Socjoterapia w pracy z dziećmi i młodzieżą

Poradnik zawiera propozycje programów zajęć socjoterapeutycznych przygotowanych przez praktyków, którzy na co dzień w swojej pracy zawodowej stosują metodę socjoterapii. Pierwszy z programów autorstwa Justyny Kulik – Do biegu, motywacja – start! – ma na celu rozwijanie motywacji do nauki oraz zainteresowań u dzieci ze szkoły podstawowej. Autorka realizując program, skorzystała z założeń metody projektu i wykorzystała elementy filmoterapii w pracy z grupą. Również Joanna Bartecka podjęła próbę podnoszenia motywacji do nauki i rozwijania zainteresowań, jednakże u młodzieży w wieku gimnazjalnym (14–16 lat). W programie, podobnie jak wspomniana Justyna Kulik, wykorzystała metodę projektu i elementy filmoterapii ze starszą wiekowo grupą. Założeniem programu było także wzmocnienie rozwoju osobistego uczestników zajęć oraz postrzegania siebie i swoich możliwości na tle grupy rówieśniczej. Autorkami kolejnego programu socjoterapeutycznego są Elżbieta Chmielecka-Wróbel oraz Ewa Pacucha. Program pt. Podróż do Krainy Czujątek przeznaczony jest dla dzieci w wieku 10–12 lat, a jego celem jest rozwijanie umiejętności radzenia sobie z emocjami oraz rozwijanie empatii. Program był realizowany w grupie chłopców, którzy prezentowali nieakceptowane społecznie sposoby radzenia sobie z przykrymi emocjami, najczęściej w postaci zachowań agresywnych skierowanych na rówieśników. Z kolei Sylwia Lubas podjęła w programie pt. Mediacja drogą do porozumienia próbę rozwijania umiejętności rozwiązywania konfliktów na drodze mediacji szkolnych u dzieci w wieku 11–13 lat. Celem prezentowanego programu jest rozwijanie umiejętności komunikacyjnych i umiejętności współpracy w sytuacji rozbieżności dotyczących interesów czy poglądów. Program ma w swym założeniu dostarczyć podstawowej wiedzy i umiejętności w zakresie prowadzenia mediacji szkolnych jako konstruktywnego sposobu rozwiązywania konfliktów. W rozdziale piątym Sylwia Huczuk-Kapluk zaprezentowała rozważania dotyczące znaczenia oddziaływań socjoterapeutycznych i możliwości ich wykorzystania w pracy z nieletnimi, którzy na podstawie postanowienia sądu zostali skierowani do ośrodków kuratorskich. Autorka podkreśla, że socjoterapia odgrywa istotną rolę w projektowaniu oddziaływań prowadzonych wobec tej grupy dzieci i młodzieży przejawiającej zaburzenia zachowania oraz symptomy demoralizacji, wśród których znajduje się między innymi niska motywacji do nauki, brak zainteresowań, absencja itp. Ostatni z programów autorstwa Aleksandry Kin pt. Świat beze mnie nie będzie idealny adresowany jest do nieletnich uczęszczających na zajęcia do ośrodka kuratorskiego, a jego celem głównym jest przede wszystkim podnoszenie samooceny i poczucia własnej wartości. Program stworzono z myślą o osobach, pochodzących z rodzin dysfunkcyjnych i przejawiających agresywne lub wycofujące się zachowania, różnego typu zaburzenia emocjonalne, niepotrafiących nawiązywać konstruktywnych relacji rówieśniczych, łamiących szkolny regulamin oraz mających problemy ze środkami psychoaktywnymi, ponieważ taka młodzież jest kierowana przez sądy rodzinne do ośrodków kuratorskich. Poradnik stanowi inspirację w pracy wychowawców, nauczycieli, terapeutów, pedagogów i psychologów oraz wszystkich osób, które są zainteresowane socjoterapią i jej możliwościami.