Kryzys w przedsiębiorstwie

Nawet najlepiej zorganizowane i rynkowo przystosowane przedsiębiorstwo nie jest odporne na ryzyko w prowadzeniu działalności gospodarczej. Zwłaszcza, że to ryzyko ma wymiar nie tylko lokalny ale jak doświadczamy tego obecnie - globalny. Obliczem ryzyka w aktywności przedsiębiorstwa jest kryzys, rozumiany jako proces następujących po sobie zjawisk zagrażających bytowi ekonomicznemu przedsiębiorstwa. Jest on postrzegany jako „stały element gry” o charakterze destrukcyjnym, wpisany w pejzaż życia organizacji, ale także przełom w działalności firmy, punkt zwrotny, sekwencja zdarzeń od których uzależnione będzie nie tylko „przeżycie” ale zmierzanie ku rozwojowi, bowiem jak powiadał Lee Iacoca „Kryzys to szansa na sukces, którą trzeba wykorzystać”. Założeniem niniejszej publikacji jest kompleksowe prześledzenie genezy trudności i zagrożeń przedsiębiorstwa, zdiagnozowanie kryzysu – jego przyczyn, symptomów oraz nasilenia (fazy), a następnie zaprezentowanie zarządzającym adekwatnego do diagnozy sposobu wyjścia z kryzysu, tak by obrócić go w trwały sukces. Ustawodawca z założenia nie wkracza z unormowaniami w pierwsze fazy kryzysu. Jednakże, kiedy kryzys w przedsiębiorstwie jest już na tyle poważny, że zaczyna zagrażać innym uczestnikom obrotu gospodarczego, w szczególności wierzycielom, dowolność zarządzających w doborze sposobu ratowania przedsiębiorstwa zostaje prawnie ograniczona. Mają oni możliwość wszczęcia procedury naprawczej w sytuacji zagrożenia niewypłacalnością - kiedy kryzys jest jeszcze możliwy do opanowania, albo w sytuacji, kiedy kryzys jest już głęboki i następuje niewypłacalność jednostki – obowiązek wszczęcia procedury upadłościowej. Obie te procedury wyznaczają zatem ramy prawne możliwych do zastosowania w danych warunkach działań antykryzysowych, którym zarządzający muszą się podporządkować i im sprostać. Unormowania prawa upadłościowego i naprawczego stwarzają płaszczyznę „porozumienia” na styku ekonomii, zarządzania i ciągłości gospodarowania z prawną ochroną wierzycieli. Akcentuje się funkcję sanacyjną przedsiębiorstwa dłużnika w postępowaniu upadłościowym, poprzez restrukturyzację jego zobowiązań w układzie z wierzycielami w ramach tzw. upadłości układowej. „Upadłość” zatem, nie jest już synonimem likwidacji przedsiębiorcy, jego zniknięcia z rynku, ale jest także szansą na odrodzenie przedsiębiorstwa dłużnika. Przyjęta w pracy koncepcja przekrojowej, syntetycznej, ekonomiczno-prawnej projekcji uwarunkowań, przesłanek oraz skutków kryzysu w przedsiębiorstwie będzie przydatna (czy wręcz konieczna) uczestnikom gry rynkowej – przedsiębiorcom lub ich menadżerom, by ocenili własną kondycję i docenili skutki jej załamania. Podmiotom z otoczenia firm, by zwrócili baczną uwagę na standing kontrahentów i skutki ich ewentualnej biznesowej niefrasobliwości.