Socjalizm

Zdewastowana przestrzeń publiczna i miotająca się w niej – od chorobliwego neoliberalizmu do nacjonalistyczno-katolickich wizji represywnego państwa wyznaniowego – świadomość obywatelska oddziałują niszcząco na racjonalną komunikację społeczną i kreują swoisty magiczny realizm walki politycznej – nieczytelnej i paradoksalnej. Taki stan rzeczy jest szczególnie niebezpieczny dla lewej strony sceny politycznej. Prowadzi wręcz do jej nieobecności i przechwytywania treści politycznych tradycyjnie związanych z lewicą, przez skrajną prawicę. W tym też sensie odbudowa tradycyjnej, klasowo zorientowanej polityki lewicowej, mającej swoje piękne karty w historii Polski, leży nie tylko w interesie polskiej lewicy. Powinna nią być zainteresowana każda demokratycznie i realistycznie myśląca siła polityczna, zdająca sobie sprawę z tego, że zagrożenie faszyzującą skrajną prawicą nie skończyło się w historii Europy wraz z upadkiem Hitlera. Książka, którą przedstawiam, jest próbą zakreślenia pewnych fundamentalnych zasad teoretycznych rozumienia historii i okresu przejściowego od kapitalizmu do socjalizmu. Zawiera systematyczny wykład tych zagadnień z pozycji materializmu historycznego i w ramach szeroko rozumianej tradycji, odwołującej się do Kapitału Karola Marksa i Manifestu komunistycznego. W tym też znaczeniu jest próbą przybliżenia współczesnemu czytelnikowi tej tradycji, a jednocześnie realizacją zadania jej aktualizacji, a nawet eksperymentalnego, i czasem ryzykownego, wykorzystania do analizy różnych zagadnień postmodernistycznej rzeczywistości, swoistego matriksa dwudziestego pierwszego wieku. Jerzy Kochan (z Przedmowy) Zdaniem Kochana upadek realnego socjalizmu w istocie sprawie socjalizmu służy, gdyż zrywa jej związek z cywilizacyjnym zacofaniem, przywraca jej wymiar globalny w miejsce peryferyjnego i nadaje status uniwersalny w miejsce partykularnego. Europejska transformacja, kładąc bowiem kres podziałowi Europy, wskrzesiła po upływie stu lat ideę Socjalistycznych Stanów Zjednoczonych Europy, stworzyła też przesłanki redefinicji polskiej lewicowości, naznaczonej w czasach PRL-u stygmatem orientalizacji, identyfikowanej z poparciem dla totalitaryzmu i narodową zdradą. Według Kochana zwolennicy socjalizmu dysponują dziś o wiele mocniejszymi argumentami niż kiedykolwiek dotąd w historii, jako że w świecie kapitalistycznym zachodzą przemiany w kierunku uspołecznienia, centralizacji i planowania, które ujawniają historyczne granice tej formacji. Z recenzji wydawniczej Profesor Haliny Walentowicz (Instytut Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego) Jerzy Kochan – profesor Uniwersytetu Szczecińskiego, doktor habilitowany, kierownik Zakładu Filozofii Kultury, absolwent historii i filozofii Uniwersytetu Wrocławskiego. W swych zainteresowaniach badawczych koncentruje się na filozofii kultury, filozofii społecznej i filozofii polityki. Źródłem jego inspiracji jest zaś klasyczna filozofia niemiecka, twórczość Karola Marksa, szkoła frankfurcka, althusserowski marksizm strukturalistyczny i różnego rodzaju ruchy kontestacyjne i kontrkulturowe (m.in. sytuacjonizm, feminizm). Autor wielu prac poświęconych problematyce wolności, teorii klas społecznych, alterglobalizmu i krytyce kapitalizmu, w tym m. in. książek Wolność i interpelacja (2003), Życie codzienne w matriksie (2007), Studia z teorii klas społecznych (2011). Redaktor naczelny czasopisma filozoficznego Nowa krytyka (www.nowakrytyka.pl). Pisuje i publikuje wiersze.