Uczona Muza

Zodiacus vitae – łaciński poemat filozoficzny, dydaktyczny i naukowy, którego autorem był Marcello Palingenio Stellato (Palingenius), został wydany po raz pierwszy w 1536 roku w Wenecji. Wpływowe dzieło jeszcze w XVI wieku doczekało się trzydziestu trzech edycji, kilku przekładów i polskiej parafrazy, stając się źródłem inspiracji dla najwybitniejszych nowożytnych twórców. W tym gronie znaleźli się m.in. Edmund Spenser i William Szekspir, w Polsce zaś Mikołaj Rej, Jan Kochanowski i Sebastian Fabian Klonowic. Do europejskiej popularności Zodiaku, czytanego również jako lektura w szkołach, przyczyniły się jego encyklopedyczny zamysł, bogaty pejzaż filozoficzny i duże gnomiczne zaplecze. Nie mniej istotnym ogniwem recepcji poematu stały się liczne toposy, odzwierciedlające najważniejsze idee kultury renesansu, które wypełniają każdą z dwunastu ksiąg. Zespolenie różnorodnej wiedzy z wielu dziedzin i poetyckiej wizyjności uczyniło to „niezwykle uczone dzieło”, jak nazywali Zodiak jego czytelnicy i wydawcy, wielkim studium wyobraźni. „Książka pomyślana została niezwykle ambitnie, a sposób realizacji jej założeń budzi uznanie. Autorka dobrze opanowała różnorodne narzędzia oraz warsztaty badawcze: translatorski, neolatynistyczny, polonistyczny, bibliologiczny, i z gracją połączyła je w osobiste instrumentarium wypracowane na potrzeby tak złożonego tematu, jakim było opracowanie źródeł, poetyki i recepcji Zodiaku życia”. Z recenzji prof. dr. hab. Radosława Grześkowiaka