Pojęcie czasu i jego wyrażanie w języku dziecka

Monografia dotyczy rozwoju pojęcia czasu w myśleniu dziecka oraz wyrażania go w języku. Została opracowana na podstawie rozprawy doktorskiej. Jej zasadniczym celem jest opis rozwoju wyrażeń czasowych w strukturze wypowiedzeń dziecka, a więc tych części mowy i fraz, które na poziomie składniowym występują w funkcji okoliczników czasu, będących nieobligatoryjnymi członami zdania. Jest to najczęściej występujący rodzaj okoliczników w języku dziecka (Święcicka, 2019) i najciekawszy zarazem. Na potrzeby niniejszej książki formy te określono mianem modyfikatorów temporalnych (definicja w podrozdziale 4.6).

Motywem podjęcia tej problematyki było zapotrzebowanie na polu psycholingwistyki na zbadanie dystrybucji tego typu określeń u dzieci polskojęzycznych w różnym wieku. Przyswajanie rzeczowników i czasowników jest tematem dość dobrze już opracowanym zarówno w rodzimej, jak i zagranicznej literaturze przedmiotu, natomiast o innych częściach mowy można znaleźć bardzo niewiele informacji. Zazwyczaj są to krótkie paragrafy w monografiach poświęconych innym zagadnieniom. O środkach językowych służących do wyrażania czasu wspomina się zazwyczaj przy okazji analizowania zagadnień związanych z rozwojem poznawczym w zakresie rozumienia i wyrażania czasu, czyli konstruowaniem systemu temporalnego przez dzieci (por. m.in. omówienie prac Weista i Szumana w podrozdziale 2.4). Opracowania te często koncentrują się na kwestiach dotyczących kategorii morfologicznych (czasu gramatycznego, aspektu itp.).