż słynną Koleją Transsyberyjską. Nawiedzą nas duchy. Żelazna dama odkryje swoje tajemnice. A sama Syberia? Ona staje się coraz bardziej modna. Wiele się tam zmieniło, tu i ówdzie wybudowano drogi, hotele, pensjonaty, zajazdy. I robi się nad Świętym Morzem coraz bardziej kurortowo, wczasowo, tłoczno. Jednak ta kraina jest olbrzymia i nadal dzika, więc turystom łatwo się nie podda. Stanisław Kalisz urodził się w 1957 roku. Ukończył Wydział Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego. Jest autorem kilkudziesięciu filmów i reportaży z Azji Środkowej i Rosji, wśród nich m.in.: „Sołowki – początki Gułagu”, „Kanał Stalina”, „Workuta, portret zbiorowy”, „Mój tatuś kat” (o mieszkającej na Syberii córce N. Jeżowa), „Kołyma na dnie życia” (o najcięższych łagrach północno-wschodniej Syberii).

Monografia jest interdyscyplinarna. Obok kwestii z obszaru pedagogiki, które są wiodące, znajdują się tu fragmenty poświęcone historii polskiej prasy specjalistycznej, balneologicznej, a także dziejom medycyny i historii Polski pod wszystkimi trzema zaborami. Te ostatnie stanowią niezbędne tło spraw szczegółowo opisywanych przez Autorkę. Z recenzji prof. zw dr hab. Andrzeja Felchnera

Szeroko zakrojona panorama dziejów zakonu w Prusach od sprowadzenia Krzyżaków do 1525 roku. W książce omówiono kolejne etapy wzrostu terytorialnego państwa zakonnego, kształtowanie się struktury organizacyjnej i sposób sprawowania władzy. Ważne miejsce zajmuje proces urbanizacji i osadnictwa wiejskiego na podbijanych ziemiach, a także nowoczesne ujęcie dziejów kościelnych przedstawiające opis struktur organizacyjnych kościoła oraz życie wspólnoty wiernych. Opisane konflikty militarne z Polską i Litwą, a także stosunki z Inflantami, Szwecją i Danią pozwalają lepiej zrozumieć, w jaki sposób państwo krzyżackie stało się potęgą polityczną i militarną w ówczesnej Europie. Autorzy uwzględnili nie tylko najnowsze wyniki badań, ale także zaprezentowali własne, oryginalne przemyślenia.

Nie tylko w dziejach Rzeczypospolitej trudno o przykład większego męstwa i poświęcenia niż obrona Lwowa w okresie 1918–1919. Kiedy Wielka Wojna dobiegła praktycznie końca, mieszkańcy tego pięknego miasta w dzień Wszystkich Świętych, 1 listopada 1918 r., wyszli rankiem na ulice. Nie mogli jednak udać się na groby swych bliskich. Po Lwowie krążyły bowiem uzbrojone i strzelające w różnych kierunkach oddziały Ukraińców, którzy korzystając z wojennej zawieruchy postanowili z zaskoczenia zawładnąć ówczesną stolicą Galicji. Tu, gdzie od tylu wieków była Polska, teraz miała być tylko Ukraina. Lwów był oczywiście miastem kilku kultur, narodowości i kilku religii, ale żywioł polski był cały czas dominujący, nawet pod zaborami. Mieszkali tam Żydzi, Ormianie, w niedużym procencie również Ukraińcy – do tej pory wszyscy żyli tu w zgodzie. Kwitnące w tym mieście kultura, sztuka i nauka, były w olbrzymim stopniu dziełem Polaków. Przez parę wieków również obrona przed zalewem muzułmańskim spoczywała na barkach Rzeczypospolitej. Jednak 1 listopada 1918 r. nad miastem załopotały żółto-niebieskie flagi. Zaskoczenie Polaków było olbrzymie, ale jeszcze większa okazała się chęć walki, obrony ukochanego miasta. Kto jednak miał to uczynić, skoro tyle polskiej krwi polało się wcześniej na wszystkich frontach Wielkiej Wojny? Do obrony spontanicznie przystąpiła więc młodzież, dzieci w zasadzie; byli za młodzi, by wcześniej zostać wcielonymi do zaborczych armii. Nikt nie kazał im walczyć, to był potężny zryw serc. Broni prawie nie mieli, musieli ją dopiero sukcesywnie zdobywać. Odwagę Orląt Lwowskich, jak nazwano tych młodych bohaterów, wspomagał spryt i świetna znajomość terenu. Do walki stanęło niewielu zawodowych oficerów oraz 1374 uczniów szkół powszechnych i średnich oraz studentów. Najmłodszy z nich miał zaledwie 9 lat… 13-letni Antoś Petrykiewicz, poległy od zadanych mu ran, został najmłodszym kawalerem Orderu Virtuti Militari… Śmiercionośna kula dopadła 14-letniego harcerza Jurka Bitschana... Nieraz ginęły całe rodzeństwa, jak Tadeusz (21 lat), Jan (18) i Helena (15) Grabscy… Na tragiczny krzyk wydobywający się z okrążonego przez Ukraińską Armię Halicką miasta zareagowała Ojczyzna, która właśnie zaczynała się odradzać. W porę nadeszła pomoc, najpierw ochotnicza, a potem regularna, wojskowa. Wybitny historyk prof. Wojciech Roszkowski sławi w tej książce męstwo Orląt Lwowskich. W Krakowie ma stanąć ich pomnik. Ta publikacja służy nie tylko propagowaniu prawdy historycznej, ale też wyrażeniu wdzięczności wobec Orląt i ma wspomóc finansowo budowę pomnika ku ich czci albowiem z każdej książki 10 zł przeznaczone jest na budowę pomnika Orląt Lwowskich w Krakowie.

„Sprecyzowanie cech instytucji totalnej jest możliwe dzięki określeniu właściwości kultury i tożsamości organizacyjnej więzienia w Jaworznie, a szczególnie procesu zmiany tej kultury. Wydaje się to ważne nie tylko dla badań historycznych mających na celu wyjaśnianie i interpretowanie dziejów więziennictwa w Polsce, ale także w obliczu funkcjonowania współczesnych zakładów karnych. Przykład więzienia w Jaworznie wskazuje, jak kultura organizacyjna instytucji totalnej przekształca się ze względu na ład społeczny, w którym funkcjonuje, oraz w wyniku własnego, najpierw doraźnego, a potem utrwalającego się, zawężania znaczeń wartości, więzi i postaw. [...] Cechy kultury organizacyjnej i tożsamość organizacji w znacznym stopniu decydują o rodzaju zależności między instytucją a człowiekiem, określają, w jakim zakresie organizacja panuje nad nim, pozwalają także założyć, jak bardzo człowiek będzie skłonny poddać się władzy instytucji. To on tworzy kulturę, dlatego twierdzenie o zależności organizacji od działającego w niej człowieka, chociaż nie jest odkrywcze, może wyznaczać tok myślenia o wspomnianym więzieniu jako instytucji totalnej”. Z Zakończenia „Niniejsza publikacja stanowi interesującą analizę funkcjonowania Więzienia Progresywnego w Jaworznie jako przykładu »instytucji totalnej«. Jakkolwiek w literaturze historycznej dzieje tej placówki penitencjarnej były już kilkakrotnie opisywane, Małgorzata Gałęziowska zaproponowała w swej książce oryginalne, interdyscyplinarne ujęcie tej problematyki, wykorzystując zarówno narzędzia warsztatowe historyka, jak i socjologa”. dr hab. Zdzisław Zblewski, Uniwersytet Jagielloński Małgorzata Gałęziowska (ur. 1972) – doktor nauk humanistycznych, historyk, socjolog, kustosz dyplomowany w Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie. Studiowała na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika (1996)i Katolickim Uniwersytecie Lubelskim im. Jana Pawła II (2002). Koncentruje się na kulturowych i komunikacyjnych aspektach współczesności i historii najnowszej.

Tytułowym bohaterem jest Mickiewicz – ale nie jest on w tej książce tematem jedynym ani nawet głównym. Znalazło się w niej kilka przykładów relacji artystycznych, w których Mickiewicz jest jedną ze stron. Relacje te są różnorodne, nie tylko o charakterze wpływu: są to również wspólne Mickiewiczowi i innym, niekiedy bardzo odmiennym od niego autorom matryce estetyczne i myślowe, a także podobieństwa zachodzące tam, gdzie bezpośrednie oddziaływanie z całą pewnością nie nastąpiło. Związki przedstawione w poszczególnych rozdziałach mają przy tym różne zwroty – „do Mickiewicza” lub „od Mickiewicza”: są to zarówno zjawiska artystyczne tworzące podglebie dla jego tekstów, jak i przypadki, w których jego twórczość stanowi pole odniesień dla innych dzieł. Dr hab. Iwona Puchalska (ORCID: 0000-0003-0681-7460) Adiunkt w Katedrze Komparatystyki Literackiej Wydziału Polonistyki UJ. Zajmuje się związkami muzyki i literatury, operą i teatrem muzycznym, problemami adaptacji, zjawiskiem improwizacji literackiej oraz uwarunkowaniami recepcji utworów muzycznych i literackich. Autorka książek: Sztuka adaptacji. Literatura romantyczna w operze dziewiętnastowiecznej (Universitas, Kraków 2004), Improwizacja poetycka w kulturze polskiej XIX wieku na tle europejskim (Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2013), Muzyka w okolicznościach lirycznych. Zapisy słuchania w poezji polskiej XX i XXI wieku (Księgarnia Akademicka, Kraków 2017).

This book features the mechanisms underlying the life of Jewish communities and the policies pursued by their authorities in the Polish-Lithuanian Commonwealth in the 17th-18th centuries on the example of two communities: Poznań and Swarzędz. It covers such issues as election of community officials and their responsibilities, the rabbi's office, community courts, craftsmen's guilds and brotherhoods, control exercised by the community authorities over residents, the community's fiscal policy, the relations between the principal community (in that case Poznań) and its branch (here Swarzędz), and the relations between Jewish communities and non-Jewish authorities. Anna Michałowska-Mycielska is a historian working at the Institute of History, Warsaw University. The subject of her studies is the history and culture of Jews in the Polish-Lithuanian Commonwealth in the 16th-18th centuries. She published: Między demokracją a oligarchią. Władze gmin żydowskich w Poznaniu i Swarzędzu (od połowy XVII do końca XVIII wieku) [Between Democracy and Oligarchy: Jewish Communal Authorities in Poznań and Swarzędz from the Middle of the Seventeenth to the End of the Eighteenth Century], Warszawa 2000 Gminy żydowskie w dawnej Rzeczypospolitej. Wybór tekstów źrodłowych [Jewish communities in the Polish-Lithuanian Commonwealth. Selection of Source Texts], Warszawa 2003 Pinkas kahatu swarzędzkiego (1734-1830) [Pinkas of the Swarzedz Kahal (1734-1830)] Warszawa 2005 Sejmy i sejmiki koronne wobec Żydow. Wybór tekstów źródłowych [Diets and Dietines in Poland and the Jews. Selection of Source Texts], Warszawa 2006 Sejm Żydow litewskich (1623-1764) [The Council of Lithuanian Jews (1623-1764)], Warszawa 2014

Przekazujemy Czytelnikom czternastotomową serię publikacji będących rezultatem badań zespołu historyków wychowania z kilku polskich ośrodków akademickich, prowadzonych w ramach grantu Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki, na temat Komisji Edukacji Narodowej model szkoły i obywatela – koncepcje, doświadczenia i inspiracje. TOM I: Kalina Bartnicka, Katarzyna Dormus, Agnieszka Wałęga: Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Cz. I O Komisji – wprowadzenie. Cz. II Wybór tekstów źródłowych TOM II: Andrzej Meissner, Agnieszka Wałęga: Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Słownik biograficzny TOM III Cz. 1: Jan Ryś: Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Akademia Krakowska. Szkoła Główna Koronna TOM III Cz. 2: Janina Kamińska: Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Akademia Wileńska. Szkoła Główna Wielkiego Księstwa Litewskiego TOM IV: Dorota Żołądź-Strzelczyk, Michał Nowicki, Krzysztof Ratajczak, Justyna Gulczyńska: Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Szkoły w Wydziale Wielkopolskim TOM V: Kalina Bartnicka, Katarzyna Dormus: Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Szkoły w Wydziale Mazowieckim TOM VI: Andrzej Meissner, Ryszard Ślęczka, Marzena Pękowska: Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Szkoły w Wydziale Małopolskim TOM VII i VIII: Adam Massalski, Ewa Kula: Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Szkoły w Wydziale Wołyńskim i Ukraińskim TOM IX: Mariusz Ausz, Kazimierz Puchowski: Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Szkoły w Wydziale Pijarskim TOM X: Irena Szybiak, Katarzyna Buczek: Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Szkoły w Wydziale Żmudzkim TOM XI: Janina Kamińska: Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Szkoły w Wydziale Litewskim TOM XII: Wiesław Jamrożek, Jolanta Szablicka-Żak: Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Szkoły w Wydziale Nowogródzkim TOM XIII: Stefania Walasek: Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Szkoły w Wydziale Poleskim TOM XIV: Krzysztof Ratajczak, Michał Nowicki: Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Bibliografia

Przekazujemy Czytelnikom czternastotomową serię publikacji będących rezultatem badań zespołu historyków wychowania z kilku polskich ośrodków akademickich, prowadzonych w ramach grantu Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki, na temat Komisji Edukacji Narodowej model szkoły i obywatela – koncepcje, doświadczenia i inspiracje. TOM I: Kalina Bartnicka, Katarzyna Dormus, Agnieszka Wałęga: Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Cz. I O Komisji – wprowadzenie. Cz. II Wybór tekstów źródłowych TOM II: Andrzej Meissner, Agnieszka Wałęga: Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Słownik biograficzny TOM III Cz. 1: Jan Ryś: Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Akademia Krakowska. Szkoła Główna Koronna TOM III Cz. 2: Janina Kamińska: Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Akademia Wileńska. Szkoła Główna Wielkiego Księstwa Litewskiego TOM IV: Dorota Żołądź-Strzelczyk, Michał Nowicki, Krzysztof Ratajczak, Justyna Gulczyńska: Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Szkoły w Wydziale Wielkopolskim TOM V: Kalina Bartnicka, Katarzyna Dormus: Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Szkoły w Wydziale Mazowieckim TOM VI: Andrzej Meissner, Ryszard Ślęczka, Marzena Pękowska: Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Szkoły w Wydziale Małopolskim TOM VII i VIII: Adam Massalski, Ewa Kula: Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Szkoły w Wydziale Wołyńskim i Ukraińskim TOM IX: Mariusz Ausz, Kazimierz Puchowski: Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Szkoły w Wydziale Pijarskim TOM X: Irena Szybiak, Katarzyna Buczek: Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Szkoły w Wydziale Żmudzkim TOM XI: Janina Kamińska: Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Szkoły w Wydziale Litewskim TOM XII: Wiesław Jamrożek, Jolanta Szablicka-Żak: Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Szkoły w Wydziale Nowogródzkim TOM XIII: Stefania Walasek: Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Szkoły w Wydziale Poleskim TOM XIV: Krzysztof Ratajczak, Michał Nowicki: Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Bibliografia

W prezentowanej książce przedstawiono system funkcjonowania aparatu cenzury w Polsce w latach 1944–1960, w szczególności takie aspekty organizacji cenzury, jak metodyka pracy cenzorów, sposoby rekrutacji, stopień zaangażowania ideologicznego i partyjnego, harmonogram pracy, schemat szkoleń ideologicznych oraz pozaurzędowa aktywność. Przedstawiono również okoliczności towarzyszące powstaniu Centralnego Biura Kontroli Prasy, w tym rolę tzw. doradców radzieckich, którzy w grudniu 1944 roku przybyli do Lublina i przejęli w pełni kontrolę nad procesem tworzenia systemu cenzury. W książce opisano zakres oraz formy współpracy aparatu cenzury z Urzędem Bezpieczeństwa/Służbą Bezpieczeństwa, której efektem były represje wobec rozmaitych grup społecznych, zawodowych i religijnych (m.in. procesy sądowe oraz długoletnie więzienia). Na podstawie sprawozdań cenzorów z Wydziału Teatrów GUKPPiW odtworzono mechanizm kontroli spektakli teatralnych i zespołów rozrywkowych oraz określono kryteria, wedle których je oceniano. Opisano również działalność Komisji Oceny Wycofanych Wydawnictw (w jej pracach brali udział cenzorzy), która „skazała” na przemiał miliony zdezaktualizowanych politycznie książek, tysiące płyt gramofonowych, czasopism oraz partytur. Odtworzono również metody i kierunki kolportażu prasy oraz książek do PRL oraz skalę dostarczanych do kraju druków, wykorzystując obszerne raporty cenzorów z Samodzielnego Wydziału Obcojęzycznego GUKPPiW, którzy decydowali, czy publikacje trafią do adresata, czy też na przemiał. Ze Wstępu Praca dr Kamili Kamińskiej-Chełminiak zawiera wiele oryginalnych ustaleń opartych o wykorzystanie interesującej bazy źródłowej. Za szczególnie interesujące należy uznać te, które dotyczą cenzurowania widowisk w okresie stalinowskim, współpracy cenzorów z MBP i MSW, ich wpływu na niszczenie księgozbiorów i partytur. Jako nowatorską i zakończoną powodzeniem uznaję próbę pokazania strategii i praktyk społecznych związanych z przenikaniem do Polski wydawnictw zza „żelaznej kurtyny”, w tym publikacji Instytutu Literackiego w Masions-Lafitte. Koncepcja pracy, konsekwentnie przeprowadzona, zmierzała do pokazania różnorodnych wcieleń cenzorów i ról, jakie spełniali w powojennej Polsce. […] Uważam, że jest to monografia o znaczącym zasięgu przedmiotowym i efekcie poznawczym. Autorka wykazała się dużymi kompetencjami i znajomością przedmiotu badań. Z recenzji wydawniczej prof. dr. hab. Dariusza Jarosza

„(…) Autorka podjęła się niezwykle interesującego, a zarazem ambitnego zadania. (…) Zaprezentowane pytania badawcze świadczą dobitnie, że dostrzega złożoność i wieloaspektowość problematyki. Bardzo interesujący wydaje się również sposób rozwiązania zaprezentowanego problemu badawczego. (…) Podjęcie tego niewątpliwie oryginalnego wątku badawczego postawiło Autorkę przed problemem wyboru metod badawczych. Bardzo ważne w tym przypadku jest zachowanie stosownej proporcji w zakresie szeroko pojętej analizy politologicznej oraz opisu historycznego. O sukcesie przedsięwzięcia zadecydowała właściwa operacjonalizacja przyjętych podejść i modeli teoretycznych. Praca charakteryzuje się klarownym wywodem. (…) Została oparta o bardzo bogatą bazę źródłową. (…) Jestem przekonany, że recenzowana monografia stanowi wartościową pozycję naukową i w dużej mierze jest w stanie wypełnić lukę istniejącą na polskim rynku wydawniczym w zakresie omawianej problematyki”. Z recenzji prof. dr. hab. Dariusza Popławskiego – Uniwersytet Warszawski „Doktor Małgorzata Mizerska-Wrotkowska w recenzowanej pracy (…) podjęła się trudnego zadania zbadania zmian w hiszpańskiej polityce zagranicznej i stopnia jej aktywności wobec różnych państw, a także organizacji międzynarodowych na przestrzeni kilku epok historycznych. (…) Nie ma wątpliwości, że cezury chronologiczne pracy są dobrze uzasadnione, stwarzając duże możliwości porównawcze. (…) Z uznaniem należy przyjąć, że Autorka nie bała się spojrzeć na politykę zagraniczną Hiszpanii z szerokiej perspektywy, zarówno pod względem czasu, jak i obszerności tematu. Udało się jej umiejętnie usystematyzować bogaty materiał badawczy. (…) Recenzowana praca stanowi nowatorskie opracowanie problemu hiszpańskiej polityki zagranicznej na przestrzeni prawie trzech wieków, (…) przedstawia nowe interpretacje oraz ujmuje w nowym świetle wiele znanych już wydarzeń i procesów politycznych w wymiarze historycznym. Książka oddaje aktualny stan badań naukowych w dziedzinie historii stosunków międzynarodowych”. Z recenzji prof. dr. hab. Jacka Tebinki – Uniwersytet Gdański

Publikacja stanowi zapis międzynarodowej konferencji naukowej pt. „Zbigniew Brzeziński – Myśl, Działanie, Dziedzictwo”, która odbyła się na Wydziale Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych UW w dniach 20–21 października 2017 roku, stanowiąc tym samym powrót do tradycji cyklicznych, corocznych konferencji wydziałowych. Wystąpienia prelegentów i dyskusje w ramach czterech paneli tematycznych dotyczyły takich obszarów refleksji prof. Zbigniewa Brzezińskiego, jak: natura systemów autokratycznych, podejście państw Zachodu do Związku Radzieckiego i Rosji, rola Zachodu oraz perspektywy dla niego (ze szczególnych uwzględnieniem państw Europy Środkowej) czy też ewolucja porządku międzynarodowego i globalnego układu sił. Treść paneli została opatrzona wprowadzeniem autorstwa dziekana WNPiSM UW prof. Stanisława Sulowskiego oraz podsumowaniem napisanym przez prof. Romana Kuźniara – pomysłodawcę konferencji.