Kryłów – forteca przeciw Scytom

Kryłów to przygraniczna miejscowość w powiecie Hrubieszowskim. Do 1869 roku był jednym z 40 najstarszych miast w województwie Lubelskim, które prawa miejskie uzyskały przed końcem XV w. Niegdyś, od 1497 do 1869 – miasto, potem już tylko stolica gminy, a i tę godność utracił w roku 1954. Kryłów w czasie XX wieku utracił też większość ludności – w wyniku walk, zbrodni wojennych (w centrum miejscowości znajduje się pomnik pomordowanych przez UPA) i przesiedleń. Dziś mieszka tu tylko około 350 osób – 1/6 tego, co przed Pierwszą Wojną Światową. W przeszłości miały tu miejsce zdarzenia trwale zapisane w historii, przez Kryłów przwijały się osobistości odgrywające najważniejsze role w życiu państwa – Tęczyńscy, Ostrorogowie, Radziejowscy, Prażmowcy, nie licząc pomnijeszych. O wielkiej przeszłości Kryłowa świadczą dziś przede wszystkim ruiny potężnego zamku na wyspie na Bugu. Główne koryto Bugu oddziela wyspę od Ukrainy, od strony polskiej oddziela wyspę starorzecze, które przekraczamy po moście, lub, dalej na południe – po kładce w formie wiszącego mostu. Wielokrotnie wzmiankowany w literaturze, nie doczekał się Kryłów monografii, choć niewiątpliwie na nią zasługuje. W pewnym stopmni ma ją zastąpić ninijesza praca będąca uproszczoną wersją “Stadium historyczno-urganistycznego Kryłowa, wykonanego przez autora w 1991 roku dla Oddziału Wojewódzkiego Państwowej Służby Ochrony Zabytków w Zamościu.