Literatura, płeć i naród w XIX wieku

Szczegółowa, erudycyjna monografia Corinne Fournier Kiss stanowi istotny wkład w badanie europejskich kontekstów polskiej literatury dziewiętnastowiecznej. Ta udana próba komparatystyczna, daleka zarówno od naiwnej wpływologii, jak i od poszukiwania kultur dominujących i kultur podporządkowanych, konstruuje obiecujący paradygmat studiów porównawczych. Dochodzą do tego olśnienia interpretacyjne. Teraz już wiemy, że bez pani de Stäel, George Sand, E.T.A. Hoffmanna nie wyjaśnimy statusu gatunkowego Poganki Żmichowskiej ani zaskakującego układu postaci w jej Książce pamiątek. Nie zobaczymy czarownicy w kobiecie, która nie ukrywa swej inności, ujrzymy w niej kozła ofiarnego przywracającego spójność wspólnoty. A Orzeszkowa, mimo wielu krytycznych opinii formułowanych pod adresem George Sand, stanie z nią w jednej linii uznanych twórców kultury emancypacyjnej. prof. Grażyna Borkowska, IBL PAN