Alberto Angela oprowadza czytelników po antycznym Rzymie, opowiadając o codziennym życiu jego mieszkańców. Zwiedzamy Wieczne Miasto w zwykły dzień w 115 roku, za panowania cesarza Trajana, w czasach największej potęgi Imperium Rzymskiego. Wędrówka trwa, godzina po godzinie, od wczesnego ranka do północy. Spacerujemy zatłoczonymi ulicami, zaglądamy do warsztatów rzemieślniczych, księgarń i łaźni, na Forum Romanum, do amfiteatru i na targ niewolników. Autor otwiera przed nami drzwi zarówno do rezydencji najbogatszych obywateli, jak i do wielopiętrowych bloków, w których żyli ludzie średniozamożni i ubodzy. Dowiadujemy się, jak mieszkali, w co się ubierali, co jedli, jak wyglądały ich codzienne zabiegi higieniczne, gdzie pracowali i jak spędzali wolny czas. Przyglądamy się relacjom społecznym, sprawowaniu kultów religijnych, rozrywkom. Alberto Angela (ur. w 1962), z wykształcenia paleontolog, z zamiłowania dziennikarz i popularyzator historii, zyskał we Włoszech duży rozgłos jako autor i komentator filmów popularnonaukowych w telewizji RAI, dotyczących prehistorii człowieka oraz historii starożytnej.Niektóre z nich stały się podstawą dla opublikowanych następnie książek. Wydany w roku 2007 Jeden dzień w starożytnym Rzymie był już kilkakrotnie wznawiany we Włoszech, został też przetłumaczony na wiele języków europejskich.

[…] monografia to znakomity przykład antropologicznie i kulturologicznie zorientowanej postawy badawczej. Zaryzykuje stwierdzenie, że unikalnej w polskim środowisku starożytniczym. Zwraca uwagę znakomite opanowanie warsztatu badacza antyku oraz – co nadal zbyt rzadkie wśród polskich historyków zajmujących się światem Greków i Rzymian – bardzo dobra orientacja we współczesnych paradygmatach naukowych i prądach intelektualnych. Paweł Madejski z godną podziwu zręcznością porusza się pomiędzy tradycyjnym warsztatem badawczym a inspiracjami współczesną humanistyką. Uważam, że praca Pomiędzy robur animi a ritus barbarus: zemsta w życiu społecznym republikańskiego Rzymu stanie się ważną pozycją na polskim rynku wydawniczym nie tylko ze względu na oryginalność podjętego tematu, ale na wspomniana wyżej umiejętność skorzystania ze współczesnych prądów humanistycznych. Z recenzji dr hab. Andrzeja Gillmeistra, prof. UZ

Każde opowiadanie o przeszłości, nawiązujące do wydarzeń, jakie zaistniały w dziejach ludzkości, nie jest jakby fotograficzną kopią faktów, ale zawiera mniejszy lub większy ładunek interpretacji, która jest tworzywem rekonstrukcji właściwej tworzeniu historii. W odniesieniu do historii Izraela możemy wyróżnić dwa poziomy tej interpretacji. Jednym jest interpretacja właściwa Biblii, drugim jest interpretacja nawiązująca do metodologii historii jako nauki, która na przestrzeni dziejów człowieka udoskonalała swoje sposoby poznawcze i metodologiczne zasady poznawania przeszłości. Stąd o historii Izraela można mówić w dwojakim znaczeniu. Będzie to albo wniknięcie we właściwy obraz biblijnego przesłania, albo wycinek naukowego badania w dziedzinie historii jako jednej z humanistycznych nauk szczegółowych. W serii, której drugi wolumin oddajemy do rąk Czytelnika, preferujemy ten drugi punkt widzenia, co w pierwszym tomie zostało szczegółowo rozwinięte. Pamiętamy, że Biblia jest opisem dziejów zbawienia, które dokonują się w historii i poprzez historię, ale opowiedziane są jako swoista interpretacja historii, której zasadniczym celem jest ukazanie działania Bożego. Ten cel Biblia realizuje w sposób niezwykle genialny, dając przebogate pouczenie religijne, którego korzenie sięgają interwencji Bożych w historię ludzkości, narodu wybranego i pierwotnego chrześcijaństwa, ale opisane są szczególnym językiem, w którym realistyczny język historii doskonale staje się kompatybilny z myśleniem mitycznym, symbolicznym, otwierającym możliwości poznawcze ku Transcendencji i jej przejawie (działaniu) w dziejach, co w tym przypadku jest podstawowym celem opowiadania. Doceniając tę wartość Biblii mamy jednak także prawo inaczej ująć historię Izraela tak, aby odpowiadała metodologicznym wymaganiom historii jako szczególnej nauki i to jest celem naszego poszukiwania w ramach przedstawianej tu historii Izraela. Odszukując sytuacje i wydarzenia, które ukazują nauki historyczne, staraliśmy się ukazać szerokie tło pojawienia się Izraela, jakim są dzieje Egiptu i Lewantu, a przede wszystkim jedną z największych katastrof naturalnych na Ziemi, jakim był wybuch wulkanu na Morzu Egejskim. Są to wszystko okoliczności towarzyszące powstaniu Izraela. Temu bowiem tematowi poświęciliśmy niniejszy tom Historii Izraela, o którym można by powiedzieć, że zawiera bardzo zróżnicowany materiał, ale właściwie najmniej mówi o samym Izraelu. Do samych początkowych etapów powstawania tego narodu powrócimy w kolejnym tomie naszych rozważań i wtedy – jak sądzę – informacje, jakimi zajmowaliśmy się obecnie, będą mogły okazać się przydatne. I tak został pomyślany tom, który oddajemy Czytelnikom.

Klio, muza historii, z impetem wtargnęła na terytorium Melpomene. P.J. Rhodes W starożytnej Grecji teatr był pierwszym przejawem kultury masowej. Z opiniotwórczej siły tego medium zdawali sobie sprawę zarówno archonci zezwalający na wystawienia, finansujący je choregowie, jak i sami twórcy. Komediopisarze i tragediopisarze sprawnie manipulowali historiami zaczerpniętymi z mitów, by mówić o aktualnych wydarzeniach rozgrywających się poza sceną Teatru Dionizosa. Ambitny cel, postawiony przez Autorkę, polega na odczytaniu zachowanych dramatów poprzez historyczny i polityczny kontekst ich powstania, co może radykalnie zmienić możliwości interpretacyjne, które dotychczas ograniczano do aspektów estetyczno-literackich. „Postrzegam książkę pani Śmiechowicz jako ciekawy tekst wpisujący się w nurt badań tych, którzy nierozerwalnie łączą piątowieczną ateńską «culture» z «power»”. Prof. dr hab. Krystyna Bartol „Otrzymaliśmy szerokie i barwne wprowadzenie do greckiego dramatu. (…) Język harmonijnie łączy naukową erudycję i akademicki warsztat z żywą, wciągającą narracją. (…) Nie tylko nie posiada żadnej konkurencji w dotychczasowych publikacjach polskojęzycznych, ale może spokojnie konkurować z wszystkimi pracami badaczy swojej dziedziny”. Dr hab. Krzysztof Bielawski

Nowe, zaktualizowane i uzupełnione wydanie uhonorowanej prestiżową Nagrodą Klio Mitologii greckiej i rzymskiej prof. Katarzyny Marciniak. Autorka przybliża postaci i wydarzenia z mitologii, bez których nie sposób zrozumieć współczesnej kultury. Poznamy różne oblicza Meduzy, dowiemy się, czy bóg wina Bachus chorował na żółtaczkę, dotrzymamy towarzystwa Arnoldowi Schwarzeneggerowi, gdy jako Herkules będzie przemierzał ulice Nowego Jorku. Książka prezentuje treści na zasadzie leksykonu, co ułatwia poruszanie się w gąszczu mitologicznych postaci i wydarzeń. Zawiera liczne ilustracje i ciekawostki, a także informacje o funkcjonowaniu motywów związanych z daną postacią w literaturze, filmie, sztukach plastycznych czy muzycznych, co uatrakcyjnia lekturę oraz poszerza wiedzę. Autorka zagłębia się w niuanse, których nie sposób znaleźć w klasycznych opracowaniach mitologii. Zabiera czytelnika w fascynującą podróż po kulturowych nawiązaniach do mitologii. Katarzyna Marciniak przedstawia recepcję kultury – zarówno elitarnej, jak i popularnej – pamiętając o tym, że mitologia jest obecna niemal w każdej dziedzinie życia. Autorka rozumie, że odniesienia do mitologii odgrywają istotną rolę społeczną. Traktuje antyk nie jako zamierzchłą przeszłość, ale jako element naszej współczesności, który podlega ciągłym przemianom, odzwierciedlającym transformacje obyczajowe, polityczne i kulturowe. Bada między innymi recepcję bajek Ezopa w różnych regionach świata, odniesienia mitologiczne w serii przygód Harry’ego Pottera i nawiązania do historii starożytnej w grach komputerowych w kontekście kształtowania tożsamości młodych ludzi. Kolejne rozdziały książki dotyczą poszczególnych bogów i bohaterów, poczynając od Achillesa i Afrodyty, a na Prometeuszu, Tezeuszu i Zeusie kończąc. Autorka prezentuje plejadę mitologicznych sław, ale nie zapomina także o innych bohaterach antycznych wierzeń. Na przykład w rozdziale poświęconym Erosowi przeczytamy o jego mniej znanym bracie, Anterosie – bogu ze skrzydłami motyla, symbolizującym miłość odwzajemnioną. Przeczytamy nie tylko o dwunastu pracach Heraklesa, ale też o popularnym kiedyś serialu z Kevinem Sorbo w roli głównej. O Medei dowiemy się, że była barbarzyńską czarodziejką, ale też inspiracją dla XIX-wiecznej sztuki Catulle’a Mendesa (1898) z najsłynniejszą aktorką tamtych czasów, Sarą Bernhardt, w roli głównej. Narcyza poznamy zarówno w wersji „oryginalnej”, jak i w licznych wizualizacjach tej postaci powstających w ciągu stuleci, aż po obraz Salvadora Dalego i przedstawienia teatralne z końca XX wieku. Odyseusz pojawia się w roli zagubionego podróżnika, ale także… samuraja, gdy autorka pisze o projekcie artystycznym Andrzeja Pellera z 2004 roku. Liczba tych kulturowych, a często także popkulturowych nawiązań imponuje.

Mojry. Początek-trwanie-koniec to kolejny tom przywołujący antyczne postaci jako swego rodzaju hasła wywoławcze rozważań humanistów różnych specjalności na ważne tematy powiązane z ideami przez te postaci symbolizowanymi i obecne przez wieki. Wychodząc od przywołania samego mitu, poprzez kwestie czasu, idei oraz wartości związanych z życiem i sztuką aż po szczegółowe interpretacje dzieł, zjawisk, procesów, oraz sposobów przedstawiania człowieka, jego losów i postaw wobec upływającego czasu, zamieszczone w tym tomie teksty przynoszą szeroką panoramę problemów.

Wstrząsająca opowieść o dziejach mitycznego rodu królewskiego, o losach bohaterów dobrze - choć wciąż mało - nam znanych: Agamemnona, Odyseusza, Orestesa, Heleny, Parysa, Kasandry, Klitajmestry, Elektry. "Klątwa Pelopidów" nawiązuje do "Mitologii dla dorosłych" tego samego autora, książki, która miesiącami utrzymywała się na pierwszych miejscach list bestsellerów. Autor przedstawia mity greckie w formie powieści, w sposób dramatyczny i sugestywny, na przekór szkolnej, idealizującej lekturze mitologii. Stanisław Stabryła (ur. 2 listopada 1936 we Lwowie) – polski filolog klasyczny, profesor zwyczajny Uniwersytetu Jagiellońskiego, autor publikacji naukowych i popularnonaukowych na temat literatury łacińskiej okresu augustowskiego oraz kultury antycznej. Wieloletni dyrektor Instytutu Filologii Klasycznej Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Prezentowana obecnie Czytelnikowi książka jest drugim wydaniem studium prosopograficznego poświęconego Germanom w służbie rzymskiej, opublikowanego w 2001 r. Mamy jednak do czynienia z wydaniem znacznie zmienionym. Bardzo duże zainteresowanie pierwszym wydaniem oraz szybkie zniknięcie nakładu z półek księgarń było na pewno silną motywacją do opracowania kolejnego wydania, jednak 16 lat, które minęły od pierwszego wydania, było tak obfite w nowe odkrycia, publikacje i teorie, że nie mogło być mowy o prostym ponownym opublikowaniu pierwotnego tekstu. Konieczne było znaczne uzupełnienie bibliografii, uwzględnienie najnowszych teorii naukowych, wprowadzenie nowych badanych osób, a nawet napisanie obszernych fragmentów rozdziałów na nowo. Powstała zatem praca w dużym stopniu nowa, w sporym zakresie uzupełniona i poszerzona. Przyjęta przy jej tworzeniu metoda prosopograficzna pozwala na ukazanie poprzez badanie losów poszczególnych oficerów żyjących w V w. n.e. pewnych prawidłowości i procesów zachodzących w społeczeństwie i państwie późnorzymskim. Autor pragnie umożliwić Czytelnikom ocenę, na ile barbaryzowało się zachodnie cesarstwo rzymskie i na ile z kolei romanizowali się Germanie w służbie rzymskiej, przy czym drugi proces był znacznie silniejszy i w konsekwencji prowadził do przejmowania rzymskich osiągnięć cywilizacyjnych i administracyjnych przez władców państw germańskich powstających na terytorium zachodniego cesarstwa rzymskiego, co nie pozostało bez wpływu na dalszy rozwój dziejów Europy. Marek Wilczyński, urodzony w Krakowie w 1959 r., ukończył studia historyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim w 1982 r. Stopień doktora (1991 r.) i doktora habilitowanego (2001 r.) oraz tytuł profesora nauk humanistycznych (2013 r.) uzyskał, prowadząc badania nad późnym antykiem i okresem Wielkiej Wędrówki Ludów. Pracuje w Uniwersytecie Pedagogicznym im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Najważniejsze dotychczas wydane publikacje to: Zagraniczna i wewnętrzna polityka afrykańskiego państwa Wandalów (Wydawnictwo Naukowe WSP, Kraków 1994), Germanie w służbie zachodniorzymskiej w V w. n.e. Studium historyczno-prosopograficzne (Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków 2001), Królestwo Swebów – regnum in extremitate mundi (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2011) i Gejzeryk i „czwarta wojna punicka” (Wydawnictwo Napoleon V, Oświęcim 2016). Jako historyk ze szczególnym zainteresowaniem śledzi czasy transformacji imperium rzymskiego w późnym okresie starożytności, w czasie stopniowego przechodzenia od epoki starożytnej do średniowiecznej, wydarzenia Wielkiej Wędrówki Ludów oraz wczesną historię plemion germańskich. Interesuje się również historią i kulturą Bizancjum, szczególnie w okresie wczesnobizantyńskim oraz, już poza spektrum badań naukowych, kulturą regionu śródziemnomorskiego.

"Pretorianie byli najbardziej uprzywilejowanymi spośród wszystkich rzymskich żołnierzy. Płacono im najwięcej, służyli najkrócej i cieszyli się najlepszymi warunkami służby. Przewyższali statusem wszystkie pozostałe formacje militarne, a po ponad dwóch stuleciach, od kiedy cesarz August formalnie zatwierdził istnienie pretorianów, zbieg okoliczności uczynił ich najważniejszym ogniwem władzy. Wstąpienie w szeregi gwardii pretoriańskiej na początku kariery wojskowej czy późniejsza promocja doświadczonego legionisty oznaczały przynależność do najbardziej prestiżowej formacji najpotężniejszej armii antyku. Jej członkowie nawet po zakończeniu służby, jako cywile, cieszyli się wysokim statusem w lokalnych wspólnotach. Wówczas, podobnie jak teraz, rzymscy żołnierze byli symbolem potęgi imperium i jego społeczeństwa. Ambicje cesarskiej gwardii – czy raczej jej prefektów – wzrastały niepomiernie, aż wypełniły próżnię pozostawioną przez nieudolnych i słabych władców. Efektem dobrowolnego wygnania Tyberiusza na Capri była próba przejęcia rządów przez Sejana, ówczesnego prefekta pretorium. Katastrofalne rządy Kaliguli w latach 37–41 doprowadziły do jego zamordowania i obwołania przez gwardię cesarzem Klaudiusza. Po utracie poparcia pretorianów w 68 roku Neron popełnił samobójstwo. Podczas wojny domowej w latach 68–69 formacja ta odegrała główną rolę w walkach między rywalami o władzę w imperium. W niespokojnych i nieprzewidywalnych okresach gwardia bywała katalizatorem poważnych zmian, działając głównie we własnym interesie, a jej prefekci – na dobre lub na złe – urastali do rangi najważniejszych graczy. "

In Stephen Fry's vivid retelling we gaze in wonder as wise Athena is born from the cracking open of the great head of Zeus and follow doomed Persephone into the dark and lonely realm of the Underworld. We shiver when Pandora opens her jar of evil torments and watch with joy as the legendary love affair between Eros and Psyche unfolds. Mythos captures these extraodinary myths for our modern age - in all their dazzling and deeply human relevance.

Literatura Grecji starożytnej, zbiorowe dzieło polskich hellenistów, jest ory­ginalnie pomyślaną syntezą niezwykle ważnego i obfitego dorobku piśmienni­czego Hellady, powstałego w ciągu kilkunastu stuleci (VIII w. przed Chr.-VI w. po Chr.). Szczegółowego opracowania projektu i kierowania jego realizacją pod­jął się prof. Henryk Podbielski, który odpowiedzialny jest również za redakcję naukową i wydawniczą publikacji. Do współpracy zaproszono grono uczonych z całej Polski, przykładając wielką wagę do tego, aby twórczość literacką po­szczególnych autorów i kolejne działy literatury greckiej opracowywali najlepsi specjaliści, którzy w tym zakresie prowadzili własne badania naukowe i dosko­nale znają literaturę przedmiotu. Książka, będąca owocem pracy dwudziestu siedmiu filologów, patrologów i historyków starożytnej filozofii, wprowadza w najbardziej istotną problematykę całego piśmiennictwa starożytnej Grecji, łącznie z jego bogatym nurtem literatury chrześcijańskiej. Dołączony do każ­dego rozdziału wykaz literatury przedmiotu, starannie wyselekcjonowany, po­zwala zorientować się w aktualnym stanie badań na dany temat; jednocześnie stanowi cenny drogowskaz dla czytelnika zainteresowanego podjęciem dalszych studiów. Przyjęcie - obok zasady chronologicznej, porządkującej układ mate­riału - kryterium genologicznego wyznacza naturalny podział całości opraco­wania na część dotyczącą gatunków poetyckich (t. 1) i część poświęconą róż­nym odmianom twórczości prozatorskiej (t. 2), dając tym samym możliwość śledzenia historii każdego gatunku od momentu jego ukształtowania się aż do wygaśnięcia lub do końca starożytności. Zastosowany układ konstrukcyjny ułatwia też dostrzeżenie dynamiki procesów historycznoliterackich, a przede wszystkim śledzenie rozmaitych właściwości przebogatej literatury starożytnej Grecji, która legła u podstaw całej późniejszej literatury europejskiej i wytyczy­ła kierunki jej dalszego rozwoju.

Obok Hansa Delbrücka, nazywanego „ojcem historii wojskowości”, Johannes Kromayer i Georg Veith należeli do grona najwybitniejszych badaczy wojskowości antycznej swoich czasów. Pomimo upływu lat, ich dzieła nie straciły na znaczeniu, stanowiąc wzór profesjonalizmu dla kolejnych pokoleń badaczy. Dzięki kompleksowemu i usystematyzowanemu wykładowi Czytelnik ma możliwość poznania ewolucji zachodzącej w wojskowości Greków i Rzymian, obejmującej takie aspekty jak: organizacja, uzbrojenie, przemarsze, strategia, taktyka, flota czy działania oblężnicze. W zestawieniu z „Atlasem bitew do historii wojskowości starożytnej” lektura „Historia wojskowości Greków i Rzymian” stanowi gwarancję dogłębnego poznania arkanów antycznej sztuki wojennej, a jednocześnie zapewnia satysfakcję, jaką daje tylko obcowanie z dziełami na najwyższym poziomie. Johannes Kromayer (1859-1934) – niemiecki historyk starożytności specjalizujący się w wojskowości Grecji archaicznej i klasycznej, jak również zagadnieniach militarnych republikańskiego Rzymu; wykładowca na uniwersytetach w Czerniowcach i Lipsku; stały członek Instytutu Archeologicznego Rzeszy Niemieckiej (od 1914 r.) i Saksońskiej Akademii Umiejętności (od 1915 r.); „Historia wojskowości Greków i Rzymian” była ostatnią książką w jego karierze naukowej.

Początki monastycyzmu na Zachodzie owiane są nimbem nieprzenikliwym. Brak wystarczająco wczesnych źródeł, które pozwalałyby przeniknąć poza tę zasłonę, jest dotkliwy dla kogoś, kto chciałby się zapoznać z początkami tej formy życia, która poczynając od Egiptu rozprzestrzeniła się w całym Kościele. O ile dla Wschodu znajdujemy znacznie więcej danych – wśród nich nieocenionym źródłem jest Żywot św. Antoniego autorstwa św. Atanazego – to więcej światła na rozwój tego sposobu życia na obszarze kultury łacińskiej rzucają dopiero działalność Jana Kasjana i Kasjodora, Reguła Mistrza czy Reguła św. Benedykta. Dają one obraz świata, w którym pojawiają się coraz liczniejsze ośrodki skupiające żyjących wspólnie mnichów (choć czasem spotykamy także świadectwa o pustelnikach). Pojawianie się cenobiów zapoczątkowało proces, który stał się szczególnie dynamiczny wraz z pontyfikatem wyjątkowego promotora życia monastycznego, jakim był papież Grzegorz Wielki. Nie będzie przesadą stwierdzenie, że od jego pontyfikatu aż po czas reformacji niezwykle istotna rola w życiu społecznym, w szczególności w duchowym wymiarze, przypadała klasztorom. Fenomen ich rozwoju stanowił przedmiot zainteresowania wielu uczonych, które zaowocowało licznymi rozprawami poświęconymi rozmaitym aspektom życia monastycznego w starożytności i w średniowieczu. Zarówno liczne opracowania syntetyczne, monografie, jak i artykuły poświęcone konkretnym aspektom tego rodzaju życia, pojedyncze tomy czy serie wydawnicze i czasopisma – wszystko to składa się na ogromny dorobek naukowy poświęcony życiu monastycznemu.

The epic story of Jerusalem told through the lives of the men and women who created, ruled and inhabited it. Jerusalem is the universal city, the capital of two peoples, the shrine of three faiths; it is the prize of empires, the site of Judgement Day and the battlefield of today's clash of civilizations. From King David to Barack Obama, from the birth of Judaism, Christianity and Islam to the Israel-Palestine conflict, this is the epic history of 3,000 years of faith, slaughter, fanaticism and coexistence. How did this small, remote town become the Holy City, the 'centre of the world' and now the key to peace in the Middle East? In a gripping narrative, Simon Sebag Montefiore reveals this ever-changing city in its many incarnations, bringing every epoch and character blazingly to life. Jerusalem's biography is told through the wars, love affairs and revelations of the men and women - kings, empresses, prophets, poets, saints, conquerors and whores - who created, destroyed, chronicled and believed in Jerusalem. Drawing on new archives, current scholarship, his own family papers and a lifetime's study, Montefiore illuminates the essence of sanctity and mysticism, identity and empire in a unique chronicle of the city that many believe will be the setting for the Apocalypse. This is how Jerusalem became Jerusalem, and the only city that exists twice - in heaven and on earth.

W 1975 roku, w ruinach niewielkiej świątyni na zachodnim krańcu Palmyry, polscy archeolodzy odnaleźli świetnie zachowany posąg Ateny, którą w tym regionie identyfikowano z boginią imieniem Allat. Bogini ta, mimo że nie zajmowała czołowego miejsca w palmyreńskim Panteonie, była otaczana wielką czcią przez okoliczne plemiona arabskie. Książka autorstwa samego odkrywcy, Michała Gawlikowskiego – profesora UW, wybitnego polskiego archeologa, badacza i znawcy Palmyry – zawiera nie tylko pogłębione studium posągu, ale również szczegółową analizę architektoniczną samego sanktuarium, istniejącego od I po IV w n.e. Autor na podstawie zachowanych reliktów rekonstruuje kolejne etapy funkcjonowania budowli oraz jej wystrój architektoniczny. Książka ta stanowi doskonały przykład interdyscyplinarnej publikacji naukowej łączącej analizę danych archeologicznych oraz źródeł epigraficznych i numizmatycznych, sięgającej także do studiów z zakresu historii sztuki i religioznawstwa. En 1975, la nouvelle d’une découverte exceptionnelle faite a Palmyre passa en éclair a travers le monde scientifique. En effet, une équipe d’archéologues polonais avait mis au jour dans les ruines d’un petit temple une statue en parfait état de conservation, celle d’Athéna que l’on identifiait a Allat a Palmyre. Déesse arabe, occupant une place secondaire dans le panthéon palmyrénien, jouissait d’une vénération particuliere de la part des tribus arabes environnantes. Le livre de la plume du découvreur du monument, Michał Gawlikowski, professeur a l’Université de Varsovie, éminent archéologue, chercheur et grand spécialiste de Palmyre, propose non seulement une étude approfondie de la statue, mais aussi une analyse détaillée de l’architecture du sanctuaire qui fonctionna du Ier jusqu’au IVe siecle ap. J.-C. L’auteur, s’appuyant sur les données fournies par l’étude des vestiges préservés, retrace les étapes successives du fonctionnement de l’édifice ainsi que les changements de sa forme architecturale. Le livre constitue un excellent exemple d’ouvrage interdisciplinaire qui integre a l’analyse des données archéologiques des informations livrées par des sources épigraphiques et numismatiques, mais aussi puise dans l’histoire de l’art et dans celle des religions. In 1975, news of an exceptional discover in Palmyra rapidly made the rounds within the scholarly community. Digging the ruins of a small sanctuary, archaeologists from the Polish Centre of Mediterranean Archaeology University of Warsaw uncovered a very well preserved statue of the goddess Athena, identified in Palmyra with the tribal goddess Allat. This Arabian deity did not hold a leading position in the Palmyrene pantheon, yet was deeply worshipped by the local Arab tribes. The book by archaeologist Michał Gawlikowski, the excavator who made the discovery and lecturer at the University of Warsaw, eminent scholar and expert on Palmyra and its antiquities, brings an in-depth study of this statue, set in a detailed examination of the architectural evidence for the sanctuary itself, which existed from the 1st through the 4th century AD. The author reconstructs successive stages in the development of this cult place and the respective architectural decor. The volume, in French, is an excellent example of an interdisciplinary approach to the study of archaeological excavation data, compared and critically analyzed in the context of a discussion on epigraphic and numismatic sources, reaching also into the fields of art. history and religious studies. Keywords: Palmyra, Allat, Palmyrene religion, temple, Athena, hamana, inscriptions

Teatr to ważny element rzymskiej rzeczywistości, ale znakomita część związanych z nim zagadnień pozostaje nie do końca zgłębiona. Prezentowana publikacja stara się jednoznacznie rozwiązać pewne kwestie albo postawić najbardziej prawdopodobne hipotezy dotyczące sposobu organizacji ludi scaenici za czasów Plautusa i Terentiusa. Analiza źródeł, którymi jest dwadzieścia jeden dzieł Plautusa oraz sześć utworów Terentiusa, ma wykazać gdzie, kiedy i w jaki sposób inscenizowano wspomniane komedie. Publikacja podzielona została na trzy części. W pierwszej omówiona została geneza i rozwój palliaty. Ponadto przedstawione zostały biografie komediopisarzy oraz tradycja i stan zachowania ich dzieł. W kolejnej części omówiono dni i miejsca, w których je pokazywano oraz wykazano jakich przygotowań wymagało wystawienie komedii. W trzecim rozdziale zbadano wizualną stronę spektaklu, czyli wygląd rzymskiej scaena, skład trupy teatralnej, kostiumy aktorów oraz muzykę towarzyszącą występom. Katarzyna Wojtalik jest filologiem klasycznym, historykiem i lektorem języka polskiego. Prowadzi badania nad historią teatru rzymskiego, żywotami wczesnochrześcijańskich ascetek oraz kultem świętych w późno antycznej Galii.

Postać Grzegorza Palamasa, najwybitniejszego teologa i filozofa Bizancjum, którego wpływu na współczesną filozofię rosyjską oraz teologię prawosławną nie sposób przecenić, jest polskim odbiorcom prawie nieznana. Pseudo-Dionizy Areopagita, druga z postaci, którym książka jest poświęcona, to również sylwetka tajemnicza do tego stopnia, że po dzień dzisiejszy trwa spór, kim był ten wyjątkowy teolog i mistyk. Natomiast bez jego Corpus Areopagiticum trudno sobie wyobrazić szeroko pojętą kulturę średniowiecza, traktaty św. Tomasza z Akwinu, a nawet architekturę gotyku. I wreszcie zagadnienie poznania Boga, poruszane przez obydwu myślicieli, można zamknąć w jednym słowie: apofatyka, oznaczającym dokładnie odcięcie, rozumiane jako abstrakcyjne myślenie, porzucenie pojęć, proces negacji. Porządek poznawczy od ciemności ku jasności to również etapy rozwoju duchowego, o którym piszą Pseudo-Dionizy i Palamas, korzystając z ogromnej tradycji wschodniego monastycyzmu i mistyki.

If all the portable artefacts of Ancient Egypt were in a single location, the lives of students, historians and connoisseurs would be immeasurably simpler – but the objects are scattered in museums and collections all over the world. This book brings together nearly 200 of the most significant artefacts, giving both context and immediacy to the rich culture of Ancient Egypt. From a 5,000-year-old Predynastic pottery bowl adorned with model hippopotamuses, to a miraculously preserved pair of sandals woven from grass, reeds and papyrus, to a wooden sundial amulet of the early Roman period, this is a compelling and beautifully illustrated overview of three millennia of civilization on the banks of the Nile.

Spadkobiercy tajemniczej rasy Starszych Bogów budowniczymi Sfinksa i Wielkiej Piramidy! Głęboko w skale pod płaskowyżem w Gizie może być ukryty klucz do tajemnic Wielkiej Piramidy, wzniesionej przy użyciu technologii nieznanej nawet dzisiaj. Starożytni Egipcjanie twierdzili, że odziedziczyli swoją zaawansowaną kulturę po rasie Starszych Bogów, którzy żyli w poprzedniej epoce, zwanej Zep Tepi, Pierwszym Razem. W swoich wcześniejszych książkach Andrew Collins przedstawił naukowe i historyczne świadectwa pokazujące, jak Starsi Bogowie – przedstawiciele rasy upadłych aniołów – stworzyli cywilizację starożytnego Egiptu. W Bogach Edenu opisuje niezwykłe osiągnięcia kultury Starszych Bogów. Zbiera świadectwa archeologiczne, mitologiczne i religijne. Dokumentuje je intrygującymi zdjęciami i pokazuje, jak to wspaniałe społeczeństwo już 12 500 lat temu opanowało technologię akustyczną, stosując ją do przenoszenia w powietrzu ogromnych bloków skalnych i wiercenia otworów w skale. Dzięki odkryciom z ponad dwudziestu lat swoich badań Collins ujawnia fascynującą rolę, jaką odegrała w dziejach kultura Starszych Bogów, jej ślady i znaczenie dla początków cywilizacji. Ostatni przedstawiciele rasy Starszych Bogów zasiedlili Bliski Wschód, w tym południowo-wschodnią Anatolię. Czy tam właśnie należy szukać biblijnego Ogrodu Edenu? Na to pytanie Andrew Collins odpowiada w swojej najnowszej rewolucyjnej książce Pochodzenie bogów.

" Od wydania biografii cesarza Domicjana, autorstwa Stéphane Gsell, minęło już ponad stulecie, dlatego też kolejna próba przedstawienia postaci cesarza nie może być uważana za przedwczesną, jak również nie musi się nadmiernie odwoływać do opinii innych biografów. Niewątpliwą zachętą do napisania nowej biografii stały się olbrzymie ilości informacji, do których współcześnie uzyskaliśmy dostęp – materiały epigraficzne i archeologiczne, które odnaleziono po roku 1894, wydają się stanowić solidną podstawę dla szerszego i bardziej szczegółowego ujęcia tego okresu. Przez ostatnie sto lat uczyniono znaczne postępy – m.in. odtworzono kompletne listy konsulów dla okresu od roku 81 do 96, a także udało się odnaleźć imiona i życiorysy licznych senatorów oraz urzędników prowincjonalnych. Dowiedzieliśmy się też, że to Domicjan odpowiada za zniszczenie umocnionego obozu legionowego w północnej Szkocji, wybudowanej tam zaledwie kilka lat wcześniej, a także że jego żołnierze stacjonowali znacznie bardziej na wschód (w Baku), niż moglibyśmy się tego spodziewać. Prace Birley’a, Blake’a, Buttrey’a, Ecka, Syme’a oraz Watersa pozwoliły na nowo przyjrzeć się okresowi rządów Flawiuszy, natomiast Anderson, Carradice, Jones, Rogers, Strobel, Vinson i Williams dokonali ponownej analizy różnych aspektów pryncypatu. Tradycyjny obraz Domicjana, jako krwawego tyrana, nie uległ jednak większej zmianie i ciągle wymaga sprostowania. Musimy też wziąć pod uwagę jego reformę monetarną, pełen rozmachu program budowlany, rozwój „ścieżek kariery” w administracji, jego (a nie Trajana) zgodę na przyjęcie mieszkańców Wschodu do Senatu oraz wysiłki zmierzające do osiągnięcia porozumienia z różnymi ugrupowaniami w ramach tej instytucji – krótko mówiąc, jego osiągnięcia są dużo bardziej znaczące, niż zakładał to Gsell. "