Wprowadzone przez Autorkę kategorie pozwalają na nowo zobaczyć charakterystyczne dla twórczości Słowackiego, a trudne do opisania napięcia wewnętrzne. W książce Magdy Nabiałek przemiany ujęto w języku poetologicznym, a nie w języku teorii sztuki romantycznej. Zmiany w sposobie postrzegania świata przez twórcę Fantazego polegają na modyfikacji techniki budowy „kadru”, a co za tym idzie – przebudowie pozycji odbiorcy. Zmiana taka może wspomagać (tak upragnioną przez poetę) transfigurację czytelnika, przeprowadzonego – przez „patrzenie” i „widzenie” – do „rozumienia”. Do szczególnych osiągnięć zaliczyłabym analizę Kordiana i Balladyny. Dopiero ta dość złożona propozycja poetologiczna jest w stanie opisać zmienność perspektyw i możliwości widzenia świata ukazaną w tych dramatach, z którą niezupełnie radzą sobie kategorie ironii, fantastyczności, iluzji i deziluzji czy cudowności. dr hab. Magdalena Saganiak, prof. UKSW Historia humanistyki to nie tylko seria zwrotów, lecz także nieustannych powrotów. Jednym z nich jest propozycja Magdy Nabiałek, która na nowo próbuje postawić pytania o szczególny status dramatu i związaną z nim poetykę utworów scenicznych. Swoje rozważania sytuuje zaś w nadal aktualnej dla humanistyki opozycji słowa i obrazu, której potencjału badawczego zdaje się dramatologia nie wykorzystała do dziś. Koncentrując swoją uwagę na problematyce związanej ze zmiennością perspektyw oraz sposobami widzenia świata ukazanymi w dramatach Juliusza Słowackiego, autorka tworzy własną propozycję lektury tekstów autora Kordiana. Analiza wielopłaszczyznowej struktury utworów Słowackiego pozwala jej na odtworzenie architektoniczno-przestrzennej konstrukcji dzieła. Pojęcia sceniczności, kadru, ramy służą tutaj do wskazania wewnętrznych napięć w strukturze dramatu i kryjącego się za nimi potencjału semantycznego. Dzięki temu zaprezentowana analiza zyskuje charakter propozycji teoretycznej wykraczającej poza twórczość jednego autora.

Dr hab. Dorota Połowniak-Wawrzonek adiunkt w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. Jej przedmiotem badań są: stałe związki frazeologiczne współczesnej polszczyzny; wpływ mediów na frazeologię polską; metaforyka militarna w tekstach współczesnej polszczyzny; metafory językowe nawiązujące do czynności przyjmowania pokarmu; język w mediach (głównie język polityki i reklamy); frazeologia w socjolektach. Autorka trzech monografii: Związki frazeologiczne współczesnego języka polskiego motywowane sytuacją walki (zbrojnej) (Kielce 2008), Wpływ mediów na współczesną polską frazeologię (Kielce 2008), Metafory językowe nawiązujące do czynności przyjmowania pokarmu(Kielce–Kraków 2005) oraz ponad sześćdziesięciu artykułów naukowych. Publikuje w pismach krajowych i zagranicznych, m.in. w „Problemach Frazeologii Europejskiej”, „Poradniku Językowym”, „Respectus Philologicus”. W latach 1993–2011 była członkiem Komisji Frazeologicznej Komitetu Językoznawstwa PAN w Warszawie. Książka […] D. Połowniak-Wawrzonek o stałych związkach frazeologicznych i przysłowiach w utworach A. Fredry spełnia swoją funkcję – wypełnia lukę w badaniach nad językiem utworów wybitnego polskiego komediopisarza. […] Jest to pozycja wartościowa, oparta na solidnej podstawie materiałowej, opracowana rzetelnie i w sposób przemyślany. Zastosowana przez Autorkę metoda prezentowania analizowanego i opisywanego materiału pozwoliła jej ukazać wybitnego komediopisarza z jednej strony jako tradycjonalistę, który utrwalał stałe połączenia słowne funkcjonujące w polszczyźnie we wcześniejszych okresach rozwojowych […], z drugiej jako nowatora, który bogaci zasób frazeologii i paremiologii polskiej, dokonując najrozmaitszych modyfikacji związków już istniejących, tworząc liczne ich warianty i przeszczepiając nowe połączenia słowne o obcej proweniencji na grunt polski. Z recenzji dr hab. Elżbiety Koniusz, prof. UJK

Wójcicki żył w ciekawych czasach – towarzyszył wygasaniu nietkniętej oświeceniem szlachetczyzny i narodzinom nowoczesnego społeczeństwa kapitalistycznego. Na warszawskim bruku spotykali się kontuszowcy z fabrykantami, bohaterski patriotyzm z podłym zaprzaństwem, gorliwa wiara z wyrozumowanym libertynizmem. Kazimierz Wyka stawiał pisarzom minorum gentium tamtych czasów zarzut, że nie potrafili intelektualnie przepracować swojej epoki, nie zaproponowali filozoficznej syntezy, nie objęli myślą wszystkich tych fenomenów. To prawda. Wójcicki nie pragnął poznać mechanizmów zniewolenia, nie dążył do zbudowania filozoficznej wykładni zdarzeń i procesów dziejowych, jego refleksja o wnętrzu ludzkim zaledwie ociera się o kilka podstawowych pojęć. Daje w zamian czytelnikowi coś nie mniej cennego: nie wspominając o gospodarce i problemie uwłaszczenia, pokazuje ekonoma i zagrodowego szlachcica, nie dywagując o feudalizmie i stanach społecznych, portretuje starych kontuszowców i magnatów, nie zapuszczając się na tereny historiografii naukowej, opisuje starych wiarusów.

Rozprawa Agnieszki Kuniczuk-Trzcinowicz poświęcona rękopisom Sienkiewiczowskiej nowelistyki, należy do prac, które łączą dokładną wiedzę o pisarzu z wysoką świadomością metodologiczną (…). Otrzymaliśmy wnikliwą, kompetentną i oryginalną rozprawę pod wieloma względami odkrywającą zupełnie nowe aspekty twórczości Sienkiewicza i jego pracy nad tekstem. Co więcej, potwierdzającą – dotychczas raczej intuicyjne i jednostronne – przekonania o warsztacie twórcy, w którym na plan pierwszy wysuwało się zmaganie z materią słowa i zdania. I wbrew przeświadczeniu, że utwór Sienkiewicza był gotowy „w głowie” pisarza i pojawiał się od razu w formie prawie gotowej wymagającej jedynie stylistycznej kosmetyki, autorka pracy udowodniła – ponad wszelką wątpliwość – że było inaczej. Pokazała na wybranych przykładach – z jakim trudem dochodził pisarz do ostatecznej wersji swoich utworów, przez jakie kolejne fazy przechodził tekst, zanim stał się wersją ostateczną. Prof. dr. hab. Tadeusz Bujnicki Agnieszka Kuniczuk jest wytrawnym badaczem charakteru pisma Sienkiewicza, potrafi odczytać to, co dla innych jest nieczytelne. Wkład pracy własnej w tym zakresie jest pionierski. Pionierskie są też ustalenia, dzięki którym otwierają się nowe możliwości interpretacji nowel pisarza. Fachowiec – w profesjonalny sposób – zbadał materiały, które od ponad stu lat czekały na badacza. (…) Zagadnienia czysto tekstologiczne komentowano w kontekście kulturowym, w zasadzie historyczno-kulturowym. Komentarze historyczne, np. wyjaśniające wątpliwe kwestie związane z Koronowem lub z kulturą islamu, są nie tylko ważne i ciekawe, ale wyznaczają autorce istotne miejsce wśród interpretatorów pisarstwa Sienkiewicza, gdyż przy okazji namysłu nad powodem przeredagowania jakiejś frazy autorka w sposób erudycyjny tłumaczy dany fragment tekstu od strony treści. Analiza kolejnych zapisów, skreśleń, nadpisów jest – sama w sobie – fascynująca. Prof. dr. hab. Tadeusz Budrewicz

Seria MODERNIZM W POLSCE Królestwo małoznaczącości to książka wybitna, jedna z najlepszych i najwnikliwszych monografii Białoszewskiego. W swoim nowatorskim i bogatym teoretycznie wywodzie Niżyńska wykazuje, że rdzeń pisarstwa Białoszewskiego opiera się na zespoleniu i wzajemnym warunkowaniu się pozornie wykluczających się przestrzeni traumy i codzienności. Szczególnie cenne rozważania dotyczą czasowości w prozie Białoszewskiego. Posiłkując się rozróżnieniem między kairosem i chronosem (zaproponowanym przez Franka Kermode’a), Niżyńska pokazuje, jak to, co znane i powtarzalne, nabiera u Białoszewskiego atrybutów tego, co rewelatorskie, podczas gdy to, co unikalne i skrajne, staje się cykliczne i codzienne. Autorka proponuje również intrygującą interpretację reprezentacji homoseksualności u Białoszewskiego jako subwersywnego „pełnego odkycia” poprzez narracyjne strategie zacierające różnice między sferą queer a heteronormatywnością. Michał Paweł Markowski, fragment recenzji Trudno przecenić oryginalność Królestwa małoznaczącości Joanny Niżyńskiej. Analiza współgrania trzech paradoksalnych sfer pisarstwa Białoszewskiego — codzienności przenikniętej śladami traumatycznymi, doświadczenia traumatycznego przeżywanego jako codzienne oraz genderowej i seksualnej nienormatywności wplecionej w pozornie tradycyjną reprezentację — pozwala spojrzeć na znajomego nam pisarza w nowym świetle. Ten finezyjny, głęboko przemyślany i wymykający się dotychczasowym kategoriom wywód należy do najznakomitszych osiągnięć w studiach nad Białoszewskim. Najwyższy czas, żeby ta doskonała praca – pierwsza dotycząca Białoszewskiego monografia wydana w Stanach Zjednoczonych – ukazała się w polskim tłumaczeniu. Bożena Shallcross, fragment recenzji

Prezentowane studium mieści się w nurcie ahistorycznym. Nie bada ściśle biograficznego aspektu analizowanych fraszek, lecz stopień ich uwikłania kompozycyjnego, zdolność kreowania sensów naddanych. Refleksją interpretacyjną obejmuje kilkadziesiąt miniatur, widząc w nich - na odpowiednim poziomie odbioru - relatywnie spójny układ o znamionach cyklu (plan teleologiczny). Za podstawowe kryterium wspomnianej właściwości uznaje ogólną zgodność tych utworów z ideą nadrzędną spod znaku elegiae amatoriae. Objęte analizą przykłady fraszek funkcjonują jako różne aspekty tego samego ujęcia literackiego, kreują zasadniczo jednorodny model uczuciowy, rozpoznawany także w innych zbiorach Kochanowskiego. Potwierdzają nadto istnienie bardziej ogólnego podmiotu całości, wyłaniającego się z szeregu podmiotów indywidualnych. Niektóre z wierszy funkcjonują w szerszym niż tylko Fraszki obszarze odniesień jako analogie semantyczne bądź warianty rozwiązań kompozycyjnych w Elegiach, Pieśniach, Foricoeniach, czy Fragmentach. Kontekstualne potraktowanie tych miniatur daje niejednokrotnie możliwość poznania ich ukrytych konotacji.

Niezbadany dotychczas dorobek Maryli Laurent - tłumaczki literatury polskiej na język francuski, ambasadorki kultury polskiej, a jednocześnie traduktologa, literaturoznawcy i etnologa - łączy w sposób unikatowy stopniowe rozwijanie refleksji teoretycznej i prowadzoną równolegle tłumaczeniową praxis. Stwarza to niepowtarzalną okazję do nowego spojrzenia na zagadnienie tłumacza pod kątem wzajemnych relacji między tłumaczem, mającym świadomy, sformułowany projekt tłumaczeniowy, a realizacją tego projektu w konkretnych przykładach. Książka Pasja mediacji. Tłumaczenie jako metaoperacja we francuskich przekładach Maryli Laurent jest pierwszym w kontekście polsko-francuskim studium tłumacza w wymiarze humanistycznym: jako osoby ukształtowanej przez wartości wyniesione z domu rodzinnego, edukację, czytelnicze zainteresowania oraz ludzi spotkanych na drodze zawodowej. W akcie tłumaczenia staje się on podmiotem mediacji definiowanej jako nadrzędna działalność nakierowana na dialog międzykulturowy, a prowadzona na różnorodnych polach aktywności społecznej. W przypadku Maryli Laurent to pasja okazuje się motywacją i sposobem przeżywania wszelkich wysiłków zmierzających do zbliżenia dwóch narodów. Wspólnie z mediacją wyznacza ona telos tłumaczki - przyczynę i cel podejmowanych przez nią działań. Inspirując się językoznawczą teorią Henriego Adamczewskiego, autorka postrzega tłumaczenie w kategoriach metaoperacji, to znaczy procesu sytuującego się w sferze operacji mentalnych wspólnych użytkownikom różnych języków, a manifestujący się na powierzchni tekstu poprzez struktury uwarunkowane odmiennościami systemowymi. Ich realizacje poddane są analizom porównawczym w obszarze zjawisk gramatycznych, tekstowych, narracyjnych i kulturowych w dwutekstach autorów polskiej prozy: Tadeusza Konwickiego, Władysława Terleckiego, Barbary Skargi, Andrzeja Stasiuka, Sławomira Mrożka, Zbigniewa Mentzla, Eustachego Rylskiego i Marka Kijowskiego.

Szczegółowe i przystępnie napisane streszczenie cyklu „Medaliony” Zofii Nałkowskiej („Profesor Spanner”, „Dno”, „Kobieta cmentarna”, „Przy torze kolejowym”, „Dwojra Zielona”, „Wiza”, „Człowiek jest mocny”, „Dorośli i dzieci w Oświęcimiu”) wraz z omówieniem problematyki zgodnie z aktualnym programem nauczania. Opracowanie zawiera również m.in.: charakterystykę bohaterów, wyjaśnienie znaczenia tytułów, słowniczek ważnych terminów (np. behawioryzm, eksterminacja, Holocaust, getto, lager), istotne cytaty, zadania sprawdzające (z kluczem odpowiedzi) i model wypracowania maturalnego („Ludzie ludziom zgotowali ten los” – wizerunek ofiary i kata. Przedstaw portret postaci na podstawie fragmentów „Medalionów” Z. Nałkowskiej. Uwzględnij kontekst historycznoliteracki). Pomoc w przygotowaniu do lekcji, sprawdzianów i matury. Treść opracowania konsultowana z nauczycielami języka polskiego z wieloletnim doświadczeniem zawodowym.

Szczegółowe i przystępnie napisane streszczenie wraz z omówieniem problematyki zgodnie z aktualnym programem nauczania. Opracowanie zawiera również m.in.: plan wydarzeń, charakterystykę bohaterów, przykładowe wypracowania, istotne cytaty, ciekawe i różnorodne zadania sprawdzające. Pomoc w przygotowaniu do lekcji i sprawdzianów. Treść opracowania konsultowana z nauczycielami języka polskiego z wieloletnim doświadczeniem zawodowym.

Szczegółowe i przystępnie napisane streszczenie wraz z omówieniem problematyki zgodnie z aktualnym programem nauczania. Opracowanie zawiera również m.in.: plan wydarzeń, charakterystykę bohaterów, przykładowe wypracowania, istotne cytaty, ciekawe i różnorodne zadania sprawdzające. Pomoc w przygotowaniu do lekcji i sprawdzianów. Treść opracowania konsultowana z nauczycielami języka polskiego z wieloletnim doświadczeniem zawodowym.

Lekcje u Różewicza to książka krytycznoliteracka poświęcona przede wszystkim poezji Tadeusza Różewicza, ale także jego prozie, dramatom i eseistyce. Janusz Drzewucki – towarzyszący wiernie pisarzowi od 1991 roku – kiedy to ukazał się tom Płaskorzeźba – pisze także o jego felietonistyce, satyrach i humoreskach, o autoportrecie wykreowanym w rozlicznych wywiadach prasowych, wreszcie o korespondencji, m.in. z Jerzym Nowosielskim oraz Karlem Dedeciusem, a także o najważniejszych, traktujących o autorze Niepokoju, literaturoznawczych interpretacjach, m.in. Kazimierza Wyki oraz Tadeusza Drewnowskiego. Ponadto Drzewucki pokazuje związki pisarza z matką, z braćmi Januszem i Stanisławem, dialogi, jakie w swojej twórczości prowadził np. z Ezrą Poundem i Czesławem Miłoszem. Na końcu książki znalazły się listy Różewicza do autora z lat 1996–2014, wyimki z dziennika, w których krytyk opowiada o swoich osobistych kontaktach z pisarzem, a także fotografie przedstawiające Różewicza. Lekcje u Różewicza to świadectwo lektury twórczości jednego z najwybitniejszych polskich pisarzy przełomu XX i XXI wieku.

Tom zawiera prace poszukujące w liryce Mickiewicza nowych interpretacji oraz kontekstów egzystencjalnych, aksjologicznych i podmiotowych. Artykuły stanowią świadectwo współczesnych tendencji interpretacyjnych i metodologicznych, preferowanych przez dzisiejszych badaczy. Autorzy starają się opowiedzieć na pytanie, jak wiersze Mickiewicza kodyfikowały dynamikę różnorakich przemian i różnie pojmowanych transgresji oraz czym jest poezja twórcy Dziadów dla współczesnego odbiorcy.

Jan Aleksander Koreywa herbu Dębno (ur. po 1610) pochodził z Wileńszczyzny, studiował w Akademii Krakowskiej (od 1630), a następnie był podstarościm i sędzią grodzkim oszmiańskim. Pozostawił po sobie jedynie dwa druki okolicznościowe, w których upamiętniał rocznicę śmierci królowej Konstancji Habsburżanki i zgon Zygmunta III Wazy oraz koronację Władysława IV Wazy. Utwory te dowodzą nie tylko dobrego obeznania z konwencjami poezji okolicznościowej, ale i pomysłowości w ich przetwarzaniu. Niniejsza edycja zawiera dwa utwory panegiryczne Koreywy: Trenodyję abo Łzy żalu na śmierć Królestwa Ich Miłości (1632) oraz Io tryumfalne na szczęśliwą koronacyją Władysława Zygmunta IV (1633). Pierwszy ma kilkuczłonową strukturę, odwołującą się do konwencji epicedialnych – obejmuje dwa treny oraz poprzedzoną autorskim wierszem Koreywy alegoryczną sielankę, będącą okolicznościową adaptacją eklogi Sannazara. Celem trenodii było upamiętnienie rządów pierwszego Wazy i w dalszej kolejności jego małżonki. Autor dokonał monumentalizacji monarchy poprzez wprowadzenie kontekstów historycznych i topiki antycznej, by na ich tle wyeksponować czyny i cnoty władcy. W drugim panegiryku Koreywa zarysował czyny obejmującego tron Władysława IV. Wyzyskana w liryku konwencja peanu służyć miała nie tylko laudacji nowego monarchy, ale zarazem eksponowała trwałość władzy dynastycznej, wykorzystując do tego celu obszerny poczet królów polskich, inspirowany popularnym zbiorem epigramatów Klemensa Janicjusza.

PROJEKT: EGZYSTENCJA I LITERATURA Seria poświęcona jest wybitnym polskim pisarzom - ich twórczości ujmowanej przez nich samych i interpretowanej przez krytyków jako projekt egzystencjalny, jako próba ustanowienia i zapisania siebie i swojego sposobu odczytywania sensów rzeczywistości, indywidualnego oglądu różnych jej sfer - społecznej, politycznej, etycznej, kulturowej, metafizycznej. Istotnymi kategoriami wyjaśniającymi pisarskie dzieło są w tym przypadku biografia, tożsamość oraz kształtujące je szeroko rozumiane doświadczenie: cielesne i zmysłowe, psychiczne i społeczne, historyczne i polityczne, etniczne i estetyczne, religijne i duchowe... Miłosz w tej książce to ktoś, kto ma bardzo silne poczucie szczególności własnego losu, ale zarazem doświadcza go jako tajemniczej zagadki, zmuszającej do niekończącej się walki o siebie i sens własnego istnienia. Wprowadzając Czytelnika w świat Miłosza, Tomasz Garbol tropi tę zasadniczą sprzeczność, powraca ona bowiem na różnych poziomach myśli poety i zapisanego w jego twórczości doświadczenia. Miłosz z jednej strony afirmuje życie, a z drugiej – wyczuwa ukrytą pod powierzchnią świata grozę pustki. Jest zafascynowany historią i historycznością ludzkiej egzystencji, ale też przerażony okropnością dwudziestowiecznych doświadczeń. To poeta intensywnych przeżyć erotycznych, a zarazem dojmującego doznania samotności. Ponawia próby poetyckiego uchwycenia rzeczywistości, lecz pozostaje w pełni świadomy, jak daremne są to wysiłki. Odsłaniając te paradoksy, Tomasz Garbol przybliża zasadniczą treść myślenia poety o sobie samym i o świecie, w którym przyszło mu żyć. Jest to książka pobudzająca do myślenia, można ją wpisać w krąg popularyzacji wysokiej i wartościowej, takiej, która stara się rozjaśnić trudne problemy, a zarazem uświadomić ich złożoność. [...] Zarówno wybór losu jako kluczowej kategorii interpretującej, jak i zestaw problemów unaoczniających Miłoszowe zmagania z własnym losem można potraktować jako przesunięcie akcentów w obrębie lektury poety, a więc jako próbę wydobycia z tej lektury nowego tonu. W serii ukazały się tomy: Agnieszka Kałowska, Witkacy. Etyka Marzena Woźniak-Łabieniec, Rymkiewicz. Metafizyka Maciej Urbanowski, Brzozowski. Nowoczesność Anna Legeżyńska, Hartwig. Wdzięczność

Sto trzydzieści lat temu w miasteczku pod Lwowem urodził się pisarz, którego przeznaczeniem była egzystencja w cieniu i na pograniczach: w cieniu grozy i śmierci, na pograniczu jawy i snu; w cieniu gwiazd literackich, na pograniczu epok, prądów i stylów; w cieniu Wielkiej Wojny, która ujawniła groźne oblicze nowoczesności, i na pograniczu upadających Austro-Węgier, potem zaś odrodzonej Rzeczypospolitej. Stefan Grabiński, bo o nim tu mowa, nigdy nie przestał być pisarzem drugorzędnym, choć wciąż aspirował do pierwszorzędności. Ów klasyk polskiej fantastyki inspirował innych twórców tego obszaru, choćby Stanisława Lema. Uwięziony w stereotypowych formułach („polski Poe”, „polski Lovecraft”, „polski Meyrink”), dziś okazuje się pisarzem wyjątkowym, wartym czegoś więcej niż konwencjonalne wzmianki w historycznoliterackich syntezach. Joanna Majewska próbuje odtworzyć jego świat, którego centrum stanowił Lwów. Przypomina miejsca, ludzi, zdarzenia kształtujące wyobraźnię i talent pisarza. Potwierdzenia swoich hipotez oraz intuicji szuka w jego twórczości. Dzieło Grabińskiego ukazuje jako zjawisko oryginalne, uformowane przez osobiste doświadczenie i prowincjonalny mikrokosmos, a zarazem wpisujące się – świadomie lub nie – w przemiany zachodzące w makrokosmosie literatury i kultury europejskiej.

Serge Fauchereau analizuje twórczość plastyczną i literacką Schulza w kontekście awangardowych europejskich prądów literackich i artystycznych XX wieku, odwołując się do takich twórców, jak Alfred Jarry, Alfred Kubin, Franz Kafka, Giorgio de Chirico, Max Blecher, Robert Walser, Leopold Sacher-Masoch, Balthus czy Pierre Klossowski. Odsłania jego głębokie związki z freudyzmem, dadaizmem, surrealizmem i futuryzmem, podkreśla też metafizyczny wymiar jego twórczości. Ukazuje Schulza, na pozór tak bardzo prowincjonalnego, jako artystę na wskroś europejskiego, nawiązującego równoprawny dialog z najwybitniejszymi postaciami i zjawiskami ówczesnej sztuki Zachodu. Książka Fauchereau potwierdza też, że spełniło się wielkie marzenie Schulza, aby wykroczyć z własnym dziełem „poza granice polszczyzny”.

Wyobraźnia zbiorowa narodu zależy od jego znajomości historii. Jest ona przez wieki kształtowana z pokolenia na pokolenie. Bez historii nie da się zrozumieć współczesnych dziejów narodu. Podobnie nie można pojąć stosunków między narodami, bez wglądu w ich historię. Dlatego istotne jest, aby każdy naród znał swoją własną historię, chociaż nie zawsze tak jest. Niniejsza publikacja jest próbą opracowania na podstawie źródeł historycznych i li­terackich martyrologii Polaków na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej, spowodowanej zbrodniczą działalnością ukraińskich nacjonalistów. Stąd wziął się tytuł opracowania: Gol­gota Polaków na Kresach. Realia i literatura piękna. Należy on do tzw. „tematów trudnych”. Z różnych powodów jest bowiem rzadko podejmowany, a nawet często tłamszony. Między innymi dlatego, iż jest on uznany za niepoprawny politycznie. Wielu badaczy nie chce go realizować, gdyż zmierzając do prawdy o ludobójstwie, może narazić się władzom, części elit i innym środowiskom. To są główne powody omijania tematów niewygodnych dla władz III Rzeczypospolitej. Temu zagadnieniu, które sięga rozmiarów hekatomby, poświę­cona jest niniejsza publikacja. Traktuje ona o traumatycznych wydarzeniach, jakie określa się słowem genocidum atrox. Miały one miejsce na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej w okresie II wojny światowej. Ten tragiczny fenomen znalazł odzwierciedlenie na kartach historii. Czerpie z niego inspiracje także literatura piękna, zwana kresową. Analizując utwory literackie, pomijano ich walory artystyczne, koncentrując się przede wszystkim na historii i istocie zjawisk, i procesów społecznych. W związku z tym została podjęta próba porównania rzeczywistości historycznej z li­teracką. Stąd temat brzmi: Golgota Polaków na Kresach. Realia i literatura. Jest aktualny i nieomal dziewiczy, nie zajmowano się nim bowiem w okresie rządów komunistycznych. O ukazanie tragicznej historii nie zadbały również władze ani elity opiniotwórcze III Rze­czypospolitej. Nadal nie upominają się one o prawdę dotyczącą dziejów narodu i nie dążą do potępienia zbrodni dokonanej przez ukraińskie siły nacjonalistyczne. Ukraina zaś glo­ryfikuje morderców bezbronnej, cywilnej ludności polskiej, stawiając im niemal w każdym miejscu „spiżowe” pomniki, co skutkuje tym, iż kaci są uważani są za herosów, a prawdziwi bohaterowie pozostają nieznani. Dlatego istotne jest, aby o ludobójstwie Polaków z rąk ukra­ińskich nacjonalistów pisać i mówić jak najwięcej, z różnych perspektyw, aby naród polski znał własną historię, a Polacy oczyścili z zakłamania swą świadomość i tożsamość narodową. Niniejsza książka stawia sobie za zadanie odpowiedź na pytanie, jak wyglądała Golgo­ta Polaków w świetle realiów, czyli faktów historycznych i literatury pięknej. W tym celu w pracy zebrano i odtworzono na podstawie realiów i tekstów literackich obraz zmagań społeczeństwa polskiego na Kresach południowo–wschodnich ze skutkami ideologii ukra­ińskiego nacjonalizmu.

Żeromski przyjechał do Zakopanego w jednym ubraniu z wystrzępionymi nogawkami spodni, w płaszczu i dziurawych butach. Szewc, owszem, miał warsztat przy Krupówkach, ale za usługę trzeba zapłacić, a opłaty za mieszkanie i jedzenie pochłonęły cały niewielki kapitał, z jakim pisarz wyjechał pod Tatry. Więc znów prosi Oktawię o pożyczkę, którą obiecuje zwrócić z przyszłych honorariów literackich....

Publikacja Marii Prussak i Teresy Rączki-Jeziorskiej stanowi dla mickiewiczologów, historyków literatury w ogóle, wreszcie dla ogółu czytelników wydarzenie wyjątkowe i zgoła sensacyjne. Oto Autorki odnalazły nieznany dotąd badaczom autograf pierwszych czterdziestu wersów Pana Tadeusza Adama Mickiewicza. Każde znalezisko archiwalne, utrwalające ,ślad własnoręcznego pisma poety tej miary i znaczenia dla kultury narodowej, co Mickiewicz budzi zrozumiałe zaciekawienie i po prostu poznawczą przyjemność, a nawet radość. Fragment recenzji

Opowieść o lwowskim dzieciństwie, wojennej młodości, początkach pisarskiej drogi i pierwszych podróżach Stanisława Lema, zilustrowana fotografiami z archiwum rodzinnego, przechodzi niepostrzeżenie w refleksję o świecie schyłku minionego wieku, o szansach i zagrożeniach, o błędnych drogach kultury, o problemach Polski i przyszłości całego naszego globu. W bezpośredniej, skrzącej się dowcipem, ale też momentami „ostrej” rozmowie Stanisława Lema z Tomaszem Fiałkowskim znalazły odbicie współczesne lęki i nadzieje, etyczne i polityczne spory. Wszystko to postrzegamy przez pryzmat biografii pisarza, myśliciela i wizjonera, który przemawia do nas na nowo, w pierwszą rocznicę swojej śmierci.