Spis treści Wstęp (Włodzimierz Mędrzecki) /7 Janusz Żarnowski, Zarys dziejów społecznych ziem polskich 1914-1918 - Królestwo Polskie /15 Jerzy Z. Pająk, Zarys dziejów społecznych ziem polskich 1914-1918 - Galicja /65 Oleh Pawłyszyn, Wieś ukraińska Galicji Wschodniej w latach I wojny światowej: strategie przetrwania, modernizacja społeczna i tożsamość narodowa /117 Tadeusz Epsztein, Wielka własność ziemska na ziemiach polskich podczas I wojny światowej (1914-1918) /161 Mariusz Korzeniowski, Uchodźcy z Królestwa Polskiego i Galicji w latach Wielkiej Wojny /203 Włodzimierz Mędrzecki, Polskie doświadczenie rewolucji 1917-1920 na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej /241 Informacje o autorach /261

Publikację wyróżnia różnorodność podejmowanych tematów znakomicie ilustrujących spektrum najnowszych zainteresowań polskich badaczy zajmujących się kwestiami związanymi z szeroko rozumianą polityką migracyjną. Większość opracowań zawartych w zbiorze została przygotowana na podstawie pogłębionych badań autorskich, a w wielu wypadkach mamy do czynienia z prezentacją wybranych rezultatów kilkuletnich studiów realizowanych w ramach projektów badawczych. Wykorzystano starannie dobrany i przemyślany aparat pojęciowy, poprzez odwołanie się do paradygmatów badawczych charakterystycznych dla dyscyplin, które reprezentują autorzy. Należy zaznaczyć, iż w omawiany wielogłos środowiska migrantoznawczego wpisali się przedstawiciele różnych pokoleń badaczy. [...] Ta wielopokoleniowość w sposób istotny wzbogaca dialog wewnątrz środowiska osób badających zjawiska migracyjne, które oceniam jako bardzo otwarte, a także świetnie ilustruje poszerzanie się i zmiany pól badawczych. Praktyce dialogu międzypokoleniowego towarzyszy w tym wypadku interdyscyplinarny dialog przedstawicieli wszystkich nauk społecznych i społecznych, zainteresowanych badaniem różnych aspektów polityki migracyjnej: politologów, socjologów, etnologów/antropologów, historyków, prawników, ekonomistów, geografów, demografów i innych. W rezultacie otrzymujemy pracę, która znacząco poszerza naszą wiedzę o różnych wymiarach polityki migracyjnej, odsłania nowe pola i optyki badawcze tego zjawiska, wreszcie dokumentuje integrację środowiska badaczek i badaczy migracji, a także bez wątpienia może przyczynić się do dalszego zacieśniania współpracy między nimi. Z recenzji prof. dr. hab. Jacka Schmidta, UAM Poznań

Samowie – lud tubylczy zamieszkający północ Norwegii, Szwecji, Finlandii i Rosji, kiedyś i niekiedy wciąż nazywanych przez innych niewłaściwie Lapończykami. Przedmiotem badań w ramach monografii jest bezpieczeństwo ludzkie oraz zagrożenia dla tychże w kontekście Arktyki analizowane na przykładzie konkretnej grupy, a mianowicie ludu tubylczego Samów. Zagadnienia analizowane w niniejszej rozprawie mają charakter wybiórczy, ale oddający istotę tytułowej problematyki. Ogrom zagadnień i wątków zmusił autorkę do zawężenia tematyki, stąd podtytuł. Celem początkowym niniejszych badań jest przegląd i systematyzacja poglądów na temat bezpieczeństwa ludzkiego oraz charakterystyka tej koncepcji, jak również koncepcji\pojęcia ludu tubylczego. Celem autorki jest zdefiniowanie bezpieczeństwa ludzkiego oraz wskazanie jego specyfiki w kontekście Arktyki, co jest szczególnie wyraźne w przypadku zagrożeń i wyzwań dla bezpieczeństwa ludzkiego w tym regionie. Mają one zdecydowanie specyficzny charakter, dlatego badaczka w dużej mierze skupia się na takich zagrożeniach wynikających ze zmian klimatu. Kolejny cel obejmuje wskazanie elementów koniecznych terminu lud tubylczy. Ten cel można określić jako eksploracyjny i opisowy zarazem. Na problem badawczy tej pracy składa się wskazanie komponentów bezpieczeństwa ludzkiego i odniesienie ich do ludu tubylczego Samów. Główne pytanie badawcze brzmi więc następująco: czy bezpieczeństwo ludzkie Samów jest wystarczające? Szczegółowe pytania badawcze odnoszą się do pięciu kwestii: ? jaka jest specyfika bezpieczeństwa ludzkiego w Arktyce? ? jakie są formy samostanowienia Samów? ? czy uprawnienia przyznane instytucjom reprezentującym Samów są adekwatne? ? co zrobić, aby poprawić tę sytuację? ? czy ludy tubylcze mają prawo do takiego samego samostanowienia jak inne ludy? „Pani Agnieszka Szpak podjęła się niezwykle trudnego zadania zanalizowania sytuacji prawnej, politycznej, społecznej i ekonomicznej społeczności Samów w Arktyce. Złożoność badań wiąże się z dwoma problemami. Pierwszym jest ich podmiot: lud odseparowany geograficznie i klimatycznie od reszty świata. […] Drugim problemem są kwestie definicyjne i instrumenty analizy. Z obu dylematów badawczych wybrnęła bardzo dobrze, proponując czytelnikowi ciekawą lekturę. […] książka jest nowatorska, doskonale udokumentowana i w pełni zasługuje na publikację”. Z recenzji wydawniczej prof. dr hab. Grażyny Michałowskiej

Każde opowiadanie o przeszłości, nawiązujące do wydarzeń, jakie zaistniały w dziejach ludzkości, nie jest jakby fotograficzną kopią faktów, ale zawiera mniejszy lub większy ładunek interpretacji, która jest tworzywem rekonstrukcji właściwej tworzeniu historii. W odniesieniu do historii Izraela możemy wyróżnić dwa poziomy tej interpretacji. Jednym jest interpretacja właściwa Biblii, drugim jest interpretacja nawiązująca do metodologii historii jako nauki, która na przestrzeni dziejów człowieka udoskonalała swoje sposoby poznawcze i metodologiczne zasady poznawania przeszłości. Stąd o historii Izraela można mówić w dwojakim znaczeniu. Będzie to albo wniknięcie we właściwy obraz biblijnego przesłania, albo wycinek naukowego badania w dziedzinie historii jako jednej z humanistycznych nauk szczegółowych. W serii, której drugi wolumin oddajemy do rąk Czytelnika, preferujemy ten drugi punkt widzenia, co w pierwszym tomie zostało szczegółowo rozwinięte. Pamiętamy, że Biblia jest opisem dziejów zbawienia, które dokonują się w historii i poprzez historię, ale opowiedziane są jako swoista interpretacja historii, której zasadniczym celem jest ukazanie działania Bożego. Ten cel Biblia realizuje w sposób niezwykle genialny, dając przebogate pouczenie religijne, którego korzenie sięgają interwencji Bożych w historię ludzkości, narodu wybranego i pierwotnego chrześcijaństwa, ale opisane są szczególnym językiem, w którym realistyczny język historii doskonale staje się kompatybilny z myśleniem mitycznym, symbolicznym, otwierającym możliwości poznawcze ku Transcendencji i jej przejawie (działaniu) w dziejach, co w tym przypadku jest podstawowym celem opowiadania. Doceniając tę wartość Biblii mamy jednak także prawo inaczej ująć historię Izraela tak, aby odpowiadała metodologicznym wymaganiom historii jako szczególnej nauki i to jest celem naszego poszukiwania w ramach przedstawianej tu historii Izraela. Odszukując sytuacje i wydarzenia, które ukazują nauki historyczne, staraliśmy się ukazać szerokie tło pojawienia się Izraela, jakim są dzieje Egiptu i Lewantu, a przede wszystkim jedną z największych katastrof naturalnych na Ziemi, jakim był wybuch wulkanu na Morzu Egejskim. Są to wszystko okoliczności towarzyszące powstaniu Izraela. Temu bowiem tematowi poświęciliśmy niniejszy tom Historii Izraela, o którym można by powiedzieć, że zawiera bardzo zróżnicowany materiał, ale właściwie najmniej mówi o samym Izraelu. Do samych początkowych etapów powstawania tego narodu powrócimy w kolejnym tomie naszych rozważań i wtedy – jak sądzę – informacje, jakimi zajmowaliśmy się obecnie, będą mogły okazać się przydatne. I tak został pomyślany tom, który oddajemy Czytelnikom.

Trzecia część trylogii zawiera biografie prezydentów Stanów Zjednoczonych od Jamesa Earla Cartera do Donalda Trumpa. Ta praca jest zbiorem szkiców biograficznych. Starałem się w miarę możności nadać im jednolitą konstrukcję, choć nie zawsze było to możliwe. Starałem się także nie odrywać biografii prezydentów od epoki, w której żyli, od problemów politycznych, gospodarczych i społecznych, z którymi mieli doczynienia. Od Autora

Piotr Forecki świetnie rozpoznał procedury manipulowania, maskowania czy mistyfikowania pamięci o Zagładzie w różnych obszarach polskiego dyskursu publicznego. Swobodnie porusza się po ogromnym i zróżnicowanym materiale źródłowym: od gazet i czasopism po film, radio i telewizję; od dokumentów parlamentarnych, przez akty prawne do podręczników szkolnych. Odsłania przed czytelnikami zarówno myślowy rodowód, jak i mechanizmy tego, co określa zapożyczonym z nowej humanistyki terminem backlash. Pod tym pojęciem kryją się bowiem działania mające charakter kontruderzenia, będące ofensywną reakcją obronną na wszystko, co zagraża jedynie słusznym wzorcom pamięci historycznej i tożsamości narodowej. Autor uważnie śledzi konsekwencje debaty, jaka rozpoczęła się po publikacji książki Jana Tomasza Grossa o zbrodni w Jedwabnem i pokazuje wielką mobilizację uczonych, publicystów, polityków, instytucji państwa i Kościoła - by powrócić do tego, co było przed Grossem, a jego samego zneutralizować i unieważnić. Ta obrona przez atak ma swoje słowa klucze: „patriotyzm afirmatywny” przeciwko „patriotyzmowi krytycznemu”; „wspólnota dumy” przeciwko pedagogice wstydu”: Na straży heroiczno-martyrologicznego snu o Bezgrzesznej stoją już nie tylko ludzie, lecz także instytucje państwa. Książka Foreckiego budzi nas z tego snu do dorosłego życia na jawie. prof. dr hab. Jacek Leociak (Instytut Badań Literackich PAN, Centrum Badań nad Zagładą Żydów IFiS PAN) Piotr Forecki, doktor nauk humanistycznych, politolog w Zakładzie Kultury Politycznej Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Główne kierunki badań i zainteresowań naukowych: polska pamięć Zagłady, dyskursy antysemickie, współczesne reprezentacje Zagłady w kulturze popularnej, oblicza polskiego nacjonalizmu. Autor książki Od „Shoah” do Strachu Spory o polsko-żydowskq przeszłość i pamięć w debatach publicznych oraz artykułów publikowanych na tamach różnych czasopism naukowych, m.in. Zagłada Żydów. Studia i Materiały”: Studia Litteraria et Historica”: „Środkowoeuropejskie Studia Polityczne”: Przegląd Politologiczny”: Poznańskie Studia Polonistyczne”: Współredaktor serii „Geschichte Erinnerung — Politik. Studies in History, Memory and Politics” w wydawnictwie Peter Lang.

Kolejny, XXI tom, za wiera niektóre wykłady i wprowadzenia do dyskusji prezentowane na interdyscyplinarnym seminarium Studium Generale im. Profesora Jana Mozrzymasa w roku akademickim 2016/2017. Przedstawione opracowania ukazują wybrane dzieła stworzone przez naturę, przez człowieka, a także – wątki historyczne.

Izrael-Palestyna. Kolejna wojna. Jakie są prawdziwe przyczyny konfliktu na Bliskim Wschodzie? Spory polityków, gehenna uchodźców i akcje komandosów, niekończące się zamachy i naloty, operacje wywiadów i rokowania pokojowe… „Gdy Izraelczyk raz znajdzie się w armii, nigdy jej już w pełni nie opuszcza”, pisze Patrick Tyler. Nie tylko dlatego, że do pięćdziesiątki jest rezerwistą – także z tego powodu, że wymaga ona od niego dożywotniej lojalności i dyskrecji. Od powstania państwa Izrael jego przywódcy toczą spór o to, czy ułożyć się z wrogimi sąsiadami, czy też ich sterroryzować lub zniszczyć. Jak dowodzi normalizacja stosunków z Egiptem, rozwiązania dyplomatyczne są znacznie trwalsze. Jednak interesy elit wojskowych, system polityczny i mentalność zmilitaryzowanego społeczeństwa sprawiają, że Izrael zwykle odpowiada na zagrożenie w jeden sposób – zbrojnie, nie zażegnując go, lecz je powiększając. Czerpiąc z wielu źródeł, w tym odtajnionych dokumentów, prywatnych archiwów oraz wywiadów z politykami i wojskowymi, Patrick Tyler snuje niezwykłą opowieść o współczesnej Sparcie Bliskiego Wschodu. Opisuje bitwy i spory polityków, gehennę uchodźców i akcje komandosów, niekończące się zamachy i naloty, operacje wywiadów i rokowania pokojowe… Poruszająca książka. Forteca Izrael stawia Patricka Tylera w pierwszym szeregu historyków Izraela i współczesnego Bliskiego Wschodu. Prowokacyjnie, ale i obiektywnie ukazuje on w niej militaryzm napędzający przywódców Izraela i wyjaśnia obrazowo […], dlaczego pokoleniom nieustępliwych sabrów tak trudno było przemienić swoje sukcesy na polu walki w trwały pokój. - Terence Smith, korespondent „The New York Times” podczas wojny sześciodniowej i Jom Kipur. Tyler stawia pytanie, czy biorąc pod uwagę wizję niekończących się zagrożeń z zewnątrz, odejście od pierwotnej wizji syjonistów jest usprawiedliwione […]. Otrzeźwiająca lektura. - Steve Weinberg, „The Christian Science Monitor” Barwna […]. Wciągająca […]. Jak ukazuje Tyler, Izrael przepuścił niejedną szansę na pokój. - Daniel Byman, „The Washington Post” Tyler, uznany amerykański dziennikarz, dokumentuje izraelski opór wobec inicjatyw pokojowych od samych początków istnienia państwa żydowskiego. - „The Economist”

Ta sensacyjna książka zawiera Księgę J omówioną i skomentowaną przez Harolda Blooma. Według niektórych teorii J (od „Jahwista”) był autorem trzonu hebrajskiej Biblii, napisanego w X wieku p.n.e. Jego dzieło w następnych stuleciach uzupełniano o inne księgi, modyfikowano, na koniec rozdzielono między księgi, które podług chrześcijańskiego nazewnictwa noszą tytuły: Rodzaju, Wyjścia i Liczb. Hebrajska Biblia (Tora) ostatecznie ukształtowała się w II wieku. Tę kwestię autora J badaną już co najmniej od XIX wieku amerykański literaturoznawca Harold Bloom (ur. 1930) podejmuje w specyficzny sposób i w określonym celu. Zakłada, że J była kobietą, arystokratką z otoczenia króla Salomona, pisarką o niezwykłym talencie na miarę Szekspira. To założenie, choć historycznie na wskroś dowolne, pozwala inaczej spojrzeć na Biblię: od strony literackiej. Na tym właśnie polega zamysł Blooma. Z subtelnych analiz tego słynnego historyka i teoretyka literatury wyłania się inny obraz Biblii w części spisanej przez J. Było to dzieło zupełnie nie religijne – pełna wyrafinowanej ironii opowieść o Jahwe, którego charakterystyka musiała się wydać późniejszemu judaizmowi bluźniercza. Choć dziś teorie dotyczące istnienia Jahwisty jako jednego autora nie są powszechnie uznawane, literackie odczytanie Biblii przez Blooma będzie nieocenione dla każdego dociekliwego umysłu i pozwoli – po raz kolejny – stwierdzić, jak wiele czytaliśmy z niezrozumieniem.

Uncovering his family's remarkable and moving stories, Mark Mazower recounts the sacrifices and silences that marked a generation and their descendants. It was a family that fate drove into the siege of Stalingrad, the Vilna ghetto, occupied Paris, and even into the ranks of the Wehrmacht. His British father was the lucky one, the son of Russian Jewish emigrants who settled in London after escaping the civil war and revolution. Max, the grandfather, had started out as a socialist and manned the barricades against tsarist troops, but never spoke of it. His wife, Frouma, came from a family ravaged by the Great Terror yet somehow making their way in Soviet society. In the centenary of the Russian Revolution, What You Did Not Tell recounts a brand of socialism erased from memory - humanistic, impassioned, and broad-ranging in its sympathies. But it also explores the unexpected happiness that may await history's losers, the power of friendship, and the love of place that allowed Max and Frouma's son to call England home.

Elizabeth II is the longest-serving monarch who ever sat on the English or British throne. Yet her personality and influence remain elusive. This book, by a senior politician who has spent significant periods of time in her company, and is also a distinguished historian, portrays her more credibly than any other yet published.

'After my death', George V said of his eldest son and heir, 'the boy will ruin himself in 12 months'. From the death of his father in 1936 to the constitutional crisis provoked by his proposal to the then-married American socialite Wallis Simpson and his subsequent abdication, Edward VIII reigned for less than year. In choosing the woman he loved over his royal birthright, Edward fulfilled his father's prophecy and instigated the monarchy's most significant upheaval of the twentieth century. Retitled 'Duke of Windsor' and essentially exiled, Edward has remained a controversial figure ever since. Through his correspondence with, amongst other confidants, Winston Churchill, Piers Brendon traces Edward's tumultuous life in this superb, pacey biography.

The tragedy of Charles I dominates one of the most strange and painful periods in British history as the whole island tore itself apart over a deadly, entangled series of religious and political disputes. In Mark Kishlansky's brilliant account it is never in doubt that Charles created his own catastrophe, but he was nonetheless opposed by men with far fewer scruples and less consistency who for often quite contradictory reasons conspired to destroy him. This is a remarkable portrait of one of the most talented, thoughtful, loyal, moral, artistically alert and yet, somehow, disastrous of all this country's rulers.

Edward I (1272-1307) is one of the most commanding of all English rulers. He fought in southwest France, in Wales, In Scotland and in northern France, he ruled with ruthlessness and confidence, undoing the chaotic failure of his father, Henry III's reign. He reshaped England's legal system and came close to bringing the whole island of Great Britain under his rule. He promoted the idea of himself as the new King Arthur, his Round Table still hanging in Winchester Castle to this day. His greatest monuments are the extraordinary castles - Caernarfon, Beaumaris, Harlech and Conwy - built to ensure his rule of Wales and some of the largest of all medieval buildings.

Charles II has always been one of the most instantly recognisable British kings - both in his physical appearance, disseminated through endless portraits, prints and pub signs, and in his complicated mix of lasciviousness, cynicism and luxury. His father's execution and his own many years of exile made him a guarded, curious, unusually self-conscious ruler. He lived through some of the most striking events in the national history - from the Civil Wars to the Great Plague, from the Fire of London to the wars with the Dutch.

Henry V's invasion of France, in August 1415, represented a huge gamble. As heir to the throne, he had been a failure, cast into the political wilderness amid rumours that he planned to depose his father. Despite a complete change of character as king - founding monasteries, persecuting heretics, and enforcing the law to its extremes - little had gone right since. He was insecure in his kingdom, his reputation low. On the eve of his departure for France, he uncovered a plot by some of his closest associates to remove him from power.

In answering the question, 'what is history?', E. H. Carr's acclaimed and influential bestseller shows that the facts of history are simply those which the historian selects for scrutiny. His fluent and hugely wide-ranging account of the nature of history and the role of the historian argues that all history is to some degree subjective, written by individuals who are above all peopleof their own time. 

Zaprezentowany tu tekst autorstwa Wacława Sieroszewskiego pochodzi z wydania II. Broszura wyszła drukiem we Lwowie w roku 1938, a wydana została przez Państwowych Wydawców Książek Szkolnych. Publikacja – co zrozumiałe w odniesieniu do daty wydania – obejmowała już całe życie Piłsudskiego. Zamykała ją wzmianka o pogrzebie na Wawelu i na cmentarzu na wileńskiej Rossie. Warto zwrócić uwagę na fakt, że Sieroszewski główny nacisk położył na działalność niepodległościową Piłsudskiego. Konspiracja oraz czas legionowy stanowią zdecydowanie największą objętościowo część broszury. Działalność polityczna po roku 1920 to zaledwie kilka stron tekstu. Kładąc nacisk na określone dokonania swojego bohatera, Sieroszewski wykreował przede wszystkim wzorzec wojownika, przywódcy narodu, wskrzesiciela niepodległego państwa. Było to nawiązanie do romantycznego podejścia do wizji naszych dziejów, do poszukiwania wzorców. Takie ukazywanie biografii Piłsudskiego było powszechne wśród jego orędowników. Przykładem Antoni Anusz, który pisał, że „życiorys Józefa Piłsudskiego będzie z czasem naszą biblią narodową”. Niniejsze opracowanie opatrzone zostało komentarzami uzupełniającymi publikację Sieroszewskiego. Dotyczą one omawianych wydarzeń i prezentowanych osób. W przypisach znalazły się odwołania do literatury z epoki oraz do opracowań współczesnych. Przygotowana publikacja ma na celu przypomnienie broszury Wacława Sieroszewskiego, która była przykładem budowania legendy Józefa Piłsudskiego w II RP. Uzupełniona komentarzami pozwala krytycznie spojrzeć na to zagadnienie z perspektywy współczesnej.

Obraz panowania i upadku szacha Iranu Mohammeda Rezy Pahlaviego. Fascynujący reportaż ukazuje kluczowy konflikt końca XX wieku między odgórną rewolucją, usiłującą wprowadzić „nowoczesność”, a kontrrewolucją fanatycznego integryzmu muzułmańskiego ajatollaha Chomeiniego. "Iran .... W dymie i w huku zmieniali się władcy, upadały rządy, na fotelach zasiadali nowi ludzie. Ale jedno było niezmienne, niezniszczalne, boję się powiedzieć - wieczne: bezradność. Jakże mi te siedziby komitetów irańskich przypominały to, co widziałem w Boliwii i w Mozambiku, w Sudanie i w Beninie. Co robić? A ty wiesz, co robić? Nie wiem. A może ty wiesz? Ja? Poszedłbym na całość. Ale jak? Jak pójść na całość? Tak, jest to problem".

Nieznane opowieści o ludziach żydowskiego pochodzenia, którzy walczyli za Trzecią Rzeszę. Byli szeregowymi żołnierzami i oficerami, służyli w regularnej armii i w Waffen-SS. Według osławionych nazistowskich ustaw rasowych i byli także Żydami. Pochodzili z różnych rodzin, często o tradycjach wojskowych i chrześcijańskich, wstępowali do armii z rozmaitych pobudek: powodowani patriotyzmem, ze strachu, chcąc ochronić rodziny przed prześladowaniami… Autor rozwija wątek po raz pierwszy podjęty w książce Żydowscy żołnierze Hitlera i szczegółowo analizuje doświadczenia żołnierzy, których uznano za Żydów. Zamieszcza zapisy rozmów z ludźmi o fascynujących i zarazem strasznych biografiach. Z ich opowieści o przeżyciach na froncie, o nieustannym zagrożeniu w kraju; z powojennych refleksji dotyczących zarówno minionych wydarzeń, jak i patriotyzmu oraz lojalności, wyłania się wstrząsający obraz ludzi usiłujących przetrwać w ekstremalnych warunkach. Książka Losy żydowskich żołnierzy Hitlera pogłębia nasze zrozumienie skomplikowanej sytuacji tych, którzy walczyli za Trzecią Rzeszę, padając przy tym ofiarami jej rasistowskich praw. Rigg buduje swoją książkę na podstawie indywidualnych narracji, równie poruszających jak niepowtarzalnych, które przypominają nam o złożoności ludzkiej kondycji i ostrzegają przed wydawaniem pochopnych sądów. - Dennis Showalter, autor książki „Patton i Rommel – dowódcy XX wieku”