Refleksje zawarte w tomie mieszczą się pomiędzy dwoma biegunami nurtu życiowego społeczno-kulturowym i jednostkowym przeżywaniem starości. Publikacja dotyczy procesów migracyjnych, które coraz częściej wpływają na ludzi starszych i lokują starość w kontekście interakcji globalnych; działań lokalnych, środowiskowych i instytucjonalnych podejmowanych na rzecz seniorów; zagadnień związanych z postawami wobec osób starszych, dyskryminacją ze względu na wiek, zdrowiem, jakością życia i ekoterapią; zindywidualizowanego doświadczania starości w kontekście uczenia się oraz w trudnych sytuacjach życiowych, takich jak choroba czy przemoc domowa.Książka jest adresowana do pedagogów, socjologów, psychologów, studentów i doktorantów zajmujących się problematyką gerontologiczną, a także do przedstawicieli instytucji wspierających osoby starsze.

W książce za cel przyjęto zidentyfikowanie cech mobilności przestrzennej osób starszych (60+) zamieszkujących dzielnicę Śródmieście w Łodzi. Dla zrealizowania głównego celu opracowania zastosowano badanie ankietowe osób starszych (60+) zamieszkujących ten fragment miasta. Przeprowadzone badania dowodzą, że starsi mieszkańcy Śródmieścia za cel codziennych podróży wybiera ją przede wszystkim zakupy (codzienne) oraz odwiedza ją rodzinę i znajomych. Można zatem uznać, że decydują się oni przede wszystkim na zaspokajanie potrzeb podstawowych. W przypadku wyboru środka transportu, należy stwierdzić, że przy przemieszczeniach na krótkie odległości seniorzy decydują się na podróż pieszo bądź środkiem transportu publicznego. Samochód jest preferowanym środkiem transportu głównie przy pokonywaniu większych odległości, w tym w dojazdach do pracy czy przy odwiedzinach rodziny, znajomych. W odniesieniu do pokonywanych odległości, generalnie można stwierdzić, że wraz z wiekiem one maleją, gdyż przemieszczenia na większe odległości związane są przede wszystkim z pracą, którą wykonują głównie młodsi seniorzy.

Iwona Lupa trener, nauczyciel i praktyk w obszarze zarządzania, marketingu i mediów społecznościowych; naukowo związana z Katedrą Marketingu Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Realizatorka wielu projektów badawczych i praktycznych związanych z mediami społecznościowymi. Główny wykonawca grantów naukowych dedykowanych mediom społecznościowym. Aktywny uczestnik licznych konferencji ogólnopolskich i międzynarodowych poświęconych tematyce zarządzania, marketingu oraz mediów społecznościowych, w tym m.in. European Conference on Social Media ECSM jednej z największych konferencji poświęconej tym mediom na świecie.

Problem etyczny w badaniach psychologicznych (oraz praktyce psychologicznej) najczęściej związany jest z eksperymentami. O ile, bowiem badanie dokumentów wtórnych, badania środowiskowe, sondażowe czy ""terapeutyczne"" zachodzić mogą w sposób względnie ""bezinwazyjny"" tak eksperyment badaczy w psychologii wymaga aktywnego uczestnictwa badanego i takiej manipulacji jego zachowaniem, które służyć ma wyciągnięciu wniosków dotyczących powszechnie panujących postaw, opinii czy zachowań.

Autor obala trzy mocno zakorzenione w debacie publicznej przekonania co do imigracji i przyszłości Europy:- kryzys migracyjny się skończył,- przekazując pieniądze Afryce i biednym krajom Azji, powstrzymamy imigrację,- imigracja jest potrzebna Europie ze względów ekonomicznych.Jest wprost przeciwnie. Presja demograficzna w Afryce i Azji narasta; w najbliższych dekadach mieszkańcy tych państw tym łatwiej i chętniej będą wyjeżdżać im będą bogatsi ; spadek populacji nie będzie gospodarczym problemem przyszłości, będzie nim brak pracy.Publikacja chociaż opiera się na analizie badań i licznych danych, została przedstawiona w sposób obrazowy i przystępny dla czytelnika nie zajmującego się codziennie problemami migracji. Jest to bowiem problem uznawany za najważniejsze wyzwanie Unii Europejskiej przez trzy czwarte jej obywateli.

Weronika Kudła prawnik, italianistka. Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji oraz Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. W 2018 roku uzyskała stopień doktora nauk prawnych na Uniwersytecie Jagiellońskim za rozprawę doktorską Wrogość wobec religii a neutralność w orzecznictwie Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych, która stanowi podstawę niniejszej monografii.W piśmiennictwie polskim brak jest studium monograficznego, które w sposób wszechstronny poddawałoby analizie orzecznictwo Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych poświęcone wrogości wobec religii na gruncie zasady neutralności państwa wobec religii deklarowanej w treści Pierwszej Poprawki do Konstytucji. Tym bardziej z uznaniem należy przyjąć nowatorskie i pogłębione opracowanie poświęcone temu zagadnieniu. [ ] Temat rozprawy jest ważny hic et nunc. Warte analizy jest bowiem zagadnienie wykładni i stosowania tzw. klauzuli neutralności państwa wobec religii w orzecznictwie Sądu Najwyższego. Trzeba pamiętać, że kwestia rozdzielenia wiary, religii i polityki, wytyczenia wyraźnych granic między nimi, miała i ma istotne znaczenie zarówno dla sfery wolności jednostki, ale również dla traktowania państwa jako rzeczy wspólnej (republiki).

W tej prowokującej do myślenia książce Tobias Leenaert wskazuje, że dotychczasowe strategie działania na rzecz praw zwierząt się nie sprawdziły. Pomimo działalności tysięcy zaangażowanych aktywistów i coraz bardziej błyskotliwych, a nie rzadko szokujących kampanii, spożycie mięsa i produktów odzwierzęcych wciąż rośnie. Leenaert prezentuje nową wizję tego, jak możemy stworzyć wegański świat. Biorąc pod uwagę naszą obecną sytuację, gdy niemal całe społeczeństwo zależy od wykorzystywania zwierząt, potrzebujemy innego, bardziej pragmatycznego podejścia.

Publikacja stanowi zbiór wykładów akademickich czołowych polskich przedstawicieli socjologii edukacji.Autorzy dokonują oglądu i analizy najistotniejszych problemów dotyczących edukacji takich jak:- proces nabywania kompetencji społecznych w rodzinie, grupach rówieśniczych i zmieniającym się społeczeństwie,- rola edukacji w pomnażaniu kapitału społecznego,- konstruowanie tożsamości jednostek i grup społecznych,- istnienie nierówności społecznych w szkolnictwie,- możliwość kształtowania równych szans edukacyjnych Polaków.Publikacja ukazuje wielowymiarowe społeczne uwarunkowania edukacji, teorie umożliwiające analizę funkcjonowania szkół i innych placówek oświatowych jako instytucji społecznych, a także rolę edukacji w procesach rozwoju społeczeństwa, gospodarki i kultury.

Ekologia nazywana jest szczególnym wyzwaniem XXI wieku. Problemy ochrony środowiska, ekologia człowieka, edukacja ekologiczna, ekologia integralna stają się tematami tak prywatnych rozmów, publicznych debat jak i badań naukowych. Również teologia, a w niej biblistyka i katolicka nauka społeczna interesują się tematyką ekologiczną.Niniejsza publikacja, autorstwa reprezentantów krakowskiego i sandomierskiego środowiska teologiczno - biblijnego, jest próbą dotarcia do korzeni chrześcijańskiego ujęcia kwestii ekologicznej. Impulsem do jej powstania była wydana encyklika papieża Franciszka Laudato si, pierwsza w historii Kościoła ""encyklika ekologiczna"". Ta właśnie książka, w zamyśle autorów, chce być swoistym komentarzem teologiczno - biblijno - społecznym do dokumentu papieża Franciszka poświęconemu ""trosce o wspólny dom"".Pierwszy rozdział autorstwa ks. Tomasza Jelonka rozważa o biblijnych motywacjach ochrony przyrody w oparciu o Księgę Rodzaju fundament Biblii hebrajskiej. Rozdział drugi autorstwa ks. Romana B. Sieronia przybiera postać syntezy kwestii ekologicznej w ujęciu Pisma Świętego i nauczania społecznego Kościoła katolickiego. Ostatni rozdział autorstwa ks. Bogdana Zbroi koncentruje się na ekologicznych akcentach znaku rozmnożenia chleba (J 6,1-15) specjalistycznego tematu związanego ze studiami nad Ewangelią według św. Jana.Niniejszą publikację można polecić wszystkim zainteresowanym problematyką ekologiczną. Może być również lekturą uzupełniającą do lekcji i wykładów z edukacji ekologicznej.

Maria Orsetti (18801957) jest myślicielką, która wprowadziła do polskiej spółdzielczości perspektywę feministyczną i anarchistyczną. Tłumaczka pism Piotra Kropotkina, praktyczka zaangażowana w prace Lubelskiej Spółdzielni Spożywców czy Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej, współzałożycielka spółdzielni wydawniczej Książka, organizatorka Ligi Kooperatystek, połączyła działalność spółdzielczą ze śmiałą wizją radykalnej przebudowy świata. Niniejszy wybór obejmuje najważniejsze (nigdy nie wznawiane) broszury i artykuły Orsetti, a także pierwsze wydanie jej doktoratu pt. Antykapitalistyczne podstawy ruchu spółdzielczego.

W czasach, gdy czytelnictwo w Polsce według szerokich badań socjologicznych, jest bardzo niskie, trudno mówić o satysfakcjonującym rozwoju intelektualnym poszczególnych grup społecznych. Rozwijający się w bardzo szybkim tempie powszechny dostęp do internetu, niezliczone ilości informacji na dowolny temat, dostępne nawet w niewielkich urządzeniach mobilnych stwarza najczęściej ludziom pozory posiadania wiedzy i umiejętności. Biblioteki, w odróżnieniu od wspomnianych mediów, oferują zdecydowanie większe zasoby wiedzy uporządkowanej, kompletnej i kompetentnej, dostępnej na trwałych nośnikach (księgozbiory, fonoteki, filmoteki itp.). Biblioteki zawsze były trwałym źródłem postępu społecznego, organizatorem życia intelektualnego wielu środowisk. W Polsce na przestrzeni wieków biblioteki były narodowym kapitałem kulturotwórczym, nośnikiem polskości, gwarantem wysokiej jakości wiedzy.Opracowanie, poza teoretycznym wprowadzeniem dotyczącym form, typologii kapitału, zarządzaniem nim, poświęcone jest problemom funkcjonowania kapitału społecznego bibliotek, jego roli w podnoszeniu jakości życia, przeciwdziałania wykluczeniom społecznym, kształtowaniu postaw obywatelskich, pobudzaniu aktywności społecznej, budowaniu tożsamości lokalnej i regionalnej. Ostatni rozdział poświęcony jest badaniom kapitału społecznego bibliotek.

Charles Handy is one of the giants of contemporary thought. His books on management – including Understanding Organizations and Gods of Management – have changed the way we view business. His work on broader issues and trends – such as Beyond Certainty and The Second Curve – has changed the way we view society. In his new book, Handy builds on a life's work to glimpse into the future and see what challenges and opportunities the next generation faces. How will people cope with change in a world where the old certainties no longer apply? What goals will and should they set themselves? How will they find purpose and fulfilment in their lives? Clear-eyed and optimistic by turns, he sets out the questions that everyone needs to ask themselves, and points us in the direction of the answers.

Wydana 10 lat temu książka Oblicza choroby maniakalno-depresyjnej, przedstawiająca różne oblicza tego fascynującego zaburzenia z perspektywy wieloletniego doświadczenia klinicznego i badawczego prof. Janusza Rybakowskiego, zyskała duże uznanie Czytelników. Po takim okresie tłumaczy autor wiele wątków niewątpliwie wymagało zaktualizowania. Nastąpił znaczny postęp badań dotyczących neurobiologicznej patogenezy choroby, zwłaszcza w zakresie genetyki molekularnej. Opracowano też standardy terapeutyczne choroby afektywnej dwubiegunowej i aby dotrzymać temu kroku, w rozdziale 12 przedstawiono ich aktualną wersję. Ale zasadnicze oblicza choroby maniakalno-depresyjnej pozostają takie same i wszystkie stanowią nieustające źródło fascynacji poznawczej i emocjonalnej, czemu ma służyć lektura tej książk

Profesor Zofia Kawczyńska-Butrym jest znanym socjologiem medycyny, wnikliwym badaczem społecznych problemów zdrowia i choroby, autorką wielu cennych publikacji z zakresu tej problematyki. [] Książka, oparta na bogatej literaturze przedmiotu, poświęcona jest szeroko rozumianej problematyce zdrowia emigrantów, przy czym poruszane w niej kwestie stanowią wielostronną analizę socjologiczną, odbiegając tym samym od wielu publikacji na ten temat, pisanych przede wszystkim z perspektywy medycznej czy wyłącznie epidemiologicznej.Aktualnie wiele organizacji międzynarodowych stymuluje i podejmuje działania na rzecz zdrowia migrantów oraz przemian w obrazie zdrowia i ocen ryzyka zdrowotnego, związanego z ich przyjazdem do krajów przyjmujących. Tworzenie konkretnych programów, mających na celu zabezpieczenie interesów zdrowotnych obu stron, wymaga jednak także diagnoz socjologicznych uwzględniających różnice kulturowe, językowe czy odmienne doświadczenia i przekonania związane z potrzebami zdrowotnymi oraz sposobami ich zaspakajania. Istotne są także warunki, w jakich żyją i pracują migranci, ich relacje społeczne, dostępne źródła wsparcia czy problemy natury emocjonalnej, jakich doświadczają w procesie adaptacji do nowego kraju. Wszystkie te informacje są potrzebne zarówno organizatorom służby zdrowia, jak i personelowi medycznemu, świadczącemu bezpośrednio usługi zdrowotne. Przykładem opracowania przynoszącego taką wiedzę jest recenzowana książka prof. Kawczyńskiej-Butrym.

Why is the incidence of mental illness in the UK twice that in Germany? Why are Americans three times more likely than the Dutch to develop gambling problems? Why is child well-being so much worse in New Zealand than Japan? As this groundbreaking study demonstrates, the answer to all these hinges on inequality. In The Spirit Level Richard Wilkinson and Kate Pickett put inequality at the centre of public debate by showing conclusively that less-equal societies fare worse than more equal ones across everything from education to life expectancy. The Inner Level now explains how inequality affects us individually, how it alters how we think, feel and behave. It sets out the overwhelming evidence that material inequalities have powerful psychological effects: when the gap between rich and poor increases, so does the tendency to defi ne and value ourselves and others in terms of superiority and inferiority. A deep well of data and analysis is drawn upon to empirically show, for example, that low social status is associated with elevated levels of stress, and how rates of anxiety and depression are intimately related to the inequality which makes that status paramount. Wilkinson and Pickett describe how these responses to hierarchies evolved, and why the impacts of inequality on us are so severe. In doing so, they challenge the conception that humans are innately competitive and self-interested. They undermine, too, the idea that inequality is the product of 'natural' differences in individual ability. This book sheds new light on many of the most urgent problems facing societies today, but it is not just an index of our ills. It demonstrates that societies based on fundamental equalities, sharing and reciprocity generate much higher levels of well-being, and lays out the path towards them.

Have good intentions, over-parenting and the decline in unsupervised play led to the emergence of modern identity politics and hypersensitivity? In this book, free speech campaigner Greg Lukianoff and social psychologist Jonathan Haidt investigate a new cultural phenomenon of "safetyism", beginning on American college campuses in 2014 and spreading throughout academic institutions in the English-speaking world. Looking at the consequences of paranoid parenting, the increase in anxiety and depression amongst students and the rise of new ideas about justice, Lukianoff and Haidt argue that well-intended but misguided attempts to protect young people are damaging their development and mental health, the functioning of educational systems and even democracy itself.

Dialog i uprzedzenie podejmuje bardzo nośną ostatnimi czasy problematykę obecności islamu w Polsce. Popularność tego tematu nie znajduje jednak odzwierciedlenia w jakości publikacji. Dominują pozycje, które w celu przyciągnięcia uwagi czytelników eksponują przykłady ekstremalne. W konsekwencji kreowane są i utrwalane stereotypy dotyczące wyznawców tej religii. Niestety powielane są one także przez przedstawicieli środowisk akademickich, którzy w imię popularności i koniunkturalnych korzyści uwiarygadniają swoimi tytułami naukowymi ksenofobiczne treści.Książka pióra Grzegorza Tokarza na pewno do nich nie należy. To logicznie spójny i uporządkowany przekaz na temat wybranych aspektów funkcjonowania ludności muzułmańskiej w krajowej przestrzeni społecznej. Książka mogąca pretendować do miana podręcznego vademecum dla osób pragnących zgłębiać tę kwestię. Lektura obowiązkowa nie tylko dla studentów i adeptów nauki, lecz i wielu doświadczonych badaczy

Dostrzeganie roli kobiet w historii jest sprawą stosunkowo nową. Na początku lat 70. XX wieku powstaje termin herstory dla określenia historii opowiadanej z kobiecego punktu widzenia. Choć na łamach Herito staramy się oddawać możliwie dużo miejsca autorkom i ich tematom, zdecydowaliśmy się cały najnowszy numer poświęcić kobietom ważnym dla środkowoeuropejskiej historii, kultury, polityki i sztuki często zapominanym, niedocenianym bądź celowo wymazywanym.Do wspólnego opowiadania historii Europy Środkowej z kobiecej perspektywy i wywoływania nieoczywistych opowieści zaprosiliśmy znakomite autorki i autorów. Efektem jest ponad dwustustronicowy numer poświęcony odpominaniu przejmujących kobiecych narracji, bohaterek i postaw.W numerze Olga Drenda przygląda się obchodom Dnia Kobiet w krajach demokracji ludowych. Małgorzata Rejmer kreśli poruszający obraz kobiety na przestrzeni epok w kulturze albańskiej. Ostap Sływynski tropi lwowskie ślady Zuzanny Ginczanki i innych pisarek żydowskiego pochodzenia, a Małgorzata Radkiewicz przypomina awangardowe artystki żyjące i tworzące w tym mieście. Marta Madejska opowiada losy Marii Przedborskiej niedocenionej łódzkiej poetki-inspektorki. Teresa Worowska przybliża biografię Alaine Polcz węgierskiej psycholożki i prozaiczki, autorki poruszających wspomnień z końca II wojny światowej pt. Kobiety na froncie, których fragment przetłumaczyła dla nas Karolina Wilamowska.Ponadto w numerze znalazł się tekst Ewy Furgał poświęcony losom polskich działaczek niepodległościowych, esej Grzegorza Piątka o nieznanej szerzej pierwszej polskiej uczennicy Le Corbusiera, a także inspirowana kilkoma niepozornymi fotografiami opowieść Jacka Dehnela o udziale kobiet w polskich powstaniach niepodległościowych w XIX wieku czy tekst Macieja Jakubowiaka o przełamywaniu patriarchatu w polskiej literaturze najnowszej.Na uwagę zasługuje też atlas środkowoeuropejskich dam dizajnu stworzony przez Czesłąwę Freilich i Irmę Kozinę, wywiad Kamy Buchalskiej z czeską wydawczynią Barborą Baronovą o kobiecej historii mówionej, rozprawa Krisztina Nyryego poświęcona pionierce węgierskiego ruchu feministycznego, tekst Aleksandry Wojtaszek o chorwackim Andersenie w spódnicy czy wspomnienie Beaty Nykiel o arcypolskiej Europejce Karolinie Lanckorońskiej.

Leksykon gerontologii obejmuje łącznie ponad 1 200 haseł rzeczowych, w zdecydowanej większości dotyczących kwestii medycznych, społecznych, ekonomicznych, pedagogicznych, psychologicznych i prawnych. Od pierwszego wydania tego leksykonu minęło już dwanaście lat – w tym czasie Adam A. Zych otrzymał tytuł profesora nauk społecznych (2014), wyróżnienie Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej za nowatorskie rozwiązania w zakresie upowszechniania wiedzy gerontologicznej na temat starzenia się społeczeństwa polskiego i aktywizacji społecznej seniorów (2015) oraz honorowy tytuł „Przyjaciel Seniora” (2016). Zmiany treściowe w obecnym wydaniu Leksykonu gerontologii objęły wymianę niektórych z haseł, a nade wszystko aktualizację danych statystycznych lub demograficznych oraz usunięcie drobnych niedokładności, usterek bądź pomyłek rzeczowych, formalnych i literowych, jednak główny korpus tej publikacji zasadniczo pozostał nienaruszony. Na końcu zaś dodane zostały oceny i opinie na temat tego leksykonu przygotowane przez znawców problematyki. Takie walory niniejszego dzieła, jak: rozległy zakres tematyczny, aktualność i szczegółowość, własny styl, przejrzystość narracji, umiejętność wykładu spraw trudnych, niemniej jednak z odrobiną uśmiechu, czy też logiczny układ haseł, sprawiają, że najnowsza edycja Leksykonu gerontologii Adama A. Zycha będzie użyteczna dla wielu Czytelników zainteresowanych złożoną, wielowątkową problematyką starzenia się i wielopostaciowej starości w czasach, w jakich przyszło nam żyć, dojrzewać oraz zmierzać ku kresowi własnego istnienia. Adresatami publikacji są osoby zainteresowane gerontologią, w szczególności geriatrzy, pracownicy socjalni, gerontopsycholodzy, gerontosocjolodzy, pielęgniarki geriatryczne, opiekunowie społeczni, studenci kierunków medycznych, społecznych i humanistycznych.

Książka przedstawia problem alkoholizmu i narkomanii, ich konsekwencje nie tylko dla samego uzależnionego, lecz także dla dzieci alkoholików, a szczególnie rodzeństwa osoby uzależnionej od alkoholu i narkotyków. Funkcjonowanie tych drugich nie jest opisane w literaturze przedmiotu. Celem niniejszej pracy jest naświetlenie grupy, jaką jest rodzeństwo osób uzależnionych. Jak na nie wpływa atmosfera rodzinna związana z uzależnieniem brata lub siostry? Czy ma to swoje konsekwencje w ich funkcjonowaniu w czasie teraźniejszym i w wizji przyszłości? Jeśli skutki są negatywne, to nie tylko dzieci alkoholików, ale także rodzeństwo potrzebuje uwagi i ewentualnej pomocy profesjonalnych terapeutów. Jeśli ktoś, czytając obraz stworzony w rozdziale badawczym, zobaczy siebie lub osobę sobie bliską, zrozumie zachowanie, którego może nie jest w stanie zaakceptować, a które jest przyczyną kolejnych negatywnych skutków w życiu zawodowym i osobistym. W pierwszym rozdziale podjęto próby zdefiniowania takich pojęć, jak „uzależnienie”, „współuzależnienie”, „alkoholizm”. Zamieszczono w nim także informacje dotyczące przyczyn i faz tych zjawisk. Nie zabrakło także zestawień ilości spożywania alkoholu przypadających na jednego mieszkańca wielu krajów świata oraz charakterystyki wybranych narkotyków. W rozdziale drugim poruszono zagadnienie pełnego rozwoju młodego człowieka, do którego potrzebne są sprzyjające warunki, jakie powinna tworzyć rodzina. W wyniku braku realizacji tego zadania pojawiają się komplikacje mogące zaważyć na życiu dorosłym osoby wychowującej się w niezdrowej atmosferze. W tej części scharakteryzowano grupę, którą tworzą Dorosłe Dzieci Alkoholików. Wbrew pozorom jest to bardzo liczebna grupa. Można nie zdawać sobie sprawy z ich istnienia, gdyż osoby te nie chcą mówić o traumach dzieciństwa związanych z alkoholizmem jednego lub obojga rodziców. Rozdział trzeci przedstawia metodologiczne podstawy przeprowadzonych badań na temat cech, przeżyć i funkcjonowania dorosłego już rodzeństwa osób uzależnionych od alkoholu i narkotyków, a mianowicie przedmiot badań, ich cel, problemy, wybraną metodę, techniki i narzędzia badawcze. Na końcu zaprezentowano próbę oraz procedurę badawczą. Ostatni rozdział to próba analizy badań. Opis wyników podzielono na sfery życia badanych, które były wzięte pod uwagę, w celu uzyskania odpowiedzi na postawione pytania badawcze. W dwóch przypadkach udało się porozmawiać zarówno z uzależnionym bratem, jak i jego siostrą. Rodzeństwo, każde osobno, otrzymało propozycję napisania listu do siebie nawzajem. Dwa listy zamieszczono na końcu tego rozdziału.