Wsie poety Żydy

Monografia problemowa podejmuje temat gestu artystycznego jako znaku sprzeciwu wobec tego, co w jakikolwiek sposób totalitarne. Gesty poetyckie i inne gesty kreacyjne upominają się o wolność i godność na nieludzkiej ziemi, podkreślają podmiotowość człowieka tam, gdzie się go uprzedmiotawia i skazuje na śmierć. Dlatego dominantą tematyczną pozostaje katastrofa antropologicznie najbardziej radykalna, czyli Zagłada Żydów, a tytułowa fraza Maryny Cwietajewej, celowo zapisana cyrylicą, jest najbardziej lapidarnym streszczeniem książki. Praca dotyka bowiem niepokojących obcości, naruszających „granice mojego świata i granice mojego języka”. Niesubordynowane gesty polskich i europejskich twórców (Jeana Améry’ego, Mirona Białoszewskiego, Jerzego Ficowskiego, Zbigniewa Herberta, Janusza Korczaka, Piotra Matywieckiego, Czesława Miłosza, Wisławy Szymborskiej, Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego, Andrzeja Bobkowskiego, Paula Celana, Waltera Benjamina, Victora Klemperera, Fritza Sterna) to poezja i kreacja przeciw władzy nieuprawnionej i śmiercionośnej. W tym sensie każdy z opisanych tu gestów, nawet samobójstwo, jest życiodajny.