Normanowie a chrześcijaństwo

Monumentalna praca poświęcona chrystianizacji krajów skandynawskich (Dania, Szwecja, Norwegia, Islandia), wzbogacona o obszerny materiał ikonograficzny (m.in. kamienie runiczne, mapy, szkice), pełny aparat naukowy oraz bogatą bibliografię a także wyczerpujące streszczenie w języku angielskim. Jedyna jak dotąd tego typu pozycja na polskim rynku wydawniczym, jedna z nielicznych polskojęzycznych poświęcona Normanom. Autor, dr Przemysław Kulesza z Wrocławia, jest wytrawnym badaczem młodego pokolenia podejmującym trudną tematykę z wykorzystaniem sprawnego warsztatu historyka - znajomość dawnej i najnowszej obcojęzycznej literatury, tekstów źródłowych oraz umiejętności interpretacji odkryć archeologicznych. W opracowaniu szkicuje historię krajów normańskich IX/X w., opisuje wpływ religii chrześcijańskiej na możne rody, działania chrystianizacyjne dworów królewskich, rolę kobiet w krzewieniu nowej wiary, wreszcie działania misyjne Kościołów niemieckiego oraz z Wysp Brytyjskich. W pracy nie brak odniesień do chrystianizacji krajów sąsiednich, m.in. Polski. Książka znakomicie wzbogaci warsztat każdego, kto pasjonuje się dziejami Skandynawii. O wartości pracy świadczy recenzja zredagowana przez prof. dr hab. Lecha Leciejewicza: Rozprawa zajmuje istotne miejsce w studiach nad przełomem cywilizacyjnym, który nastąpił w Europie Północnej we wczesnym średniowieczu. Autor korzysta też swobodnie z innych kategorii źródeł, głównie archeologicznych, które ma do dyspozycji badacz dziejów dawnej kultury Normanów. Nowoczesny kwestionariusz pytań wiedzie go w głąb zagadnień podstawowych dla zrozumienia początków przyswajania sobie przez Skandynawów wiary chrześcijańskiej, która niosła ze sobą daleko sięgające konsekwencje we wszystkich dziedzinach życia. Ta perspektywa antropologiczno-historyczna pozwala lepiej zrozumieć istotę przełomu zapoczątkowanego w północnej Europie w IX-X wieku. Podjęcie tej tematyki przez badacza polskiego sprawia przy tym, że czynione obserwacje mają szerszy walor poznawczy. Mogą być one pomocne jako cenne dane porównawcze dla zrozumienia podobnych przemian, które w tym samym czasie zostały zapoczątkowane po drugiej stronie Bałtyku, nad Odrą i Wisłą, wśród społeczności słowiańskich. Przejrzysta konstrukcja pracy i jasny sposób wykładu sprawią, że książka będzie, jak sądzę, interesująca również dla nieprofesjonalnego czytelnika.