Podążanie za myślą Autora jest zajęciem fascynującym i intelektualnie satysfakcjonującym. Przyjął on bardzo skuteczną teoretycznie metodę przemyślenia najmocniej przyciągającego uwagę czytelników i badaczy aspektu twórczości Miguela de Unamuno. Śledzi tok wywodów Unamuna, domagając się okazywania racjonalnych uzasadnień wypowiadanych przez niego tez. Nazywa ten sposób postępowania "zwykłą analizą". [...] Zastosowanie owej "zwykłej analizy" w badaniach nad myślą Unamuna czyni monografię Krzysztofa Polita dziełem wyjątkowo precyzyjnym, przejrzystym, jasnym i przekonującym, a jego samego ukazuje jako mistrza racjonalnej analizy, nieulegającego magii autorytetów oraz modnych w dzisiejszej humanistyce metod badawczych. Takiej właśnie pracy w naszych badaniach nad twórczością Unamuna brakowało. prof. dr hab. Mieczysław Jagłowski

Chyba najbardziej znaczącą w sensie historyczno-filozoficznym część korespondencji Kantowskiej w ogóle stanowią listy odnoszące się do ukształtowania krytycyzmu, a więc powstania dysertacji (Lambert, Lavater, Herz, Sulzer, Mendelssohn) i Krytyki czystego rozumu. Jest to głównie słynna wymiana korespondencji z M. Herzem. W kontekście historii powstania Krytyki czystego rozumu ważny jest napisany z prawie 20-letniego dystansu list do Garvego z 21 września 1798 [820]. Dowiadujemy się z niego, że Kant w badaniach, które w efekcie przyniosły Krytykę czystego rozumu, wyszedł od problemu antynomii. – Bardzo wyraźnie można też w korespondencji prześledzić powstawanie Prolegomenów. Ukazał to już Schöndörffer w swym omówieniu pierwszego tomu wydania Akademii. Niejedną informację przynosi korespondencja także na temat historii powstania, edycji i oddziaływania wielu dalszych pism, np. rozprawy polemicznej przeciw Eberhardowi, rozprawy o religii, Sporu fakultetów i Opus postumum. Korespondencja dostarcza ponadto wiedzy o współpracy Kanta z różnymi czasopismami, o jego stosunku do ich wydawców, jak też relacjach z własnymi wydawcami, drukarzami i księgarzami. Ta część listów zawiera szereg danych, które mają znaczenie zarówno ogólne dla historii humanistyki, jak i szczegółowe dla biografii Kanta.

Monografia naukowa. Żmudna układanka z faktów historycznych oraz niedających się wykluczyć poszlak zdaje się rysować dość zaskakującą odpowiedź w tytułowej kwestii. I to odpowiedź, która chyba nie wszystkim przypadnie do gustu…

Postać Grzegorza Palamasa, najwybitniejszego teologa i filozofa Bizancjum, którego wpływu na współczesną filozofię rosyjską oraz teologię prawosławną nie sposób przecenić, jest polskim odbiorcom prawie nieznana. Pseudo-Dionizy Areopagita, druga z postaci, którym książka jest poświęcona, to również sylwetka tajemnicza do tego stopnia, że po dzień dzisiejszy trwa spór, kim był ten wyjątkowy teolog i mistyk. Natomiast bez jego Corpus Areopagiticum trudno sobie wyobrazić szeroko pojętą kulturę średniowiecza, traktaty św. Tomasza z Akwinu, a nawet architekturę gotyku. I wreszcie zagadnienie poznania Boga, poruszane przez obydwu myślicieli, można zamknąć w jednym słowie: apofatyka, oznaczającym dokładnie odcięcie, rozumiane jako abstrakcyjne myślenie, porzucenie pojęć, proces negacji. Porządek poznawczy od ciemności ku jasności to również etapy rozwoju duchowego, o którym piszą Pseudo-Dionizy i Palamas, korzystając z ogromnej tradycji wschodniego monastycyzmu i mistyki.

Personalizm po polsku to książka o dużym znaczeniu naukowym, a niektóre zaprezentowane w niej ustalenia można uznać za przełomowe. Należą do nich np. recepcja personalizmu w różnych kręgach polskiej inteligencji katolickiej; wytworzenie się polsko-francuskiej wspólnoty światopoglądowej na gruncie personalizmu, i to w okresie okupacji (!); postrzeganie przez francuskich personalistów socjalizmu budowanego w powojennej Polsce; wzajemne oddziaływanie środowiska „Dziś i Jutro” oraz francuskich progresistów z kręgu Mouniera, Domenacha czy Mandouze’a; wykazanie, że paradoksalnie swoistym depozytariuszem francuskiego personalizmu stało się środowisko „Dziś i Jutro”. Zwłaszcza w tym ostatnim przypadku wiele ustaleń Kosickiego można określić mianem rewelacyjnych. Książka zawiera też konstatacje czy sformułowania kontrowersyjne. Można się spodziewać, że wywoła ożywioną dyskusję – niewątpliwie bardzo potrzebną. W dotychczasowej literaturze przedmiotu takich ujęć brakowało. Z recenzji dr. hab. Krzysztofa Kosińskiego, prof. IH PAN Praca Piotra H. Kosickiego jest z kilku powodów unikatowa. Po pierwsze, ze względu na perspektywę, w jakiej ukazuje zmiany w postawach, mentalności czołowych przedstawicieli polskiej inteligencji katolickiej połowy XX w. Autor opisuje bowiem długie trwanie idei personalizmu chrześcijańskiego w tym środowisku, analizując jej genezę, recepcję i rangę w ideowym arsenale polskiego katolicyzmu społecznego. A czyni to przez pryzmat biografii czołowych przedstawicieli tego nurtu, zarówno prekursorów, propagatorów, jak i spadkobierców. Ponadto zmiany postaw, a zwłaszcza mentalności katolików świeckich nad Wisłą lokuje na szerokim tle zmian w nauczaniu Kościoła katolickiego w XX w. oraz postaw laikatu Europy Zachodniej w tym okresie; jak również w kontekście zmian społeczno-politycznych w Polsce, Europie i na świecie, szczególnie podczas II wojny światowej i w okresie zimnej wojny. Z recenzji dr. hab. Marka Wierzbickiego, prof. KUL

Książka prezentuje losy oraz twórczość emigracyjną węgierskich filozofów: Ágnes Heller, Ferenca Fehéra, Györgya Márkusa oraz Mihálya Vajdy, uczniów, wychowanków i współpracowników markisty Györgya Lukácsa. Grupa ta, zmuszona przez władze komunistyczne do wyjazdu z Węgier pod koniec lat 70. XX wieku, przeszła do historii światowej humanistyki pod nazwą szkoły budapesztańskiej. Analizy myśli jej głównych członków pozwalając dostrzec, że wpisuje się ona w szeroko rozumianą tradycję teorii krytycznej, a także umożliwiają uchwycenie charakteru jej ewolucji. Przedmiot zainteresowań budapeszteńskich myślicieli stanowiły kolejne wytwory nowoczesności niosące ze sobą zagrożenia dla wolności jednostki, których spektrum wyznaczają tytułowe kategorie totalitaryzmu oraz postmodernizmu. Rekonstrukcja zawiłych losów bohaterów książki – intelektualistów na wygnaniu par excellence – oraz krytyczna analiza porównawcza ewolucji ich poglądów zostały wzbogacone o obszerne i z rozmachem nakreślone konteksty teoretyczne, historyczne i polityczne, w których owe losy i ewolucja się dokonywały. Dzięki temu książka wnosi również wkład w zrozumienie sensu doświadczeń jednostkowych i grupowych mieszkańców Europy Środowo-Wschodniej w XX wieku.

Karl Marx remains the most influential and controversial political thinker in history. The movements associated with his name have lent hope to many victims of tyranny and aggression but have also proven disastrous in practice and resulted in the unnecessary deaths of millions. If after the collapse of the Soviet Union his reputation seemed utterly eclipsed, a new generation is reading and discovering Marx in the wake of the recurrent financial

„Zbigniew Pełczyński. Podarunek życia” to składająca się z jedenastu rozdziałów książka wspomnieniowa poświęcona wybitnemu polskiemu filozofowi, wieloletniemu wykładowcy Uniwersytetu Oksfordzkiego, profesorowi Zbigniewowi Pełczyńskiemu. Autor David McAvoy – były student Pełczyńskiego – opisuje życie swojego mentora począwszy od jego młodości przypadającej na okres II wojny światowej, związanej z walką w szeregach Armii Krajowej i udziałem w powstaniu warszawskim, aż po emigrację do Wielkiej Brytanii i rozkwit niezwykłe bogatej, pełnej sukcesów działalności akademickiej profesora. Książkę uzupełnia zbiór zdjęć z archiwum prof. Pełczyńskiego.

Można w działalności Akademii, w jej późnej fazie, dostrzec dwie tendencje. Z jednej strony utrzymana zostaje koncepcja matematycznego przyrodoznawstwa i głębokie studia nad naturą świata, którą reprezentują Euklides i Eratostenes. Z drugiej strony pojawiają się rozbudowane analizy związane ze zrozumieniem istoty ludzkiej egzystencji. Chodzi przede wszystkim o problematykę etyczną oraz zagadnienie optymalizacji życia, skutkujące stanem zadowolenia i szczęścia. Jest to konsekwencja zmian, jakie dokonały się w świecie greckim po podbojach Aleksandra. W ciągu kilkunastu zaledwie lat, rzeczywistość, w jakiej przyszło żyć Grekom, zmieniła się radykalnie, rozpoczynała się epoka hellenistyczna. Zachowanie dotychczasowego modelu i sposobu życia stało się już niemożliwe. Pojawiła się konieczność nowych rozwiązań, potrzeba nowych odpowiedzi, zgodnych ze zmieniającymi się okolicznościami i sytuacjami. Odpowiedzi zdecydowali się udzielić filozofowie, skupieni w licznych szkołach filozoficznych. Jedną z nich była Akademia. Platonicy w osobach Polemona, Kratesa i Krantora podjęli wyzwanie i starali się przedstawić własne projekty, odwołując się z jednej strony do tradycji szkoły i jej mistrza, z drugiej zaś wchodząc w pogłębioną dyskusję z przedstawicielami innych szkół. Praca jest kontynuacją analiz poświęconych pierwszej fazie działalności Starej Akademii Platona (Późny Platon i Stara Akademia). Od redakcji

Celem niniejszej monografii jest opis pojęcia logiki transcendentalnej w ujęciu Ludwiga Wittgensteina z czasów Traktatu logiczno-filozoficznego, a następnie wyprowadzenie wniosków dotyczących szerszego ujęcia jego koncepcji. Chcę ująć Traktat jako dzieło spójne i mówiące o filozofii. Wymaganie spójności każe mi uwzględniać wszystkie opisane przez Wittgensteina metody dochodzenia do prawdy. Bez ich uwzględnienia łatwo zredukować stanowisko Wittgensteina do jakiegoś – najczęściej prostszego – znanego poglądu, który przez nazewnictwo czy też historyczne, albo w skrajnych przypadkach nawet zupełnie powierzchowne, kwestie bywa kojarzony ze stanowiskiem Wittgensteina. Przykładowo – Wittgenstein odczytany przez pryzmat niektórych (tylko niektórych) wypowiedzi pozytywistów logicznych sam wydaje się uczestniczyć w tym nurcie filozofowania. Twierdzę jednak, że to raczej interpretacja Wittgensteina, która jest dość daleka od jego własnej koncepcji. Staram się zatem odczytać intencje Wittgensteina na podstawie tego, co jawne i dostępne: jego tekstów. W dalszej kolejności sięgam dopiero do komentarzy (najpierw autorstwa Wittgensteina, a potem autorstwa komentatorów uwzględniających komentarze Wittgensteina, a ostatecznie tylko, jeśli to konieczne, również komentarzy nieuwzględniających powyższych). Celem moim jest jednak jak najściślejsze skupienie się na tekście źródłowym, stąd kładę akcent na własne wypowiedzi Wittgensteina. Można by powiedzieć z pewną dozą przesady, że jest to próba tłumaczenia Traktatu samym Traktatem.

„Idee są ciekawe, ale ludzie - znacznie bardziej”. Słowa te przyświecają pasjonującemu reportażowi historycznemu o jednym z najważniejszych ruchów intelektualnych XX wieku i jego rewolucyjnych myślicieli. Sarah Bakewell zabiera czytelnika do kawiarni przy rue Montparnasse, gdzie nad morelowymi koktajlami rozmawiają młodzi Jean-Paul Sartre, Simone de Beauvior i Raymond Aron. Aron powróciwszy dopiero z Berlina opowiada pozostałym o nowej i ekscytującej szkole z Freiburga, gdzie niejaki Edmund Husserl naucza studentów fenomenologii. Sartre jest urzeczony. Nuży go uniwersytecka filozofia, a właśnie w fenomenologii odkrywa świeżość i iskrę dla przyszłego egzystencjalizmu – ruchu, który przedrze się do jazzowych klubów i kawiarni lewego brzegu Sekwany, zanim dotrze do reszty świata. W paryskich kawiarniach pojawią się jednak i inni ważni twórcy i filozofowie – Maurice Merleau-Ponty czy Albert Camus. Istotnymi bohaterami są też Martin Heidegger czy Paul Celan. To właśnie z anegdot o ich życiu zbudowana jest fasynująca narracja o intelektualnym dorobku najwybitniejszych myślicieli XX wieku.

Czy filozofia może być sensacyjna? Może. Max Stirner – niegdyś obrazoburczy, a dziś już tylko kontrowersyjny – wywołał niemałą sensację, publikując w 1844 roku swój egoistyczny manifest Jedyny i jego własność. Uważano go za ojca anarchizmu, prekursora nietzscheanizmu, egzystencjalizmu, psychoanalizy, feminizmu indywidualistycznego, demokracji liberalnej, poststrukturalizmu, a także satanizmu i faszyzmu. Jak to możliwe, że autorowi jednej książki nadano tak różne, przeciwstawne nieraz, miana? Czytany zazwyczaj pobieżnie lub znany z drugiej ręki, wciąż pozostaje na marginesie rozważań filozoficznych. Jaki sens ma przypomnienie tego autora w XXI wieku?

Rousseau, który pisze traktat o wychowaniu, porzuca piątkę swoich dzieci; Kierkegaard, który tworzy teksty religijne, prowadzi równocześnie życie libertyna; kładącą podwaliny pod filozofię feminizmu Simone de Beauvoir łączy pełna uległości relacja z amerykańskim kochankiem; Foucault, który wychwala odwagę prawdy, utrzymuje w sekrecie swoją chorobę na AIDS; wreszcie nienawidzący podróży Deleuze, który staje się filozofem nomadyzmu. Geniusz kłamstwa to esej filozoficzno-literacki, w którym autor prezentuje sylwetki najsławniejszych filozofów francuskich, ale przygląda się im od strony, której sami ci filozofowie być może ujawniać by nie chcieli – od strony kłamstwa. Wszystko to składa się na pasjonującą opowieść – pełną sympatii, ciepła i przyjaznej krytyki, która jednakowoż nigdy nie przesłania precyzji analizy – o tym, jak życie umysłu odpowiedzialnego za tworzenie filozoficznych konceptów łączy się z jednostkowym życiem psychicznym. Zasadnicza korzyść takiego przedsięwzięcia ma bardzo duży walor poznawczy: pozwala ono bowiem zobaczyć w zupełnie nowym świetle abstrakcyjne pisma i pojęcia filozofów i lepiej – by nie powiedzieć: wreszcie – je zrozumieć. Heidegger zapytany o życie Arystotelesa miał odpowiedzieć: „Urodził się, myślał i zmarł. A cała reszta jest tylko czystą anegdotą”. O tym, jak ogromną wagę ma owa „anegdota”, zaświadcza najlepiej sam Heidegger… Książka Noudelmanna to opowieść zarówno dla rozmiłowanych w filozofii, jak i dla tych, którzy kojarzą ją z nudnymi i niezrozumiałymi traktatami – ci pierwsi docenią, drudzy będą mieli okazję odkryć i pokochać.

Czasami stosunek do tradycji wyraża się w naśladowaniu metod i środków, po które sięgali ci, co nas bezpośrednio poprzedzali. Kiedy indziej przejawia się on w trwożliwej adoracji wszystkiego, co przetrwało jako szacowne i z niejasnego powodu cenne skamieliny. Oba podejścia są równie zawodne. Pierwsze ma krótkie nogi: epigonizm bywa zazwyczaj bezmyślnym lub koniunkturalnym pochlebstwem i szybko wyczerpuje swą siłę lub zmienia się we własne przeciwieństwo. Podejście drugie wynika ze stanu dezorientacji, w którym czci się na chybił trafił wszystko, co było i minęło. A jednak przyswajanie tradycji nie może polegać na jej bezmyślnym wchłanianiu, gdyż nie dowiemy się wtedy, dlaczego coś, co cieszy się wielkim powodzeniem, nagle na setki lat znika, by równie nagle, nie wiadomo skąd i za jaką przyczyną, gwałtownie wypłynąć na wierzch. Tak stało się z twórczością Hölderlina, która umilkła na całe sto lat, następnie zaś zmartwychpowstała i w niewytłumaczalny sposób wniknęła we współczesną niemczyznę. Wynika stąd, że tradycji nie dziedziczy się w prostej linii, tradycję dopiero się stwarza – zawsze na zakwasie przeszłości, nigdy od zera.

Jednostka i nieskończoność to opowieść o Baruchu Spinozie, pierwszy wyraz fascynacji Leszka Kołakowskiego wiekiem XVII. Pasji tej Profesor pozostał wierny do końca życia, a do książki o Spinozie wrócił niedługo przed śmiercią, dyktując poprawki i uzupełnienia. Spinoza był dla niego od początku najważniejszym filozofem i główną inspiracją. Niewznawiana przez pół wieku pierwsza – i zarazem ostatnia, nad którą pracował – książka to nie tylko pamiątka po „wczesnym Kołakowskim”, ale dojrzała interpretacja, napisana z wnikliwością i charakterystyczną dla autora klarownością. Kołakowski dostrzega w metafizycznych wywodach Spinozy realne ludzkie problemy, odnosi to, co pozornie abstrakcyjne, do konkretu życia. Dzięki temu wykład o jednym z najtrudniejszych filozofów w dziejach staje się przystępny i aktualny. Praca dla miłośników Leszka Kołakowskiego i jedynej w swoim rodzaju filozofii XVII wieku.

Ta książka o tak podstawowym tytule nie jest elementarnym wprowadzeniem, lecz próbą spojrzenia na starożytnych filozofów z perspektywy, która współczesnemu człowiekowi zdążyła umknąć. Pierre Hadot (1922–2010), wybitny francuski historyk, z wykształcenia także teolog i w młodości nawet przez pewien czas duchowny katolicki, przedstawia tu i uzasadnia swoją główną tezę: starożytna filozofia była nie tyle teorią, ile sposobem życia. Zadaniem filozofa nie jest budowa systemu, lecz „ćwiczenie duchowe”, które pozwoli wypracować odpowiednią postawę życiową. Hadot, specjalista od neoplatonizmu, bada starożytnych od Sokratesa po wczesne chrześcijaństwo. Powstaje dzięki temu frapujący obraz starożytności skupionej na poszukiwaniu mądrego życia, najlepszego możliwego wpasowania się w kosmos. Dla naszych umysłów ukształtowanych przez nowożytną ofensywę nauki oraz ponowożytny kult teorii i abstrakcji taki ateoretyczny punkt widzenia wymaga zmiany spojrzenia na całość historii dawnej filozofii. Staje się ona nieustającym ćwiczeniem przygotowawczym do mądrości i w tym sensie „nauką umierania”, a przestaje być procesem dopracowywania „naukowego”, „obiektywnego” obrazu świata. Innego znaczenia nabiera pojęcie „szkoły filozoficznej”, a my, wolni od pomylenia filozofii z naukami szczegółowymi, pod wpływem tej lektury zaczynamy się rozglądać za mądrością i mędrcami w dzisiejszym świecie, bo przecież nie ma powodu, by był on ich pozbawiony bardziej niż każda inna epoka ćwiczeń duchowych.

Christian Wolff nie należy dziś do filozofów popularnych, chętnie czytanych i powszechnie docenianych. W porównaniu do sławy i siły oddziaływania, jaką miał za życia, jest myślicielem zgoła zapomnianym. Samo zapomnienie, rzecz jasna, nie stanowi racji dostatecznej wydobywania zeń różnorakich autorów, nawet jeśli niegdyś cieszyli się zasłużoną estymą. Wszak na historię filozofii składają się prawie wyłącznie studia nad pracami filozofów wybitnych i oryginalnych. Czy Wolff był filozofem wybitnym i oryginalnym? Wybitnym – z pewnością, oryginalnym – w zakresie określonym zasięgiem i intensywnością inspiracji dorobkiem poprzedników. Dlaczego więc warto wracać do prac tego myśliciela? Nie tylko z tego powodu, iż zaznajomienie się z jego filozofią, zwłaszcza z rozwijaną przezeń metafizyką, znacząco ułatwia zrozumienie wielu aspektów krytycznej filozofii Kanta. Ponadto nie tylko dlatego, że jako ten, który – jak to ujął Hegel – „myśl w formie myśli uczynił w Niemczech powszechną własnością”, jest kluczem do osiemnastowiecznej filozofii powstającej w tym obszarze językowym. Rozwijane przez Wolffa koncepcje niewątpliwie posiadają taki czysto historyczny i instrumentalny walor. Jego doktryna odznacza się również pewną wartością samoistną – paradoksalnie, to właśnie on uwypuklił, na przykład rolę doświadczenia w dziedzinie „psychologii”. Ukazaniu jego wkładu w rozwój metafizycznej nauki o duszy służy prezentowany tom, na który składa się przekład dwu rozdziałów jego głównej niemieckojęzycznej rozprawy metafizycznej.

Książka Tomasza Sobieraja, poznańskiego historyka literatury, to próba nowych przybliżeń lekturowych odsłaniających kilka istotnych płaszczyzn twórczości Stanisława Brzozowskiego, najwybitniejszego krytyka okresu Młodej Polski, pisarza, którego potencjał intelektualny i skala zainteresowań budzą do dziś ogromne zainteresowanie, wywołując ciągle żywy rezonans. Autor książki starał się ukazać meandry skomplikowanej i burzliwej ewolucji myślowej Brzozowskiego, wydobywając z niej problemy kluczowe i dla samego krytyka, i dla całej epoki, w jakiej żył i tworzył. Autor Legendy Młodej Polski jawi się w tej książce jako postać wybitna, intelektualista całkowicie niezależny, trawiony wewnętrzną pasją poznawczą. Autor uwzględnił takie zagadnienia problemowe, jak: metakrytyczna refleksja Brzozowskiego, zagadnienie bytu, prawdy i poznania, stosunek do darwinizmu, filozofia teatru i sztuki aktorskiej, wreszcie dialog z tradycją kulturową późnego polskiego Oświecenia. Strategię poznawczą T. Sobieraja – prywatnie zafascynowanego Brzozowskim – dałoby się scharakteryzować jako przykład studiów kulturowych.

Książka ta powstała wskutek zdziwienia. Publikacje na temat historii i rozwoju nauki nowożytnej ciągle utwierdzają czytelników w przekonaniu. że jedną z podstawowych różnic między średniowieczną i siedemnastowieczną filozofią przyrody jest zaakceptowanie przez tę ostatnią matematyki jako uprzywilejowanego narzędzia służącego do odkrywania tajemnic natury. Stąd niewątpliwie bierze się powszechne mniemanie, że fizyka nowożytna miała charakter ilościowy, a średniowieczne scholastyczne przyrodoznawstwo – jakościowy. Wywołało to zdziwienie autora książki, ponieważ historycy myśli wieków średnich już od dawna wiedzą, że wielu spośród filozofów tworzących w tej epoce, a szczególnie myśliciele zaliczani do grona tzw. szkoły oksfordzkich kalkulatorów, postrzegało matematykę jako doskonałą metodę do ustalania praw rządzących światem przyrody. Dzieło będące zwieńczeniem tradycji matematycznej filozofii w czternastowiecznym Oksfordzie. czyli Księga kalkulacji Ryszarda Swinesheada, stanowi zaś najdoskonalsze zaprzeczenie wyżej wspomnianego mniemania. Ze względu na ogrom problematyki ujętej w tym dziele niemożliwe byłoby przedstawienie szczegółowej analizy całości jego tekstu w ramach jednej monografii, dlatego w publikacji tej został ukazany temat najważniejszy i jednocześnie najbardziej reprezentatywny dla matematycznej filozofii przyrody oksfordzkich kalkulatorów – zjawisko ruchu lokalnego. Księga kalkulacji nadal nie jest dostępna dla szerszej publiczności, więc do monografii została dołączona edycja krytyczna źródłowego tekstu traktatu O ruchu lokalnym, stanowiącego integralną część najważniejszego dzieła Ryszarda Swinesheada. Prezentując autentyczne świadectwo dokonań ostatniego przedstawiciela szkoły oksfordzkich kalkulatorów, autor książki daje czytelnikom sposobność zweryfikowania obecnej w historii nauki tezy o wpływie średniowiecznych koncepcji ruchu lokalnego na narodziny i rozwój fizyki nowożytnej.

Książka jest częścią dość licznych już zrealizowanych projektów edycji listów wybitnych przedstawicieli polskiej inteligencji z epoki PRL. Listy takie są znakomitym źródłem do ukazania myśli i opinii autorów w sprawach różnych – poglądów dotyczących zagadnień kultury, twórczości, jak też stanowiska zajmowanego na bieżąco w sprawach politycznych. Są zatem ważnym źródłem historycznym. Zawarty w tomie materiał poszerza wiedzę o postawach i poglądach polskich intelektualistów, zróżnicowanym ocenianiu sytuacji PRL, wskazuje, że ta epoka nie była „czarną dziurą”, istniało autentyczne życie intelektualne i ideowe, a problem zaangażowania na rzecz ruchu opozycyjnego nie był oczywistością, łączył się z poważnymi dylematami. z recenzji Andrzeja Friszkego Nie sądzę, żebyśmy w sprawach przez Ciebie omawianych byli bardzo odlegli, chciałbym też, byś wiedział, że w różnych punktach Twój punkt widzenia uważam za dobrze uzasadniony i rozumiem Cię. Te różne formy aktywności są istotnie bardzo potrzebne i mogą doskonale współistnieć, jeśli tylko nie towarzysza im wzajemne rekryminacje, co jest bardzo szkodliwe dla całości. Kołakowski do Walickiego, 13 marca 1979