Zwyczajny faszyzm

Pierwsza część monografii dr. M. Mitery zawiera opis ustroju Generalnego Gubernatorstwa (GG) oraz prawnego charakteru tego podmiotu. Ideologiczną podstawę do stosowania odpowiednich rozwiązań prawnych stanowiły segregacja rasowa, antysemityzm, imperializm. Na bazie tych założeń ideologicznych powstawały przepisy, które eliminowały społeczność obcą rasowo z obszarów życia społecznego, prawnego, kulturalnego i gospodarczego III Rzeszy i terytoriów podbitych przez Niemców. Krótko przedstawiono ewolucję planów A. Hitlera wobec Polski, a w późniejszym okresie wobec GG. Konsekwencją tych planów był podział administracyjny podbitych obszarów i stworzenie według określonego wzorca administracji Generalnego Gubernatorstwa.
Następnie autor przedstawia zagadnienia struktury narodowościowej na terenie Generalnego Gubernatorstwa. Ukazuje podziały narodowościowe wśród grup zamieszkujących ówczesną II RP, tj. Polaków, Żydów, Ukraińców i innych mniejszych grup narodowościowych (niemieckich, rosyjskich, białoruskich czy czeskich) ze szczególnym uwzględnieniem podziału terytorialnego. Istniejące różnice między grupami narodowościowymi na tle etnicznym zostały wykorzystane w planach nazistowskich do realizacji nowego ładu na okupowanym terenie.
Najwięcej uwagi M. Mitera poświęca rozwiązaniom prawno-materialnym, które obowiązywały na terenie Generalnego Gubernatorstwa, ze szczególnym uwzględnieniem prawa karnego, cywilnego, prawa pracy i ubezpieczeń społecznych. Regulacje prawa administracyjnego przedstawione zostały w odniesieniu do sytuacji ludności GG w kontekście warunków życia, cen, funkcjonowania pewnych grup zawodowych. Wśród omówionych zagadnień znalazły się m.in. ograniczenie swobód obywatelskich i restrykcje w dostępie do kultury i szkolnictwa. Realizacja tych wszystkich narzuconych przez okupanta reglamentacji odbywała się za pomocą prawa karnego. Stworzony przez Niemców system zakazów i nakazów musiał być egzekwowany z całą konsekwencją i surowością. Na usługach tego systemu znalazła się nie tylko administracja, ale przede wszystkim wymiar sprawiedliwości oraz policja, opisane w końcowej części monografii.