Historia zamachu sarajewskiego

Zanim sie rozstaniemy i, Wy Panowie, wydacie wasz wyrok, chcialbym temu zapobiec, byscie odniesli ze soba zle o nas wrazenie. Pragnalbym przedstawic Wam w wyrazach jasnych okolicznosci przed zamachem, które wywarly na nas swój wplyw. Prosze Was, posluchajcie mnie uwaznie. Nie zywilismy nienawisci ku Austrii; ale Austria od czasu okupacji Bosni, w ciagu 33 lat, nie uzdrowila stosunków i nie rozwiazala kwestii agrarnej. Oto pobudki, które nas pchnely do zamachu. Nim sie rozejdziemy, chcialbym, azebyscie i Wy nas rozumieli i nie uwazali nas za zwyklych zbrodniarzy. Kochalismy nasz naród, który jeczy pod ciezarami, który zyje w nedzy i biedzie, który nie ma szkól i jest pozbawiony wszelkiej kultury, a dziewiec dziesiatych tego narodu to chlopi. Litowalismy sie nad ich smutnym losem, odczuwalismy ich cierpienia..."".